اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.
چندی پیش مقاله ای در سایت الف به انتشار گذاشته شد بنام "
پوشیه حجاب برتر" در این نویسه نظری کوتاه بر این مقاله انداخته ایم. این نویسه تماما بر اساس نظر علما در باب پوشیه نگاشته شده است.
بعید می‌دانم کسی در عصر حاضر منکر حضور زن در جامعه باشد. چون زن امروزی برای ترقی و تکامل ناچار است در صحنه‌های متعدد حاضر باشد. حتی بسته‌ترین خانواده‌های مذهبی هم حضور زن را در جامعه مسلم می‌دانند. اما حضور زنان در جامعه چگونه و با چه آدابی از نظر اسلام پسندیده تر است؟ [...]
می خواهیم بنا بر گفته نویسنده محترم مقاله مذکور با توجه به نظر علما پیش برویم:
امام خمینی (ره)باز بودن گردى صورت و دست زن تا مچ در برابر نامحرم چه صورت دارد؟
ج - در صورت عدم مفسده مانع ندارد.
آیا واجب است كه زن وجه و كفّین خود را بپوشاند؟
ج - واجب نیست مگر در صورت مفسده.
اگر واجب نیست آیا اولویّت دارد یا نه؟
ج - خوب است (۱).
پی نوشت ها: ۱. استفتاءات (امام خمینى)؛ ج۳، ص: ۲۴۷
آیت الله بهجت (ره)پوشاندن دست و صورت زن [پوشیه] حتى بنابر عدم وجوب آن آیا از نظر شرع مقدس اسلام امرى مطلوب و پسندیده به شمار مى‌رود؟
ج. بله امرى راجح و مطلوب است؛ بلكه احتیاط واجب در پوشاندن صورت و دست‌ها از نامحرم است.(۱)
پی نوشت ها: ۱. استفتاءات (بهجت)؛ ج۴، ص: ۱۷۴
آیت الله تبریزی (ره)آیا پوشاندن صورت [پوشیه] و مچ دست و پاها بر زن واجب است؟
جواب: باسمه تعالى؛ بر زن واجب است بدن خود را از نامحرم بپوشاند، و در وجه و كفّین هم احتیاط مستحب پوشاندن آن است، و الله العالم.(۱)
پی نوشت ها: ۱. استفتاءات جدید (تبریزى)؛ ج۱، ص: ۳۶۰
آیت الله صافی گلپایگانی:آیا پوشیدن دست ها تا مچ و پاها و صورت، پوشیه، براى زن ها لازم است، یا خیر؟ توضیح دهید.
ج - پاها باید پوشیده شود و نسبت به دست و صورت بنابر احتیاط واجب باید پوشیده شود. و اللّه العالم
پی نوشت ها: ۱. جامع الأحكام (صافى)؛ ج۲، ص: ۱۶۵
آیت الله فاضل لنکرانی (ره)بعضى از خانم ها مى‌دانند كه در خیابان و معابر عمومى مردان نامحرم به قصد ریبه به صورت آنها نگاه مى‌كنند. آیا واجب است این خانم ها جهت نهى از منكر پوشیه زده و روى خود را بپوشانند؟
ج- اگر قصد زن ها این نباشد كه مردان نامحرم به آنها نگاه كنند، زدن پوشیه واجب نیست. هر چند كه نگاه كردن مردها به آنها حرام است و نباید نگاه كنند.(۱)
پی نوشت ها: ۱. جامع المسائل (فارسى - فاضل)؛ ج۲، ص: ۴۰۳
آیت الله مکارم شیرازی:چنانچه زن با خود زینت داشته باشد (مانند حلقه ازدواج، یا انگشتر، یا آراستن چهره) آیا واجب است صورت و دست ها را هم بپوشاند؟
جواب: در مورد حلقه و انگشتر مانعى ندارد؛ ولى در مورد آرایش‌هاى تند اشكال دارد.
چنانچه نپوشاندن صورت و دست ها تا مچ، براى برخى از زنان در جامعه فسادى را به دنبال داشته باشد، آیا پوشاندن آن واجب است؟
جواب: در این صورت واجب مى‌شود؛ ولى تا یقین به چنین چیزى نداشته باشد پوشانیدن وجه و كفّین لازم نیست. (۱)
پی نوشت : ۱. احكام بانوان (مكارم)؛ ص: ۱۸۲
حضرت آیت الله سیستانی:سؤال: نقاب براى زن جوان چه حكمى دارد؟
پاسخ: واجب نيست. (۱)
سؤال: آيا پوشيدن پوشيه بر خانم ها واجب است؟
پاسخ: پوشاندن صورت بر خانم ها واجب نيست.(۲)
سؤال: اگر پوشيه و نقاب زدن بر چهره در يك شهری مايه شگفتی و پرس و جو شود و لباس شهرت تلقی گردد واجب است آن را كنار گذاشت؟
پاسخ: واجب نمی شود مگر زمانی كه پوشيه زدن بر صورت توجّه بيشتری را جلب كند و يا مردم شهر آن را زشت و غير عادی بشمارند و لباس شهرت به حساب آيد كه كنار گذاشتن آن واجب است.(۳)
سؤال: آيا ابروى اصلاح شده براى زن حكم زينت را دارد؟ تا چه حد بايد پوشانده شود؟ آيا ابرو به طور كامل بايد پوشانده شود؟
پاسخ: پوشاندن ابروى اصلاح شده لازم نيست.(۲)
پی نوشت ها:
۱. استفتائات سایت آیت الله سیستانی به آدرس:
http://www.sistani.org/local.php?modules=nav&nid=۵&cid=۸۴۷
۲. استفتائات سایت آیت الله سیستانی به آدرس:
http://www.sistani.org/local.php?mod...۰&eid=۰&page=۲
۳. استفتائات سایت آیت الله سیستانی به آدرس:
http://www.sistani.org/local.php?mod...۰&eid=۰&page=۵
این نظرات چند تن از مراجع عظام تقلید (مد ظلهم العالی) در خصوص مسئله پوشیه بود. اما اولا، نظر قاطبه آن بزرگواران نبود مفسده است. ثانیا، اکنون و در جامعه امروز، پوشیه نه تنها به عنوان حجاب برتر دیده نمی شود بلکه بیشتر باعث جلب توجه شده و غیر عادی تلقی می گردد پس بنا بر نظر آیت الله سیستانی:
سؤال: اگر پوشيه و نقاب زدن بر چهره در يك شهری مايه شگفتی و پرس و جو شود و لباس شهرت تلقی گردد واجب است آن را كنار گذاشت؟
پاسخ: واجب نمی شود مگر زمانی كه پوشيه زدن بر صورت توجّه بيشتری را جلب كند و يا مردم شهر آن را زشت و غير عادی بشمارند و لباس شهرت به حساب آيد كه كنار گذاشتن آن واجب است. (http://www.sistani.org/local.php?mod...۰&eid=۰&page=۵ )
بنظرم همانگونه که مشاهده گردید پوشیه در جامعه ایرانی امروز، به مثابه لباس شهرت بوده و حکم لباس شهرت نیز بر همگان روشن و واضح و مبرهن است.
اما نظر معلم شهید دکتر مطهری در باب مسئله پوشیه:
ایشان در کتاب حجاب صفحه ۱۷۲ می فرمایند:
"به چند دلیل می توان گفت که پوشش وجه و کفین واجب نیست:
۱- آیه پوشش که همان آیه ۳۱ سوره نور است و برای بیان این وظیفه و تعیین حدود آن است، پوشانیدن وجه و کفین را لازم نشمرده است. در این آیه به دو جمله دیگر می توان استناد جست. یکی جمله "«و لا یبدین زینتهن الا ما ظهر منها»" و "«و لیضربن بخمرهن علی جیوبهن»"
در مورد جمله اول دیدیم که اکثر مفسران و عموم روایات، خضابه و سرمه و انگشتر و دستبند و امثال اینها را مصداق مستثنی (الا ما ظهر) دانسته اند. این زینت ها، زینت هایی ست که در چهره و دو دست تا مچ، صورت می گیرد. خضاب و انگشتر و دستبند مربوط به دست است و خضاب مربوط به چشم.
کسانی که پوشش وجه و کفین را واجب می دانند باید استثناء "الا ما ظهر" را منحصر بدانند به لباس رو، و واضح است که حمل استثناء بر این معنی بسیار بعید و خلاف بلاغت قرآن است. مخفی داشتن لباس رو، به علت اینکه غیر ممکن است، احتیاج به استثناء ندارد. گذشته از اینکه لباس را وقتی می توان زینت محسوب کرد که قسمتی از بدن نمایان باشد. مثلا در مورد زنان بی پوشش می توان گفت که لباس آن ها یکی از زینت های آن هاست، ولی اگر زن تمام بدن را با یک لباس سرتاسری بپوشاند چنین لباسی زینت شمرده نمی شود.
خلاصه اینکه ظهور آیه را در اینکه قسمتی از زینت بدن را استثناء می کند نمی توان منکر شد و صراحت روایات هم ابدا قابل تردید نیست.
در مورد جمله دوم باید گفت: آیه دلالت دارد که پوشانیدن گریبان لازم است. و چون در مقام بیان حد است اگر پوشانیدن چهره هم لازم بود بیان می کرد.
دقت فرمایید! "خمار - روسری" اساسا برای پوشانیدن سر وضع شده است. ذکر کلمه "خمر" در آیه می فهماند که زن باید روسری داشته باشد، و واضح است که با روسری پوشانیدن، مربوط به سر است، و اما اینکه غیر از سر آیا قسمت دیگری هم باید با روسری پوشانید یا نه؟ بستگی به بیان آن دارد. و چون در آیه فقط زدن دو طرف روسری بر گریبان مطرح است، معلوم می شود که همین مقدار واجب است.
ممکن است کسی خیال کند که معنی "و لیضربن بخمرهن علی جیوبهن" اینست که روسری ها را مانند پرده از جلو چهره آویزان کنند تا حدی که روی گریبان و سینه را بپوشاند.
ولی متاسفانه به هیچ وجه نمی توان آیه را بدین معنی حمل کرد زیرا: اولا کلمه "خمار" به کار رفته نه کلمه "جلباب". خمار روسری کوچک است و جلباب روسری بزرگ.
روسری کوچک را نمی توان آن اندازه جلو کشید و مانند پرده آویزان کرد بطوری که چهره و دور گردن و گریبان و سینه را بپوشاند و در عین حال سر و پشت گردن و مو ها – که معمولا در آن زمان بلند بوده – پوشیده بماند.
ثانیا ایه می فرماید با همان روسری ها که دارید چنین عملی را انجام دهید."
اما با توجه به نظر علما در این مسئله و یادداشت منتشر شده در سایت لازم می بینم تا نکته ای را به عرض برسانم:
خوارج در زمان امیر المومنین علی بن ابیطالب (علیه السلام) از امام زمان خود جلو زده و آن اتفاقات را بر مردم تحمیل نموده و در نهایت همان به ظاهر مومنان واقعی بدست مولای متقیان بدرک واصل گردیدند و البته ته مانده چرکین و بدبوی این گروه افراط گرا امام مظلوممان را با دهان روزه در محراب مسجد در حین سجده به شهادت رساند. این نتیجه قطعی افراط برای افرادی ست که خود را دایه مهربان تر از مادر می دانند.
برادران و خواهران مسلمان من، افراط نه تنها باعث تعالی جامعه اسلامی نمی گردد بلکه مسبب فروپاشی آن خواهد شد. یادداشت هایی از این دست که بدون تفکر و صرفا از باب ریا در درجه ایمان در سایت های خبری منتشر می گردد هیچ ثمره ای برای اسلام عزیز و مملکت اسلامی نداشته بلکه باعث لطمه زدن به آن می شود.
و من الله التوفیق
