الف - روزی دنیا با الگوگیری از تحریم ما علیه ایران خود آمریکا را تحریم می‌کند

روزی دنیا با الگوگیری از تحریم ما علیه ایران خود آمریکا را تحریم می‌کند

ریچارد نفیو، مقام ارشد سابق آمریکایی که یکی از معماران اصلی ایجاد تحریم‌های گسترده علیه ایران بوده است، اکنون هشدار می‌دهد که علاقه آمریکا به تحریم‌ها به‌عنوان یک ابزار سیاست خارجی می‌تواند پیامدهایی برای آمریکا داشته باشد.

ریچارد نفیو کسی بود که در کاخ سفید موضوع تحریم ها را طرح کرد و مسئول بخش ایران در شورای امنیت ملی بود که دوره ای از توسعه شدید تحریم های آمریکا را علیه ایران اداره کرد و کارشناس اصلی تحریم های ایران در گروه مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات هسته ای با ایران بوده است. نفیو از فوریه ۲۰۱۳ تا زمان ترک دولت اوباما آخر سال ۲۰۱۴ مهم ترین هماهنگ کننده خط مشی تحریم ها در وزارت امور خارجه بوده است.

به گزارش گاردین، نفیو که در حال حاضر استاد دانشکده امور بین الملل و عمومی دانشگاه کلمبیاست، مقاله‌ای را با عنوان «آینده تحریم‌های بین المللی در یک اقتصاد جهانی» به نگارش در آورده است. وی در این مقاله استناد می‌کند که آمریکا، به‌عنوان تنها ابرقدرت جهان، توانسته از مزیت نامتقارن خود در اعمال تحریم‌های اقتصادی بهره ببرد، اما این مزیت به‌سرعت در حال تحلیل رفتن است و زمان آن فرا رسیده که این سیاست مورد بازنگری قرار گیرد.

در بخشی از این مقاله آمده است: «همانند استفاده از ابزارهای سایبری و هواپیماهای بدون سرنشین، آمریکا ممکن است در آینده متوجه شود که با سابقه‌ای که ایجاد کرده و تحریم‌های هدفمند را به یک ابزار مناسب در تمام وضعیت‌های معین شده از سوی آمریکا جا انداخته، بانک‌ها و شرکت‌ها و شهروندان این کشور نیز در معرض اقدامات مشابه قرار دارند.» وی ادامه می‌دهد، سؤال اصلی من این است: آیا ما در هنگام اتخاذ این تصمیمات درک روشنی از تبعات آن داریم؟

وی در این مقاله اضافه می‌کند: «به‌عنوان یک مقام آمریکایی، من زمان زیادی را صرف مذاکره با شرکت‌های خارجی در مورد ترک معاملات با ایران کرده‌ام. یک بار یکی از مقامات یکی از این شرکت‌ها که خیلی ناراحت بود از من پرسید: اگر دولت ما این کار را با جنرال موتورز آمریکا انجام بدهد شما چه حسی پیدا می‌کنید؟ من با خودم فکر کردم: نکته جالبی است. من مطمئن نیستم که ما چه واکنشی نشان می‌دهیم.

نفیو به سیاستگذاران آمریکایی پیشنهاد می‌کند که در مورد تأثیرات هرکدام از این تحریم‌ها و تأثیراتی که ممکن است ناشی از تحریم‌ها در جهان چندقطبی به‌سمت خود آمریکا برگردد عمیقاً فکر کنند. « من همواره به رؤسای خودم می‌گفتم: بیایید لحظه‌ای به رژیم تحریم‌ها نگاه کنیم... نفسی عمیق بکشیم و با خود بگوییم: آیا این مسیری است که ما می‌خواهیم برویم؟»

وی مدعی است تحریم‌ها تأثیری تعیین کننده در کشاندن ایران به پای میز مذاکره داشته و این تحریم‌ها طی یکی دو ماه آینده منجر به توافقی خوب با تهران خواهد شد.

نفیو در عین حال با هشدار نسبت به تبدیل شدن تحریم‌ها به یک ابزار پرکاربرد برای دولت آمریکا در سیاست خارجی می‌نویسد: «اگر تبعات موفقیت آمریکا در موضوع ایران این باشد که با هر مشکلی که مواجه می‌شویم به‌سراغ تحریم‌ها برویم... ابزارهای نامتقارن زمانی خود کار می‌کنند که ماهیت آنها نامتقارن باشد و قدرت شما از دیگران بیشتر باشد، اما شما طی ۲۰، ۳۰ یا ۴۰ سال آینده چندان بیشتر از بقیه نخواهید بود.»

به گفته نفیو ظهور زیرساخت های سرمایه گذاری بانکی توسط چین یکی از نمونه های کاهش تاثیرگذاری تحریم‌های آمریکا است و امروز بیشتر سیاستمداران این بانک بین المللی سرمایه‌گذاری چینی را عنصری برای مقابله صندوق بین‌المللی پول که توسط آمریکا حمایت می شود می دانند. آمریکا در حال حاضر با عضویت کشورها در این بانک به شدت مخالفت می کند، ولی این تلاش ها تاکنون به جایی نرسیده است. در این شرایط آمریکا باید توجه داشته باشد که تحریم ها نه تنها اثرگذاری خود را از دست می دهند، بلکه می توانند منافع آمریکا را در معرض خطر قرار دهند. با توجه به این مسئله در خصوص آینده تحریم های آمریکا دو سناریو را می توان در نظر گرفت:

یکی از این سناریو ها مربوط به چین می شود. پیش بینی های اقتصادی نشان داده با وضعیت کنونی رشد کشور چین تولید ناخالص این کشور در حد فاصل سال های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ از ایالات متحده پیشی می گیرد. همچنین سیاست خارجی آمریکا در تایوان اخیرا منشأ مشکلاتی بین واشنگتن و پکن بوده و چین می تواند علیه شرکت های آمریکایی که در منطقه تحت سلطه چین در حال فعالیت هستند اقداماتی را در نظر بگیرد.

مثال واضح دیگر در این زمینه سیاست اتحادیه اروپا در برابر اسرائیل است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا بزرگترین شرکت های تجاری را در اختیار خود داشته و منافع مشترک اقتصادی زیادی دارند. با این حال دیپلمات های اتحادیه اروپا در مقایسه با همتایان آمریکایی خود گاهی شرایط سختی را نسبت به اسرائیلی های کرانه غرب در پیش می گیرند.

نفیو عنوان می کند با توجه به این که مذاکرات اسرائیل و فلسطین ممکن است بار دیگر با بن بست مواجه شود، اتحادیه اروپا می تواند تحریم های هدفمندی را برای اسرائیل در نظر بگیرد. در صورت وقوع این اتفاق شرکت های آمریکایی که منافعشان وابسته به اروپا و اسرائیل است در رابطه با انتخاب بین دو بازار خود با مشکل بزرگی مواجه می شوند.

نفیو از استفاده آمریکا از تحریم ها به عنوان یک ابزار برای اعمال نفوذ دفاع می کند ولی معتقد است ادامه راه تحریم‌ها به راحتی گذشته نخواهد بود. وی می گوید: طراحی تحریم ها علیه رویه ها و هنجارهای جهانی از جانب ایالات متحده برای منفعت ملی آمریکا می تواند منجر به پایه ریزی ضد حملات جدی از جانب دشمنان استراتژیک و رقیبان اقتصادی آمریکا شود.