از روز سه شنبه جلسات مجلس شورای اسلامی برای رای اعتماد به کابینه دوازدهم آغاز شده است. در حال حاضر سه فراکسیون اصلی در مجلس شورای اسلامی وجود دارد که انتظار می رود همگرایی یا واگرایی این فراکسیون ها منجر به رای آوری یا عدم رای آوردن هر کدام از وزرای پیشنهادی شود. البته قبلاً اعضای هر سه فراکسیون مستقلین، نمایندگان ولایی و امید عنوان کرده اند که تا حدود زیادی با کلیت لیست پیشنهادی موافق هستند و ظاهراً اکثریت کابینه نیز بر این اساس رای خواهد آورد.
اما در این بین فراکسیون امید دچار چالش جدی در رای اعتماد به تمامی اعضای کابینه شده و نتوانسته تا هم اکنون به موضع گیری واحدی در این باره دست یابد و اعضای خود را نیز به تبعیت از این تصمیم قانع و راضی کند.
ماجرا از کجا شروع شد؟
رای 24 میلیونی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری باعث شد که اصلاح طلبان خود را پیروز واقعی انتخابات معرفی کنند و بر این موضوع پافشاری کنند که کابینه باید با هماهنگی آنها بسته شود. به همین دلیل بود که آنها با نادیده گرفتن آرای بالای دیگر نامزدهای ریاست جمهوری، صحبت از کابینه 24 میلیونی می کردند و به صراحت خواهان حذف وزیر کشور دولت یازدهم، استفاده از اعضای نزدیک به این جریان و زنان و گروه های و اقوام مختلف در کابینه می کردند.
اما معرفی کابینه دوازدهم توسط روحانی پایان آمال و آرزوهای اصلاح طلبان و فراکسیون امید بود؛ چرا که گزینه های پیشنهادی برای وزارتخانه های کابینه حداقل در بخش سیاسی و فرهنگی به هیچ وجه باب میل آنها بود. به همین دلیل است که در روز 18 مرداد تقریباً قریب به اکثریت روزنامه های اصلاح طلب از کابینه دوازدهم انتقاد کردند و نارضایتی خود را آشکارا بیان داشتند.
این در حالی است که با گذشت حدود 10 روز از معرفی کابینه به مجلس شورای اسلامی، فراکسیون امید نتوانسته به جمع بندی درباره رای اعتماد به اعضای کابینه پیشنهادی دست یابد و دچار تشتت و تفرق شده اند. در حالی که برخی از اعضای فراکسیون امید از مخالفت با برخی وزرا سخن می گویند همزمان برخی دیگر از اعضای آن از رای به تمامی به کابینه می گویند.
به همین دلیل است که اگر چه محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید به عنوان موافق کلیات کابینه ثبت نام می کند اما در سخنانش بیشتر در قامت مخالف ظاهر می شود و انتقادات جدی به کابینه دوازدهم وارد می کند.
در کل به نظر می رسد فراکسیون امید در بن بستی گرفتار شده که از یک طرف رای اعتماد به تمامی اعضای کابینه به منزله عبور از اصول و گفته های پیشین خود می باشد و عدم رای دادن به وزرای پیشنهادی نیز می تواند به دور شدن بیشتر آنها از دولت و سوق دادن بیشتر کابینه به سوی برخی اصولگرایان و حزب اعتدال و توسعه شود.
لازم به یادآوری است که پیش تر یکی از اعضای فراکسیون امید از مردود شدن دو نفر از وزرا که در دولت یازدهم حضور داشتند سخن گفته بود. عضو فراکسیون امید گفته بود:« ما طی بررسی که در فراکسیون امید کردیم، هفت وزیر رفوزه شده و نمره خوب نیاوردند. خوشبختانه از این هفت نفر، 5 نفر معرفی نشدند». البته کابینه دوازدهم نسبت به کابینه یازدهم حدود 50 درصد آن تغییر کرده و اگر معتقد باشیم که فراکسیون امید و اصلاح طلبان با تمامی گزینه های پیشنهادی جدید نیز موافق باشند پس باید حداقل با دو نفر از وزرا مخالفت نمایند.
از این رو رای اعتماد به کابینه را باید به عنوان آزمونی پیش روی فراکسیون امید دانست که در نهایت نشان دهنده انسجام حزبی آن ها و پایبندی به گفته ها و اصول خواهد بود.
گفتنی است از ابتدای آغاز مجلس دهم فراکسیون امید با چالش جدی در سازماندهی افرادی که با لیست این جریان سیاسی وارد مجلس شده بودند روبه رو شد و دچار ریزش جدی در اعضای خود شده اند به طوری که اگر چه ابتدا رسانه های اصلاح طلب از 170 تا 180 نماینده سخن می گفتند اما در حال حاضر گفته می شود اعضای این فراکسیون حداکثر صد نفر می باشد.
البته برخی معتقدند اصلاح طلبان، دولت اعتدال را به مثابه مرحله ای گذار می دانند که زمینه ساز بازگشت آنها به قدرت خواهد شد. از این رو اصلاح طلبان ضمن حفظ فاصله خود با دولت در پی این هستند که پیروزی هایش را منتسب به خود و شکست هایش را به گردن دیگران بیندازند. از این رو ضمن بیان انتقادات خود وارد چالش جدی با دولت نخواهند نشد.
به همین دلیل است که یکی از روزنامه های اصلاح طلب که تا دیروز از کابینه 24 میلیونی سخن می گفت اخیرا در تفسیری جدید به فراکسیون امید توصیه می کند به تمامی کابینه رای مثبت بدهد و می نویسد« به نظر میرسد اعضای این فراکسیون باید شفافتر عمل کنند و اگر بناست در مسیر خواست ٢٤ میلیونی حرکت کنند به رئیسجمهور اعتماد کنند».
اتخاذ این تاکتیک باعث شده، دولت که شاکله اصلی آن بر پایه حزب اعتدال و توسعه شکل گرفته با بی اعتمادی به اصلاح طلبان بنگرد و هرگز به فکر این نیست که زمام برخی از وزارت خانه های مهم و سرنوشت ساز را به آنها واگذار نماید.