الف - مسابقه سوگواری و چند نگرانی!

روح مرتضی پاشایی شاد. اما مرگ این عزیز عبرت ها داشت. شاید نوشتن یک یادداشت انتقادی در روزهایی که مملو از احساسات و هیجان و عواطف مردمی است کمی بدسلیقگی و رنج آور باشد اما نباید فراموش کرد که اگر آسیبی وجود دارد، پرداخت آن برای همین روزها است. انتظار اثرگذاری در آسیب شناسی بهنگام است.

گذر از لحظه لحظه های مرگ مرتضی پاشایی برای همه درس ها و عبرت ها داشت. در این مجمل، عبرت های ماجرای سوگواری این روزها را مرور می کنیم. در این عزاداری ناگهانی چند نکته وجود دارد. نکاتی که باید نسبت بدان نگران بود و برایش تدبیر کرد.

اول برای افراط احساسات
جامعه ایران، جامعه ای عاطفی و احساساتی است. شگفتی آفرینی ها در بزنگاههای سیاسی نیز ناشی از همین عاطفه پاک و احساسات صادقانه است که وقتی همراه با شعور کمال یافته می شود انقلاب آفرین است. اما در ماجرای مرگ پاشایی ماجرا فراتر از بروز و ظهور عاطفه محض است. "مسابقه سوگواری" این روزها را نمی توان صرفن پای عاطفه متعادل و احساسات اصیل گذاشت. بی تردید جای پای افراط در این چند روز به شکل معناداری جلوه داشت. وقتی پای افراط رسید دیگر نباید انتظار عزاداری ناب داشت. مسابقه سوگواری است که باعث می شود در مجلس عزای مرحوم، از فلسفه اصلی عزاداری غفلت شود و حرمت مجلس عزا نیز رعایت نشود و کار به تذکرات پیاپی صاحبان عزا برسد. حاشیه خوانی رسانه ها در این رابطه گویا است. از قدیم الایام رسم بوده که مجلس عزا محل تذکر بوده است. افراد با حضور در مراسم تدفین و عزا یاد مرگ می کردند. رفتار برخی طرفداران مرحوم پاشایی در تجمعات خیابانی نشان داد که "پریشان و ترس یاد مرگ" و "وحشت شب اول قبر" و " سراسیمگی مرگ ناگهانی" دلمشغولی عزاداران نشده است. ظهور صریحتر این حرف را باید در جسارت دست به دست شدن فیلم لحظه جان دادن مرحوم پاشایی دید.

دوم برای افسردگی ها
مرتضی پاشایی خواننده صاحب نامی نبود. جز موارد معدود، جایگاهی در رسانه های رسمی کشور نداشت. اما مرگ او نشان داد که بی اندازه طرفدار و در میان جوانان نفوذ داشته است. نفوذ مرتضی پاشایی در میان جوانان جای تعجب ندارد. اما آنچه نگران کننده است مساله ای نامرئی در این میان است که باید برای آن غصه خورد و نگران بود. مرتضی پاشایی خواننده غمناک موسیقی پاپ در ایران بود. خواننده ای که اغلب آلبوم هایش بوی افسردگی و پریشانی داشت. تاثیر پذیری عمیق وقتی است که افراد با یک اثر هنری همزاد پنداری کنند. نفوذ گسترده و عمیق آهنگ های غمگین به سبک پاشایی میان جوانان ایران نگران کننده است. چرا تا این میزان موسیقی غمگین در میان جوانان ما طرفدار دارد. طرفداران مرتضی پاشایی در همه تجمعاتی خیابانی همصدا و یکپارچه و منظم شعرهای وی را همخوانی می کردند. این نشان از عمق ارتباط جوانان با موسیقی غمناک دارد و اینکه شعر و نوای این خواننده پاپ به شکل عمیقی در میان جوانان نفوذ داشته است. باید نگران بود.

سوم برای رسانه ها
رسانه های ما نشان دادند که هیچگاه جلوتر از مردم نبودند و همیشه و در بهترین حالت پیرو و پشت سر مردم بودند. رسانه ای که نتواند در بزنگاه به وظیفه ذاتی خودش که آگاهی رسانی و جهت دهی فرهنگی است عمل کند قابل اتکا به عنوان رکن موثر در توسعه انقلاب نیست. در این ماجرا علیرغم اینکه بسیاری بر افراطی بودن این فضا اذعان داشتند اما حاضر نبودند ذره ای به وظیفه اصلی خود عمل کنند و خلاف جریان عمومی کشور اطلاع رسانی و آگاهی بخشی کنند. ماجرا به این نیز ختم نشد. اغلب رسانه ها بر این آتش هیجان دمیدند و برخی مسئولین را نیز همراه کردند. کار به آنجا کشید که این موج سوگواری را همه با تعجب نظاره کردند و اما چاره ای جز همراهی نداشتند.

چهارم برای دستگاه امنیتی و انتظامی کشور
وایبر و واتس آپ و وتلگرام و لاین و غیره سهم قابل ملاحظه ای در این بسیج سوگواری داشتند. شبکه های اجتماعی موبایلی را باید جدی گرفت. خیلی جدی تر از شبکه های اجتماعی شبیه پلاس و فیس بوک که قابل فیلتر شدن هستند. حرف در این باره بسیار است اما همین اشاره کفایت می کند.

روحش شاد ....