کد مطلب: 226645
فرهنگ اصطلاحات و ترکیبات خوشنویسی، کتاب آرایی و نسخهپردازی در شعر فارسی
«زرافشان» یِ فرهنگ معاصر
بخش فرهنگی الف، 25 اردیبهشت 93
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۳ ساعت ۱۷:۳۰
پیشنهاد کتاب/
زرافشان: فرهنگ اصطلاحات و ترکیبات خوشنویسی، کتاب آرایی و نسخهپردازی در شعر فارسی
نویسنده: دکتر حمیدرضا قلیچ خانی
انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ اول ۱۳۹۲
۳۹۲ صفحه، ۹۰۰۰۰ تومان
****
این فرهنگ معرّف اصطلاحات هنرهای نسخهپردازی و کتابآرایی ایرانی و انعکاسشان در شعر پارسی است که در بر گیرنده بیش از ۵۰۰۰ سرمدخل از اصطلاحات و تركیبات كتابت، كتاب آرایی و نسخه پردازی است كه ۴۲۰۰ سرمدخل دارای توضیح و شاهد هستند و همچنین ۸۰۰ سرمدخل نیز به سرمدخلهای دیگر ارجاع شده است. افزون بر توضیح و معنای هر سرمدخل، بیش از ۱۲۰۰۰ بیت شعر، بهعنوان شاهد از رودكی تا قاآنی شیرازی در این اثر جای گرفته است.
كاربرد اصطلاحات نسخه پردازى در شعر، سابق هاى ۱۱۵۰ ساله دارد و حتى در آثار سخنورانِ پيش از رودكى نيز ديده م ىشود. اين كاربرد حتى پس از پيدايش چاپ در سدة سيزدهم هجرى نيز ادامه يافته و در شعر سخنوران معاصر همچون ملك الشعراى بهار و پروين اعتصامى ديده میشود.
امروزه بسيارى از هنرمندان از انعكاس اصطلاحات اين هنرها در ادبيات آگاهى چندانى ندارند و همچنين بسيارى از اهلِ ادب نيز با چگونگى اين هنرهاى ارزشمند ايرانى بيگانه اند و با همخوانى و همگامى آنها آشنايى لازم را ندارند. اين فرهنگ، معرّف اصطلاحات هنرهاى نسخه پردازى و كتاب آرايى ايرانى و انعكاسشان در شعر پارسى است و همچنين شناسانندة گوشه هاى ناشناخته از شعر و همچنين گستردگى و قابليتهاى سخنورى است و در نتيجه مرجعى بينارشته اى است كه سبب بهتر ديدن يكى از شاخسارهاى زيباى شعر پارسى می شود و از طرفى روشنگر ظرايف و نكاتى است كه همراه با اصطلاحات نسخه پردازى در بيت هاى شاهد آمده است.
با نگاهی گذرا به سرمدخلها و معانی و شواهدشان، روشن میگردد که صدها سرمدخل برای بار نخست در زبان فارسی، استخراج و معنا شده و شواهدی برایشان ارائه شده است و ازین رو این اثر صرفاً ترکیب و تدوینی از فرهنگهای پیشین نیست و خود تألیفی نو و دست اول بشمار میرود.
فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:
دیباچه
راهنمای استفاده از فرهنگ
اختصارات
گزارش کار
متن کتاب
کتابنامه
مقالات
نسخههای خطی
پایاننامهها
فرهنگ زرافشان برای علاقمندان خوشنویسی، کتاب آرایی اثری ست سودمند و
****
درباره مولف کتاب:
دکتر حمیدرضا قلیچ خانی مولف این فرهنگ ارزشمند، فارغ التحصیل دکترای تخصصی در عنوان: «مطالعۀ نسخه پردازی و کتاب آرایی» از دانشگاه دهلی است. وی در سال ۱۳۶۳ آموزش خوشنویسی را نزد استاد اویس وفسی آغاز کرد و سپس به محضر استادان: سید محمدحسینی موحد و غلامحسین امیرخانی راه یافت و در سال ۱۳۶۸ دورۀ ممتاز خط نستعلیق و ثلث را به پایان رساند. از او کتابها و مقالات بسیاری منتشر شده که از آن جمله است: «فرهنگ واژگان و اصطلاحات خوشنویسی» و «رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته»