کد مطلب: 412999
چرا ترامپ به كاخ سفيد رسيد ؟
نويسنده: عباس ملكي
تاریخ انتشار : شنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۶:۰۱
دونالد ترامپ بالاخره به كاخ سفيد راه يافت. با وجود ترد يد هاي صاحبنظران، اشتباه نظرسنجي ها، استهزاي رسانه ها و تنهاگذاشتن او از طرف هم حزبي هاي جمهوريخواهش، انگار تقد ير بر اين بود كه او از همه موانع و سد ها بگذرد و خود را به ساختمان شماره ١٦٠٠ خيابان پنسيلوانيا د ر شهر واشنگتن برساند . تحليل چرايي انتخاب ترامپ از جانب اكثريت مرد م امريكا و زمينه هاي آن، نيازمند فرصتي وسيع و نوشته اي گسترد ه تر است.
اما د ر اين نوشته به برخي مفاهيم و روند هاي اين انتخاب اشاره مي كنم:
اول، وضعيت معيشتي بخش هايي از جامعه امريكاست. روند وضعيت شغلي امريكاييان مويد اين نكته است كه انبوهي از مشاغل از امريكا به د يگر كشورها از جمله چين و مكزيك مهاجرت كرد ه است. من د ر سال هاي ٢٠١٢ و ١٣ آشكارا و به صورت مشهود مي د يد م كه عطش طبقات متوسط امريكا د ر خريد اجناس جد يد و لوازم پرزرق و برق چگونه د ر سايه كاهش د رآمد هاي خانوار كم و كمتر شد و چگونه رستوران هاي پرازد حام بعد از ركود ٢٠٠٨ ميلاد ي د يگر به حالت سابق بازنگشت. گرچه سرانه توليد ناخالص د اخلي امريكا جزو بالاترين هاست، اما نبايد از ياد برد كه فاصله طبقاتي هم د ر اين كشور افزايش يافته است. به جاي هر صد هزار نفر كه فقيرتر مي شد ند ، يك نفر د ر نيويورك به ثروتي افسانه اي د ست مي يافت و شاخص توليد د اخلي امريكا را بالانگه مي د اشت. عصبانيت د ر چهره مرد م امريكا د ر اين سال ها د يد ه مي شد .
د وم، مساله ثبات و تغيير است. به صورت شهود ي هر د ه سال يك بار مرد م نياز د ارند كه چهره هاي جد يد ي را د ر ميان تصميم گيران كشور ببينند . روند حاكم بر واشنگتن د ر اين سال ها عمد تا به حزب د موكرات و خانواد ه كلينتون بازمي گشت. ويژگي هاي شخصي باراك اوباما او را از بقيه د موكرات ها متمايز مي ساخت. به خصوص رفتار او با مخالفان خود كه نشان از بزرگواري او د اشت. اوباما د ر كارزار انتخاباتي اخير اين رفتار محترمانه را كنار گذاشت. جمهوريخواهان هم د ر نگاه مرد م چنان بود ند كه: وقتي با هم حزبي خود يعني ترامپ اينچنين مي كنند ، با د يگران چه خواهند كرد ؟ د ر چنين وضعيتي ترامپ خود را از حاكميت واشنگتن بيرون جلوه د اد و د ر ميان خود ي هاي طبقه مسلط بر سياست امريكا، غيرخود ي د يد ه شد . او گرچه ميليارد ر است و چنان كه گفته اند ، شوونات زنان را نگه نمي د ارد و اخلاق مناسب يك شهروند فرهيخته را ند ارد ، اما به مرد مان شهرهاي كوچك و روستاهاي امريكا اين حس را القا كرد كه د ر كنار آنان است. به آنان قول د اد كه شغل ها را به امريكا باز خواهد گرد اند . كاريزماي اصلي او د ر ايجاد مانع براي وارد ات محصولات خارجي (پروتكشنيزم) بود ، چيزي كه هر كارگر سفيد پوست را به اين تصور رساند كه كالاي محصول د ست و فكر او جايگزين كالاي وارد اتي خواهد شد .
سوم، مساله روابط بين الملل است. روند حاكم بر سياست خارجي امريكا تاكنون حضور گسترد ه د ر سراسر جهان بود ه است. امريكا، پليس خود خواند ه جهان بود ه، د ر هر حاد ثه اي خود را حاضر مي بيند و به نفع يا ضرر يكي از بازيگران موضع مي گيرد . اين روش گرچه با مختصات ابرقد رتي اين كشور همخواني د اشته، اما همزمان مد يريت سياست خارجي را براي واشنگتن پيچيد ه و پرهزينه مي كند . به ويژه اينكه ذات برخي تحولات جهاني به گونه اي است كه به راحتي و مثلابا بمباران هوايي يا اعطاي كمك مالي حل نمي شود . برخي موضوعات سياسي د ر جهان خاصيت تد اوم د ارند و نيازمند راه حل هايي از جنس د يگرند . بعيد است كه تلاش هاي امريكا بتواند تنش د ر خاورميانه را به سرانجامي رساند ، يا جنس تعاملات روسيه و اروپا از نوعي نيست كه به فرجام هم زيستي مسالمت آميز برسد . يا خروج انگلستان از اتحاد يه اروپا د اراي پيامد هاي د رازمد تي د ر قاره اروپا و همكاري هاي فراآتلانتيكي است. همچنين است تحولات د رياي جنوبي چين، جايي كه ترامپ اعتقاد ي به جمع شد ن امريكا و متحد انش بد ون حضور چين د ر مشاركت فراپاسيفيكي (ترانس پاسيفيك پارتنرشيپ) ند ارد .
اگر اينچنين است پس شايد روند آيند ه سياست خارجي امريكا، بازگشت به نيمكره غربي و گذران زند گي با همسايگان شمالي و جنوبي خود باشد . انزواگرايي (ويلسونيزم) مي تواند با نظرات ترامپ بيشتر همخواني د اشته باشد . د ر اين صورت با د رخواست بخشي از مرد م كاليفرنيا براي جد ا شد ن از ايالات متحد ه (كالگزيت) چه مي كند ؟ اد عاي تاريخي مكزيك بر بخشي از جنوب ايالات متحد ه چه خواهد شد ؟
مفهوم چهارم انرژي است. روند حاكم بر اين بخش از زند گي بشري بايد بيشتر مورد بحث قرار گيرد . واقعيت آن است كه به طور كلي ميتوان انرژيها را د ر د و د سته تجد يد پذير و تجد يد ناپذير جاي د اد . مصرف يا نگاهد اري انرژي هاي تجد يد ناپذير باعث توليد گازهاي گلخانه اي، آلود گي محيط زيست و افزايش د ماي كره زمين مي شود . اما براي شخصيتي مانند ترامپ، يكي از تناقض هاي خود را مي نماياند : اگر انرژي هاي پاك مانند انرژي خورشيد ي، باد ، و زيست تود ه را مورد استفاد ه قرار د هيم و از انرژي هاي فسيلي فاصله بگيريم، حجم اين انرژي ها د ر امريكا اكنون بيشتر از ٥ د رصد كل انرژي مصرفي نيست و بنابراين آن د سته از راي د هند گان كه به اميد د و برابر شد ن رشد اقتصاد ي امريكا به او راي د اد ند ، چگونه شغل جد يد پيد ا كنند ؟ از طرف د يگر نفت و گاز و زغال سنگ همچنان حد ود ٩٠ د رصد از انرژي هاي مورد استفاد ه د ر امريكا را تشكيل مي د هند . به خصوص كه استفاد ه از نفت و گاز حاصل از شكست هيد روليكي و چاه هاي افقي مي تواند مشاغل جد يد ي را ايجاد كند . روند تحولات د ر بخش انرژي د ر امريكا به سمت اولويت د اد ن به انرژي هاي فسيلي بر انرژي هاي تجد يد پذير باز خواهد گشت. اين روند با خاستگاه ترامپ و نزد يكي وي با غول هاي انرژي امريكا كه د ر سال هاي حاكميت د موكرات ها با محد ود يت هاي متعد د روبه رو بود ند ، تطابق د ارد . بعيد نيست وزير كشور از صاحبان شركتهاي نفتي انتخاب شود تا پروژه هايي همچون خط لوله كي استون زود تر از ميان مناطق مربوط به حيات وحش بگذرد .
مفهوم پنجم نظامي گرايي (ميليتاريزم) است. روند ي كه د ر اين بخش تصور مي شود ، توجه مجد د به اين بخش از صنعت و سازمان د ر امريكاست. گرچه د ر سال هاي اخير نيروهاي امريكايي د ر نقاطي از جهان مانند عراق و سوريه گهگاه خود ي نشان مي د اد ند ، اما سياست غالب بر رفتار اوباما نشان مي د اد كه او اهل جنگيد ن نيست. او اهل اضافه كرد ن يك جنگ د يگر و افزايش هزينه هاي نظامي امريكا نبود و حتي د ر برابر فشارهاي خانم كلينتون د ر د وره اول رياست جمهوري خويش مقاومت كرد . اكنون به نظر مي رسد د وره شكوفايي صنايع نظامي امريكاست. د ر عين حال ترامپ بر د يگر كشورهاي ناتو فشار وارد خواهد كرد تا سهميه خود را از بود جه اين سازمان بزرگ نظامي بپرد ازند . تلاش براي تحقيق و توسعه و پس از آن ساخت سلاح هاي پيچيد ه مناسب براي جنگ هاي آيند ه د ر ميان شركت هاي بزرگ امريكايي شروع شد ه است. اينچنين بنگاه هاي بزرگ توليد كنند ه اسلحه و اد وات مربوط به آن د ر واشنگتن گوش شنوايي خواهند يافت و كشورهايي كه نيازمند چنين تسليحاتي هستند ، رايزني خود را براي د ريافت اقلام نظامي و كمك هاي آموزشي افزايش خواهند د اد . يعني د ر خليج فارس كشورهاي عربي وارد ات بيشتري از سلاح خواهند د اشت. مفهوم پنجم واقع گرايي است. روند عكس العمل بازيگران بينالمللي و منطقهاي د ر نقاط مختلف جهان حاكي از اين است كه كم و بيش به انتخاب مرد م امريكا گرد ن نهاد ند و با ارسال تبريك يا اقد ام به مكالمه با ترامپ براي آيند ه روابط خود با اين كشور بزرگ جايي را د ست و پا كرد ند . د ر مجموع، مخالفت با ترامپ د ر د اخل امريكا فراتر از تصور بود و مخالفت با وي د ر خارج از امريكا كمتر. اين نشان د هند ه آن است كه د ر جهان بد ون نظم و پر هرج و مرج، همه كشورها به د نبال آن هستند كه منافع خود را حفظ كنند . اين پد يد ه جد يد ي نيست و ژاپني ها كه به وقت شناسي و د وراند يشي شهره اند ، نخستين ملاقات را با رييس جمهور جد يد امريكا خواهند د اشت. نتيجه آنكه از ميان اين مفاهيم آنچه براي جهان مهمتر است، «انرژي» و «اسلحه» است. به اين د ليل بر اين د و تاكيد مي كنم كه كشورهايي (مانند عربستان سعود ي) كه د اراي انرژي فسيلي بيشتر د ر جهان هستند ، از اين رهگذر به منابع مالي بيشتر د ست مي يابند . طبيعي است كه سريع تر به هيات حاكمه امريكا نزد يك شوند . و آنها كه نياز به اسلحه بيشتر و كمك هاي نظامي د ارند (مانند اسراييل)، هم اكنون د ر حال افزايش نفوذ و فشار خود (لابيزم) به تصميم گيران جد يد د ر واشنگتن هستند .
یادداشت روزنامه اعتماد* استاد د انشگاه صنعتي شريف
اما د ر اين نوشته به برخي مفاهيم و روند هاي اين انتخاب اشاره مي كنم:
اول، وضعيت معيشتي بخش هايي از جامعه امريكاست. روند وضعيت شغلي امريكاييان مويد اين نكته است كه انبوهي از مشاغل از امريكا به د يگر كشورها از جمله چين و مكزيك مهاجرت كرد ه است. من د ر سال هاي ٢٠١٢ و ١٣ آشكارا و به صورت مشهود مي د يد م كه عطش طبقات متوسط امريكا د ر خريد اجناس جد يد و لوازم پرزرق و برق چگونه د ر سايه كاهش د رآمد هاي خانوار كم و كمتر شد و چگونه رستوران هاي پرازد حام بعد از ركود ٢٠٠٨ ميلاد ي د يگر به حالت سابق بازنگشت. گرچه سرانه توليد ناخالص د اخلي امريكا جزو بالاترين هاست، اما نبايد از ياد برد كه فاصله طبقاتي هم د ر اين كشور افزايش يافته است. به جاي هر صد هزار نفر كه فقيرتر مي شد ند ، يك نفر د ر نيويورك به ثروتي افسانه اي د ست مي يافت و شاخص توليد د اخلي امريكا را بالانگه مي د اشت. عصبانيت د ر چهره مرد م امريكا د ر اين سال ها د يد ه مي شد .
د وم، مساله ثبات و تغيير است. به صورت شهود ي هر د ه سال يك بار مرد م نياز د ارند كه چهره هاي جد يد ي را د ر ميان تصميم گيران كشور ببينند . روند حاكم بر واشنگتن د ر اين سال ها عمد تا به حزب د موكرات و خانواد ه كلينتون بازمي گشت. ويژگي هاي شخصي باراك اوباما او را از بقيه د موكرات ها متمايز مي ساخت. به خصوص رفتار او با مخالفان خود كه نشان از بزرگواري او د اشت. اوباما د ر كارزار انتخاباتي اخير اين رفتار محترمانه را كنار گذاشت. جمهوريخواهان هم د ر نگاه مرد م چنان بود ند كه: وقتي با هم حزبي خود يعني ترامپ اينچنين مي كنند ، با د يگران چه خواهند كرد ؟ د ر چنين وضعيتي ترامپ خود را از حاكميت واشنگتن بيرون جلوه د اد و د ر ميان خود ي هاي طبقه مسلط بر سياست امريكا، غيرخود ي د يد ه شد . او گرچه ميليارد ر است و چنان كه گفته اند ، شوونات زنان را نگه نمي د ارد و اخلاق مناسب يك شهروند فرهيخته را ند ارد ، اما به مرد مان شهرهاي كوچك و روستاهاي امريكا اين حس را القا كرد كه د ر كنار آنان است. به آنان قول د اد كه شغل ها را به امريكا باز خواهد گرد اند . كاريزماي اصلي او د ر ايجاد مانع براي وارد ات محصولات خارجي (پروتكشنيزم) بود ، چيزي كه هر كارگر سفيد پوست را به اين تصور رساند كه كالاي محصول د ست و فكر او جايگزين كالاي وارد اتي خواهد شد .
سوم، مساله روابط بين الملل است. روند حاكم بر سياست خارجي امريكا تاكنون حضور گسترد ه د ر سراسر جهان بود ه است. امريكا، پليس خود خواند ه جهان بود ه، د ر هر حاد ثه اي خود را حاضر مي بيند و به نفع يا ضرر يكي از بازيگران موضع مي گيرد . اين روش گرچه با مختصات ابرقد رتي اين كشور همخواني د اشته، اما همزمان مد يريت سياست خارجي را براي واشنگتن پيچيد ه و پرهزينه مي كند . به ويژه اينكه ذات برخي تحولات جهاني به گونه اي است كه به راحتي و مثلابا بمباران هوايي يا اعطاي كمك مالي حل نمي شود . برخي موضوعات سياسي د ر جهان خاصيت تد اوم د ارند و نيازمند راه حل هايي از جنس د يگرند . بعيد است كه تلاش هاي امريكا بتواند تنش د ر خاورميانه را به سرانجامي رساند ، يا جنس تعاملات روسيه و اروپا از نوعي نيست كه به فرجام هم زيستي مسالمت آميز برسد . يا خروج انگلستان از اتحاد يه اروپا د اراي پيامد هاي د رازمد تي د ر قاره اروپا و همكاري هاي فراآتلانتيكي است. همچنين است تحولات د رياي جنوبي چين، جايي كه ترامپ اعتقاد ي به جمع شد ن امريكا و متحد انش بد ون حضور چين د ر مشاركت فراپاسيفيكي (ترانس پاسيفيك پارتنرشيپ) ند ارد .
اگر اينچنين است پس شايد روند آيند ه سياست خارجي امريكا، بازگشت به نيمكره غربي و گذران زند گي با همسايگان شمالي و جنوبي خود باشد . انزواگرايي (ويلسونيزم) مي تواند با نظرات ترامپ بيشتر همخواني د اشته باشد . د ر اين صورت با د رخواست بخشي از مرد م كاليفرنيا براي جد ا شد ن از ايالات متحد ه (كالگزيت) چه مي كند ؟ اد عاي تاريخي مكزيك بر بخشي از جنوب ايالات متحد ه چه خواهد شد ؟
مفهوم چهارم انرژي است. روند حاكم بر اين بخش از زند گي بشري بايد بيشتر مورد بحث قرار گيرد . واقعيت آن است كه به طور كلي ميتوان انرژيها را د ر د و د سته تجد يد پذير و تجد يد ناپذير جاي د اد . مصرف يا نگاهد اري انرژي هاي تجد يد ناپذير باعث توليد گازهاي گلخانه اي، آلود گي محيط زيست و افزايش د ماي كره زمين مي شود . اما براي شخصيتي مانند ترامپ، يكي از تناقض هاي خود را مي نماياند : اگر انرژي هاي پاك مانند انرژي خورشيد ي، باد ، و زيست تود ه را مورد استفاد ه قرار د هيم و از انرژي هاي فسيلي فاصله بگيريم، حجم اين انرژي ها د ر امريكا اكنون بيشتر از ٥ د رصد كل انرژي مصرفي نيست و بنابراين آن د سته از راي د هند گان كه به اميد د و برابر شد ن رشد اقتصاد ي امريكا به او راي د اد ند ، چگونه شغل جد يد پيد ا كنند ؟ از طرف د يگر نفت و گاز و زغال سنگ همچنان حد ود ٩٠ د رصد از انرژي هاي مورد استفاد ه د ر امريكا را تشكيل مي د هند . به خصوص كه استفاد ه از نفت و گاز حاصل از شكست هيد روليكي و چاه هاي افقي مي تواند مشاغل جد يد ي را ايجاد كند . روند تحولات د ر بخش انرژي د ر امريكا به سمت اولويت د اد ن به انرژي هاي فسيلي بر انرژي هاي تجد يد پذير باز خواهد گشت. اين روند با خاستگاه ترامپ و نزد يكي وي با غول هاي انرژي امريكا كه د ر سال هاي حاكميت د موكرات ها با محد ود يت هاي متعد د روبه رو بود ند ، تطابق د ارد . بعيد نيست وزير كشور از صاحبان شركتهاي نفتي انتخاب شود تا پروژه هايي همچون خط لوله كي استون زود تر از ميان مناطق مربوط به حيات وحش بگذرد .
مفهوم پنجم نظامي گرايي (ميليتاريزم) است. روند ي كه د ر اين بخش تصور مي شود ، توجه مجد د به اين بخش از صنعت و سازمان د ر امريكاست. گرچه د ر سال هاي اخير نيروهاي امريكايي د ر نقاطي از جهان مانند عراق و سوريه گهگاه خود ي نشان مي د اد ند ، اما سياست غالب بر رفتار اوباما نشان مي د اد كه او اهل جنگيد ن نيست. او اهل اضافه كرد ن يك جنگ د يگر و افزايش هزينه هاي نظامي امريكا نبود و حتي د ر برابر فشارهاي خانم كلينتون د ر د وره اول رياست جمهوري خويش مقاومت كرد . اكنون به نظر مي رسد د وره شكوفايي صنايع نظامي امريكاست. د ر عين حال ترامپ بر د يگر كشورهاي ناتو فشار وارد خواهد كرد تا سهميه خود را از بود جه اين سازمان بزرگ نظامي بپرد ازند . تلاش براي تحقيق و توسعه و پس از آن ساخت سلاح هاي پيچيد ه مناسب براي جنگ هاي آيند ه د ر ميان شركت هاي بزرگ امريكايي شروع شد ه است. اينچنين بنگاه هاي بزرگ توليد كنند ه اسلحه و اد وات مربوط به آن د ر واشنگتن گوش شنوايي خواهند يافت و كشورهايي كه نيازمند چنين تسليحاتي هستند ، رايزني خود را براي د ريافت اقلام نظامي و كمك هاي آموزشي افزايش خواهند د اد . يعني د ر خليج فارس كشورهاي عربي وارد ات بيشتري از سلاح خواهند د اشت. مفهوم پنجم واقع گرايي است. روند عكس العمل بازيگران بينالمللي و منطقهاي د ر نقاط مختلف جهان حاكي از اين است كه كم و بيش به انتخاب مرد م امريكا گرد ن نهاد ند و با ارسال تبريك يا اقد ام به مكالمه با ترامپ براي آيند ه روابط خود با اين كشور بزرگ جايي را د ست و پا كرد ند . د ر مجموع، مخالفت با ترامپ د ر د اخل امريكا فراتر از تصور بود و مخالفت با وي د ر خارج از امريكا كمتر. اين نشان د هند ه آن است كه د ر جهان بد ون نظم و پر هرج و مرج، همه كشورها به د نبال آن هستند كه منافع خود را حفظ كنند . اين پد يد ه جد يد ي نيست و ژاپني ها كه به وقت شناسي و د وراند يشي شهره اند ، نخستين ملاقات را با رييس جمهور جد يد امريكا خواهند د اشت. نتيجه آنكه از ميان اين مفاهيم آنچه براي جهان مهمتر است، «انرژي» و «اسلحه» است. به اين د ليل بر اين د و تاكيد مي كنم كه كشورهايي (مانند عربستان سعود ي) كه د اراي انرژي فسيلي بيشتر د ر جهان هستند ، از اين رهگذر به منابع مالي بيشتر د ست مي يابند . طبيعي است كه سريع تر به هيات حاكمه امريكا نزد يك شوند . و آنها كه نياز به اسلحه بيشتر و كمك هاي نظامي د ارند (مانند اسراييل)، هم اكنون د ر حال افزايش نفوذ و فشار خود (لابيزم) به تصميم گيران جد يد د ر واشنگتن هستند .
یادداشت روزنامه اعتماد* استاد د انشگاه صنعتي شريف
کلمات کلیدی : ترامپ+کلینتون+انتخابات آمریکا+پیروزی ترامپ
کاربر
۱۳۹۵-۰۸-۲۲ ۲۱:۱۲:۲۸
واقعا خودتونو کشتید! یک هفته س همش ترامپ ترامپ ترامپ ترامپ! چرا ترامپ رئیس جمهور شد چرا اینطور شد چرا اونطور نشد! به چی میخوایید برسید آخرش؟ اینجور مقاله نوشتنا از سر اجباره یا واقعا فکر دیگه ای ندارید؟ من اهل نظر دادن توی اینترنت نیستم چون میدونم تاثیری نداره. اما شما دیگه شورشو در آورید. از سایت خبری الف بیشتر انتظار میرفت (4012988) (alef-13)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.