الف - 16 آذر هر سال باید نماد استکبار ستیزی باشد

هر ساله در اواسط آذر دانشگاه های مختلف در کشور شاهد تدارک و برگزاری برنامه های سخنرانی و پرسش و پاسخ دانشجویان با شخصیت ها و مقامات سیاسی می باشد.

فلسفه نامگذاری 16 آذر به عنوان روز دانشجو به اوایل دهه 30 برمی گردد. بعد از کودتای انگلیسی-آمریکایی بر علیه دولت ملی دکتر مصدق، جو جامعه ایران ملتهب و متشنج بود، به گونه ای که در 16 مهر 1332 درحالی که بیشتر از 50 روز از کودتا نگذشته بود، اولین تظاهرات یکپارچه مردم علیه رژیم کودتا اتفاق افتاد. در اواسط آبان همان سال نیز کابینه زاهدی با وجود مخالفتها وارد فاز مذاکره با انگلستان برای برقراری روابط و حضور دوباره شرکت نفت انگلیس در ایران شد. در این اثنا اعلام شد نیکسون، معاون رئیس جمهور آمریکا روز 17 آذر به ایران خواهد آمد. در مقابل این اقدامات و به خصوص سفر معاون رئیس جمهور وقت آمریکا، دانشجویان به عنوان اعتراض اقدام به برگزاری تظاهراتی کردند و نیروهای امنیتی پهلوی در دانشکده فنی دانشگاه تهران اقدام به حمله به دانشجویان و تیراندازی به سمت آنان کردند که منجر به کشته شدن 3 دانشجوی این دانشکده به نام های مهدی(آذر) شریعت رضوی، مصطفی بزرگ نیا و احمد قندچی شد. فردای آن روز نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری در رشته حقوق را در دانشگاه تهران که در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود، دریافت کرد. در آن روز یکی از مطبوعات در سرمقاله خود با عنوان «سه قطره خون» این گونه نوشت: «آقای نیکسون! وجود شما آن قدر گرامی و عزیز بود که در قدوم شما، سه نفر از بهترین جوانان این کشور، یعنی دانشجویان دانشگاه را قربانی کردند».

دکتر علی شریعتی، در توصیف سه شهید دانشجوی رویداد 16 آذر 1332 می نویسد: «اگر اجباری که به زنده ماندن دارم نبود، خود را در برابر دانشگاه آتش می زدم؛ همان جایی که 22 سال پیش، آذرمان در آتش بیداد سوخت. او را در پیش پای نیکسون قربانی کردند ».

بر اساس این روایت باید گفت فلسفه شکل گیری روز 16 آذر در واقع بر پایه ارزش دادن برمنش استکبارستیزی، استقلال طلبی، ضد سلطه بودن، ضد دیکتاتوری و طرفدار عدالت و نهادینه کردن این ویژگیها در بطن جامعه دانشگاهی و عرصه سیاسی بوده است و هر حرکت دانشجویی که فاقد چنین ویژگی هایی باشد به نوعی انحراف از آرمان های اصیل و پشت پا زدن به فلسفه بنیادین این جنبش باشد.

جنبش دانشجویی نیز باید به شدت نسبت به این مسئله حساس باشد؛ چرا که هر گونه بی توجهی به این آرمان ها و اهداف والا می تواند چنین روز مهمی را از فلسفه وجودی آن و ذات باارزش اش تهی نماید. از این رو مصداق یابی و برجسته کردن استکبار و ظالم و مبارزه با آن باید ویژگی برجسته و مهم جنبش دانشجویی باشد. در این صورت است که دانشجویان می توانند به عنوان جنبشی اصیل و در راستای اهداف مقدس خود فعالیت صحیح و تاثیرگذاری داشته باشد.
امروز نیز که 63 سال سال از روز 16 آذر 1332 می گذرد باید گفت هنوز استکبار جهانی در پی تحمیل خواسته ها و مطامع نامشروع و استثمار کشورها می باشد. در نتیجه برگزاری و تدارک جلسات سیاسی در چنین روزهایی که خروجی آن در پی توجیه ارزش های غرب، سلطه گری و نفی استقلال طلبی باشد ضایع کردن و تباه کردن این حرکت می باشد.

به همین دلیل جنبش دانشجویی در برگزاری جلسات خود در چنین روزهایی باید اهمیت ویژه به بازنمایی ماهیت استکباری نظام سلطه علی الخصوص آمریکایی ها داشته باشد. به ویژه که این ایام نیز مقارن با خلف وعده آمریکایی ها در مذاکرات هسته ای و بازگرداندن تحریم ها علی رغم انجام تعهدات توسط ایران شده است.

بدون شک بی توجهی به چنین مسئله مهمی نشان دهنده فاصله گرفتن جنبش دانشجویی از آرمان های مهم خود می باشد و نقش دانشجویان را در پرچمداری مبارزه با ظلم و استکبار در جامعه زیر سوال می برد.