الف - 5 نکته مهم درباره توافق هسته ای ایران با 1+5

اگر آژانس بین المللی انرژی اتمی تشخیص بدهد که یک مرکز مشکوک است می تواند درخواست بازدید از آن را مطرح کند. و اگر ایران چنین درخواستی را رد کند، یک هیئت داوری درمورد اینکه ایرانی ها باید ظرف مدت ۲۴ روز این مرکز را به روی بازرسی ها باز کنند یا خیر ، تصمیم گیری خواهد کرد.

آسوشیتدپرس در گزارشی از واشنگتن به قلم آنه فلاهرتی نوشت :
ایران و غرب پس از سه دهه خصومت موافقتنامه ای تاریخی امضا کردند. در زیر به پنج نکته اشاره شده است که باید مورد توجه قرار گیرد :

« ایران برنامه هسته ای خود را حفظ می کند »
زمانی که حسن روحانی رئیس جمهور ایران سال ۲۰۱۳ به عنوان رئیس جمهور ایران انتخاب شد اعلام کرد این کشور آماده دستیابی به موافقتنامه به منظور رهایی از تحریم های اقتصادی است که اقتصاد ایران را فلج کرده و باعث افزایش بیکاری در این کشور شده است. ایران هنوز حاضر نیست برنامه هسته ای خود را که تاکید دارد صرفا اهداف صلح آمیز را دنبال می کند ، به طور کامل کنار بگذارد.
براساس موافقتنامه ۱۰۰ صفحه ای به دست آمده بین ایران و گروه پنج به اضافه یک ، زیرساخت برنامه هسته ای ایران تا حد زیادی دست نخورده باقی می ماند. سانتریفوژها به چرخش خود ادامه خواهند داد اما تعداد آنها کمتر خواهد شد و اورانیوم همچنان می تواند در ایران غنی سازی شود اما در سطوح پایین تر. و مرکز غنی سازی ایران در فردو که در عمق زمین و در منطقه ای کوهستانی ساخته شده است تا در برابر حملات هوایی احتمالی در امان باشد فعالیت خود را ادامه خواهد داد اما می بایست به یک مرکز تحقیقاتی تبدیل شود.

« هر دو طرف مدعی پیروزی هستند اما اسرائیل خشمگین است »
آمریکا ، انگلیس ، آلمان ، فرانسه ، چین و روسیه طرف مذاکره کننده با ایران برای دستیابی به موافقتنامه بودند. آمریکا و اروپا از این موافقتنامه بسیار خوشحال هستند زیرا تمایل دولت جدید ایران را برای عمل به وعده های خود درقبال جهان محک خواهد زد. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا گفت عدم دستیابی به موافقتنامه به معنی افزایش احتمال آغاز جنگ بیشتر در خاورمیانه بود.

ایران ، چین و روسیه نیز خوشحالند زیرا این موافقتنامه راه را برای فروش تسلیحات به ایران در آینده و دیگر فرصت های اقتصادی با این کشور هموار می سازد. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه گفت :« ما مطمئن هستیم که این موافقتنامه باعث شد جهان نفس راحتی بکشد.» با این حال اسرائیل هنوز متقاعد نشده است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل این موافقتنامه را یک اشتباه تاریخی نامید.

« راستی آزمایی ممکن است مهم باشد اما تضمین کننده نیست »
اوباما گفت این موافقتنامه بر پایه اعتماد استوار نیست بلکه بر راستی آزمایی استوار است. اما یکی از بزرگ ترین امتیازهایی که غرب داده این است که ایران تسلیم درخواست ها برای بازرسی های بین المللی از هر جایی و در هر زمانی نشده است. اگر آژانس بین المللی انرژی اتمی تشخیص بدهد که یک مرکز مشکوک است می تواند درخواست بازدید از آن را مطرح کند. و اگر ایران چنین درخواستی را رد کند ، یک هیئت داوری درمورد اینکه ایرانی ها باید ظرف مدت ۲۴ روز این مرکز را به روی بازرسی ها باز کنند یا خیر ، تصمیم گیری خواهد کرد.

بنابراین به لحاظ تئوری دسترسی به اکثر مراکز حساس جمهوری اسلامی تضمین شده نیست و ممکن است به تاخیر بیفتد.

« بهای نفت ممکن است کاهش یابد »
بسیاری از تحلیلگران برآورد می کنند ایران دهها میلیون بشکه نفت در مخازن شناور انبار کرده است و بلافاصله پس از لغو تحریم ها این نفت انبار شده خود را صادر خواهد کرد. بنابراین ممکن است در صورت لغو تحریم ها علیه ایران و افزایش فروش نفت این کشور ، بهای نفت کاهش یابد.

« کنگره آمریکا ممکن است همه چیز را خراب کند »
کنگره آمریکا ۶۰ روز فرصت دارد موافقتنامه هسته ای به دست آمده با ایران را بررسی کند. رهبران مجلس نمایندگان و سنای آمریکا پیشتر گفته بودند به عقیده آنها اوباما بیش از حد امتیاز داده است. اما از سوی دیگر گزینه های قانونگذاران آمریکا نیز محدود است: آنها می توانند با یک رای غیر الزام آور این موافقتنامه را رد کنند که نمی تواند باعث برهم خوردن آن شود. قانونگذاران می توانند تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال کنند یا از اقدام رئیس جمهور به تعلیق تحریم های موجود جلوگیری کنند اما احتمالا اوباما چنین لایحه ای را وتو خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما