الف - مردم از تعریف و تمجیدهای بی اساس خسته شده اند

درباره توصیفات ضرغامی در تجلیل از احمدی‌نژاد؛

مردم از تعریف و تمجیدهای بی اساس خسته شده اند

جناب آقای ضرغامی؛

با سلام
چند خطی که می خوانید، در روزهای پایانی دوره مسئولیت جنابعالی در این دوره، حکم کوبیدن آب در هاون است، اما بد نیست چند نکته درباره ی فعالیت های روزهای اخیرتان را متذکر شوم.

قدردانی از زحمات و تلاش هایی که هرکس در حق ما انجام می دهد نه تنها سنت حسنه ای است و خود، نشان از تخلق به اخلاق نیکان دارد و موجبات کسب رضایت حق تعالی را فراهم می آورد بلکه از منظر الگوی مطلوب روابط اجتماعی و بین فردی نیز ویژگی برجسته و پسندیده ای محسوب می شود.

از این رهگذر، قدردانی از فرد و یا افرادی که با اختصاص عمر، انرژی و توان فکری خود به جامعه، منشإ خدمات خرد و کلانی شده اند نمی باید از این قاعده مستثنی باشد. اما نقل اخلاق و سلوک فردی و بین فردی (افراد حقیقی) یک حرف است و عمل به سنت دیوانی و ضوابط و عرف حقوقی و قانونی آنهم در سطح روابط بین سازمانها و مجموعه ها حرفی دیگر. سخن این نیست که فی المثل نباید یک سازمان، یا یک مسئول، سپاسگزار سازمان یا مسئولی دیگر، به موجب خدماتش نباشد، خیر! اما بحث این مجال این است که وقتی پای قواعد سازمانی، حقوقی و سلسله مراتب وظایف و اختیارات متقابل دو مجموعه ی اداری در بافت یک نظام اجتماعی- سیاسی در میان است این سپاسگزاری صورتی دیگر خواهد یافت و شروطی دیگر بر آن حاکم خواهد بود.

تجلیل روز یکشنبه ی جنابعالی (احتمالا به نمایندگی از آن مجموعه) از رئیس جمهور (احتمالا به عنوان نماینده ی دولت) هرچند پیش تر نیز مرسوم بوده است و به خودی خود بدیع و منحصربه فرد نمی نمود اما نوع برگزاری این مراسم، از ابعادی گوناگون قابل تامل است. فارغ از برخی تمجیدهای خارق العاده، فراتر از انتظار و به دور از قاعده ی شما از شخص رئیس جمهور، که از قضا هیچ سنخیتی با نمودار عملکرد این سازمان در برنامه های خبری و... دستکم در ماه های اخیر ندارد و احتمالا باید صرفا ذیل روابط حسنه ی این دو با یکدیگر تحلیل شود؛ این اقدام، از منظر حقوقی سازمانی (ناظر به قانون) و نیز اجتماعی(ناظر به افکار عمومی)، در دایره ی روابط سازمان صداوسیما و قوه ی مجریه، نیز بسیار تأمل برانگیز است.

بجاست بحث را با بیان بخشی از سخنان حضرتعالی در همان مراسم و در همین موضوع، ادامه دهیم. «خوشحالیم که در ورود رییس جمهور و خروج رییس جمهور از مسئولیت و در طول این هشت سال یک ارتباط کاملاً تعریف شده و بسیط برقرار می کنیم و این از نکات مثبتی است که در جمهوری اسلامی وجود دارد». به نظر می رسد شما با بیان این جمله در تلاشید مخاطب، این اقدام (تجلیل از رئیس دولت) را در امتداد وظایف قانونی سازمان و در راستای «روابط تعریف شده و بسیط» صداوسیما با دولت ارزیابی کند. اما باید با کمال تأسف عرض کنم که اینچنین نخواهد شد. چرایی آن نیز کاملا آشکار است.

از قضا خودتان، در همین جلسه پاسخ پرسش ما را داده اید: «وظیفه اصلی رسانه ملی آن است که مسائل مردم را منعکس کند و به موقع هم انتقادات و اشکالات را مطرح کند تا دولتمردان بتوانند مسیر خودشان را بر اساس مطالبات مردم به درستی تشخیص دهند و کار را جلو ببرند». آری! به بیان شما، ریاست رسانه ملی، وظیفه ی قانونی و اجتماعی سازمان صداوسیما که هرگونه رابطه ی تعریف شده ی سازمان باید بر اساس آن پایه گذاری شود؛ صداوسیما را چشم هوشیار افکار عمومی و زبان گویای آنها در مطالبه از دولتمردان، تعریف کرده اید، رابطه ای که باید تا آخرین لحظه ی استقرار دولت ادامه داشته باشد تا دولت و دولت های بعدی نیز این پیغام را دریافت کنند که اقداماتشان از نقادی ها و تیزبینی های صداوسیما به عنوان نماینده ی افکارعمومی در امان نیست. رسانه ی ملی بر اساس قانون اساسی و قواعد حاکم بر جمهوری اسلامی می بایست چنین وظیفه ای را تنها معیار «روابط تعریف شده خود» با دولت و سایر قوا قرار دهد. آشکار است که در این میان، تجلیل از مجاهدت های یک دولت هم اگر جایی داشته باشد، در محدوده ی فراهم آوردن فرصت برای دولت به منظور دفاع از برنامه های هشت ساله خود است و نه چیزی جز آن.

به نظر می رسد شاید حضرتعالی در پی ارائه ی فرصتی به رئیس جمهور و به نوعی دلجویی از وی درباره ی مباحثی است که از تریبون این سازمان در ایام تبلیغات انتخاباتی و در نقد برنامه ای دولت، بیان شد. اگر اینگونه باشد بهتر این بود که به جای برگزاری مراسمی نه چندان متعارف و بیان تعابیری اغراق آمیز از زبان رئیس سازمان خطاب به شخص رئیس جمهور، به اختصاص فرصتی نظیر گفتگوی چند شب قبل رئیس جمهور - آنهم نه در برنامه ای خنثی، بلکه با حفظ موقعیت مطالبه گری نقادانه صداوسیما از دولت و ضرورت پاسخگویی دولت به عملکرد هشت ساله اش در قیاس با وعده های داده شده اکتفا می شد. که همین برای نمایش «روابط تعریف شده و بسیط» رسانه ملی با دولت کفایت می کرد.

از این هم که بگذریم، اینکه باز هم به گفته جنابعالی، معاونینتان احتمالا در جلساتی و با تعریف یک سازوکار مشخص!- پانزده ویژگی آقای احمدی نژاد را - آنهم نه دولت بلکه شخص رئیس جمهور- را اخذ کرده باشید، از ابتکارات ویژه ی آن سازمان است. بهتر نبود حضرتعالی و معاونینتان این مسئولیت خطیر را بر عهده ی اصحاب رسانه و دوستان دولت - که از قضا این روزها سخت مشغول همین قسم کارها هستند- واگذار می کردید و به عوض آن، سازوکاری طراحی می کردند تا با نظرخواهی از صاحب نظران و با تحلیل پیام انتخابات و پیامدهای حماسه ی سیاسی، نقشه راه این سازمان، معطوف به برنامه های آینده آن تدوین شود؟ آیا سازمان صداوسیما این کار را کرده است؟ آن هم در شرایطی که منتخب ملت، کسی است که تندترین انتقادات نسبت به وضعیت موجود و نگاه های مدیریتی بر آن را مطرح نموده است. شاید بهتر باشد که گفتگوی ویژه خبری جناب آقای روحانی و گوشه و کنایه های ظریف ایشان بر نوع مدیریت حاکم بر رسانه ملی را نیز به اتفاق مدیران تان دوباره ببینید و بشنوید.

به هر حال، آنچه از این مراسم به ذهن متبادر می شود، فاصله بسیار زیاد افکار مدیران ارشد سازمان تحت مدیریت جنابعالی با افکار عموم مردمی است که از تمجیدها و تعریف های بی اساس و بی قاعده خسته شده اند. از اینکه در رسانه ملی، به جز چند روز ایام انتخابات، جایی برای انتقاد و حرف زدن نیست و پای کمتر منتقدی به رسانه ملی باز می شود،‌ خسته شده اند. حتی برنامه هایی که باب انتقاد را نیز باز می کرده اند، کم کم رو به تعطیلی رفته است. بهتر بود در این دوره مدیریت «سازوکاری» برای این وظیفه اجتماعی صداوسیما نیز در کنار انواع مراسمات تجلیلی که در رسانه ملی برای ورزشکاران و بازیگران و دولتمردان و امثالهم می دید.

قلم به درازا کشیده،‌ این یادداشت بنا بر همان دلیلی که در ابتدا عرض شد، آب در هاون کوبیدنی بیش نیست.

و من الله توفیق
یک مخاطب رسانه ملی