"به مناسبت روز جهانی عکاسی"/ باز هم متولد شوم، عکاس میشوم
بخش فرهنگی الف، ۲۸ مرداد ۹۵
28 مرداد 1395 ساعت 12:14
۲۸ مرداد ماه یا ۱۹ آگوست در تقویم همه کشورهای دنیا روز جهانی عکاسی نام گرفته است در واقع این روز مختص حرفه و افرادی است که با یک شات و فشردن یک دکمه تصویری را خلق و ثبت میکنند که ممکن است، دنیایی را به تغییر بکشاند.
به گزارش ایسنا، درست ۱۹۰ سال پیش اولین تصویر در تاریخ عکاسی جهان خلق شد که در آن اشرافزادهای فرانسوی چشمانداز پنجره اتاق خود را ثبت کرد و بعد از ۱۶ سال از این واقعه اولین عکس در ایران ثبت شد و تا امروز روند رو به رشد و پیشرفتی را پشت سر گذاشته است و دنیای عکاسی سبکهای مختلف، ابزار و تجهیزات و دوربینهای مختلفی را به خود دیده است.
مسلما تفاوت در نگاه در عکاسی یکی از شاخصهای این هنر است که براساس آن از یک چشمانداز تصاویر متفاوتی ثبت خواهد شد. این تفاوت و تنوع در کار عکاسی شاخصه خاص این هنر است و ماندگاری و تاثیر ویژهای را رقم خواهد زد.
عکاسان علیرغم تلاش وافری که که برای ثبت حوادث و رخدادها دارند و این تلاششان گاه اتفاقات بزرگی را در پی دارد، عموما حداقل در ایران خود مورد توجه جدی قرار نمیگیرند و علیرغم سختیهای خاصی که این حرفه برایشان به ارمغان میآورد، اما همچنان کملطفیها به این قشر و حرفه روا داشته میشود.
عکاسی در ژانرهای مختلف همچون عکاسی خبری، طبیعت، مدلینگ، پرتره، معماری، صنعتی، تبلیغاتی، نجوم و ... تصاویری را منعکس میکند که گاه نمیتوان به سادگی از آنها گذشت و تولید هرکدام دشواریهای خاص خود را به همراه دارد.
عکاسی شب یکی از خاصترین سبکهای عکاسی است که هنوز به معنای واقعی شناخته نشده است و حتی گاه افراد سوال میکنند که مگر در شب هم امکان عکاسی وجود دارد، در حالی که عکاسان حرفهای با تصاویر فوقالعاده خود از شب و آسمان شب هنر خود را به منصه ظهور رساندهاند. این شاید یکی از خاصترین و زیباترین انواع عکاسی باشد که حاصلش چشم هر بینندهای را نوازش میدهد، ژانری که صبوری بسیاری می طلبد و البته خطرات خاصی را در خود نهفته دارد.
عکاسی یک زبان بینالمللی است
علی کریمی یکی از عکاسان طبیعت که تمرکز خود را بر عکاسی از مناظر و آسمان شب معطوف کرده است، از جمله عکاسانی است که تصاویر بسیار زیبایی را از شب به ثبت رسانده است.
وی در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اینکه عکاسی بازنمود ایده از طریق تصویر است، اظهار کرد: در اکثر عکسها و تصاویر نکات بسیاری وجود دارد که با ریز شدن در این نکات میتوان به شاخصههای بینهایت شگفتانگیزی دست یافت که عکاسی را بسیار متفاوت جلوه میدهد.
این عکاس مناظر شب با بیان اینکه عکاسی زبانی است که با همه افراد و اقشار ارتباط برقرار میکند، هر عکاس را صاحب سبک، ژانر، نحوه و مدل خاص خود عنوان کرد و افزود: با وجود اینکه هنر عکاسی یک زبان بینالمللی است، اما عکاسان به طریقی با عکس خود صحبت میکنند. برخی تصاویر بسیار ساده و برخی بسیار پیچیده است و این پیچیدگی نیازمند رمز گشایی است به همین دلیل باید قاعده این زبان تصویری را شناخت و دقیق با آن برخورد کرد تا مفهوم را دریافت.
وی یکی از ابعاد عکاسی را همراه بودن آن با قوه تخیل عنوان کرد و با اشاره به اینکه همراه با قوه تخیل نیازمند موشکافی بوسیله عکس خواهیم بود تا با نگاهی عمیق تمام رویدادها را بررسی کنیم، افزود: اینجاست که در واقع عکاسی هنر تلقی میشود و این تحلیلها و موشکافیها هنرمند بودن عکاس را نشان خواهد داد و افراد را نسبت به ریزهکاریهای عکاسی متوجه میکند.
کریمی با بیان اینکه هر عکس باید داستانی را در خود جای داده باشد و این امر ارزشمند بودن عکس را گواهی میدهد، گفت: یک عکس ممکن است یادگاری باشد و مرور خاطرات را در پی داشته باشد و گاهی به قدری میتواند تاثیر گذار باشد که حتی آغاز و پایان یک جنگ را رقم بزند.
وی تصریح کرد: عکسها همواره باید با یک روند خاص و در واقع براساس ایدههای ذهنی عکاس خلق و ثبت شود و اصولا سعی دارم که عکاسی را به نحوی ادامه دهم که یک حس صادقانه در آن وجود داشته باشد.
احساس جزء لاینفک عکاسی است
وی جزء جداییناپذیر عکاسی را احساسات در عکاسی و احساس در برابر هنر عنوان کرد و با بیان اینکه در کنار ترکیببندی و ژانرهای مختلف در عکاسی دنیا، بروز احساسات امری الزامی است، افزود: گاهی یک عکس از نظر تکنیکال و فنی ضعیف است، اما حس داخل عکس کمک شایانی به دریافت نظر و ایده عکاس میکند و اتفاقا گاهی تاثیرگذاری خاصی به دنبال دارد.
این عکاس طبیعت با بیان اینکه عکاسی هم مانند هنرهای دیگر یک واقعیت است و از خاص بودن به شیوه خودش برخوردار است و بهترین عکسها آنهایی نیست که صرفا مسئله عادی را که افراد به چشم میبینند، به نمایش بگذارد، اظهار کرد: تصاویر عکاسی شده باید از روی دانش به صورت کاملا هدفمند و با درنظر گرفتن قواعد و ویژگیهای ژانر خاص خود ثبت شود و اینجاست که هنر به معنای واقعی خود را نشان خواهد داد.
وی با تاکید بر اینکه موضوع مهم این است که در عکاسی نمیتوان روی جزئیات نتیجه کار حساب باز کنیم، اضافه کرد: ما هیچ گاه نمیتوانیم برای یک سبک و ژانر امتیازبندی و طبقه بندی داشته باشیم، هر سبک سختیها و خطرات خاص خود را به همراه دارد و نمیتوان با اطمینان نسبت به نتیجه و خروجی تصویر ثبت شده صحبت کرد.
کریمی با اشاره به تخصص و ژانر کاری خود به عنوان یک عکاس طبیعت و مناظر شب، به بیان سختیهای کار خود از ابتدای فعالیت عکاسی پرداخت و عنوان کرد: با وجود همه علاقمندی خود به عکاسی طبیعت علاقمند به عکاسی خبری نیز هستم.
ثبت یک تصویر خاص ارزش ریسک کزدن را دارد
وی ادامه داد: از زمان ورود دوربینهایی با لنزهای قوی که ثبت تصاویر ثابت و نوردهیهای کوتاهمدت را امکانپذیر کرد عکاسی رنگ دیگری به خود گرفت، اما همیشه عکاسی فوتوژونالسیم منتظر دوربینی است که تصاویر فوری تولید کند و امروز نیز عکاسان خبری از دوربینهای قدرتمندی استفاده میکنند، اما تکنولوژی پیچیده قرن حاضر هنوز ابزاری برای ثبت واقعیتهای زندگی ارائه نکرده است.
کریمی با تاکید براینکه البته همیشه این ابزار به ثبت یک عکس خوب کمک نمیکند بلکه ایده و نظر نیز برای ثبت یک تصویر اهمیت ویژهای دارد، گفت: حتی امروز میتوان از ابزارهایی مثل کاغذ حساس به نور برای ثبت یک تصویر خوب کمک گرفت چراکه واقعیات زندگی بسیار سادهاند و نیازمندی بالایی به تجهیزات خاص وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه اولین دوربین من یک دوربین آنالوگ کوچک با فیلمهای ۳۶ تایی و با کیفیت بسیار پایین بود و عموما برای گرفتن عکسهای یادگاری استفاده میشد، گفت: به مرور و به تجربه عکاسی جدید را آغاز کردم و با توجه به علاقمندی به عکاسی طبیعت سفرهای مختلف برای ثبت عکسهای طبیعت داشتم، اما گهگاه با ممانعتهایی چون نداشتن مجوز مواجه بودم و از این طریق با خبرگزاریها ارتباط برقرار کرده و در ابتدای امر به عنوان عکاس افتخاری کار خود را شروع کردم، اما تلاش و زمان خود را عموما صرف ژانر خاص خودم کرده و با برنامهریزی جلو میرفتم و تلاش میکردم از عکاسی شب فاصله نگیرم. با توجه به اینکه تنها ۱۷ سال داشتم سعی بر کسب تجربه و ثبت تصاویر خاص داشتم چراکه هنوز هم عکاسی شب جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است.
این عکاس طبیعت با تاکید بر اینکه عکاسی شب مخاطرات خاصی را به دنبال دارد، اما ثبت یک تصویر خاص از آسمان شب انگیزهای برای ادامه این ژانر عکاسی است، عنوان کرد: این عکاسی خطراتی چون وجود حیوانات وحشی، تاریکی، افتادن در چالهها یا گودالهای حفر شده را به همراه دارد، اما نتیجه کار قطعا ارزش پذیرفتن این ریسک را دارد.
کریمی تاکید کرد: همه خطرات را میپذیرم تا بتوانیم به علاقمندیهای خود برسم. آخرین درسی که در عکاسی آموختم از دیدن پسر بچه ۸ سالهای در ارتقاع چهار متری قله دماوند بود که پس از فتح قله دلیل صعود خود را علاقمندی عنوان کرد و بعد از یک سال تلاش و تمرین امروز به هدف خود رسیده بود، این اتفاق نشان داد که علاقه میتواند افراد را به سمت اهداف سوق دهد.
اما سبک عکاسی ورزشی از جمله ژانرهایی است که جای خود را در جامعه کسب کرده است و شاید نسبت به برخی سبکها شناخته شدهتر باشد.
عکاسی هنر ثبت سوژههای لحظهای است
مجید نوری عکاس ورزشی که حدود ۲۰ سال است در این حرفه مشغول است و فارغ از تحصیلات آکادمیک به دنبال کسب تجربه کار در حرفه عکاسی را ادامه میدهد در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اینکه در ابتدای کار به صورت تفننی کار را دنبال میکردم، اما در مقطعی به صورت حرفهای وارد عکاسی خبری در حوزه ورزش شدم، اظهار کرد: هیجان و فضای کار عکاسی به شکلی بود که در ابتدای امر بحث مالی برایم مطرح نبود و البته همچنان هم مطرح نیست، اما عشق باعث ادامه کار تاکنون شده است.
وی با بیان اینکه عکاسی هنری است که هر لحظه در آن با سوژهای جدید و متنوع مواجه هستیم و همیشه تلاش داشتهام که در زمره اولینها در این حرفه باشم، گفت: شروع کار در این حرفه به سادگی شکل نگرفت. استاد من اسماعیل زرافشان هیچ گاه تجربه خود را به راحتی در اختیار من قرار نداد و همواره بر اخلاق عکاسی بیش از تکنیک عکاسی تاکید داشت.
نوری تصریح کرد: این تجربه باعث شد که من نیز اخلاق عکاسی را بر فنون عکاسی ارجح بدانم و در کنار تخصصی کار کردن در سبکهای عکاسی تلاش کردم همه رشتههای این هنر را بیاموزم و کار کنم و هیچ گاه خود را محدود و متمرکز به یک ژانر نکنم.
وی با تاکید براینکه عکاسی مسئولیت اجتماعی یک عکاس را افزایش میدهد و مسئولیتپذیری عملا حسن و مزیت این حرفه محسوب میشود، افزود: حساسیت یک عکاس بر روی کار و نوع عکاسی باعث میشود که همواره انتخابهای موفقی داشته باشد و بارها و بارها این انتخابها علاوه بر ثبت تصاویر بکر، خوشحالی افراد را برایم به همراه داشته است.
عکاسی سراسر تجربه است
این عکاس ورزشی با اشاره به تجربههای شیرین خود از عکاسی در مسابقات ورزشی اضافه کرد: علاوه بر شیرینیهای بسیار که در زندگی کاری من ثبت شده است مسلما لحظات سخت و تلخی را نیز تجربه کردهام. کار عکاسی سراسر تجربه است و این خود میتواند دیدگاه، رویکرد و نوع نگاه به اطراف را تغییر دهد.
وی با ابراز تاسف از اینکه بارها فضای کاری با فضای شخصی زندگیاش تداخل پیدا کرده است و این امر خود آسیبهای روحی و البته مالی بسیاری به من وارد کرد و عملکرد برخی افراد و مدیران در این زمینه درد آور است، گفت: عکاسی ورزشی ژانر بسیار دشواری است چراکه با هزارم ثانیه در ارتباط هستی و اگر واقعهای یا حرکتی ثبت نشود قطعا امکان ثبت مجدد آن وجود نخواهد داشت و یک بار برای همیشه از دست رفته است، اما گاهی افراد درگیر در حوزه ورزش متوجه این سختی کار نمیشوند.
نوری عنوان کرد: عکاسی انرژی خاصی به افراد و مسلما خود عکاس میدهد. روحیه دادن و افزایش انگیزه به ورزشکاران میتواند جزو لاینفک عکاسی ورزشی قلمداد شود و من این امر را بارها تجربه کردهام، خاصه در ورزش کودکان و نوجوانان که پلههای رشد آنها را فراهم میکند و همیشه سعی داشتم عکاسیام مثبت و انرژیبخش باشد.
جایگاه عکاسان تعریف نشده است/عکاسی ورزشی پیشبینی لحظات است
وی به تاثیر یک عکس بر عملکرد یک تیم و ورزشکاران اشاره کرد و با بیان اینکه گاهی باید از فضای ورزش حرفهای دور بود و وارد عرصهای شد که نیازمند دریچه دوربین من است، افزود: سالهاست در حوزه ورزش فعال هستم، اما بیمهریهای زیادی را شاهد بودم. متاسفانه جایگاه عکاسان در این عرصه تعریف شده نیست و این شرایط علیرغم تمام تلاشی که میشود، دردآور است.
این عکاس ورزشی با تاکید بر اینکه عکاس در کار خود باید به صورت تخصصی وارد شود، گفت: در عکاسی ورزشی باید نسبت به همه ورزشها اطلاعات و قدرت تجزیه و تحلیل داشته باشی به طوری که بتوانی حرکت بعدی ورزشکار را پیشبینی کنی و این امر خود شرایط کار را دشوار میکند.
وی عکاس ورزشی را شکارچی لحظهها عنوان کرد که به هیچ عنوان نباید یک لحظه را از دست بدهد و افزود: یک عکاس ورزشی یک دو ساعت یا بیشتر را در هر شرایطی در کنار زمین بازی به انتظار مینشیند تا لحظات را ثبت کند، اما هیچ کدام از این تلاشها دیده نمیشود و دیده شده است که برخی افراد به دنبال ثبت برخی از همین لحطهها اتهامات، انتقادات و ناملایمات را روانه عکاس میکنند.
باز هم متولد شوم، عکاس میشوم
نوری تصریح کرد: با همه این شرایط هستند مدیرانی که جایگاه عکاس ورزشی را میدانند و همین امر باعث ادامه کار و بیتاثیر بودن اتهامات میشود. قطعا اگر باز هم متولد شوم، همچنان عکاسی را به عنوان حرفه خود انتخاب میکنم و البته به فرزندم هم ورود به این عرصه را توصیه میکنم.
وی با اشاره به اینکه عکاسی همواره برای من روحیهبخش بوده است، گفت: بارها و بارها در زمان خستگی با دوربین خود به خارج از شهر رفتهام تا با عکاسی آرامش خود را بازیابم و هیچگاه امکان دلزدگی از عکاسی برای من وجود ندارد. ناملایمات و ناسپاسی خستهام میکند، اما قطعا از این مسیر خارج نخواهم شد.
نوری که خود عکاس سرویس ورزشی خبرگزاری ایسناست، با تاکید بر اینکه حضور عکاسان توانمند در این خبرگزاری سرویس عکس را به یک برند استانی بدل کرده و باعث شده است که همواره عکس این رسانه انتخابی برای دیگر رسانهها باشد، گفت: گاه شاهد حذف نام عکاس توسط دیگر رسانه ها از روی عکسها هستیم که اقدامی ناشایست است، اما به هر حال نوع نگاه و کار هر عکاس مخصوص خودش است و به راحتی میتوان با دیدن یک تصویر عکاس آن را تشخیص داد و این افتخاری است که حتی اگر نام عکاس ذکر نشود همچنان نوع نگاه و سبک کار عکاس شناسنامه کار او محسوب میشود.
در کنار همه سبکهای عکاسی، عکاسی پرتره و مدلینگ سبکی است که گذشته از اینکه طرفداران بسیاری را به خود جذب میکند، سختیهای خاص خود را به همراه دارد.
عکاسی پرتره نیازمند فضایی تخصصی و نظاممند است
پریسا بهزادی یکی از عکاسان پرتره است که کار خود را در این شاخه از هنر از سال ۱۳۸۹ آغاز کرده است و بدون هیچگونه پیشزمینهای تاکنون موفق بوده است، وی به خبرنگار ایسنا گفت: در ابتدای امر بعد از گذراندن کلاسهای سینمای جوان در کنار عکاسی مستند عکاسی پرتره را آغاز کردم و پس از مدتی وارد عرصه خبر شدم، اما همچنان عکاسی پرتره و مدلینگ را به دلیل فضای خاصش دنبال میکنم.
وی تفاوت کار عکاسی خبری با عکاسی مدلینگ را در این دانست که در کار خبر باید رخدادی ثبت شود و در تعداد محدودی از تصاویر خبر و اطلاعرسانی کامل در خصوص واقعه منعکس شود که این امر استرسها و البته تنشهای خاص خود را به همراه دارد، اما در کار عکاسی پرتره با فضای بازتر و ترکیببندی خاصی مواجه هستید که این امر خود فضای متفاوتی را نسبت به سبکهای دیگر و البته فضای شادتری را ایجاد میکند.
بهزادی با تاکید بر اینکه کار مدلینگ صرفا با شادی مردم در ارتباط است و ابزارهایی چون نورپردازی و ژست این سبک از عکاسی را کامل میکند، به تفاوتهای جدی این نوع عکاسی با دیگر سبکهای عکاسی اشاره کرد و گفت: همانطور که در عکاسی خبری باید کادربندی، انتخاب سریع موضوع و توجه به اصول خاص در راس کار قرار گیرد، در عکاسی آتلیهای نیز باید حساسیتها و سختیهای خاص این سبک را نیز متحمل شد و نگهداری از آرشیو عکسها که امکان تکرار مجدد آن ممکن است وجود نداشته باشد خود فشار کاری بالایی را به عکاس تحمیل میکند.
وی تصریح کرد: کار عکاسی پرتره به این شکل است که افراد به راحتی وارد این عرصه میشوند البته دیگر ژانرهای عکاسی نیز این چنین است اما عکاسی مدلینگ به دلیل فضای خاص خود جاذبه بیشتری دارد و متاسفانه نبود فضای تخصصی باعث ورود هر فردی به این عرصه شده است در صورتی که وجود مراکز تخصصی که خلاء آن در اراک کاملا محسوس است میتواند این فضا را تخصصیتر و نظاممندتر کند چراکه حضور در این حرفه و شاخه عکاسی خود نگاه و خلاقیت ویژهای را میطلبد.
عکاس خانم در جامعه خبری استان مرکزی جایگاهی ندارد
این عکاس پرتره حضور عکاس خانم در این شاخه از عکاسی را امری ضروری دانست و با اشاره به اینکه علیرغم اینکه در عکاسی مدلینگ عکاس خانم جایگاه ویژهای دارد، اما در عرصه خبر جایگاه عکاس خانم تعریف نشده است، گفت: متاسفانه همواره شاهد محدودیتهایی برای عکاسان خانم هستیم و در برخی موارد حتی با وجود پوشش کامل ممانعتهایی صورت میگیرد در صورتی که نگاه یک خانم به یک سوژه با نگاه عکاس آقا کاملا متفاوت است.
وی عنوان کرد: با وجود اینکه در بسیاری از استانهای دیگر کشور این مشکل تا حدودی حل شده است و شرایط نسبتا مناسبی را برای بانوان عکاس خبری فراهم کردهاند، اما همچنان در استان مرکزی جایگاه واقعی برای عکاسان خانم قائل نیستند.
بهزادی با بیان اینکه بارها تصمیم به کنار گذاشتن این حرفه گرفتهام، اما علاقه به این حرفه مانع از انجام این تصمیم شده است، افزود: متاسفانه کار عکاسی به نحوی نیست که از نظر مالی به صورت کامل تامین شویم و با توجه به اینکه این شغل تجهیزات و ابزارهای ویژه با هزینههای بالا نیاز دارد عموما با کمبودهایی مواجه هستیم که این امر خود فشارهای زیادی را به روند عکاسی یک عکاس وارد میکند، اما با این حال اگر باز هم متولد شوم، عکاس میشوم.
هنر عکاسی هنری است که در آن تنها با ثبت یک عکس میتوان دنیایی را تغییر داد و قطعا همه ما تجربهای از دیدن عکسهایی داریم که تاثیرگذاری بسیاری در سطح دنیا داشته اند و همچنان بعد از گذشت چندین سال با یادآوری آنها تاثیرگذاری آنها در زندگی و حتی دنیا را میتوان حس کرد. این معجزه عکاس و هنر عکاسی است که ابزاری قدرتمند و تاثیرگذار در اختیار دارد، ابزاری که میتواند باورها، تفکرات و حتی تخیلات عکاس را به جامعه و جهان عرضه کند.
در ۲۸ مردادماه هر سال یادمان باشد هستند کسانی که برای ثبت یک تصویر همه مخاطرات را به جان میخرند و نباید از کنار این هنرمندان و هنر ماندگارشان به سادگی گذشت.
کد مطلب: 382779
آدرس مطلب: http://alef.ir/vdcd5x0snyt0j56.2a2y.html?382779
الف
http://alef.ir
