الف - نقاط مثبت و منفی اصلاح تعرفه های گاز در فاز سوم هدفمندی یارانه ها

نقاط مثبت و منفی اصلاح تعرفه های گاز در فاز سوم هدفمندی یارانه ها

عدم افزایش تعرفه گاز مصرفی بخش صنعت در شرایط رکورد اقتصادی و رفتار یکسان با مشترکین کم مصرف و پرمصرف بخش خانگی با افزایش ۱۵ درصد تمامی پله های مصرف، مهم ترین نقاط مثبت و منفی اصلاح تعرفه های گاز در فاز سوم هدفمندی یارانه ها است.

15 خردادماه، حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در یک نشست خبری با اشاره به ابلاغیه هیأت دولت مبنی بر افزایش ۱۵ درصدی قیمت گاز خانگی، تجاری و دولتی گفت: «قیمت گاز صنایع، پتروشیمی‌ها، کشاورزی و دامپروری همانند سال ۹۳ است و هیچ گونه تغییری پیدا نکرد». عراقی همچنین در بخش دیگری از این نشست خبری افزود: «بر اساس مصوبه هیأت دولت قیمت هر یک از پلکان‌های مصرفی در قبوض بخش خانگی ۱۵ درصد افزایش پیدا کرده است». نکات مثبت و منفی این مصوبه دولت عبارتند از:

الف- نقطه مثبت (عدم افزایش قیمت گاز مصرفی بخش صنعت): اینکه دولت در شرایط رکود اقتصادی به دنبال افزایش درآمدهای خود و جبران کسری بودجه هدفمندی یارانه ها با افزایش قیمت گاز مصرفی صنایع نیست، رویکردی مثبت و کارشناسی است، زیرا افزایش قیمت گاز بخش صنعت در شرایط فعلی موجب افزایش هزینه تولید و در نتیجه، تعمیق رکود و افزایش قیمت تمام شده کالا می شد. این در شرایطی است که دولت در آخرین مصوبه خود برای افزایش قیمت برق در تاریخ ۱۹ بهمن ۹۳، تعرفه برق بخش صنعت را بیست درصد افزایش داده بود و موجب افزایش هزینه تولید و در نتیجه، افزایش قیمت تمام شده کالا شده بود.

ب- نقطه منفی (رفتار یکسان با مشترکین کم مصرف و پرمصرف بخش خانگی): دولت در افزایش قیمت گاز این بخش در فاز سوم هدفمندی یارانه ها، تمامی پله ها را با درصد یکسانی (۱۵ درصد) افزایش داده است و رفتار یکسانی با کم مصرف ها و پرمصرف ها داشته است.

استفاده از این شیوه قیمت گذاری باعث شده است که تمامی پله‌های مصرف گاز، «یارانه‌ای» باقی بمانند و همچنان مصرف بیشتر به معنای برخورداری از یارانه پنهان بیشتر باشد. این موضوع نه تنها منجر به اصلاح الگوی مصرف گاز بخش خانگی نمی شود بلکه به نوعی مشترکین پرمصرف که عموما پردرآمد هم هستند را به مصرف بیشتر گاز تشویق می کند و زمینه لازم برای افزایش مصرف گاز در این بخش را فراهم می کند. از سوی دیگر، استفاده از این شیوه افزایش قیمت گاز باعث شده است که هدف‌گذاری انجام شده در قانون هدفمند کردن یارانه ها مبنی بر افزایش قیمت گاز بخش خانگی به حداقل ۷۵ درصد قیمت گاز صادراتی تا پایان برنامه پنجم توسعه محقق نشود به گونه ای که همچنان قیمت متوسط گاز بخش خانگی کمتر از ۱۰ درصد و قیمت گاز پرمصرف ترین مشترکین گاز هم کمتر از ۴۰ درصد قیمت گاز صادراتی است. دولت می توانست با اجرای راهبرد تمرکز فشار افزایش قیمت روی پرمصرف ها یعنی افزایش درصد بسیار بیشتر پله‌های بالای مصرف گاز نسبت به سایر پله ها، انگیزه لازم برای اصلاح الگوی مصرف در پرمصرف‌ها را ایجاد کرده و موجب اصلاح الگوی مصرف گاز بخش خانگی شود.