الف - توطئه نفتی عربستان علیه ایران موجب مرگ اوپک می شود

توطئه نفتی عربستان علیه ایران موجب مرگ اوپک می شود

عربستان سعودی از نفت به عنوان ابزاری سیاسی و برای ضربه زدن به ایران استفاده می کند و این موضوع در کنار نشست های بی نتیجه سازمان کشورهای صادر کننده نفت(اوپک) برای تعیین سقف تولید، موجب تهی شدن این سازمان از فلسفه وجودی اش شده است.

بعد از لغو تحریم‌ها در حالی که ایران به دنبال افزایش صادرات نفت و احیای جایگاه خود در بازار نفت است، عربستان سعودی اقدامات خود برای محدود کردن صادرات نفت ایران را در این بازار آغاز کرده است. به نظر می‌رسد با شکست اوپک برای تعیین سقف تولید در نشست اخیر این سازمان که هفته قبل برگزار شد، عربستان دور جدیدی از رقابت علیه ایران را در بازار نفت آغاز کرده و تخفیف‌های بیشتری در فرمول فروش نفت خود لحاظ کرده است.

بدین منظور شرکت نفت دولتی عربستان(آرامکو) در ایمیلی به مشتریان خود اعلام کرد قیمت نفت سبک خود برای تحویل در جولای به مقصد شمال‌غرب اروپا را ۳۵ سنت و به مقصد مدیترانه را ۱۰ سنت کاهش داده است. وال استریت ژورنال کاهش قیمت نفت از سوی عربستان سعودی را اقدامی شگفت آور ارزیابی می کند؛ چرا که تقاضا برای نفت در نیمه دوم سال افزایش می یابد و علت آن هم از سرگیری فعالیت های پالایشگاه ها پس از تعمیر و نگهداری سالانه است. افزون بر این عواملی همچون کاهش تولید نفت نیجریه باعث شده است تا قیمت نفت در روزهای اخیر افزایش پیدا کند.

در مقابل به گزارش پایگاه خبری نیکی، ایران نیز در ماه جاری میلادی بار دیگر قیمت نفت خود در بازار آسیا را نسبت به نفت خام عربستان کاهش داده و نشان داده که این کشور پس از لغو تحریم ها مصمم به بازپس گیری سهم خود از بازار است. یک مقام یک شرکت نفتی ژاپنی گفته است ایران مصمم است فروش نفت خود را افزایش دهد. ظاهرا ایران علاقمند است با کاهش قیمت ها، نفت بیشتری به ژاپن بفروشد.

به نظر می رسد اقدامات عربستان، ایران را نیز مجبور به انجام اقداماتی واکنشی برای دست یابی به سهم بازار نفتی پیشاتحریمی خود کرده است. در این راستا بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران معتقد است کشورهای همسایه با ارزان فروشی تلاش می‌کنند مشتریان نفتی ایران را فراری دهند. زنگنه از تخفیف‌دهی عربستان در بازار نفت گلایه و اعلام کرد که جنگ نانوشته‌ای بین ایران و عربستان در بازار نفت در جریان است.

نکته مهم این است که تلاش عربستان بر سر تصاحب سهم بیشتر از بازار نفت ممکن است بر قیمت ها تاثیر منفی بگذارد و این اقدام می تواند اثرگذاری اوپک را بیش از پیش کاهش داد.

عربستان اقدام دیگری را نیز برای جلوگیری از بازگشت ایران به بازارهای جهانی انجام داده است. به عبارتی بهتر، سعودی‌ها علاوه بر تخفیف‌های غیرمتعارف با چشم‌پوشی از انحصار خود در صنعت نفت، راهبرد شراکت با سرمایه‌گذاران خارجی را در پیش گرفته‌اند تا جریان ورود سرمایه به ایران را در دوران پسابرجام به حداقل برساند.

در این رابطه بلومبرگ عنوان کرده عربستان نگرانی جدیدی در بازار نفت دارد و آن جذب سرمایه خارجی توسط ایران است. از همین رو این کشور با افزایش جذب سرمایه خارجی علاوه بر اینکه سطح بالای تولید خود را تضمین می‌کند، از ورود سرمایه به ایران نیز جلوگیری خواهد کرد. در این راستا عربستان با طرح فروش بخشی از سهام آرامکو نشان داده به دنبال تغییر رویه در بازار جذب سرمایه است.

جولیان لی، تحلیلگر بلومبرگ می‌افزاید: عربستان قصد دارد با جذب سرمایه‌گذاران خارجی از اکسون موبیل گرفته تا سی‌ان‎پی‌سی چین، با یک تیر دو نشان بزند. به این ترتیب عرب‌ها هم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی‌ها در طرح‌های اکتشاف و تولید را به دست می‌آورند و هم مسیر آنها را از پیوستن به رقبایی مانند ایران به سمت و سوی خود منحرف می‌کنند.

با توجه به سیاست عربستان، بعید است اوپک دیگر بتواند تاثیرگذاری چشم گیری در بازار نفت داشته باشد مگر این که ریاض استفاده از این سازمان به عنوان ابزاری جهت رسیدن به اهداف سیاسی و ضربه زدن به ایران را کنار بگذارد.

گفتنی است آخرین نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت، روز پنجشنبه ۱۳ خرداد محمد بارکیندو نیجریه ای را به عنوان دبیرکل این سازمان انتخاب کرد. عبدالله سلام البدری از کشور لیبی می بایست در سال ۲۰۱۳ پست دبیرکلی اوپک را تحویل می‌داد، اما به دلیل اختلاف میان اعضای اوپک در سمت خود چند بار ابقاء شد. این در حالی است که این بار نیز اوپک نتوانست بر سر سقف تولید اعضای خود به توافق دست یابد.