الف - گزارش متن و حاشیه حج 90

امسال حج مشرف بودم و چند ماموریت برنامه سازی هم برای سیما انجام دادم. در فرصتهای اندکی که حین کار یافت می شد، نکات زیر را برای یادداشت کردم

خادمان عاشق و حجاج ناسپاس
صبح زود روز عرفه در محوطه بیرون چادرها با بچه ها مشغول آماده کردن تجهیزات ضبط بودیم که دیدم یکی فرغون به دست بطرفم می آید و مرا صدا می زند... دقت کردم دوست عزیزم دکتر سعیدکریمی عضوهیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود! گفتم اینجا چه می کنی؟ چرا احرام نداری؟ این فرغون دیگه چیه؟!! البته پاسخم را می دانستم. دکتر کریمی آمده بود تا از فیض خدمت به حجاح بهره ببرد. نقل است امام سجاد علیه السلام با لباس مبدل به عنوان خدمه در کاروانهای حج خدمت می کردند و هنگامی که شناخته می شدند، به کاروانی دیگر می رفتند تا از این فرصت بهره مند بمانند... یکی از برنامه هایی که امسال ساختیم، درباره خادمین حجاج بود. افرادی که به قصد قربت چندین هفته خانواده و کارشان را رها می کنند تا به ضیوف الرحمن خدمت کنند. از فعالیتهای راهنماهای شهری، گروه پزشکی، مسئوان پذیرایی، آشپزخانه های متمرکز، عملیات قربانی، خدمات اسکان و حمل و نقل که هر دو در مکه و مشاعر بسیار سخت هستند بازدید و تصویر برداری کردیم.

خدماتی که اغلب به چشم حجاج نمی آیند و خادمانش هم برای کسب فیوضات معنوی، علاقه ای به علنی کردن نشان دادن عمق و سختی و پشت پرده زحماتشان ندارند. برخی از از این خادمین در ایران افرادی سرشناس هستند.

امسال زایران ایرانی هرکدام حدود ۵.۲۰۰.۰۰۰تومان پرداخت کرده بودند. برای ساخت مستندی دیگر، با حجاج بسیاری از کشورها درباره هزینه سفر و خدماتی که دریافت می کنند صحبت کردم و اعتراف می کنم خدمات ارائه شده به حجاج ایرانی به نسبت این قیمت، واقعا مناسب بود. ترکها ۳۵۰۰ یورو داده بودند و خدمات تقریبا مشابهی می گرفتند. اندونزیایی ها بین ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ دلار داده بودند اما در آپارتمانهایی بسیار پست اسکان داشتند و غذایشان را هم از دستفروشان هموطنشان در پیاده روها می خریدند و همانجا می خوردند.

حجاج برخی کشورها اتاقهای مکه را بصورت ساعتی اجاره کرده بودند یعنی هر ۳نفر یک تخت داشتند و هر کس روزی ۸ساعت می توانست روی تخت بخوابد و بقیه ساعات را در حرم می ماند... اما حجاج ایران از هتلهای تقریبا مناسب، غذای بهداشتی و گرم، خدمات پزشکی و روحانی کاروان، حمل و نقل با اتوبوس راهنما در داخل و اطراف حرم و مشاعر و... برخوردار بودند. با وجود خدمات بسیار ارزشمند و زحمات شبانه روزی و طاقت فرسایی که به حجاج ارائه می شد، متاسفانه برخی زائران ناسپاسی می کردند. این نوع ناسپاسی نظیر غر زدن درباره هتل و غذا و اتوبوسها را قبلا در سفر عمره دیده بودم اما این بار در حج، نوظهور بود. ناشکری برخی حجاج، شهری و روستایی یا بی سواد و باسواد، نداشت.

خیلی ها غر می زدند و بعضا رفتارهای شرم آوری داشتند. شبی در رستوران هتل ما در مکه، یک زائر که مثلا عضو هیات علمی دانشگاه هم بود، بر سر خنک نبودن دوغش آنقدر متلک و بدوبیراه به مسئول پذیرایی مان گفت که هرکس جای او بود، دوغش را می کوبید به صورتش اما خادم محترم هربار فقط از قصور خدمت، عذرخواهی و اظهار شرمندگی می کرد. جالب اینکه قصور از همان زائر پرتوقع بود که دیر آمده بود...
فکر می کنم یک شرط گزینش داوطلبان خدمت به حجاج، داشتن سعه صدر و صبر زیاد است چرا که برخی زائران واقعا بی انصاف اند و با دیدن کمترین مشکلی، پول پرداختی شان را به رخ خادمین محترم می کشند و طلب سرویس بهتر می کنند غافل از اینکه در ایام حج بخصوص چند روز تشریق (۸تا۱۲ ذیحجه) قیمت اجاره اتاق و حمل و نقل در مکه سر به فلک می زند و اگر خرید متمرکز خدمات و پخت متمرکز غذا توسط سازمان حج و زیارت نباشد و هر حاجی یا حتی هر کاروان بخواهد مستقلا برای اسکان و غذا و حمل و نقل اقدام کند، ارقامی بسیار بالاتر از ۵.۲۰۰.۰۰۰ تومان باید بپردازد.