کد مطلب: 451809
راهنمای کتاب/ «منوچهر بزرگمهر»؛ احمد راسخی لنگرودی؛ کویر
پرچمدار فلسفه تحليلي در ايران
بخش فرهنگی الف، 16 اسفند 1393
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۲۱:۳۱
«منوچهر بزرگمهر»
نویسنده: احمد راسخی لنگرودی
ناشر: کویر، چاپ اول 1395
120 صفحه، 9000 تومان
شما می‌توانید کتاب «منوچهر بزرگمهر» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب خرید کنید.
****
آشنايي ايرانيان با انديشه‌هاي فلسفي غرب از زماني شكل جدی به خود گرفت كه مترجمين برجسته وارد گود شدند. این مترجمین با توجه به علایق شخصی خود، آثار نفيس و گرانسنگي را به زبان فارسي برگردانده و به دست چاپ سپردند. این چهره ها جریانی را پایه ریزی کردند که از آن به عنوان نهضت ترجمه متون فلسفي یاد می شود. محمدعلي فروغي، محمدباقر هوشيار، محمدحسن لطفي، محمود هومن، حميد عنايت و يحيي مهدوي از جمله نخستين و ممتازترين مترجمان آثار فلسفي غرب به زبان فارسی به شمار می آیند.
منوچهر بزرگمهر نیز از جمله کسانی است که داری نقش و سهمی است که توجهی جدی را می طلبد. این اهمیت از آنجا ناشی می شود که بزرگمهر با رویکردی فکر شده وارد چنین میدانی شد، او به عنوان مترجم آثار فلسفي در زمره اولين كساني بود كه تازه‌هاي انديشه فلسفي غرب را به ايرانيان شناساند. او در زمره پيشگامانی باید شمرد که در شناسايي فلسفه تحليلي و فيلسوفان تجربه‌گراي غرب به زبان فارسي صاحب كرسي است و گسترش اين مشرب فلسفي در ايران بسیار مدیون نوشته ها و ترجمه های اوست.
اهميت كار بزرگمهر آنجا نمايان مي‌شود كه آثار او از جمله مهمترین منابع پژوهشگران فلسفي طي چند دهه اخیر بوده است. به پيشنهاد او بود كه استاد مرتضي مطهری جلسات درس هفتگی فلسفه تطبیقی را در خانه وي در خيابان ميرداماد، خيابان نفت با حضور جمعي از صاحب‌نظران از جمله دكتر حميد عنايت، دكتر رضا داوري و دكتر غلامعلي حداد عادل دایر کرد. او چندين سال در دهه پنجاه در مقاطع مختلف از جمله؛ فوق ليسانس و دكتراي فلسفه دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران و بعضي دانشكده‌هاي ديگر به تدريس متون فلسفي به زبان انگليسي و منطق جديد و فلسفه تحليلي همت گماشت.
كتاب «منوچهر بزرگمهر» كه به قلم احمد راسخي لنگرودي به تازگي از سوي انتشارات كوير راهي بازار نشر شده است، به معرفي و شرح اين شخصيت علمي و مترجم برجسته آثار فلسفي نشسته است. بهانه نوشتن اين كتاب، چنانكه مولف كتاب در پيشگفتار نقل مي‌كند به زمستان 1393 بازمي‌گردد كه نويسنده به اتفاق دو تن از دوستان روزنامه‌نگار خود؛ سيروس علي‌نژاد و علي دهباشي، به ديدار دكتر محمدعلي موحد نويسنده كتاب دو جلدي «خواب آشفته نفت، مي‌رود. در اين ديدار يك جلد كتاب «نفت و قلم» را كه به قلم احمد راسخي در سال 1389 انتشار يافت، به رسم يادبود به دكتر موحد تقديم مي‌شود. دكتر موحد پس از دريافت كتاب و نظري گذرا به فهرست آن، نويسنده را به نوشتن كتابي مستقل در پيرامون هر يك از نويسندگان و مفاخر صنعت نفت ترغيب و تحريض مي‌كند. ترغيب و تحريضي كه سال‌ها بعد به تدوين و انتشار اين كتاب مي‌انجامد.
راسخي لنگرودي كه پيش از اين نيز آثار فلسفي و فرهنگي و اجتماعي ديگري همچون «انديشه و سياست»، «افق‌هاي ناكجاآباد»، «غرب و قوميت»، «مهار قدرت»، «نفت و قلم»، «افسانه اقبال» (زندگينامه سياسي منوچهر اقبال)، «مردان نفت» و «طنزهاي نفتي» را در شناسنامه قلمي خود دارد در بخشي از مقدمه كتاب «منوچهر بزرگمهر» آورده است: «بزرگمهر در شرايطي كرسي‌دار فلسفه تحليلي در ايران شناخته شد كه نه درس‌آموخته فلسفه، كه خودآموخته فلسفه بود. رشته دانشگاهي را نه در رشته فلسفه، كه ساليان دراز در رشته حقوق گذرانده بود. او بيش از هر چيز در آغاز، دستي در رشته حقوق داشت و شغل ديواني و اداري خود را در همين رشته در صنعت نفت اختيار كرده و به مناصب بالاي اداري دست يازيده بود. نخستين آثار قلمي خود را نه در فلسفه و نه در قالب كتاب، كه در حوزه‌هاي اجتماعي، اخلاقي و عرفاني، و در مطبوعات و جرايد آن روز ايران رقم زده بود. در اصل، او در آغاز روزنامه‌نگاري غيرحرفه‌اي بود كه بعدها به مترجم حرفه‌اي كتاب‌هاي فلسفي تبديل شد. ترجمه‌هاي او از متون فلسفي در دهه‌هاي چهل و پنجاه بالاترين شمارگان را از آن خود كرده بود».
اين مجموعه كه در 7 بخش گرد آمده است به بازشناسي فعاليت‌ها، نگرش‌ها، آثار و ديدگاه‌هاي عرفاني و فلسفي منوچهر بزرگمهر به عنوان يكي از مترجمين مطرح و برجسته متون فلسفه تحليلي مي‌پردازد.
در بخش نخست با عنوان «ترجمه احوال» به شرح احوالات بزرگمهر در مقاطع مختلف سني؛ از دوران كودكي او تا واپسين روزهاي حيات، و از تجارب ديواني، قلمي و آموزشي او تا ويژگي‌هاي شخصيتي او پرداخته مي‌شود.
در بخش دوم با عنوان «مرقعات صاحبدل»، تاليفات و سبك نوشتاري بزرگمهر مورد بررسي قرار مي‌گيرد و ايضا به طور نمونه به پاره‌هايي از نثر او اشاره مي‌شود.
«در كسوت ترجمه» عنوان سومين بخش از كتاب حاضر را به خود اختصاص مي‌دهد. در اين بخش از كتاب به ترجمه‌هاي فلسفي بزرگمهر و نظرات ديگران در خصوص آن آثار و دقت‌هاي ويژه بزرگمهر در معادل‌سازي و معادل‌يابي اصطلاحات انگليسي پرداخته مي‌شود.
در پخش چهارم با عنوان «فطرتي شكاك»، شكاكيت فطري و ديرباوري ذهني او، و نيز چگونگي برون‌رفت وي از قلمرو شك و شكاكيت مورد بحث و نظر قرار مي‌گيرد.
بخش پنجم كه با عنوان كنايه‌آميز «پوزيتيويست صاحبدل» آمده است از رويكرد دوگانه و ناهمسازي‌ها و نقيضه‌‌گويي بزرگمهر سخن به ميان آورده و جايگاه اخلاق را در ديدگاه پوزيتيويستي او، و نيز نزديكي ديدگاه او را در عرصه اخلاق و سياست به نظريه افلاطون مورد بررسي قرار مي‌دهد.
«فيلسوف خودآموخته» عنوان ششمين بخش از اين مجموعه را به خود اختصاص مي‌دهد. در اين بخش به چيستي فلسفه تحليلي به عنوان گرايش فلسفي بزرگمهر و نيز آراي فلسفي و علاقه‌مندي وي به فلسفه تطبيقي پراخته شده است.
«تمدن و فرهنگ ايراني» به عنوان پايان‌بخش كتاب، به بخش حاشيه‌اي نظرات بزرگمهر مي‌پردازد. در اين بخش ديدگاه ويژه او در مورد ميراث تمدني و فرهنگي ايران و اسلام مورد بازكاوي قرار مي‌گيرد.
نویسنده: احمد راسخی لنگرودی
ناشر: کویر، چاپ اول 1395
120 صفحه، 9000 تومان
شما می‌توانید کتاب «منوچهر بزرگمهر» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب خرید کنید.
****
آشنايي ايرانيان با انديشه‌هاي فلسفي غرب از زماني شكل جدی به خود گرفت كه مترجمين برجسته وارد گود شدند. این مترجمین با توجه به علایق شخصی خود، آثار نفيس و گرانسنگي را به زبان فارسي برگردانده و به دست چاپ سپردند. این چهره ها جریانی را پایه ریزی کردند که از آن به عنوان نهضت ترجمه متون فلسفي یاد می شود. محمدعلي فروغي، محمدباقر هوشيار، محمدحسن لطفي، محمود هومن، حميد عنايت و يحيي مهدوي از جمله نخستين و ممتازترين مترجمان آثار فلسفي غرب به زبان فارسی به شمار می آیند.
منوچهر بزرگمهر نیز از جمله کسانی است که داری نقش و سهمی است که توجهی جدی را می طلبد. این اهمیت از آنجا ناشی می شود که بزرگمهر با رویکردی فکر شده وارد چنین میدانی شد، او به عنوان مترجم آثار فلسفي در زمره اولين كساني بود كه تازه‌هاي انديشه فلسفي غرب را به ايرانيان شناساند. او در زمره پيشگامانی باید شمرد که در شناسايي فلسفه تحليلي و فيلسوفان تجربه‌گراي غرب به زبان فارسي صاحب كرسي است و گسترش اين مشرب فلسفي در ايران بسیار مدیون نوشته ها و ترجمه های اوست.
اهميت كار بزرگمهر آنجا نمايان مي‌شود كه آثار او از جمله مهمترین منابع پژوهشگران فلسفي طي چند دهه اخیر بوده است. به پيشنهاد او بود كه استاد مرتضي مطهری جلسات درس هفتگی فلسفه تطبیقی را در خانه وي در خيابان ميرداماد، خيابان نفت با حضور جمعي از صاحب‌نظران از جمله دكتر حميد عنايت، دكتر رضا داوري و دكتر غلامعلي حداد عادل دایر کرد. او چندين سال در دهه پنجاه در مقاطع مختلف از جمله؛ فوق ليسانس و دكتراي فلسفه دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران و بعضي دانشكده‌هاي ديگر به تدريس متون فلسفي به زبان انگليسي و منطق جديد و فلسفه تحليلي همت گماشت.
كتاب «منوچهر بزرگمهر» كه به قلم احمد راسخي لنگرودي به تازگي از سوي انتشارات كوير راهي بازار نشر شده است، به معرفي و شرح اين شخصيت علمي و مترجم برجسته آثار فلسفي نشسته است. بهانه نوشتن اين كتاب، چنانكه مولف كتاب در پيشگفتار نقل مي‌كند به زمستان 1393 بازمي‌گردد كه نويسنده به اتفاق دو تن از دوستان روزنامه‌نگار خود؛ سيروس علي‌نژاد و علي دهباشي، به ديدار دكتر محمدعلي موحد نويسنده كتاب دو جلدي «خواب آشفته نفت، مي‌رود. در اين ديدار يك جلد كتاب «نفت و قلم» را كه به قلم احمد راسخي در سال 1389 انتشار يافت، به رسم يادبود به دكتر موحد تقديم مي‌شود. دكتر موحد پس از دريافت كتاب و نظري گذرا به فهرست آن، نويسنده را به نوشتن كتابي مستقل در پيرامون هر يك از نويسندگان و مفاخر صنعت نفت ترغيب و تحريض مي‌كند. ترغيب و تحريضي كه سال‌ها بعد به تدوين و انتشار اين كتاب مي‌انجامد.
راسخي لنگرودي كه پيش از اين نيز آثار فلسفي و فرهنگي و اجتماعي ديگري همچون «انديشه و سياست»، «افق‌هاي ناكجاآباد»، «غرب و قوميت»، «مهار قدرت»، «نفت و قلم»، «افسانه اقبال» (زندگينامه سياسي منوچهر اقبال)، «مردان نفت» و «طنزهاي نفتي» را در شناسنامه قلمي خود دارد در بخشي از مقدمه كتاب «منوچهر بزرگمهر» آورده است: «بزرگمهر در شرايطي كرسي‌دار فلسفه تحليلي در ايران شناخته شد كه نه درس‌آموخته فلسفه، كه خودآموخته فلسفه بود. رشته دانشگاهي را نه در رشته فلسفه، كه ساليان دراز در رشته حقوق گذرانده بود. او بيش از هر چيز در آغاز، دستي در رشته حقوق داشت و شغل ديواني و اداري خود را در همين رشته در صنعت نفت اختيار كرده و به مناصب بالاي اداري دست يازيده بود. نخستين آثار قلمي خود را نه در فلسفه و نه در قالب كتاب، كه در حوزه‌هاي اجتماعي، اخلاقي و عرفاني، و در مطبوعات و جرايد آن روز ايران رقم زده بود. در اصل، او در آغاز روزنامه‌نگاري غيرحرفه‌اي بود كه بعدها به مترجم حرفه‌اي كتاب‌هاي فلسفي تبديل شد. ترجمه‌هاي او از متون فلسفي در دهه‌هاي چهل و پنجاه بالاترين شمارگان را از آن خود كرده بود».
اين مجموعه كه در 7 بخش گرد آمده است به بازشناسي فعاليت‌ها، نگرش‌ها، آثار و ديدگاه‌هاي عرفاني و فلسفي منوچهر بزرگمهر به عنوان يكي از مترجمين مطرح و برجسته متون فلسفه تحليلي مي‌پردازد.
در بخش نخست با عنوان «ترجمه احوال» به شرح احوالات بزرگمهر در مقاطع مختلف سني؛ از دوران كودكي او تا واپسين روزهاي حيات، و از تجارب ديواني، قلمي و آموزشي او تا ويژگي‌هاي شخصيتي او پرداخته مي‌شود.
در بخش دوم با عنوان «مرقعات صاحبدل»، تاليفات و سبك نوشتاري بزرگمهر مورد بررسي قرار مي‌گيرد و ايضا به طور نمونه به پاره‌هايي از نثر او اشاره مي‌شود.
«در كسوت ترجمه» عنوان سومين بخش از كتاب حاضر را به خود اختصاص مي‌دهد. در اين بخش از كتاب به ترجمه‌هاي فلسفي بزرگمهر و نظرات ديگران در خصوص آن آثار و دقت‌هاي ويژه بزرگمهر در معادل‌سازي و معادل‌يابي اصطلاحات انگليسي پرداخته مي‌شود.
در پخش چهارم با عنوان «فطرتي شكاك»، شكاكيت فطري و ديرباوري ذهني او، و نيز چگونگي برون‌رفت وي از قلمرو شك و شكاكيت مورد بحث و نظر قرار مي‌گيرد.
بخش پنجم كه با عنوان كنايه‌آميز «پوزيتيويست صاحبدل» آمده است از رويكرد دوگانه و ناهمسازي‌ها و نقيضه‌‌گويي بزرگمهر سخن به ميان آورده و جايگاه اخلاق را در ديدگاه پوزيتيويستي او، و نيز نزديكي ديدگاه او را در عرصه اخلاق و سياست به نظريه افلاطون مورد بررسي قرار مي‌دهد.
«فيلسوف خودآموخته» عنوان ششمين بخش از اين مجموعه را به خود اختصاص مي‌دهد. در اين بخش به چيستي فلسفه تحليلي به عنوان گرايش فلسفي بزرگمهر و نيز آراي فلسفي و علاقه‌مندي وي به فلسفه تطبيقي پراخته شده است.
«تمدن و فرهنگ ايراني» به عنوان پايان‌بخش كتاب، به بخش حاشيه‌اي نظرات بزرگمهر مي‌پردازد. در اين بخش ديدگاه ويژه او در مورد ميراث تمدني و فرهنگي ايران و اسلام مورد بازكاوي قرار مي‌گيرد.
کلمات کلیدی : نشر کویر
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
