الف - ادعای گستاخانه مقام سعودی علیه ایران

هرچند از زمان حصول توافق هسته ای میان ایران و گروه ۱+۵، عربستان سعودی به طور علنی و از تریبون رسمی مخالفتی با کلیت این توافق اعلام نکرده، اما بر کسی پوشیده نیست که مقامات سعودی از هیچ تلاشی برای ضربه زدن به این توافق فروگذار نمی کنند.

روزنامه «وال استریت ژورنال» در مطلبی به بررسی واکنش های عربستان سعودی به توافق هسته ای ایران پرداخته و به نقل از یک مقام نظامی سابق سعودی اشاره می کند که دو رویکرد همکاری با رژیم اسرائیل و همچنین تلاش برای نزدیک شدن هرچه بیشتر به روسیه، اصول سیاست جدید عربستان را تشکیل می دهد.

به گزارش تابناک، فردی که این روزنامه با وی گفت و گو کرده، انور عشقی، ژنرال ارشد بازنشسته ارتش سعودی است که اخیراً وظیفه نزدیک کردن دیدگاه های ریاض با تل آویو را بر عهده داشته است. وی در ماه ژوئن در اقدامی بی سابقه، همراه با دوری گلد، مدیر کل وزارت خارجه رژیم اسرائیل در نشستی مشترک در واشنگتن ظاهر شد. در این نشست، عشقی از طرحی برای خاورمیانه سخن گفت که شامل صلح اعراب و اسرائیل، تغییر نظام در ایران، دموکراسی برای جهان عرب و ایجاد یک دولت کردی بود.

هرچند عشقی مدعی است که ابتکار تعاملات وی با مقامات اسرائیل، یک موضوع کاملاً شخصی است، اما کمتر کسی در منطقه این حرف را باور می کند؛ زیرا وی چهره های سرشناس و دارای جایگاه مشخص در دستگاه امنیتی عربستان سعودی است.

وی در بیان دلایل مخالفت های خود با توافق هسته ای ایران می گوید در جریان مذاکرات هسته ای، جان کری، وزیر خارجه آمریکا و محمد جواد ظریف، همتای ایرانی وی بر سر بسیاری از مسائل توافق کردند که سبب تعجب بسیاری از کشورها، از جمله روسیه شد. وی مدعی است که کری در مذاکرات از ایران حمایت کرده است و وی به همراه اوباما، مایل هستند که مسائل را از زاویه دید ایران بنگرند.

عشقی در ادامه اظهارات خود مدعی شده: «به باور من، تا زمانی که نظام کنونی در تهران بر سر کار است، ایران رویکرد خود را تغییر نخواهد داد. ایران چیزهای بد زیادی دارد. آن ها می خواهند امپراتوری پارس را زنده کنند. آن ها همچنین می خواهند از طریق ایجاد بی ثباتی، بر منطقه خاورمیانه سلطه پیدا کنند». به گفته وی، هم عربستان سعودی و هم رژیم اسرائیل در برابر چنین مسائلی آسیب پذیر هستند و همین «تهدید مشترک» است که آن ها را به سوی تعامل با یکدیگر سوق می دهد.

وی مدعی است در ابتدا، تمرکز گفت و گوهایش با دوری گلد بر مسئله فلسطین متمرکز بوده و درباره ایران صحبت زیادی نشده است. با این حال، در حین گفت و گوها دو طرف دریافته اند که دیدگاه هایش درباره ایران به یکدیگر نزدیک است. عشقی می گوید: «ما دوست نداریم ایران به اسرائیل حمله کند و اسرائیل را نابود کند. ما همچنین دوست نداریم اسرائیل به ایران حمله کرده و این کشور را نابود کند. این ایده من است».

وی می گوید برای رژیم اسرائیل، مهمترین مسئله حزب الله است. عشقی می گوید که از گلد پرسیده آیا در صورت حمله اسرائیلی ها به حزب الله، ایران مستقیماً مداخله خواهد کرد؟ پاسخ گلد منفی بوده است. وی سپس درباره سناریوی مقابل این جریان پرسیده و گفته در صورت حمله به ایران چطور؟ پاسخ مقام اسرائیلی این بوده که در این صورت، حزب الله به نفع ایران وارد عمل خواهد شد. بنابراین، رژیم اسرائیل سعی دارد ابتدا حزب الله را نابود کند تا سپس بتواند با آسودگی خاطر به ایران حمله کند.

از سوی دیگر، به گفته وی تهاجم عربستان سعودی به یمن جهت مبارزه با جنبش انصارالله که مورد حمایت ایران است، «به حزب الله و دیگر گروه های نیابتی ایران این درس را داده که ایران فقط یک ببر کاغذی است... آن ها نتوانستند از حوثی ها در یمن حمایت کنند. آن ها نتوانستند حتی یک هواپیما را به یمن برسانند».

این مقام سعودی در ادامه ادعاهایش، به طور غیرمستقیم ایران را تهدید به تحریک حرکات تجزیه طلبانه کرده و اظهار داشته که در جریان گفت و گوهایش با حسین امیرعبداللهیان، معاون وزیر خارجه ایران، به وی گفته: «ایران خود را نابود خواهد کرد. اگر شما برای احیای امپراتوری تلاش کنید، بسیاری از دیگر ملیت ها خواستار استقلال خواهند شد؛ مانند آذری ها، عرب ها، ترکم ها، بلوچ ها و کردها».

اما آن گونه که از اظهارات عشقی پیداست، عربستان واکنش خود به توافق هسته ای ایران را تنها به تعامل با رژیم اسرائیل محدود نمی کند و تلاش برای نزدیک شدن به روسیه، بخش دیگری از سیاست های این کشور است. به گفته وی، عربستان و روسیه قصد دارند به منظور برقراری ثبات در سوریه با یکدیگر همکاری کنند.

به هر حال، اظهارات این مقام امنیتی سعودی را باید جدیدترین نشانه از نگرانی فزاینده سعودی ها از قدرت گیری بیش از پیش ایران در منطقه قلمداد کرد که این بار از زبان این فرد به طور صریح بیان شده است. به عبارت دیگر، می توان گفت اولویت اصلی سیاست خارجی عربستان در حال حاضر، مقابله با نفوذ ایران در منطقه است و در این مسیر، از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.