کد مطلب: 322397
ضربه۱,۴میلیارددلاری گردشگری عربستان با لغو حج
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۵ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۶:۰۰
پس از تعلیق حج عمره در فروردین امسال و سرانجام با لغو حج تمتع که دیروز از سوی سخنگوی کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس اعلام شد، ۱,۴ میلیارد دلار هزینه‌ای که گردشگران مذهبی ایران به اقتصاد عربستان سعودی تزریق می‌کردند کسر شد تا هزینه‌ای که حجاج ایرانی در این کشور خرج می‌کردند به صفر برسد.
حج عمره که پس از وقوع ماجرای فرودگاه جده در فروردین امسال تعلیق شده بود، سودرسان‌ترین منبع از سوی گردشگران ایرانی برای عربستان سعودی محسوب می‌شد. روابط تیره‌وتار ایران و عربستان پس از اتفاقی که به دلیل بی‌مسئولیتی مقامات عربستان روی داد و تعداد زیادی از حجاج ایرانی را به خاک‌وخون کشاند، روز گذشته با پیش‌قدم‌شدن عربستان برای قطع روابط دیپلماتیک و همچنین خبرلغو حج تمتع از سوی ایران، شکل جدیدی به خود گرفت.
به گزارش وقایع اتفاقیه، براساس آمار، هر سال به‌طور میانگین ۸۵۰ هزار زائر ایرانی برای حج عمره به عربستان اعزام می‌شدند، اگرچه این آمار بسته به روابط این دو کشور بیشتر و کمتر می‌شد اما این حج که مهم‌ترین منبع گردشگری زیارتی عربستان است، در فروردین از سوی ایران تعلیق شد. از سوی دیگر با توجه به جمعیت کشور و اینکه به هر یک‌هزار نفر، یک سهمیه حج تمتع تعلق می‌گیرد، شمار زائران ایرانی حج تمتع نیز هر سال به ۷۵هزار نفر می‌رسید.
اردشیر اروجی، مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی، درباره آمار کلی زائران حج تمتع می‌گوید: «هر سال سه میلیون زائر عازم حج تمتع می‌شوند که از این تعداد یک‌میلیون نفر از مردم عربستان هستند و بنابراین کل ورودی گردشگران مذهبی تمتع، دو میلیون نفر است».
بر این اساس از میان این دو میلیون نفر، با درنظرگرفتن ۷۵هزار زائر ایرانی، حجاج تمتع ایرانی ۳,۷ درصد از کل این ورودی را شامل می‌شوند. آن‌طور که این کارشناس گردشگری می‌گوید، کل ورودی حجاج عمره در عربستان ۷میلیون نفر بوده و ایران که پیش از این هر سال ۸۵۰هزار زائر را به این سفر اعزام می‌کرد، ۱۲ الی ۱۳ درصد از کل ورودی عمره را تشکیل می‌داد که حال از این تعداد گردشگران حج کاسته شده است.
حجاج تمتع کشور ما در هر سال ۲۸۰میلیون دلار هزینه می‌کردند. این رقم برای حج عمره ایرانیان به یک‌میلیاردو۳۸۰میلیون دلار می‌رسید. بر این اساس ۱,۴میلیارد دلار، کل هزینه ای است که گردشگران مذهبی ایران به اقتصاد عربستان سعودی تزریق می‌کردند که ۱,۱میلیارد دلار آن با تعلیق سفر حج عمره در فروردین و ۲۸۰میلیون دلار آن با لغو سفر عمره کسر شد تا هزینه‌ای که حجاج ایرانی در این کشور خرج می‌کردند به صفر برسد.
مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی معتقد است که جدای از گردشگری، اقتصاد این کشور مبتنی بر نفت بوده و ۴۰ درصد تولید ناخالص را تشکیل می‌دهد و اکنون با توجه به نوسان شدید قیمت نفت، لطمه شدیدی به آن وارد شده که قابل‌مقایسه با ضربه‌ای که در بخش گردشگری به آن وارد شده نیست.
اروجی می‌گوید: «همین حالا نرخ بیکاری در عربستان به ۱۳ الی ۱۴ درصد رسیده و درآمد سرانه نیز به شدت پائین آمده، به‌طوری‌که بدهی دولت بالا رفته و ضربه مهلک افت قیمت نفت نیز اقتصاد این کشور را فلج میکند. در این میان حذف ۲۸۰میلیون دلار از بخش گردشگری مذهبی این کشور شاید چندان به چشم نیاید».
گردشگران کشورهای عربی همچنان به ایران می‌آیند
درحالی‌که به گفته مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، از حدود ۴میلیون‌و۵۰۰ هزارنفر گردشگران خارجی که سال گذشته به ایران آمدند دومیلیون و ۵۰۰ هزار نفر آنها گردشگران کشورهای همسایه و عراق بودند، این گمان مطرح می‌شود که حال با وجود قطع روابط دیپلماتیک برخی کشورها ورودی گردشگران مذهبی این کشورها نیز به ایران کاهش یابد.
مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی با رد این فرضیه می‌گوید: «بیشتر گردشگران مذهبی ورودی کشور ما شیعه بوده و اهل تسنن نیز بخش کمی از این ورودی را تشکیل میدهند. بدین‌ترتیب گردشگران مذهبی سفر خود را به ایران و بیشتر به قصد زیارت امام‌رضا(ع) ادامه خواهند داد. البته ممکن است تغییری در ورودی گردشگران عرب که به قصد سفر تفریحی به ایران می‌آمدند، شاهد باشیم که چندان قابل‌توجه نخواهد بود». گفتنی است که گردشگران اروپایی، بیشترین آمار گردشگران کشور ما را تشکیل میدهند که با وجود تصویب لایحه اخیر حذف روادید، احتمال کاهش گردشگران را شاهد خواهیم بود. هرچند با توجه به گفت‌وگوی وزیر امورخارجه کشورمان و همتای آمریکایی‌اش تلاش خواهد شد که این بخشنامه کنگره آمریکا به روابط تجاری کشور آسیبی نرساند.
مرور تاریخ
سال‌های پایانی دولت قاجار، با وقوع جنگ جهانی اول، حج‌‌گزاری ایرانیان و دیگر کشورهای منطقه به مدت پنج سال قطع شد. بعد از حاکمیت آل‌سعود در حجاز، دولت ایران به سال ۱۳۰۴ش. سفر حج ایرانیان به مکه و مدینه را ممنوع کرد. بار دیگر ممنوعیت حج از سوی دولت ایران تا سال ۱۳۰۷ش. ادامه یافت تا اینکه دولت ایران در ۲۱ مرداد ۱۳۰۸ش، دولت حجاز را به رسمیت شناخت. در سال ۱۳۲۲ش. وقتی زائری ایرانی از مردم یزد به اتهام اهانت، دستگیر و اعدام شد، دولت ایران به اجرای این حکم سخت اعتراض کرد و خواستار عذرخواهی عربستان سعودی شد اما مقام‌های سعودی صدور حکم اعدام را صحیح و آن را با پشتوانه گواهی شاهدان و اعترافات قاتل قلمداد کردند.
دولت ایران به سال ۱۳۲۳ش. در اعتراض به این رخداد، با کشور سعودی قطع رابطه و حج ایرانیان را ممنوع کرد. تعطیلی حج تا سال ۱۳۲۷ش. ادامه یافت و در پی نامه عبدالعزیز، سعودی، روابط ایران و عربستان از سر گرفته شد».بعد از انقلاب اسلامی، حج نیز تحت‌تأثیر روابط سیاسی این دو کشور قرار گرفت. در سال ۱۳۶۶دولت عربستان با بر‌گزاری مراسم برائت مخالفت کرد و پلیس این کشور در روز بر‌گزاری مراسم با تیراندازی به سمت حاجیان، ۴۰۰ تن از آنها را به شهادت رساند. این حج خونین به قطع کامل روابط سیاسی ایران و عربستان و تعطیلی حج ایرانیان به مدت سه سال منجر شد تا اینکه در سال ۱۳۷۰ روابط بار دیگر از سر گرفته شد و کاروان حج ایران به این کشور عزیمت کرد.
سال گذشته بار دیگر، وقتی گروهی از زائران ایرانی در ۲۷ اسفند برای حج عمره به عربستان سفر کرده و پس از به‌انجام‌رساندن مراسم حج، قصد بازگشت به ایران را داشتند، مأموران فرودگاه جده در گیت بازرسی توجه‌شان به دو نوجوان ایرانی جلب می‌شود. آنها این دو جوان را از خانواده‌شان جدا کرده و به بهانه بازرسی بدنی به آنها تعرض کردند. این اتفاق موجی از اعتراض در بین مردم و مقامات برانگیخت به‌طوری‌که ۲۰ فروردین امسال، رئیس سازمان حج و زیارت با اعلام اینکه اقدامات همه‌جانبه و پیگیری‌های متعددی از سوی این سازمان با هماهنگی وزارت‌خارجه کشورمان صورت پذیرفته است، تهدید به لغو پروازهای عمره کرد . سرانجام در ۲۴ فروردین، جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این بی‌حرمتی، سفر عمره مفرده زائران ایرانی را تا زمان محاکمه مجرمان حادثه به حالت تعلیق درآورد.
حج عمره که پس از وقوع ماجرای فرودگاه جده در فروردین امسال تعلیق شده بود، سودرسان‌ترین منبع از سوی گردشگران ایرانی برای عربستان سعودی محسوب می‌شد. روابط تیره‌وتار ایران و عربستان پس از اتفاقی که به دلیل بی‌مسئولیتی مقامات عربستان روی داد و تعداد زیادی از حجاج ایرانی را به خاک‌وخون کشاند، روز گذشته با پیش‌قدم‌شدن عربستان برای قطع روابط دیپلماتیک و همچنین خبرلغو حج تمتع از سوی ایران، شکل جدیدی به خود گرفت.
به گزارش وقایع اتفاقیه، براساس آمار، هر سال به‌طور میانگین ۸۵۰ هزار زائر ایرانی برای حج عمره به عربستان اعزام می‌شدند، اگرچه این آمار بسته به روابط این دو کشور بیشتر و کمتر می‌شد اما این حج که مهم‌ترین منبع گردشگری زیارتی عربستان است، در فروردین از سوی ایران تعلیق شد. از سوی دیگر با توجه به جمعیت کشور و اینکه به هر یک‌هزار نفر، یک سهمیه حج تمتع تعلق می‌گیرد، شمار زائران ایرانی حج تمتع نیز هر سال به ۷۵هزار نفر می‌رسید.
اردشیر اروجی، مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی، درباره آمار کلی زائران حج تمتع می‌گوید: «هر سال سه میلیون زائر عازم حج تمتع می‌شوند که از این تعداد یک‌میلیون نفر از مردم عربستان هستند و بنابراین کل ورودی گردشگران مذهبی تمتع، دو میلیون نفر است».
بر این اساس از میان این دو میلیون نفر، با درنظرگرفتن ۷۵هزار زائر ایرانی، حجاج تمتع ایرانی ۳,۷ درصد از کل این ورودی را شامل می‌شوند. آن‌طور که این کارشناس گردشگری می‌گوید، کل ورودی حجاج عمره در عربستان ۷میلیون نفر بوده و ایران که پیش از این هر سال ۸۵۰هزار زائر را به این سفر اعزام می‌کرد، ۱۲ الی ۱۳ درصد از کل ورودی عمره را تشکیل می‌داد که حال از این تعداد گردشگران حج کاسته شده است.
حجاج تمتع کشور ما در هر سال ۲۸۰میلیون دلار هزینه می‌کردند. این رقم برای حج عمره ایرانیان به یک‌میلیاردو۳۸۰میلیون دلار می‌رسید. بر این اساس ۱,۴میلیارد دلار، کل هزینه ای است که گردشگران مذهبی ایران به اقتصاد عربستان سعودی تزریق می‌کردند که ۱,۱میلیارد دلار آن با تعلیق سفر حج عمره در فروردین و ۲۸۰میلیون دلار آن با لغو سفر عمره کسر شد تا هزینه‌ای که حجاج ایرانی در این کشور خرج می‌کردند به صفر برسد.
مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی معتقد است که جدای از گردشگری، اقتصاد این کشور مبتنی بر نفت بوده و ۴۰ درصد تولید ناخالص را تشکیل می‌دهد و اکنون با توجه به نوسان شدید قیمت نفت، لطمه شدیدی به آن وارد شده که قابل‌مقایسه با ضربه‌ای که در بخش گردشگری به آن وارد شده نیست.
اروجی می‌گوید: «همین حالا نرخ بیکاری در عربستان به ۱۳ الی ۱۴ درصد رسیده و درآمد سرانه نیز به شدت پائین آمده، به‌طوری‌که بدهی دولت بالا رفته و ضربه مهلک افت قیمت نفت نیز اقتصاد این کشور را فلج میکند. در این میان حذف ۲۸۰میلیون دلار از بخش گردشگری مذهبی این کشور شاید چندان به چشم نیاید».
گردشگران کشورهای عربی همچنان به ایران می‌آیند
درحالی‌که به گفته مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، از حدود ۴میلیون‌و۵۰۰ هزارنفر گردشگران خارجی که سال گذشته به ایران آمدند دومیلیون و ۵۰۰ هزار نفر آنها گردشگران کشورهای همسایه و عراق بودند، این گمان مطرح می‌شود که حال با وجود قطع روابط دیپلماتیک برخی کشورها ورودی گردشگران مذهبی این کشورها نیز به ایران کاهش یابد.
مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی با رد این فرضیه می‌گوید: «بیشتر گردشگران مذهبی ورودی کشور ما شیعه بوده و اهل تسنن نیز بخش کمی از این ورودی را تشکیل میدهند. بدین‌ترتیب گردشگران مذهبی سفر خود را به ایران و بیشتر به قصد زیارت امام‌رضا(ع) ادامه خواهند داد. البته ممکن است تغییری در ورودی گردشگران عرب که به قصد سفر تفریحی به ایران می‌آمدند، شاهد باشیم که چندان قابل‌توجه نخواهد بود». گفتنی است که گردشگران اروپایی، بیشترین آمار گردشگران کشور ما را تشکیل میدهند که با وجود تصویب لایحه اخیر حذف روادید، احتمال کاهش گردشگران را شاهد خواهیم بود. هرچند با توجه به گفت‌وگوی وزیر امورخارجه کشورمان و همتای آمریکایی‌اش تلاش خواهد شد که این بخشنامه کنگره آمریکا به روابط تجاری کشور آسیبی نرساند.
مرور تاریخ
سال‌های پایانی دولت قاجار، با وقوع جنگ جهانی اول، حج‌‌گزاری ایرانیان و دیگر کشورهای منطقه به مدت پنج سال قطع شد. بعد از حاکمیت آل‌سعود در حجاز، دولت ایران به سال ۱۳۰۴ش. سفر حج ایرانیان به مکه و مدینه را ممنوع کرد. بار دیگر ممنوعیت حج از سوی دولت ایران تا سال ۱۳۰۷ش. ادامه یافت تا اینکه دولت ایران در ۲۱ مرداد ۱۳۰۸ش، دولت حجاز را به رسمیت شناخت. در سال ۱۳۲۲ش. وقتی زائری ایرانی از مردم یزد به اتهام اهانت، دستگیر و اعدام شد، دولت ایران به اجرای این حکم سخت اعتراض کرد و خواستار عذرخواهی عربستان سعودی شد اما مقام‌های سعودی صدور حکم اعدام را صحیح و آن را با پشتوانه گواهی شاهدان و اعترافات قاتل قلمداد کردند.
دولت ایران به سال ۱۳۲۳ش. در اعتراض به این رخداد، با کشور سعودی قطع رابطه و حج ایرانیان را ممنوع کرد. تعطیلی حج تا سال ۱۳۲۷ش. ادامه یافت و در پی نامه عبدالعزیز، سعودی، روابط ایران و عربستان از سر گرفته شد».بعد از انقلاب اسلامی، حج نیز تحت‌تأثیر روابط سیاسی این دو کشور قرار گرفت. در سال ۱۳۶۶دولت عربستان با بر‌گزاری مراسم برائت مخالفت کرد و پلیس این کشور در روز بر‌گزاری مراسم با تیراندازی به سمت حاجیان، ۴۰۰ تن از آنها را به شهادت رساند. این حج خونین به قطع کامل روابط سیاسی ایران و عربستان و تعطیلی حج ایرانیان به مدت سه سال منجر شد تا اینکه در سال ۱۳۷۰ روابط بار دیگر از سر گرفته شد و کاروان حج ایران به این کشور عزیمت کرد.
سال گذشته بار دیگر، وقتی گروهی از زائران ایرانی در ۲۷ اسفند برای حج عمره به عربستان سفر کرده و پس از به‌انجام‌رساندن مراسم حج، قصد بازگشت به ایران را داشتند، مأموران فرودگاه جده در گیت بازرسی توجه‌شان به دو نوجوان ایرانی جلب می‌شود. آنها این دو جوان را از خانواده‌شان جدا کرده و به بهانه بازرسی بدنی به آنها تعرض کردند. این اتفاق موجی از اعتراض در بین مردم و مقامات برانگیخت به‌طوری‌که ۲۰ فروردین امسال، رئیس سازمان حج و زیارت با اعلام اینکه اقدامات همه‌جانبه و پیگیری‌های متعددی از سوی این سازمان با هماهنگی وزارت‌خارجه کشورمان صورت پذیرفته است، تهدید به لغو پروازهای عمره کرد . سرانجام در ۲۴ فروردین، جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این بی‌حرمتی، سفر عمره مفرده زائران ایرانی را تا زمان محاکمه مجرمان حادثه به حالت تعلیق درآورد.
کلمات کلیدی : حج، گردشگری
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۶:۲۶:۱۴
پس هر سال شما این ضربه را به خودمان می زدید با خروج میلیارد دلاری ارز... (3445128) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۱-۰۶ ۲۳:۵۵:۲۷
آفرین برادر چقدر خوب گفتی ... یعنی یک عده ایرانی پولی رو از کشور خارج میکنن که از طریق کانال سعودی تبدیل به بمب و موشک میشه روی سر شیعیان یمن ... جدا از این موضوع فقط تصور کنید 1.4 میلیارد دلار پول در صنعت گردشگری ما سرمایه گذاری بشه سالی چند میلیون توریست خارجی سرازیر میشن به داخل کشور چقدر درآمدزایی و اشتغال میشه ... افسوس ای کاش همگی به منافع ملی خودمون فکر میکردیم ای کاش شمشیری وجود داشت که می شد باهاش جهل رو گردن زد ... (3616720) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۶:۴۶:۵۲
خیلی هم عالی. چند میلیارد دلار اونا از دست میدهند. چند میلیارد ارز هم از کشور ما خارج نمیشه اونهم در این شرایط تحریم و نفت ارزون. (3445186) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۶:۴۸:۰۶
عربستان به راحتی میتونه زوار دیگر کشورها را جایگزین زوار ایرانی کنه (3445192) (alef-11)
صادق
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۶:۵۲:۵۱
آنقدر از کشورهای مسلمان دیگر در انتظار سفر حج هستند فقط کافیست سهمیه بقیه کشورها را زیاد کند بنابراین هیچ ضرری نمیکند (3445209) (alef-11)
امید
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۶:۵۸:۱۹
نگران نباشید !
عربستان با دادن سهمیه ایران به کشورهای دیگر هیچ ضرری نمی کند. (3445219) (alef-11)
عربستان با دادن سهمیه ایران به کشورهای دیگر هیچ ضرری نمی کند. (3445219) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۶ ۱۰:۱۵:۳۸
به جهنم حداقل این مبلغ ارز دیگه از ایران خارج نمی شه و تو گلو اون ملخ خوارها ریخته شه (3446816) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۷:۰۲:۲۱
زیاد دلتون را خوش نکنید ، سود یک سری از عزیزان در همین مناسک عمره نهفته است ، مسلما اینها از این سود نمیگذرند (3445240) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۷:۰۶:۲۱
خوب عربستان با افزایش تعداد حجاج اتباع دیگر کشورها مانند ترکیه جبران میکند. (3445254) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۷:۳۶:۴۳
عوامل داخل بیشتر ضررکردند.عربستان همین تعدادازکشورمارابه کشورهای دیگراضافه میکند.ضمن اینکه این پول برای عربستان قطره ای درمقابل دریاست (3445338) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۷:۳۸:۱۵
حج سهمیه بندی و خیلی از کشورها از خداشونه سهمیشون افزایش پیدا کنه و عربستان سهمیه ایران رو به اونها میده و هیچ ضرری نخواهد کرد و اتفاقا عربستان همواره در پی بهانه تراشی برای کاهش سهمیه شیعیان بوده (3445342) (alef-11)
ali
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۷:۳۸:۴۰
فکرش را بکنید 1.4 میلیارد دلار ...
کلا در مورد کشورهای عربی وابستگی اقتصادی بیشتر از طریق سیستم بانکی و بدلیل تحریم بانکهای داخلی است که با برداشته شدن تحریمهای بانکی ما میتوانیم اعراب را تحریم کنیم مخصوصا در مورد مواد غذایی. (3445344) (alef-11)
کلا در مورد کشورهای عربی وابستگی اقتصادی بیشتر از طریق سیستم بانکی و بدلیل تحریم بانکهای داخلی است که با برداشته شدن تحریمهای بانکی ما میتوانیم اعراب را تحریم کنیم مخصوصا در مورد مواد غذایی. (3445344) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۷:۵۷:۵۲
" پس از تعلیق حج عمره در فروردین امسال و سرانجام با لغو حج تمتع که دیروز از سوی سخنگوی کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس اعلام شد، ۱,۴ میلیارد دلار هزینه‌ای که گردشگران مذهبی ایران به اقتصاد عربستان سعودی تزریق می‌کردند کسر شد تا هزینه‌ای که حجاج ایرانی در این کشور خرج می‌کردند به صفر برسد. "
عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد.
حالا وقت اون رسیده که مردم مومن و فهیم ایران این پول کلان را صرف آبادانی کشور بکنن.
اگه علما توصیه کنن که این پول صرف مدرسه سازی یا بیمارستان سازی یا کارخانه سازی بشه هم مردم در اجر اون سهیم بودن و هم باعث ایجاد شغل و آبادی کشور می شه. آیا علما توصیه می کنن؟ (3445405) (alef-11)
عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد.
حالا وقت اون رسیده که مردم مومن و فهیم ایران این پول کلان را صرف آبادانی کشور بکنن.
اگه علما توصیه کنن که این پول صرف مدرسه سازی یا بیمارستان سازی یا کارخانه سازی بشه هم مردم در اجر اون سهیم بودن و هم باعث ایجاد شغل و آبادی کشور می شه. آیا علما توصیه می کنن؟ (3445405) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۸:۲۷:۳۴
خب سازمان حج ما هم تعطیل میشه و مزدم پولهایی زو که واریز کردن طلب میکنن
یه عده ای هم بیکار میشن
کارخانجاتی هم که سازمان حج از اونها مواد غذایی و مایحتاج حجاج را تهیه میکرده تعطیل میشن (3445495) (alef-11)
یه عده ای هم بیکار میشن
کارخانجاتی هم که سازمان حج از اونها مواد غذایی و مایحتاج حجاج را تهیه میکرده تعطیل میشن (3445495) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۹:۰۶:۰۴
بهتر هست بفرمایید 1.5 میلیارد دلارمان در جیب خودمان می ماند!! ما که مدت هاست می گوییم کاش بشود ... (3445577) (alef-11)
پژمان
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۱۹:۱۹:۱۵
کلا باید لغو باشه . هم پول بدی هم کشته بشی . هم بهت تعرض بشه هم بی احترامی ؟؟ (3445607) (alef-11)
قریشی
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۲۰:۰۱:۴۴
خداروشکر
خانه خدا در دل هر انسان مومن ومسلمانیست.
مرگ بر آل سعود
قبله اول ما در اشغال صهیونیست ها وقبله دوم مادر اشغال آل سعود
انشالله بزودی زود مردم ایران با ظهور امام زمان به تمام این بی عدالتیها پاسخ میدهند. (3445697) (alef-11)
خانه خدا در دل هر انسان مومن ومسلمانیست.
مرگ بر آل سعود
قبله اول ما در اشغال صهیونیست ها وقبله دوم مادر اشغال آل سعود
انشالله بزودی زود مردم ایران با ظهور امام زمان به تمام این بی عدالتیها پاسخ میدهند. (3445697) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۵ ۲۰:۲۲:۵۷
خدا رو شکر . همین که این همه پول از سمت ایرانی ها به عربستان سرازیر نشود برای ما خوبه. مردم بقیه ی کشورهای مسلمان هم کور نیستن . اونها هم کمتر به حج خواهند رفت. یک نفر مالریایی به من گفت که تا حالا ده بار رفته حج و الان کاملا پشیمان هست و به دیگران هم نصیحت می کنه که نرن حج (3445754) (alef-11)
۱۳۹۴-۱۰-۱۶ ۰۹:۲۲:۱۶
هر سال 4/1 میلیارد دلار فقط هزینه های ایاب و ذهاب و ماندن در عربستان هست ، تمام حاجیها از سر ذوق زدگی کالاهای بنجل چینی را بعنوان تحفه می خرند و مطمئناً 5 برابر این مبلغ هم کادو خریداری می شود طوری که عربستانیها همینکه ایرانی را می بینند ذوق می کنند چون دیگر کشورها نه پولش رو دارند و نه فرهنگ تحفه در انجا مرسوم می باشد . ای کاش مسئولین همان در تعرض به دو نوجوان ایرانی حج را بطور کامل قطع می کردند این سنگینتر بود . (3446633) (alef-11)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.