الف - آمارهای جدید و متفاوت درباره اعتیاد ایرانی ها

آمارهای جدید و متفاوت درباره اعتیاد ایرانی ها

بیکاری، علت اصلی اعتیاد نیست، درصدی از معتادان را شاغلان تشکیل می دهند و بیش از ۵۰ درصد معتادان متاهل هستند.

به گزارش هفته نامه امید جوان، بیکاری، علت اصلی اعتیاد نیست، درصدی از معتادان را شاغلان تشکیل می دهند و بیش از ۵۰ درصد معتادان متاهل هستند.

همایش «درس های آموخته شده از کارزارهای رسانه ای پیشگیری از اعتیاد» که هفته گذشته در مجموعه فرهنگی تلاش برگزار شد نکات تازه ای از اعتیاد به مواد مخدر در کشور را رسانه ای کرد:
۱- اعتیاد برعکس پدیده های اجتماعی دیگر، شرایط هم افزایی آثار سوء دیگر را فراهم می کند. براساس آمارها بیشتر از ۵۰ درصد طلاق ها، ۲۵ درصد کودک آزاری و همسر آزاری ها و ۳۵ درصد جرایم مربوط به اعتیاد است. همچنین ثابت شده آثار سوء اعتیاد چندوجهی است به گونه ای که قاچاقچی مواد مخدر از هیچ کار خلاف قانون و اخلاقی ابایی ندارد لذا با صراحتی می توان گفت اعتیاد با قتل هم ارتباط مستقیم دارد.

۲- بیکاری علت اصلی اعتیاد نیست. درصدی از معتادان را شاغلان تشکیل می دهند و بیش از ۵۰ درصد معتادان هم متاهل هستند.

۳- با وجود آن که آموزش و پرورش زیر بار نمی رود، اما اعتیاد در مدارس وجود دارد. اعتیاد در دانشگاه ها هم به چشم می خورد. بنابراین بایستی نتیجه گرفت که اعتیاد در خانواده ها، محیط های کاری و اجتماعی نیز هست.

۴- آمار معتادان سرگردان در خیابان های سراسر کشور حدود ۱۲۰ هزار نفر برآورد شده است.

۵- آمار معتادان سرگردان در خیابان های سراسر کشور حدود ۱۲۰ هزار نفر برآورد شده است.

۵- آمار اعتیاد زنان و دختران در حال افزایش است.

۶- شیشه به عنوان پرمصرف ترین ماده مخدر در جامعه در حال رواج است.

در گفت و گو با دکتر سعید صفاتیان، رییس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد، مجمع تشخیص مصلحت نظام به بررسی ابعاد جدید اعتیاد در کشور پرداخته ایم:

سرانه پیشگیری از اعتیاد در دنیا سالانه ۲۰ دلار است، اما این رقم در کشور ما نیم دلار است. از این اختلاف چه نتیجه ای می توان گرفت؟

می گویند اگر کشوری یک واحد از پول خود مانند ریال را برای پیشگیری از اعتیاد هزینه کند، در آن صورت خواهد توانست ۱۰ تا ۱۲ واحد پس انداز کند.

سرانه پیشگیری از اعتیاد در کشور ما پایین است. بر همین اساس نتوانسته ایم برنامه هایمان را در این حوزه پیش ببریم. پس بایستی با صراحت بگوییم که ضعف مدیریتی و برنامه ای نداشته ایم. لذا در سال پیش رو دولت یا می بایست بودجه مبارزه با مواد مخدر را افزایش دهد، این که درصدد افزایش سرانه پیشگیری از اعتیاد باشد. آمار و ارقام تاکید دارد که مواد مخدر سالانه ۴۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد ایران لطمه می زند که براساس روز، ۱۱۰ میلیارد تومان می شود. این در حال یاست که کل بودجه مبارزه با مواد مخدر ۱۳۰ میلیارد تومان در سال است.

آمارهای جدید حکایت از آن دارد که ۱۲۰ هزار معتاد ایرانی در خیابان ها سرگردانند. این عدد چه هشداری در پی دارد؟

این عدد می گوید ۱۰ درصد از معتادان ما در سراسر کشور سرگردان هستند که نسبت به خیلی از کشورهای دنیا رقم بالایی است. معتادان بی خانمان معمولا در آمارهای جهانی عدد ۲ یا ۳ درصد را به خود اختصاص می دهند. پس باید نتیجه گرفت که مشکلات و معضلات اقتصادی خیلی روی مردم فشار آورده و گرانی و تورم به موج معتادان بی خانمان دامن زده است.

حال باید پرسید که بی خانمانی علت اعتیاد است یا اعتیاد موجب بی خانمانی می شود؟ این از موضوعاتی است که نیاز به پژوهش های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارد.

الان گفته می شود اعتیاد فقط مختص بیکاران نیست، چرا که افراد شاغل و متاهل نیز در این دام گرفتار می شوند. پس فقر و پول نمی تواند عامل اصلی گرایش به مواد مخدر باشد. البته در حال حاضر و در ریشه یابی مساله طلاق می گویند: فردی که به سمت مواد مخدر می رود، درآمد خود را صرف عمل خود می کند. بنابراین وضعیت مالی زندگی اش بر هم می خورد و ناگزیر از طلاق می شود، نتیجه این روند هم در نهایت بی خانمانی است.

بنابراین موضوعاتی از این دست، شرایطی به وجود می آورد که دستگاه هایی همچون ستاد مبارزه با مواد مخدر هم قادر به حل آن نیست. متاسفانه ما اعتیاد را بسته کوچکی می بینیم که از دیگر آسیب های اجتماعی به دور است. الان با توجه به این که شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم در مجمع تشخیص مصلحت نظام مصوب شده است، می توان امیدوار بود که این شورا بتواند در مورد معتادان بی خانمان تصمیم موثری اتخاذ کند.

می گویند اعتیاد در آموزش و پرورش و دانشگاه ها وجود دارد، اما این مراکز زیر بار نمی روند. با دانش آموزان و دانشجویان معتاد چه باید کرد؟

شروع کننده این بحث خود من بودم که گفتم مدیران آموزش و پرورش از ترس میزهایشان آمار دانش آموزان معتاد را اعلام نمی کنند. در آموزش و پرورش فرآیند اکنون به گوه ای است که در پیشگیری از اعتیاد ضعف دارند.

البته بحث این است که پیشگیری بایستی در آموزش و پرورش باشد تا به سایر دستگاه ها هم تعمیم یابد. ما در ستاد مبارزه با مواد مخدر، کمیته ای به نام پیشگیری از مواد مخدر داریم که متولی آن سازمان بهزیستی کشور است.البته در این چارت وزارت بهداشت، نیروی انتظامی، صدا و سیما، وزارت ارشاد و غیره هم دیده می شوند. با این حال هیچ برنامه ای به روز نداریم، پیشگیری های ما عمدتا به برگزاری سمینارها ختم می شود که خروجی موثری ندارد.

وقتی می گوییم اعتیاد به شکل معناداری میان زنان و دختران افزایش یافته است. مفهوم آن چیست؟

این هشدار می خواهد بگوید که اعتیاد در جامعه زنان ما در سال های گذشته دو باربر شده است. یعنی زنان از ۵ درصد تعداد معتادین کشور به ۱۰ درصد رسیده اند. لذا حضور آنها در میان بی خانمان ها و آسیب دیدگان اجتماعی هم بیشتر خواهدشد.

مساله مهم دیگر این که وقتی زنان معتاد می شوند کم تر و دیرتر به مراکز درمان مراجعه می کنند و طبیعتا بر آسیب های اجتماعی خواهندافزود.

علت افزایش مصرف شیشه در جامعه چیست؟

اولا بحث، بحث قانون است چرا که ما تا قبل از سال ۸۹ قانونی برای شیشه نداشتیم و قاضی برای حمل کنندگان آن حکم خاصی نداشت. موضوع بعدی پروتکل های درمانی است که پزشکان در سال ها قبل نمی دانستند برای درمان شیشه چه باید کرد و از همه مهم تر در حوزه پیشگیری ضعیف عمل کردیم. در این روند قاچاقچیان هم تبلیغ می کردند که شیشه مرفین ندارد، پس اعتیاد هم ایجاد نمی کند!

قیمت مواد مخدر در حال حاضر در کشور چگونه است؟

شیشه، گرمی حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان خرید و فروش می شود. هروئین گرمی ۲۰ هزار تومان و تریاک هم حدود ۴ تا ۵ هزار تومان معامله می شود.