الف - جنگ احد در قابی از رنگ و عشق

تابلوی جدید حسن روح‌الامین با نام «لا فتی الا علی» رونمایی شد

جدا از دنیای فیلم و موسیقی، یکی از فضاهای بی‌نظیری که جوابگوی همه زبان‌ها و زمان‌هاست، دنیای هنرهای تجسمی و از بین آنها نقاشی است. جهانی بی‌انتها که با آن می‌شود هر مفهومی را با رنگ، نقش و عشق یا حتی نفرت، به هر مخاطبی رساند. در این حوزه در کنار انواع سبک‌ها، از رئالیسم و امپرسیونیسم گرفته تا پست مدرنسیم، آوانگارد، آبستره، کوبیسم و... شیوه‌ای از نقاشی ایرانی با عنوان نقاشی قهوه‌خانه‌ای وجود دارد که حدود 80 سال قبل بین مردم کوچه و بازار شکل گرفت و گسترش یافت. هنرمندان زیادی در این حوزه فعالیت داشتند و دارند، اما از بین آنها، جوانی سال‌هاست که با بهره‌گیری از این سبک، همراه تکنیک‌های دیگر، دست به خلق آثاری زده که نگاه هر بیننده‌ای را حتی برای چند لحظه به خود جلب می‌کند.

آقای حسن روح‌الامین، نقاش و تصویرسازی است که سال‌هاست با نقاشی‌های خود در حوزه مذهبی به‌ویژه عاشورا، آثار قابل توجهی را خلق کرده است.

تجلی رخدادهای عاشورا روی بوم
«مقتل» با موضوع شهادت امام حسین ؟ع؟، «جوانان بنی‌هاشم»، «شیرین‌تر از عسل» درباره حضرت قاسم بن الحسن ؟ع؟، «حضرت علی‌اکبر؟ع؟»، «علقمه»، «آتش پرستارم بود» درباره امام سجاد ؟ع؟، «سقا» درباره حضرت ابوالفضل ؟ع؟ و «خرابه شام» برخی از کارهای این هنرمندند. علاوه‌بر این‌ها «قاهرالعدو»، «آخرین سرباز لشکر»،«اول مظلوم»، «آخرین وداع با حضرت زهرا؟س؟»، «طراحی چهره حاج احمد متوسلیان»، «واقعه خونین مسجد گوهرشاد»، «مدافعان حرم» و «آیا تو برادر منی» از دیگر کارهای این هنرمند محسوب می‌شوند.

مضاف بر این‌ها، در سال گذشته از یکی دیگر از آثار این هنرمند با عنوان «عرش بر زمین افتاد» در موزه هنرهای معاصر تهران رونمایی شد که بیانگر آخرین ساعات زندگی حضرت سیدالشهدا؟ع؟ است.

از نقاشی دیجیتال شهید حججی
تا رونمایی از یک اثر جدید
بعد از این کار نیز روح الامین چندی پیش بعد از انتشار عکس معروف مربوط به شهید محسن حججی، نقاشی دیجیتالی را با مضمون و واقعه اسارت او منتشر کرد، اثری که با بازتاب‌های بسیاری در شبکه‌های اجتماعی همراه شد. این کار توسط آقای امیربهادر شاهرخی با تکنیک رنگ روغن در تابلویی به اندازه 220 در 118 سانتی‌متر بازنمایی و با حضور مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری رونمایی شد.

در ادامه فعالیت‌های این هنرمند، روح الامین در جدیدترین کار خود سراغ جنگ احد رفته است، اثری که با عنوان «لا فتی الا علی» روز گذشته با حضور چهره‌های فرهنگی و هنری در تالار وحدت رونمایی شد.

تلفیق از باروک و مکتب قهوه‌خانه‌ای
روح الامین همواره کارهای خود را روضه‌خوانی تصویری می‌داند و لازم به ذکر است که آثار وی علاوه‌بر مکتب قهوه‌خانه‌ای، برگرفته از یکی از سبک‌های معروف دنیا، با عنوان باروک است. در واقع او در کارهایش از فیگوراتیوهای کلاسیک، باروک و نورپردازی‌های آن اعصار نیز بهره می‌برد. در این سبک هنرمند می‌کوشد تا روح را به ماده و تصویری قابل لمس تبدیل کند و در واقع زمینی شدن تدریجی روح را به نمایش درآورد. از همین رو در بیشتر تابلوهای او و فیگوراتیوهای موجود در آن، خمش ها و پیچ و تاب‌هایی به چشم می‌خورند که گویای یک واقعیت در عین فاصله از دنیای مادی است.

البته خود او در زمینه نوع نگرشش به سوژه‌های عاشورایی و مذهبی‌اش، درباره دلیل انتخاب این سبک برای کارهایش، این طور می‌گوید: موضوع بیشتر به این بازمی‌گردد که ما درباره عاشورا هر تصویری داشتیم، اغلب به شمایل‌نگاری و نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای محدود بوده و کمتر دیدگاه رئالیستی و واقع‌گرایانه در این موضوع دیده شده است. البته به نظر من هر کسی در این زمینه کار کرده، به طور کلی شاهکار خلق کرده است؛ چه آنها که ضعیف بودند وچه آن‌ها که مثل استاد فرشچیان با قدرت کار کرده‌اند زیرا کربلا خاصیتش این است. مثل چایی که در هیات می‌نوشید و کسی نمی‌پرسد مارک این چای چیست، بلکه همه برای چای هیات بودنش است که می‌نوشند؛ من هم در این کارها واقعاً به اینکه با چه سبکی کار می‌کنم یا اصلاً نقاشی می‌کشم یا نه، کاری نداشتم، فقط می‌خواستم مردم جامعه ما و شیعیان، تصاویری واقعی را از آنچه تاکنون از این واقعه شنیده‌اند، ببینند.

البته او درباره سبک باروک معتقد است که پیش از این‌ها، این روش در تاریخ برای انعکاس مفاهیم مذهبی استفاده شده و موفق هم بوده است.

ترکیب‌بندی منحصر‌به‌فرد
علاوه‌بر سبک و سیاق کارهای او، موضوع دیگری که در اغلب آثار این هنرمند به چشم می‌خورد، بحث ترکیب‌بندی‌ها و وجود پیکره‌های متعددی است که حول یک مرکز قرار گرفته‌اند؛ چیدمانی که ریتمی مشخص را به همراه خود دارد و نگاه بهت زده، حیران و گاه حزینی که در چهره‌ها وجود دارد، این ریتم را کامل می‌کند.

از دیگر ویژگی کارهای او، نورپردازی ویژه‌ای است که اغلب منبع روشنایی را پشت یک مانع قرار می‌دهد، اتفاقی که به ایجاد فضای معنوی اثر کمک می‌کند.

به طور کلی حسن روح الامین و آثارش را می‌توان جزو هنرمندان و کارهایی خواند که خلاقانه و با نگاهی پر از شور، بدون آن که ما‌به‌ازای بیرونی داشته باشند، شکل گرفته‌اند.

غربت موضوعات دینی در نقاشی
روح‌الامین نیز در بخشی از صحبت‌هایش بااشاره به نام این اثر بیان کرد: ابتدا نام دیگری برای نقاشی‌ام برگزیده بودم اما نام فعلی را مناسب‌تر دیدم. بزرگ‌ترین دلیل انتخاب این موضوع، غربت موضوعات دینی در نقاشی است. چون روی این موضوعات کمتر کار می‌شود و اساتید وقت کمتری برای آن می‌گذارند. وی افزود: در تابلوهایی که کار می‌کنم سعی دارم یک برش از یک شخصیت را کار کنم؛ اینجا هم برش کوتاهی از غزوه احد است که علاوه بر مصیبت شکست مسلمانان، رشادت امام علی؟ع؟ هم در آن نمایان است. تابلو کار کردن مانند شعر است و باید الهام شود، منظور چیزی شبیه وحی نیست، بلکه ایده درستی بیاید و سپس انگیزه اجرای آن ایجاد شود.

به گزارش فارس، آقای مجید ملانوروزی مدیرکل هنرهای تجسمی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخشی از این مراسم عنوان کرد: معمولاً هنر دینی را با شمایل یا پرده‌های قهوه‌خانه‌ای می‌شناسیم و در ژانر هنر کلاسیک و رئالیسم، کاری صورت نگرفته است و آثار آقای روح‌الامین جزء اولین‌هاست و بسیار به چنین کارهایی نیازمندیم. ایشان در این سن و سال جزء اساتید خوب ما هستند و کار سفارشی هم نمی‌کنند و این نقاشی‌ها، تعهد شخصی خودشان است و به تعبیر رهبر انقلاب «آتش به اختیار» هستند. باید قدر چنین هنرمندانی را بدانیم و آثارشان به موزه‌ها راه یابند.