پایگاه خبری الف 24 تير 1396 ساعت 20:34 http://alef.ir/vdcft0djjw6d1ja.igiw.html?492454 -------------------------------------------------- عنوان : دولت باز يا بسته؟ محمد كاظم انبارلويي/ 24 تير ۱۳۹۶ -------------------------------------------------- متن : 1- بازخواني سخنان رئيس محترم مجلس در همايش مديران ستادي و استاني سازمان هاي آموزش فني و حرفه اي، مهم است. مهم از اين باب كه روي كليدي ترين مشكل دولت در حوزه اقتصاد انگشت نهاده است. رئيس مجلس مي گويد: «بخش توليد با آمپول تقويتي سرپاست. 90 درصد بودجه كل كشور صرف امور جاري مي شود! رئيس جمهور بايد در باره مشكلات كشور با مردم صحبت  كند.»  رئيس جمهور هر از چندي از رسانه ملي با مردم سخن مي گويد، ده ها رسانه مكتوب و مجازي در اختيار رئيس جمهور است. ده ها كانال تلگرامي در استخدام پيام هاي طراحي شده اتاق فكر دفتر رياست جمهوري است. علاوه بر اين رئيس جمهور  هر هفته به مناسبتي در يك همايش ملي سخن مي گويد. رئيس جمهور هر بار كه در مورد مسائل اقتصادي سخن مي گويد از توفيقات دولت در مهار و كاهش تورم و افزايش رشد اقتصادي و نيز فلاكت دولت گذشته حرف مي زند، اصلا به اين سخن رئيس مجلس كه؛ «بخش توليد با آمپول تقويتي سرپاست»، تفوه نمي كند. او وارد اين موضوع نمي شود كه 90 درصد بودجه كشور صرف امور جاري مي شود و تنها 10 درصد بودجه عمراني داريم، آن هم با فروش اوراق مشاركت تامين مي شود. 2- ترديدي نيست هر كنش يا واكنش سياسي يا اقتصادي محفوف و پيچيده در يك نظريه است. هر نظريه متكي به يك معرفت و يك ديدگاه خاص فلسفي است، لذا قبل از ورود به نقد هر كنش يا واكنش سياسي و اقتصادي دولت بايد به دنبال كشف ديدگاه و نظريه معرفتي و فلسفي آن بود. اين نظريه چيست كه ما را به اينجا رسانده است كه با يك «دولت بسته» روبه رو هستيم؟ ما در دولت اعتدال با مفاهيمي چون «شفافيت»، «مسئوليت پذيري» و  «پاسخگويي» كه از مختصات دولت و حاكميت باز است وداع كرده ايم! چرا؟ مردم و نخبگان چرا در حوزه سياست و اقتصاد مشاركت عملي ندارند؟! چرا دولت را در امر قطع يارانه هاي ثروتمندان و عناصر برخوردار ياري نكردند؟ براي اينكه دولت از مختصات «دولت باز»، «دولت مشاركتي» و «دولت الكترونيك» كه سه مصداق و سه مفهوم از مفاهيم نحوه حكمراني و حكمراني خوب است فاصله دارد. دولت، نقدپذير نيست، در پاسخ سوالات به بيراهه مي رود، پاسخ او ناظر به پرسش هاي مطرح درجامعه نیست. تصميمات دولت در دسترس نيست. آنچه بيان مي شود حرف اصلي نيست. ديدگاه هاي معرفتي و فلسفي كنش و واكنش سياسي و اقتصادي دولت منطبق بر نصوص ديني و قانون اساسي و عادي نيست. دولت كارنامه درستي از عمل به برنامه پنجم توسعه ندارد، حتي كارنامه درستي از عمل به برنامه يك ساله خود يعني بودجه هايي كه طي 4 سال گذشته به مجلس براي تصويب داده، ندارد. دولت از ابلاغ برنامه ششم خودداري كرده و رسما قبل و بعد از تصويب گفته من آن را قبول ندارم. دولت در حال روزمرگي است و حاضر نيست در قالب برنامه و  قانون مصوب عمل كند. رسانه هاي دولت هم به اين بيراهه روی و آشفته گویی كمك مي كنند. 3- پنج‌شنبه گذشته رسانه هاي دولت از قول وزير نفت در پاسخ به نقدهاي مربوط به قرارداد توتال نوشتند؛ -  صريحا بگوييد با سرمايه گذاري مخالفيد! -  برويم انگليس مي گويند روباه پير است، آمريكا كه هيچ، فرانسه را هم كه اين طور مي گويند، پس چه كساني بيايند؟ واقعا نقدهاي منتقدين ناظر به مخالفت با سرمايه گذاري خارجي است؟ منتقدين حتي قرارداد با آمريكا در حوزه نفت و گاز را مجاز مي دانند. آيا منتقدين مي گويند با فرانسه و انگليس قرارداد نبنديد؟ منتقدين مي گويند كو نفع ملت ايران در اين قراردادها، كو رعايت قوانين و مقررات مربوط به قراردادهاي خارجي، كو رعايت قانون مناقصه ها، كو دقت هاي فني و علمي در اين قرارداد، كو رعايت قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات، كو نقدپذيري، شفافيت و پاسخگويي؟ همين افرادي كه قرارداد توتال را با فرانسه امضا كردند، امضاي آنها پاي قرارداد كرسنت است. چرا به سوالات مربوط به كرسنت پاسخ نمي دهند، چرا يك خسارت 18 ميليارد دلاري را به گردن ملت گذاشتند؟ مردم بر چه اساسی به قرارداد توتال با اين همه محرمانگي اعتماد كنند؟ چرا استعداد فني و توان مالي شركت هاي داخلي در اين قرارداد ناديده گرفته شده و قرارداد بدون مناقصه برگزار شده است؟ چرا 4 سال است اين ميدان را معطل نگه داشته اند؟ آيا پاسخ اين سوالات هماني است كه وزير نفت در تيتر صفحه اول رسانه هاي دولت داده است؟! شعور عمومي را نبايد ناديده گرفت. پاسخ بايد عيني و ملموس باشد. عيني بودن يعني دسترس بودن و نقدپذيري در حيطه عمومي. اگر اين مسير طي نشود خطای عظيمي مثل پذيرش سند 2030 به وجود مي آید كه فرياد مردم، نخبگان، علما و مراجع را درآورد و دولت را مجبور به لغو آن كرد. اين مسير  بسته اي است كه دولت بايد از آن برگردد و به مختصات و ويژگي حكمراني خوب روي آورد. «دولت بسته» پاسخگوي نيازهاي امروز مردم بويژه در هزاره سوم ميلادي نيست. دولتمردان بايد در اتاق شيشه اي بنشينند تا از هر طرف كه مردم آنها را نگاه كنند، بتوانند اراده و راي خود را در آنها متجلی ببينند. اگر نبينند مشاركت براي توفيقات تصميمات دولت، منتفي است. 4- دو سال از امضاي برجام گذشته است. قرار بود روز امضاي برجام تمام تحريم‌هاي اقتصادي، بانكي، پولي و مالي برداشته شود و دارايي هاي مسدودي كشور آزاد شود و... اما پس از دو سال با كمال تاسف نه تنها تحريم ها برداشته نشد، بلكه بر حجم و اندازه و كيفيت آن افزوده شد. رسانه‌هاي دولت در روز امضاي قرارداد جشن گرفتند و با زدن تيترهايی چون؛ -  مهر تدبير بر پيشاني تحريم  - روز خوب توافق اتمي -  توافق قهرمانانه ايران  - فتح الفتوح ديپلماسي ايران -  حصر ايران شكست -  غروب تحريم، ساحل توافق  - و انفجار اميد فضا را آن چنان درست كردند كه گويي همه چيز تمام شد، اما از همان فرداي آن روز معلوم شد اين حرف ها توهم است، يك طرف قرارداد پرداخت نقد دارد، طرف ديگر وعده نسيه. نه انفجار اميدي در كار است نه فتح‌الفتوحي، نه تحریمی برداشته شده است و نه تدبيري به خرج داده شده است. آنچه هست بدعهدي و نقض پيمان و ادامه طلبكاري دشمن از ملت ايران. آمریکایی ها نه تنها به عهد خود عمل نكردند بلكه با وقاحت تمام سخن از تغيير نظام جمهوري اسلامي مي گويند و ميتينگ براي آن برگزار مي كنند. وزير خارجه آمريكا عادي سازي روابط با تهران را به تغيير نظام مقدس جمهوري اسلامي حواله مي دهد. مردم ايران سوال مي كنند آن جشن‌ها چه شد؟ آن مدال‌هاي فتح كه بر سينه ژنرال‌هاي ديپلمات كشور آويزان شد، چه مي شود؟ وضع اقتصادي چرا اين طور است؟ وضع حصر اقتصادي و ابقاي تحريم‌ها چرا بدتر شده است؟ كسي پاسخگو نيست! يك روز به سپاه‌ گير مي‌دهند، يك روز به موشك! يك روز تغيير اهداف چشم‌انداز را مطرح مي‌كنند، يك روز به كاركردهاي نظام در مقابله با ضد انقلاب و منافقين در روزهاي نخستين انقلاب و دوران طلايي حيات امام خميني (ره) و... واقعا راهبرد دولت در قبال مسائل كليدي كشور چيست؟ مركز بررسي هاي استراتژيك رياست جمهوري چه مي‌كند؟ فصلنامه علمي - پژوهشي مطالعات راهبردي سياست‌گذاري عمومي در شماره 22 بهار 96 برای پاسخگویی به اين سوالات تلاش هایی کرده است. مثلا در مورد «سناريوهاي ايران در سال 96» مطالبي را مطرح كرده است، در خصوص آينده‌پژوهي در ايران و روش هاي آينده‌نگري و آينده‌پژوهي حرف هاي جديدي زده است، در خصوص مفهوم شناسي سياست‌گذاري داده باز حكومتي، مزايا و فوايد آن داد سخن داده است اما كليدواژه‌هاي اين رويكرد استراتژيك نه در بيان رئيس جمهور ديده مي شود و نه وزرا و مسئولان اجرايي كشور! ما كجا داريم مي رويم؟