در سایت پژوهشهای مجلس سندی دیدم که این سند جالب بود و حاوی اطلاعات خوبی از یک تحقیق " گزارش کارشناسی درباره وضعیت خرید خدمت سربازی " که در ۳/۱۱/۸۰ به مجلس ارائه شده بود ، یعنی بعد از قطع فروش سربازی در سال ۸۰ یک تحقیقی کردند و این گزارش آن بود در این گزارش سابقه خرید خدمت را هم کامل آورده بود که در اینجا نقل می کنم.

طرح خرید خدمت سربازی اول بار در سال ۱۳۷۰ از سوی شورای عالی امنیت ملی جهت مشمولین غایب داخل و خارج از کشور به تصویب رسید، مطابق آن مشمولین خارج از کشور با پرداخت معادل ریالی ۱۶۳۰۰ دلار بر مبنای ۱۷۵ تومان شامل طرح خرید خدمت سربازی و بخشودگی غیبت می شدند و این مبالغ برای مشمولین داخل از کشور بمراتب کمتر بود. از ذکر کامل جدول خودداری می کنم. به این بسنده می کنم که با این مصوبه مشمولین متولد تا پایان سال ۱۳۴۷ دارای تحصیلات فوق دیپلم و کمتر ( به ازای ۳۵۰ هزار تومان برای زیر دیپلم، ۵۰۰ هزار تومان دیپلم و ۶۰۰ هزار تومان فوق دیپلم ) از خدمت می توانستند معاف شوند این طرح حداکثر نرخ را ۲ میلیون و پانصد هزار تومان برای مشمولین با تحصیلات فوق تخصص پزشکی گذاشته بود که متولد سال ۳۸ به قبل بودند. این مصوبه موجب شده بود که افراد عادی غایب با تحصیلات دیپلم که سنشان بالای ۲۳ سال است از امکان خرید خدمت بهره مند شوند و در سخت ترین شرایط افراد بالای ۳۳ سال که فوق تخصص پزشکی دارند نیز امکان خرید خدمت داشته باشند البته انصافا نرخ خرید خدمت بالا بود و اگر مبنا آن باشد با توجه به تورم ۲۰ ساله اخیر شاید قدرت خرید پول آن وقت بیش از ۲۰ یا ۳۰ برابر امروز بود و بر این اساس اگر قرار بود سربازی امروز فروش رود نرخهایی بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان می داشت به هر حال بین سال های ۷۰ تا ۷۶ حدود ۷۰ هزار نفر از این طرح خرید خدمت استفاده کردند ۶۴۹۰۹ نفر از داخل کشور و ۴۸۵۰ نفر از افراد مقیم خارج از کشور، تا سال ۷۷ این روال ادامه داشت و محدوده سن فروش سربازی همان هایی بود که در سال ۷۰ تعیین شده بود.

منتها با آغاز فروش سربازی در سال ۷۷ متولدین سال های ۴۸ تا ۵۷ نیز امکان خرید خدمت پیدا کردند تا سال ۷۹ فروش سربازی و در سال ۸۲ عفو رهبری برای افراد بالای ۲۸ سال.

خوب می دانیم در سال ۵۸ همه افراد عادی ۲۰ ساله به بالا معاف شدند در سال ۷۰ همه افراد عادی ۲۳ ساله به بالا امکان خرید خدمت پیدا کردند، در سال ۷۷ همه افراد بالای ۲۰ سال امکان خرید خدمت پیدا کردند، در سال ۸۲ همه افراد عادی ۲۸ سال به بالا معاف شدند. برایند این نشان می دهد که سابقه ۲۵ سال اول انقلاب بیانگر این است که ما هیچ مشمولی را نداریم که در بدترین موقعیت شانس قرار گرفته باشد و در سن بیش از ۳۲ سالگی معاف نشده باشد یا امکان خرید خدمت را نداشته باشد. حال آنکه اکنون سختگیرانه ترین وضعیت ممکن برای مشمولین غایب است که طی ۹۰ سال نظام سربازی اجباری در ایران بی سابقه بوده است.

درحال حاضر مشمول غایب دیپلم عادی متاهل متولد سال ۵۵ با بیش از ۳۸ سال سن نه معاف است و نه امکان خرید خدمت دارد این چیزی است کاملا بی سابقه در تاریخ سربازی کشور که سابقه نداشته است و از این رو واقعا نیاز به بررسی است چرا که الان برای اولین بار است در تاریخ سربازی کشور که مشمولی بعد از گذشت ۲۰ سال از غیبتش نه معاف شده است و نه امکان خرید خدمت دارد و گذر هر روز از آن سابقه ای جدید در این سختگیری پدید می آورد.

وقتی سال ۷۰ فروش سربازی به مشمولین غایب تصویب و اجرا شد، هیچ کس مخالفتی نکرد، هیچ کس نگفت این ها که خریدار سربازی هستند مشمولین غایب دوران جنگ هستند که در دوران نیاز کشور از خدمت سرباز زدند، آنها خدمت نرفتند و الان سربازی را می خرند و این تبعیض است و یا سبب کاهش قداست سربازی است یا صحبت هایی اینچنینی، ۶ سال هم به این روال سربازی برای مشمولین غایب دوران جنگ فروش رفت هیج اعتراضی هم نبود، کسانی هم که در دوران جنگ از جان مایه گذاشته بودند هم اعتراض نکردند. سال ۷۷ هم که سربازی فروش رفت، نظامیان سکوت کردند و ناگهان سال ۸۰ همه چیز بهم خورد.

حالا برمی گردد به چند چیز، یکی اینکه مجلس سال های ۷۶ و ۷۷ و ۷۸ در دست اصلاح طلب ها نبود، آقایان هم این مجلس را از خود می دانستند و این مجلس هم مقتدرانه کار خود را می کرد و با صراحت سربازی را فروخت، در اولین سال که اصلاح طلب ها آمدند در سال ۷۹ بودجه ۸۰ را تصویب کردند و فروش سربازی را کما فی سابق گذاشتند با یک تبصره احترام به نیروهای مسلح که در صورت مازاد سرباز. نیروهای مسلح هم بدون تعارف گفتن مازاد نداریم، آن هم ۳ ماه بعد از گذشت سال ۸۰.

به هر تقدیر خرید خدمت در دهه ۸۰ انجام نشد و امری نادرست انگاشته شد، در حالی که در تمامی دهه ۷۰ یکدهه انجام گرفت و حداقل در مورد خرید خدمت مشمولین غایب مخالفتی نبود، در دهه ۳۰ و دهه ۴۰ هم سربازی به مشمولین غایب فروخته شد، دهه ۵۰ هم که معافیت سنی اعمال شد، دهه ۶۰ هم که ۸ سال جنگ را داشتیم و اصلا فروش خدمت معنا نداشت که چنین چیزی بخواهیم. حال سوال اینجاست بعد از گذشت یکدهه آیا منصفانه نیست که راهکاری برای حل مشکل مشمولین غایب دارای غیبت طولانی اندیشیده شود؟

مبنای ما آیا باید این باشد که در قانون گفته شده تا سن ۵۰ سال افراد ذکور مشمول قانون نظام وظیفه هستند یا اینکه تاریخ سربازی در کشور و اعمال معافیت ها باشد و آنچه سایر کشورهای دنیا انجام می دهند؟

آیا منصفانه است قانون سختگیرانه باشد و همواره طی ۹۰ سال همیشه مبنا تخفیف نسبت به مجازات تعیین شده باشد و حال برای عده ای بخواهیم آن سختترین مجازات را اعمال کنیم. آن هم عده ای که پیش از یک ده قبل می توانستند مشمول همان تخفیفات باشند؟

در سال ۷۰ وقتی امکان خرید سربازی برای مشمولین متولد ۴۷ به قبل تصویب شد زمان نگذاشتند برای آن، پیش از انقلاب هم در سال های ۴۴ و ۳۷ که خرید خدمت جهت مشمولین غایب توسط مجلس تصویب شد زمان نگذاشتند. این برای این است که حکومت نیاز جامعه و مردم را دیده است و نه نیاز خود را، وقتی نیاز خود را ببیند و نیازش رفع شود دیگر چیزی نیست که ببیند ولی عادلانه است که مردم و نیازشان دیده شود و به عدالت رفتار شود. اگر تاریخ ۹۰ ساله کشورمان مشمول غایب ۴۰ ساله به خود ندیده است نباید بگذاریم ببیند. هنر نه ستم کردن است و نه حتی مجازات. مجازاتی که هیچ اثر مثبتی ندارد و در راستای برقراری عدالت نمی باشد.

دکتر حسن روحانی به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی می تواند با مصوبه ای فروش سربازی برای مشمولان ۳۰ سال به بالا جهت تامین بوجه برای پرداخت حقوق به سربازان یک بازی برد - برد برای نظام وظیفه و سربازان غایب سن بالا باشد. و با تدبیر خود یکی از معضلات بزرگ جامعه را با کلید حل نماید.

الف