الف - آیا مرجع حل اختلاف در برجام پیش بینی شده است؟

آیا مرجع حل اختلاف در برجام پیش بینی شده است؟

با توجه به این که توافقنامه ی بر جام را 6 کشور ظاهرا با نظارت سازمان ملل یا شورای امنیت آن امضا کرده اند قاعدتا می باید در این توافقنامه برای جلوگیری از هر گونه اخلال در روند اجرای آن ساز و کارهای باز دارنده ای که شامل همه ی امضا کنند گان بشود در این توافقنامه گنجانده می شد.

متاسفانه تا کنون ظاهرا نه اطلاعات موثقی در باره ی وجود چنین ساز وکارهای بازدارنده در برجام منتشر گردیده و نه ظاهرا از جانب تحلیلگران نسبت به عواقب غفلت از این ساز و کارها سخنی به میان آمده و نه بلحاظ حقوقی راه کارهای الزام آوری برای جبران این غفلت پیش بینی شده است.

اصل قانونی و عرفی برای تضمین اجرای کامل توافقنامه های حقوقی دوجانبه و مشترک و برای تامین و تضمین حقوق همه ی امضا کنندگان و مشمولان این توافقنامه ها این است که همیشه مسئله چگونگی جلوگیری از اخلال در آن گنجانده شود و مراجعی نیز برای حل و فصل الزام آور این مسئله یا مسائل اختلافی احتمالی دیگر در چنین توافقنامه هایی پیش بینی شوند.

در هر حال ظاهرا حقوق شناسی و عرف حقوقی در جهان برای رفع و حل اختلافات حقوقی میان شرکای توافقنامه های قانونی باید رویه هایی را پیش بینی کرده باشند که در صورت عدم تضاد با مفاد و شروط توافقنامه برای حل و فصل اختلاف می توان به آنها استناد کرد هر چند روی آوردن به این عرف امکان دارد حل و فصل اختلافات را به درازا بکشاند.