الف - «گل سرخی در زد» ؛ سارا محمدی اردهالی؛ چشمه

«گل سرخی در زد»
نویسنده: سارا محمدی اردهالی
ناشر: چشمه، چاپ اول ۱۳۹۴
۱۰۳ صفحه، ۸۰۰۰ تومان

شما می‌توانید کتاب «گل سرخی در زد» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.

****

گل سرخی در زد عنوان تازه¬ترین اثر خانم سارا محمدی اردهالی است. بخش اول این کتاب با نام «تمام رگهایش را می‌زند، چرا که رگ خوابش گم شده است» شامل شعرهایی است که غالبا گزارش‌دهنده¬ی فضای پیرامون زندگی شخصی شاعرند و کمتر این گزارش‌ها قدرت اثرگذاری و رها شدن از حس¬های معمولی و خنثی حاکم بر سطرهایشان را دارند:
خیابان حناق گرفته
من چه شکلی بوده‌ام؟
به چه زبانی
به چه لباسی
به چه ایده‌هایی

هر شکلی راه می‌روم
مسخره‌ام
و مردم
دیگرانِ من نیستند
بخش دوم با نام «در قلب کوچکت گنجشک مضطربی¬ست، سکوت کرده¬ای و او به در و دیوار می-کوبد» شروع می¬شود. دوازده شعر بخش دوم غالبا کوتاه هستند. در بخش دوم شعرهایی وجود دارند که نشان از خروج شاعر از فضاهای شخصی¬تر زندگی خویش هستند. شعرهایی که درونمایه¬ی رمانتیک و اجتماعی¬شان از آن¬ها آثاری متفاوت نسبت به سایر آثار این دفتر ساخته است. دو شعر «در مترو» و «این¬طوری» از این جمله¬اند:
به یک مهمانی دعوت شده بودم
اگر کفش پاشنه بلند بپوشم
حرف¬های اغواگرانه خواهند زد
ریشه¬های چندهمسری بررسی خواهد شد

اگر کفش تخت بپوشم
سیاست‌های غلط دولت
فشار روی مطبوعات
گرانی نان و کاغذ و مسکن
وارد صورت جلسه می‌شود

اگر کتانی بپوشم
می‌روند سراغ حق طلاق و حضانت
این که شهادت زن امکان ندارد نصف مرد باشد
وارد مساله‌ی دامن و شلوار نمی¬شوم
پیچیده می‌شود
می‌خواهم
پابرهنه بروم
پابرهنه برگردم

بخش سوم کتاب با عنوان «چند پرتره» شروع می¬شود. در این بخش شاعر برای هر شعر نام یک شخص را به عنوان نام شعر انتخاب کرده است. سیمین، احمد، لیلا، نوشین و ... از جمله پرتره-هایی هستند که شاعر آن‌ها را با کلمات تصویر کرده است. این¬طور به¬نظر می¬آید که تمام این اشخاص نقش¬ها و روابطی در زندگی شخصی شاعر داشته اند و هرکدام به¬نحوی با توجه به نشانه¬هایی که توسط شاعر در بین سطرها آورده شده است ریشه‌های مشترکی با لحظاتی از زندگی وی داشته¬اند. اما نحوه¬ی بیان این پُرتره¬ها آن‌چنان اثرگذار نیست که مخاطب را به کشف و یا حتی احساس همذات‌پنداری بیشتر وادار کند، جز پُرتره¬ی هما و گل¬سرخ سایر پرتره‌ها از همان فضای حاکم بر سطرهای بخش اول که از گزارش¬های خنثی می¬بردند، رنج می¬برد:
گل سرخی در زد
می¬خواست مرا ببوسد
دیر بود
و دیر و من و گل‌سرخ
به‌هم می‌آمدیم
بخش چهارم کتاب خانم اردهالی با نام «آن شب انحنا شدید بود، سنگینی و فشار هم» شامل یازده شعر کوتاه است. بخشی که از جمله شعرهای کوتاه آن می¬توان به شعر «دوست دارم» اشاره کرد:
بداخلاقی عصرهایت
سوزنی¬ست که مخصوصاً نخش نمی¬کنم
من دوست دارم
دکمه¬ی آخرم باز باشد.