الف - ملک عبدالله درگذشت/ چالش های پیش روی پادشاه جدید

ملک عبدالله درگذشت/ چالش های پیش روی پادشاه جدید

پادشاه عربستان که در بستر بیماری به سر می برد ساعاتی پیش درگذشت.منابع رسانه ای از سلمان بن عبدالعزیز به عنوان پادشاه و مقرن بن عبدالعزیز به عنوان ولیعهد خبر داده اند. ملک عبدالله ۹۰ ساله در هفته های اخیر به علت بیماری تحت مراقب بود و بامداد امروز جمعه درگذشت.

نگاهي كوتاه به زندگي ملك عبدالله
ملک عبدالله ششمين پادشاه عربستان سعودی و دهمين فرزند عبدالعزيز بود. شبكه العربيه اعلام كرد كه ملک عبدالله که چند هفته اي است دچار بیماری شده در سن ۹۰ سالگی درگذشت. پیشتر و به دنبال وخامت حال عبدالله، دربار پادشاهی سعودی در بیانیه ای اعلام کرده بود که ملک عبدالله دچار التهاب ریوی (ذات الریه) شده که مستلزم قرار دادن لوله ای در ریه وی برای تنفس به صورت موقت است.

ملک عبدالله بن عبدالعزیز ششمین پادشاه عربستان سعودی و دهمین فرزندِ عبدالعزیز آل سعود، بنیانگذار عربستان جدید بود. وی در تاریخ اول اوت ۱۹۲۴ میلادی (۱۳۰۳ شمسی) در شهر ریاض متولد شد. ملک عبدالله پس از مرگ برادرش فهد بن عبدالعزیز، و از تاریخ اول اوت ۲۰۰۵ به‌مدت (۹ سال) پادشاه عربستان است.

ملک عبدالله از سال ۱۹۷۵ معاون دوم نخست وزیر بوده‌است پستی که در عربستان به ولیعهد بعدی تعلق می‌گیرد. از سال ۱۹۸۲ میلادی ولیعهد عربستان شد. البته وی از سال ۱۹۹۵ و پس از بیماری و زمین‌گیر شدن ملک فهد عملاً تمامی اختیارات یک پادشاه را در دست گرفت. وی همچنین ریاست هیأت وزیران و فرماندهی گارد ملی عربستان سعودی را نیز عهده دار بود. با مرگ عبدالله بحث جانشینی او مطرح است. پس از مرگ نایف برادرش، سلمان بن عبدالعزیز به عنوان ولیعهد پادشاهی سعودی انتخاب شده است.

چالش های پیش روی آل سعود
یکی از مسائل مهمی که از ابتدا خاندان آل سعود در عربستان با آن مواجه بوده اند رقابت شاهزادگان عربستانی برای کسب مقام و منصب های بالا بوده است که این موضوع در آینده نیز ادامه خواهد یافت. احتمال افزایش قیمت نفت نیز وجود دارد. آن گونه که رویترز اعلام کرده امروز قرارداد مربوط به معاملات نفت خام آمریکا در غرب تگزاس برای تحویل ماه مارس روز جمعه با یک دلار و ۴۵ سنت افزایس، به۴۷.۷۶ دلار رسید.

همچنین تغییرات جدید در هرم بالای ساختار سیاسی عربستان زمانی رخ می دهد که ریاض هم در داخل و هم در خارج از مرزهای کشور با چالش های عمده دیگری نیز مواجه است.

تا کنون، عربستان و دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس از درآمدهای سرشار حاصل از فروش نفت و گاز بهره می‌بردند تا صحنه و شرایط سیاسی منطقه را شکل دهند. خاندان‌های سلطنتی در منطقه، به کمک این درآمدها، بر طبق اولویت‌ها و منافع ژئواستراتژیک خودشان (و گاهی شرایط و اولویت‌های فرقه‌ای)، از رژیمی پشتیبانی و یا رژیمی دیگر را تضعیف می‌کردند. اگر قیمت نفت برای مدتی طولانی در سطح کنونی باقی بماند، به تدریج ذخایر ارزی عربستان (چیزی در حدود ۷۵۰ میلیارد دلار) کاهش پیدا خواهد کرد و در نتیجه همین امر، توانایی این کشور برای پشتیبانی مالی از کشورها و بازیگران مختلف مانند مصر و حتی شهروندان خودش نیزتحلیل خواهد رفت.

عربستان مدت هاست که تلاش دارد کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را علیه محور مقاومت و تفکر شیعی رهبری کند و به همین دلیل است که به بحرین لشکر کشی می کند، از افزایش نفوذ انصارالله بر حکومت مرکزی یمن ناراضی است و به شدت به سرکوب شیعیان کشور خود می پردازد. همچنین زمامداران عربستان برای جلوگیری از نفوذ عناصر تکفیری داعش، در حال ساخت دیوار مرزی با عراق به طول نزدیک به ۱۰۰۰ کیلومتر است. بیشتر نواحی نزدیک مرز عربستان و عراق داخل خاک عراق تحت تصرف داعش بوده و همین مساله احتمال تسلط بر همین نواحی در خاک عربستان را نیز بالا می‌برد. بویژه اینکه داعش در بین جوانان سعودی و مبلغان وهابی کم سن و سال از تأیید و حمایت زیادی برخوردار است.