پایگاه خبری الف 26 دی 1395 ساعت 21:02 http://alef.ir/vdcg7n9tnak9wt4.rpra.html?435485 -------------------------------------------------- عنوان : مروری بر ده کتاب درباره بزرگان قدرندیده این دیار / یحیی آریابخشایش -------------------------------------------------- متن : در اردیبهشت 1388 بود که دفتر ادبیات انقلاب اسلامی با هدف الگوسازی و معرفی شخصیت های برجسته و ماندگار ایرانی«گروه پژوهشی شخصیتهای مانا»  تشکیل شد. از همان آغاز این گروه ملاک هایی را برای انتخاب شخصیتها در نظر گرفت که براساس این معیارها این چهره ها برگزیده و معرفی می شدند. از مهم‌ترین این معیارها می توان به سه مورد زیر اشاره کرد: 1ـ در طول صد سال اخیر در زمینه‌های گوناگون علمی و فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، صنعتی و هنری، ادبی و سیاسی فعالیتی چشم‌گیر داشته باشند. اما به همان اندازه از شهرت برخوردار نشده باشند. 2ـ با محوریت شخصیت آنها چندان پژوهش های مستند و مستقل صورت نگرفته و در قالب زندگی‌نامه‌ آثار شاخصی درباره ایشان چاپ و منتشر نشده باشد. 3ـ دفتر عمرشان به پایان رسیده باشد. پس از تهیه و تدارک مقدمات کار، مداخل برگزیده شده به همراه پرونده علمی منحصربه‌فرد هر کدام از آنان، که از بایگانی «فرهنگ ناموران معاصر ایران» به امانت گرفته شده بود، در اختیار نویسندگان قرار گرفت. اعضای گروه پژوهشی شخصیت‌های مانا در تمامی مراحل گزینش مداخل، بررسی داده‌ها و اطلاعات موجود در پرونده‌ها، انتخاب و جذب نویسنده، بررسی و کارشناسی آثار رسیده مشارکت فعالانه و تا آخرین مرحله انجام کار با نویسندگان گرامی همراه بوده همکاری داشتند. آثار نوشته شده پس از اخذ تأییدیه گروه، برای چاپ و نشر در اختیار شرکت انتشارات سوره مهر قرار گرفت که سرانجام نخستین سری از کتابهای مجموعه شخصیتهای مانا در مهر 1395 چاپ و روانه بازار نشر شدند که ده کتاب زیر از جمله دستاوردهای  «گروه پژوهشی شخصیتهای مانا» در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی به شمار می روند: 1ـ سیداحمد خمینی فرزند امام خمینی و همراه ایشان در سالهای تبعید که پس از پیروزی انقلاب اسلامی رتق‌وفتق امور بیت امام را بر عهده گرفت. زندگی‌نامه او در 153 صفحه به همراه 20 صفحه عکس و اسناد به قلم جواد کامور بخشایش به نگارش درآمده، علاوه بر سالشمار و نقد و بررسی منابع، دارای فصلهای زیر است: از تولد تا تحصیل علوم دینی، همراهی با پدر در دوران مبارزه، با امام از پیروزی انقلاب تا رحلت ایشان، سالهای پس از امام. 2ـ طاهره صفارزاده علاوه بر نویسندگی و شاعری، و انتشار آثاری متعدد در شعر و ادبیات، قرآن را به زبان انگلیسی ترجمه کرد و به صورت نفیس توسط انتشارات سوره مهر به دست چاپ سپرد. زندگی‌نامه وی را ذبیح‌الله (مهران) حبیبی‌نژاد نوشته است که در 108 صفحه موضوعات زیر را دربرمی‌گیرد: مرور اجمالی بر زندگی طاهره صفارزاده، آرا و اندیشه‌های صفارزاده، آثار. صفحات پایانی کتاب به اسناد و تصاویر به‌جا مانده از صفارزاده اختصاص دارد. 3ـ سیدمحمد داعی‌الاسلام از مبلغان و داعیان اسلام در شبه جزیره هند است که در روستای نیاک از توابع لاریجان آمل زاده شد. پس از تحصیل در اصفهان و سفر به حج و مصر، در بمبئی اقامت گزید. آن‌گاه با انتشار مجله دعوت‌الاسلام به تبلیغ دین اسلام پرداخت. همچنین کتبی را به فارسی ترجمه و تألیف کرد. او چند بار با داعی مسیحی هندوستان مناظره کرد که متن بخشی از آن مناظره‌ها در این کتاب به چاپ رسیده است. زندگی‌نامه سیدمحمد داعی‌الاسلام را جمشید نوروزی در پنج فصل نوشته است: نگاهی به زندگی داعی‌الاسلام، آثار علمی و اندیشه سیاسی، آثار مطبوعاتی، ترجمه و آثار ادبی، نقد تجددگرایی افراطی و طرفداری مشروطه. 4ـ سیدغلامرضا سعیدی نویسنده زندگی‌نامه «سیدغلامرضا سعیدی» اکبر خوشزاد است که نتیجه مطالعات و تحقیقات خود را درباره وی در هشت فصل گرد آورده است: دوران کودکی و تحصیل، فعالیتهای علمی و فرهنگی، همکاری با جمعیت اتحادیه مسلمین، استقلال پاکستان و اقبال لاهوری، مسئله فلسطین و الجزایر، آرا و نظریات، تألیف و ترجمه. تعداد صفحات این کتاب 135 است که چهار قطعه عکس از صاحب زندگی‌نامه را هم در پایان به همراه دارد. 5ـ سیدجعفر شهیدی از محققان و نویسندگان برجسته کشور است که آثار متعددی در تاریخ ایران و اسلام دارد. شرح حال وی را برای مجموعه شخصیتهای مانا اکبر خوشزاد نوشته است. او برای این کار منابع متعددی را دیده است. کتابش سه فصل اصلی را دربرمی‌گیرد که عنوان آنها به این ترتیب است: از تولد تا دانشگاه، فعالیتهای علمی، آرا و نظریات. زندگی‌نامه سیدجعفر شهیدی در 149 صفحه تدوین شده که با تعدادی عکس و سند در مجموع به 156 صفحه می‌رسد. 6ـ مجید شریف‌واقفی ششمین کتابی که در مجموعه نخست شخصیتهای مانا قرار گرفته، زندگی‌نامه سیدمجید شریف‌واقفی است. شریف‌واقفی از اعضای اولیه سازمان مجاهدین خلق بود که در اوایل دهه 1340شمسی بر ضد حکومت پهلوی به مبارزه مسلحانه برخاست. اما طولی نکشید که درون سازمان تغییرات ایدئولوژیک پدید آمد و در پی اعتراضات وی بدان تغییرات به شهادت رسید. زندگی‌نامه مجید شریف‌واقفی را جلیل امجدی، از مبارزان دوران پهلوی، نوشته است؛ در دو فصل: از کودکی تا دانشگاه، سازمان مجاهدین خلق و مجید شریف‌واقفی. 192 صفحه از این کتاب به زندگانی شریف‌واقفی و 8 صفحه نیز به تصاویر و اسناد وی اختصاص یافته است. 7ـ سیدمحمد فرزان از معدود شخصیتهای علمی و فرهنگی کشور است که برخلاف دغدغه‌های فرهنگی و کوشندگیهایش در سنگر علم و دانش، چندان که باید و شاید شناخته شده نیست. برای معرفی او فرهاد طاهری پا پیش گذاشته  نگارش زندگی‌نامه سیدمحمد فرزان را در مجموعه شخصیت‌های مانا برعهده گرفته است. نویسنده زندگانی فرزان را در این کتاب به چند فصل تقسیم کرده است: از سندادان تا دیار خاموشان، فرزانه زمانه، ادیب منتقد. کتاب 144 صفحه دارد که در پایان دو صفحه دیگر (یک تصویر و یک برگه سند) بدان اضافه شده است.  8ـ حاج‌آقاحسین قمی از عالمان دینی دوران حاکمیت رضا پهلوی است که در جریان مهاجرت علمای بلاد به قم در اعتراض به نظام اجباری و واقعه مسجد گوهرشاد فعالیتی مؤثر از خود نشان داد. شرح حال وی را رضا مختاری اصفهانی در چهار فصل قلمی کرده است: میراث‌دار مکتب سامرا، آیت‌الله قمی و سلطنت رضاشاه، چالش بزرگ، از رجعت تا رحلت. شماره صفحات کتاب حاج‌آقاحسین قمی 168 است که چند قطعه عکس هم در چهار صفحه بدان افزوده شده است. 9ـ بهاءالدین محلاتی نویسنده زندگی‌نامه بهاءالدین محلاتی، محمدجواد مرادی‌نیاست که بنا به سبک نگارشی خود، کتاب را فصل‌بندی نکرده است. او شرح زندگانی آیت‌الله محلاتی را با «معرفی پدر» آغاز و با «درگذشت» وی به پایان رسانده است. در میان این آغاز و پایان کتاب، فعالیتهای محلاتی شرح داده شده که «کارنامه علمی»، «انجمن دین و دانش»، «کارنامه سیاسی»، «حمایت از اعتراضات دانشجویان» و «مبارزه با اسرائیل» از مهم‌ترین آنهاست. کتابش علاوه بر چهار قطعه عکس که در دو صفحه پایانی آن آمده، دارای 131 صفحه متن است. 10ـ سلمان هراتی آخرین کتاب از مجموعه نخست شخصیتهای مانا به زندگانی سلمان هراتی اختصاص دارد. شرح زندگانی او را علی تقوی به دوش کشیده است. وی برای این کتاب دو فصل زیر را در نظر گرفته است: درنگی بر زندگی سلمان هراتی، نقد و واکاوی مجموعه اشعار سلمان هراتی. از مجموع کل صفحات کتاب، 134 صفحه درباره زندگانی هراتی است که با دو قطعه عکس تعداد صفحات آن به عدد 136 می‌رسد.   افزون بر شخصیتهایی که زندگی‌نامه آنان منتشر و در سطور بالا بدانها اشاره شد، نگارش شرح حال شماری از شخصیتهای مانا به پایان رسیده، هم‌اکنون از سوی شرکت انتشارات سوره مهر در دست چاپ  است. نام این شخصیت‌ها بدین ترتیب است: 1ـ بانونصرت‌بیگم امین اصفهانی  2ـ سیدحسین فاطمی  3ـ زایرخضرخان  4ـ علی‌اکبر فال‌اسیری  5ـ قیصر امین‌پور. گروه پژوهشی شخصیتهای مانا تهیه شرح حال برای شخصیت‌های مانا را همچنان پی‌گرفته، مداخلی را به شماری از نویسندگان واگذارده است که از میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: آقاسیدرضا صدر، ابراهیم فخرایی، حسن حبیبی، حسین خدیوجم، حسین محبوبی اردکانی،روح‌الله کمالوند، سپیده کاشانی، ستارخان، سیدجلال‌الدین آشتیانی، سیدحسن حسینی، سیدرضا فیروزآبادی، صادق آئینه‌وند، فخرالدین حجازی، کاظم مدیرشانه‌چی، محمد خالصی‌زاده، محمد رمضانی، محمد محیط طباطبایی، محمد و حسن نخجوانی، مهرداد اوستا، میرزاخلیل تهرانی، میرزاعلی ثقه‌الاسلام تبریزی، میرمصطفی عالی‌نسب. همچنین فهرستی از نام شخصیتها را آماده کرده که برای واگذاری از نویسندگان و صاحبان قلم دعوت به همکاری می‌نماید.