هرگاه رهبر انقلاب سخن از فتنه و یا جملات بی تعارف و کم یابی مانند دعوت از مخالفان نظام برای شرکت در انتخابات را بیان می کنند - که رواست بسیار مورد توجه هم قرار گیرند - برخی از زوایای بسیار مهم سخنرانی شان، مغفول می ماند. یکی از مهم ترین این دریچه ها که از چشم تحلیل گران دور ماند، اشاره ی رهبری در دیدار ایشان با مردم قم به نحوه ی مواجهه با فهرست های انتخاباتی بود. رهبری نه تنها رای دادن بر اساس فهرست ها را نفی نکردند، بلکه به عنوان یکی از راههای رسیدن به شناخت ، اعتماد و رای دادن، آن را توصیه نیز کردند. ایشان فرمودند:
 
«به نظر بنده این‌جور میرسد که چون یکایک افراد را ممکن است نشناسیم -خود بنده هم وقتی این فهرستها را می‌آورند که بیایم رأی بدهم، بعضی از آدمهای این فهرستها را نمی‌شناسم امّا اعتماد میکنم به آن کسانی که [اینها را] معرّفی کرده‌اند، و نگاه میکنم ببینم آن کسانی که این فهرست را معرّفی کرده‌اند چه کسانی هستند؛ اگر دیدم اینها آدمهای متدیّن و مؤمن و انقلابی‌ای هستند، به حرفشان اعتماد میکنم و به [فهرست‌] آنها رأی میدهم؛ اگر دیدم نه، کسانی که این فهرست را داده‌اند کسانی هستند که به مسائل انقلاب، به مسائل دین، به مسائل استقلال کشور خیلی اهمّیّتی نمیدهند، دلشان دنبال حرف آمریکا و غیر آمریکا است، به حرفشان اعتماد نمیکنم؛ به نظر من این راه خوبی است- نگاه کنیم ببینیم این فهرستی که به ما داده میشود برای مجلس شورای اسلامی یا مثلاً برای مجلس خبرگان، این فهرست را چه کسی دارد به ما میدهد.»

با توجه به فراز فوق، به نظر می رسد که ایشان قائل به این هستند که چون در مورد افراد و نامزدها، همیشه نمی توان به شناخت کافی و لازم جهت انتخاب رسید و چه بسا برخی به دلیل عدم شناخت تک تک نامزدها از وظیفه شرکت در انتخابات شانه خالی کنند ، پس در بسیاری از موارد، بهترین و مطمئن ترین روش جهت انتخاب، رجوع به جریان ها و طیف هایی است که آن فهرست ها را معرفی کرده اند؛ به تعبیر دیگر، اگر به جای انتخاب تک به تک افراد، انتخاب ها منطبق با نگاه و مواضع جریان های معرفی کننده و متولی فهرست ها صورت گیرد، نتیجه، اطمینان بخش تر و کم اشتباه تر خواهد بود.

اگرچه ممکن است حتی در این انتخاب ها و رجوع به فهرست ها و رای دادن و پر کردن برگه های اخذ رای، انتخاب های غیردقیقی نیز رقم بخورد، اما این انتخاب ولو بعضا غیردقیق، از مقتضیات مشارکت سیاسی در هر کشوری است که انتخابات آزاد (دموکراتیک) دارد؛ حتی در جمهوری اسلامی ایران که جنس مشارکت، بسیار بیش از دیگر کشورها، مبتنی بر جهان بینی دینی (از نوع اسلام) و مکتبی (از نوع ارزش های انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران)‌ است هم می توان درصدی خطا در انتخاب مردم قائل شد و از ترس انتخاب های بعضا غیردقیق، معقول و منطقی نیست که اصل رای دادن های منبعث از فهرست های انتخاباتی، تخطئه و غلط انگاشته شود.
 
اما به هر حال باید این نکته را لحاظ کرد که آن چه باعث می شود اکثر علما، وارد عرصه ی رقابت جهت عضویت در مجلس خبرگان رهبری شوند، منظری است که رهبری در فراز ذیل از بیاناتشان، در سخنرانی شنبه مطرح فرمودند:
 
«مجلس خبرگان هم خیلی مهم است. مجلس خبرگان، بظاهر -اگر به چشم ظاهری نگاه کنیم- هر سالی دو مرتبه می‌آیند دور هم جمع میشوند، می‌نشینند بحثهای سیاسی و غیرسیاسی میکنند و بعد هم متفرّق میشوند؛ نباید به این چشم نگاه کرد به مجلس خبرگان. مجلس خبرگان بنا است که رهبر انتخاب کنند؛ [این‌] شوخی است؟ آن روزی که رهبر فعلی در دنیا نباشد یا رهبر نباشد، باید اینها رهبر انتخاب بکنند. چه کسی را انتخاب خواهند کرد؟ آیا کسی را انتخاب خواهند کرد که در مقابل هجمه‌ی دشمن بِایستد، به خدا توکّل کند، شجاعت نشان بدهد، راه امام را ادامه بدهد؟ آیا چنین کسی را انتخاب میکنند یا کسی را انتخاب میکنند که جور دیگری است؟ این خیلی مهم است. کسی را شما میخواهید برای مجلس خبرگان انتخاب بکنید که در واقع، او رهبر را انتخاب خواهد کرد که کلید حرکت انقلاب در دست او است؛ این خیلی اهمّیّت دارد، این کار کوچکی نیست. لذا باید تحقیق کرد، باید اعتماد پیدا کرد. پس بنابراین، اصل انتخابات و شرکت در انتخابات به‌عنوان یک اصل، یک مسئله است، مسئله‌ی انتخاب اصلح یا صالح هم یک مسئله است که این هم باید مورد توجّه قرار بگیرد.»
 
در مجموع می توان این نکته را از کلیت بیانات رهبر انقلاب استنتاج کرد که انتخابات خبرگان از یک حیث که در فراز فوق ذکر شده، با دیگر انتخابات ها توفیر می کند و از دیگر سو، برخی مقتضیات انتخابات های دیگر، بر این انتخابات هم، جبرا مترتب است و خبرگان هم انتخاباتی است مثل دیگر انتخابات ها که می توان در آن به صورت فهرستی رای داد.

رهبر انقلاب فهرست انتخاباتی را صرفا منحصر به انتخابات مجلس شورای اسلامی نمی کنند و نام مجلس خبرگان را نیز به میان می آورند!‌
 
از آن جا که جنس روحیات و سبک ورود به علما به ساحت سیاست، با نوع کنش گری سیاست مدارانی که هویتشان به فعالیت های تشکیلاتی و حزبی گره خورده است، تفاوت می کند، نامزد شدن علما برای انتخابات مجلس خبرگان، بیش از آن که از منظر فعالیت سیاسی قابل اعتنا باشد، نامزد شدن برای تحقق تکلیف و نقش آفرینی سرنوشت سازی مانند رسالت انتخاب رهبری، وارد عرصه ی انتخابات می شوند،‌ اما این واقعیت غیرقابل کتمان است که برخی از جریانات سیاسی با گرایش های کاملا متنوع و متفاوت، ممکن است کمابیش از اسامی علما و شخصیت هایی که برای انتخابات خبرگان نامزد شده اند، در فهرست های انتخاباتی خود استفاده کنند که در گذشته هم رخ داده و پدیده ی نوظهوری به شمار نمی رود، هرچند شاید در این انتخابات، این روند، پررنگ تر و چشم گیرتر باشد.

الف