الف - نگرانی اردوغان ازهمه پرسی اقلیم کردستان

استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به نگرانی مشترک ایران و ترکیه درباره همه پرسی اقلیم کردستان، گفت: با توجه به تعداد زیاد کردها در ترکیه اردوغان از این موضوع بسیار نگران و ناراحت است.

علی بیگدلی، استاد دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با مهر در خصوص ضرورت و دستاوردهای سفر سرلشکر محمد باقری، فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح ایران به ترکیه و رایزنی های صورت گرفته در این سفر با مقامات ترک اظهار داشت: مسئله همه پرسی اقلیم کردستان عراق که در مهر ماه برگزار خواهد شد، یک نوع دلواپسی در بین کشورهای منطقه به وجود آورده است و عراق، ایران و به ویژه ترکیه از این موضوع نگران هستند که با حمایت آمریکا این همه پرسی به نتیجه برسد.

وی ادامه داد: با به نتیجه رسیدن این همه پرسی ممکن است ما شاهد یک کشور مستقل کرد در منطقه ای بسیار بحرانی باشیم، به همین دلیل جا دارد که ایران و ترکیه با وجود همه اختلاف نظرهایی که در خصوص سوریه با یکدیگر دارند در این مورد با یکدیگر مشورت کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به مشورت های صورت گرفته بین ایران و ترکیه در خصوص همه پرسی اقلیم کردستان عنوان کرد: مشورت ها در این خصوص به این نتیجه رسیده است که ایران و ترکیه با برگزاری این همه پرسی موافق نیستند، اما بارها مقامات اقلیم کردستان اعلام کردند که این موضوع یک مسئله داخلی است و به همسایگان آنها ارتباطی ندارد.

بیگدلی با بیان اینکه پشتیبانی آمریکا از همه پرسی اقلیم کردستان نشان دهنده این است که منطقه ممکن است در آینده شاهد تغییرات جغرافیایی و سیاسی باشد، افزود: با مستقل شدن اقلیم کردستان و با توجه به درآمدهای نفتی بالای این منطقه، در صورت مستقل شدن اقلیم کردستان این منطقه می تواند پایگاهی برای آمریکایی ها باشد و با توجه به اینکه این منطقه در بخش حساس خاورمیانه قرار دارد، این امر در آینده می تواند موجب آشوب در منطقه شود و خطراتی را برای ایران و ترکیه ایجاد کند.

وی با بیان اینکه این مسئله موضوع تازه ای نیست و پیش از این نیز اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا در نشست گروه ۲۰ خطاب به اردوغان این موضوع را مطرح کرده و گفته بود شما که کردها را گروهی تروریستی می دانید آنها را آزاد بگذارید، ادامه داد: در آن مقطع اردوغان پاسخی به اوباما نداده بود، این ها نشان دهنده این است که این مسئله از گذشته های دور دنبال می شده و امروز اقلیم کردستان در حال تدارک مقدمات این امر با برگزاری همه پرسی است.

استاد دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه تاکنون آمریکا بارها از برگزاری این همه پرسی حمایت کرده است، تصریح کرد: مقامات اقلیم کردستان با حمایت های آمریکا اصرار به برگزاری این همه پرسی دارند و مسئولان و مقامات کشور عراق نیز با وجود مخالفت با این امر کاری نمی توانند انجام دهند.

بیگدلی همچنین اضافه کرد: برخی از رسانه ها بر این باورند که با شکل گیری این روند بار دیگر قرارداد سایکس-پیکو در سال ۱۹۱۶ تکرار خواهد شد.

وی با بیان اینکه فکر نمی کنم رایزنی ها برای جلوگیری از همه پرسی در اقلیم کردستان به نتیجه ای برسد، گفت: به تعویق افتادن همه پرسی نیز مشکلی را حل نخواهد کرد و فکر نمی کنم در اصل موضوع تغییری به وجود بیاید.

استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه سفر صورت گرفته در سطح مقامات نظامی بوده است، اظهار داشت: برجسته ترین مقام نظامی ایران با برجسته ترین مقام نظامی ترکیه دیدار کرده و احتمالا رایزنی هایی با مقامات نظامی عراق نیز صورت گرفته است و این دیدارهای در این سطح حاکی از این است که این موضوع از سطح دیپلماسی گذشته و به مرحله نظامی رسیده است.

بیگدلی با تاکید بر اینکه نگرانی ای که در ایران در زمینه برگزاری همه پرسی اقلیم کردستان وجود دارد در ترکیه نیز وجود دارد، عنوان کرد: با توجه به اینکه تعداد کردهای ترکیه زیاد است و بخش هایی از جنوب ترکیه مناطق کردنشین هستند، اردوغان بسیار بسیار از این موضوع نگران و ناراحت است.

وی در ادامه بار دیگر تاکید کرد که فکر نمیکنم رایزنی ها در خصوص منصرف کردن مقامات اقلیم کردستان از همه پرسی نتایج ملموسی داشته باشد.

این کارشناس روابط بین الملل با اشاره به اینکه اقلیم کردستان هم با ایران و هم با ترکیه روابط نزدیکی دارد، گفت: ترکیه نقطه اشتراکی با ایران در بحث سوریه ندارد و حتی من تصور نمی کنم که در خصوص همه پرسی اقلیم کردستان نیز ایران و ترکیه دارای سیاست های واحدی باشند، اما ضرورت و اهمیت این موضوع موجب شده تا ترکیه در این زمینه با ایران همکاری کند.