الف - دولت؛ تصمیمات پنهانی از مردم و بی اعتمادی

انتقادات به دولت در باب محرمانه نگه داشتن همه ی آنچه بین تیم هسته ای ایران و مذاکره کنندگان ۵+۱ می گذرد، همواره با توجیهاتی از سوی دولت مواجه شده که «حساسیت موضوع و لزوم پنهان نگه داشتن آن از چشم نامحرمان» سرفصل آن بوده است. توجیهی که در یک سطح حداقلی بعضاً توانسته اقناعاتی را در پی داشته باشد؛ گرچه دولت حتی برای اطلاع رسانی خیلی از نکات مهم و حتی زیاده خواهی های طرف مقابل هم احساس ضرورت نمی کند و به طور مثال بحث مهم مصاحبه (بازجویی) با دانشمندان هسته ای، مردم با سخنرانی رهبری در جریان موضوع قرار می گیرند.

با این همه، دولت در مواردی بسیار ساده تر هم که از قضا به دلیل در میان بودن موضوع معشیت مردم، برای قریب به اتفاق ملت مهم است، دلیلی برای اطلاع رسانی صحیح به مردم نمی بیند و صرفاً به ابلاغ دستور از بالا به پایین اکتفا می کند. دولت لزومی نمی بیند که وقتی تصمیم به تک نرخی کردن بنزین گرفته، دلایلش برای گرفتن چنین تصمیمی را برای مردم شرح بدهد. ساعات نزدیک به نیمه شب، پیامک خبری تک نرخی شدن بنزین می رسد؛ کسی تصمیم ندارد چیزی را برای من توضیح بدهد. مردمی که از روزهای قبل در اضطراب خبری ریخته نشدن سهمیه ی بنزین خرداد ماه خود بوده اند و خبرهای ناموثق از چرایی این واریز نشدن را از این سایت و آن شبکه موبایلی شنیده اند. مهم تر اینکه مردم در این چند روز فکر کرده اند که آیا سخنگوی دولت در اسفند ۹۳ نگفته بود که در سال ۹۴ بنزین و گازوئیل گران نمی شود؟! لازم به یادآوری است که در جلسه آن روز مجلس، برخی نمایندگان همچون غلامرضا مصباحی‌مقدم پیشنهاد اجرای مرحله سوم هدفمندی یارانه‌ها را دادند؛ اما نوبخت به شدت با آن مخالفت کرد؛ زیرا معتقد بود مردم دیگر طاقت گرانی جدید ندارند...

البته می توان گفت بنزین گران نشده و تک نرخی شده است؛ اما این تغییر ادبیات، تغییری در میزان هزینه ی مردم برای بنزین ایجاد نمی کند. آنچنان که پیش تر در ماجرای گران شدن قیمت نان نیز همین اتفاق روی داد و گفته شد که نان گران نمی شود و شد؛ و بعدتر گفتند قیمت نان گران نشده، بلکه اصلاح شده است!

اطلاع رسانی ناقص و حتی معکوس! دولت یازدهم در تصمیماتی که برای زندگی مردم می گیرد، به این موارد ختم نمی شود. در موضوع حذف یارانه ی برخی اقشار سخنگوی دولت در حالی اصل خبر را تکذیب کرد که آن اقشار خاص اگر از تصمیم دولت مطلع نبودند، حداقل از ورودی حساب بانکی خود مطلع بودند که یارانه آن ماه به حسابشان واریز نشده است! و البته چند روز بعد، خبر حذف یارانه برخی اقشار رسماً اعلام شد. این شیوه ی تعامل با مردم، آن هم در مورد تصمیماتی که در مورد معیشت مردم است، می تواند به اعتماد مردم به دولت ضربه بزند؛ اعتماد، هم از باب صداقت و هم از باب درستی تصمیم اتخاذ شده. سرگردانی های این روزهای مردم و شنیدن کلام مردم کوچه و بازار نشان می دهد که جای نگرانی دولت برای این اعتماد وجود دارد...

در مورد بنزین، دولت حتی متولیان امر یعنی جایگاه داران را هم در جریان نگذاشته بود. به این عبارت ها که یکی از روزنامه‌های حامی دولت قبل از تعیین تکلیف تک نرخی شدن بنزین از قول بیژن حاج‌محمدرضا، رئیس انجمن جایگاهداران نوشت، توجه کنید: «ما این دروغ (واریز سهمیه خرداد ماه در آینده نزدیک) را سر زبان‌ها انداختیم چون برخوردها تند شده بود و باید کاری می‌کردیم تا ماجرا بالا نگیرد. در جایگاه مسعودیه مردم منتظر واریز سهمیه بودند تا بنزین بزنند، ساعت از ١٢ گذشت و این اتفاق نیفتاد، باور می‌کنید! برخی آنقدر عصبانی شدند که می‌خواستند با کارگران جایگاه درگیر شوند؟ همکار ما گفته بود بیایید بنزین بزنید و پول بنزین سهمیه‌ای را بدهید و بعدا ما‌به‌التفاوت را حساب می‌کنیم. بسیاری از بلاتکلیفی عصبی‌تر بودند، ما هم به دروغ گفتیم اشکال نرم‌افزاری است و مشکل بزودی حل می‌شود. بهتر بود دولت حداقل متولیان توزیع بنزین را در جریان تصمیمات جدید خود قرار می‌داد. در نامه‌ای که به آقای زنگنه نوشتیم، اعتراض خود را به عدم واریز بنزین سهمیه‌ای بدون اطلاع‌دادن به جایگاهداران ابراز کردیم».

در حالی که یکی دو روز مانده به اول خرداد، دولت می توانست عدم واریز سهمیه ی خرداد را اطلاع رسانی کند و سرنوشت بنزین را بدست اخبار متناقض این سو و آن سو نسپارد. حال توضیح دادن به مردم در باب چرایی این تصمیمات بماند.

دولت کار را برای خودش سخت تر می کند؛ با بی اعتنایی به اهمیت اطلاع رسانی، میان خود و مردمی فاصله ای ایجاد می کند که بعدتر پر کردنش لاجرم سخت تر خواهد بود. ابلاغ از بالا به پایین، و نیز تکذیب های نابجا و انجام همان عملی که تکذیب شده و پنهان کردن تصمیمات از مردم، هم ایجاد فاصله می کند و هم باعث می شود دولت حتی در تصمیم های درست خود نیز از حمایت های مبتنی بر عقل و استدلال مردم محروم شود. و مهم تر از همه اینکه این نوع عملکرد با شعارهای دولت و شخص رئیس جمهور در تکریم نظر مردم همخوانی ندارد.