کد مطلب: 391357
دکتر مسعود اسداللهی در گفتگو با الف :
اگر امروز جنگ سوریه تمام شود تا چندین نسل تبعات اجتماعی آن باقی می‌ماند
بخش بین الملل الف، 23 شهریور 95
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۳ شهريور ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۰۵
جنگ پنج‌سالۀ سوریه، صرف‌نظر از سایر تبعات آن، تاکنون بیش از هشت میلیون آواره برجای گذاشته است که کودکان بخش درخورتوجهی از آن‌ها هستند. این کودکان معصومانه و بی‌گناه به دام آتشی افتاده‌اند که آیندۀ آن‌ها را تباه می‌کند. داستان ششمین قسمت برنامۀ هم‌قصه، داستان دو دختر آوارۀ سوری بود که نمونه‌ای از این کودکان هستند. زهرا و آیه که بر اثر جدایی پدر و مادر زندگی سختی را تجربه می‌کردند، با شهادت پدر بر اثر حمله موشکی تکفیری‌ها، آوارگی را نیز تجربه می‌کنند و بعد از چند سال آوارگی به ایران می‌آیند تا در کنار خالۀ خود زندگی کنند.
این برنامه بهانه‌ای شد تا با دکتر مسعود اسداللهی، کارشناس مسائل منطقه، گفت‌وگویی دربارۀ تبعات اجتماعی جنگ سوریه داشته باشیم:
آقای دکتر، مردم ایران در پنج سال گذشته در جریان جنگ سوریه بوده‌اند. به نظر شما ایرانی‌ها در طی این پنج سال چقدر با مسائل آوارگان سوری مواجه شده‌اند و با آن آشنایی دارند؟
بحث آوارگان سوریه برای مردم ایران تقریباً تازگی دارد و ایران چون با سوریه مرز مشترک ندارد، زیاد درگیر مسئلۀ آوارگان نشده است. مسائل بسیار دردناکی، چه در میان شیعیان سوری و چه در میان غیر شیعیان، در سوریه اتفاق افتاده است. مخاطب ایرانی با جزئیات خیلی آشنایی ندارد و نمی‌داند. اما برای مخاطب عرب مشکلات و سختی‌های آوارگان شاید خیلی تازگی نداشته باشد. در بعضی موارد در انفجارها و بمباران‌های سوریه، همه اعضای خانواده کشته شده‌اند. بعضی خانواده‌ها که به اردوگاه‌های کشورهای همسایه رفته‌اند، در آنجا به آن‌ها تجاوز شده، یا خرید و فروش شده‌اند، یا مشکلات متعدد و ناگفتنیِ دیگری برای آن‌ها پیش آمده است. بعضی مهاجران سوری هم در دریا غرق شده‌اند و از اعضای خانواده فقط یک دختر مانده است. اما مخاطب ایرانی از این‌ها کمتر اطلاع دارد.
تبعات اجتماعی جنگ سوریه برای سوری‌ها چیست؟
اگر حتی امروز جنگ سوریه تمام شود، تبعات آن تا چندین نسل دامنگیر سوریه خواهد بود. هر جنگی پیامدها و عواقب گسترده و ماندگار اجتماعی دارد. جنگ حادثۀ بسیار تلخی است و باعث ایجاد تحولات ریشه‌دار و پردامنه در جامعه جنگ‌زده می‌شود . این پیامدهای اجتماعی متاسفانه اکثرا منفی است. در هر جنگی اولین اتفاقی که می‌افتد، پدیدۀ مهاجرت‌ها است؛ یعنی مردم مجبور می‌شوند خانه و شهر و حتی گاهی کشورشان را برای مدتی طولانی یا شاید همیشه ترک کنند. این جدا شدن فرد از وطن و زادگاهش، بعدها پیامدهای ماندگار و مخرّبی دارد. ما در جنگ تحمیلی خودمان هم پدیده مهاجرت را داشتیم، البته در کشور ما چون همه کشور به طور مستقیم در جنگ درگیر نبودند، توانستیم این مهاجران جنگی را در استان‌های دیگر اسکان دهیم. بعدها خیلی از آن‌ها بازگشتند و خیلی‌هایشان هم ساکن شدند؛ اما مجبور به ترک کشور نشدند. ولی در سوریه همه کشور درگیر جنگ شد و به همین دلیل حجم مهاجرت‌ها بسیار زیاد بود و عمق فاجعه واقعاً سنگین است.
در این مهاجرت‌ها که اجباری و بدون برنامه‌ریزی انجام می‌شود، گاهی فرد مجبور است تمام دارایی خودش را بگذارد و فقط با لباسی که به تن دارد دست خانواده‌اش را بگیرد و فرار کند و یک‌شبه تمام دارایی‌های خودش را از دست می‌دهد و آواره می‌شود. این مهاجرین در درجه اول به کشورهای همسایه می‌روند و در اردوگاه‌ها با شرایط بسیار سخت مجبور به اقامت می‌شوند که از نظر سلامتی و بهداشتی و اجتماعی و اخلاقی، وضعیت نامناسب است. مخصوصاً از نظر فساد اجتماعی و اخلاقی وضع خیلی اسفناک است. همه این مشکلات به‌صورت بسیار جدی دامنگیر آوارگان سوری شده است. سوری‌ها عمدتاً به لبنان، ترکیه، اردن رفتند و چون خود عراق درگیر جنگ بود، مقصد مهاجرین سوری قرار نگرفت.
مشکل دیگر اینکه تقریبا تمام سوریه ویران شده و تلفات انسانی سنگینی بر آن‌ها تحمیل شده است، امکانات تحصیل برای کودکان و نوجوانان سوری وجود ندارد یا در مناطق تحت اشغال تکفیری‌ها متون درسی آن‌ها مشکل دارد که باعث انحراف فکری دانش‌آموزان می‌شود که در دراز مدت بی‌سوادی یا انحرافات فکری و عقیدتی و معضلات اجتماعی فراوانی را به بار می‌آورد.
یکی دیگر از معضلات داخلی سوریه نسل جنگ زده سوریه است که دچار مشکلات روحی و روانی جدی شده‌اند. نکته بسیار اسفناک دیگر، استفاده گروه‌های مسلح از کودکان و نوجوانان سوری به عنوان سرباز و نیروی رزمی است که در قالب نیروهای مسلح به این‌ها آموزش می‌دهند و این افراد از ابتدای جوانی با خشونت و قتل، آن هم به بدترین شیوه؛ یعنی سر بریدن، آشنا می‌شوند و این نوجوانان بدون اینکه بدانند و بفهمند خشن‌ترین اعمال را در زندگی تجربه می‌کنند. بازپروری این نسل هم معضل دیگری است که بر فرض که جنگ تمام شود دامنگیر سوریه خواهد بود و مسئله جدی، خارج کردن پیامدهای منفی جنگ از ذهن و روح آن‌ها است، که کار بسیار مشکلی خواهد بود.
یعنی عملاً جنگ سوریه باعث شد همسایگان سوریه هم از پیامدهای منفی این جنگ آسیب ببینند؟
بله؛ این مهاجرین برای لبنان مسایل خیلی زیادی ایجاد کردند. لبنان کشوری با جمعیت اندک است، این مهاجرین ترکیب جمعیتی لبنان را برهم زدند، چون اکثر مهاجرین سوری اهل سنت بودند و لبنان کشوری با طوایف مذهبی گوناگون است؛ اما جمعیت مهاجر اهل سنت از سوریه، تعادل جمعیت را بر هم زد. این حجم مهاجرین از سوریه از لحاظ امنیتی و اجتماعی هم تاثیر منفی برای لبنان داشتند. ضمن اینکه حضورشان برای لبنان بار اقتصادی زیادی به دولت تحمیل کرد. دولت لبنان واقعاً در حل این مهاجرت‌ها تحت فشار شدید قرار گرفت.
ترکیه کشور بزرگی است و اقتصاد قوی دارد و توانست حجم مهاجرت‌های جنگی را تحمل کند. با تمام این توصیف‌ها، الآن صدای ترک‌ها درآمده و به اتحادیه اروپا فشار می‌آورند که این مهاجرین جنگی را بپذیرند. اردنی‌ها در اولین اقدام اردوگاهی بسیار بزرگ ایجاد کردند. و تمام مهاجرین را در اردوگاهی در شمال اردن اسکان دادند و سعی کردند این‌ها در کشور پراکنده نشوند. اردن هم چون تحت نفوذ کشورهای خلیج فارس بودند، کمک‌های بشردوستانه به آن‌ها رسید. البته نفوذ فکری کشورهای خلیج فارس، خصوصاً عربستان باعث رشد گروه‌های افراطی و تکفیری در اردوگاه پناهندگان سوری شد و از نظر اخلاقی هم مشکلات زیادی برای آن‌ها بوجود آمد. مثلا خانواده‌های سوری در مقابل پول، دختران خود را به ازدواج اردنی‌ها درمی‌آوردند و بعد از مدتی آن فرد ناپدید می‌شد و یک زن بی‌سرپرست با یک فرزند باقی می‌ماند. ضمن این که سوءاستفاده‌های جنسی زیادی در این اردوگاه‌ها از سوری‌ها صورت می‌گرفت. مردم کشورهای همسایه هم به مهاجران سوری به دیده منفی نگاه می‌کردند و آن‌ها را مسبب مشکلات اقتصادی و اجتماعی و امنیتی خود می‌دانستند.
یکی از تحلیل‌هایی که در قضیه جنگ سوریه وجود دارد این است که غرب و مخصوصا آمریکا در این جنگ به دنبال تضعیف کشورهای اسلامی منطقه و تفرقه بین آن‌هاست، نظر شما در این زمینه چیست؟
این تحلیل برمی گردد به طرح خاورمیانه جدید که آمریکایی‌ها در این طرح به دنبال تجزیه کشورهای منطقه به کشورهای کوچک و ضعیف هستند. کشورهای که حتی قادر به تامین امنیت ملی خود نیستند و نمونه آن را ما در کشورهای حاشیه خلیج فارس شاهد هستیم.کشورهایی ثروتمند اما بسیار ضعیف که قادر به حفظ امنیت ملی خود نبوده و برای حفظ خود وابسته به قدرت‌های فرامنطقه‌ای می‌شوند که باعث می‌شود این کشورها هیچ وقت مستقل نباشند و همواره در چارچوب سیاست‌های آن قدرت‌های فرامنطقه‌ای عمل کنند. تمام جنگ‌های دهه اخیر در خاورمیانه را می‌توانیم در چارچوب این طرح آمریکایی اسراییلی تحلیل کنیم.
لازمۀ تجزیه کشورها، جنگ است؛ چرا که در حالت عادی هیچ دولتی حاضر نیست کشورش تجزیه بشود؛ اما وقتی مردم یک کشور به جان هم بیفتند و اختلافات قومی و مذهبی و زبانی دامن زده شود، طوری که مردم حاضر نباشند در کنار یکدیگر زندگی کنند، نثیجه‌اش جنگ داخلی و تجزیه خواهد بود.
نقش سازمان ملل برای جلوگیری از تبعات جنگ سوریه چه اندازه بوده است؟
سازمان ملل هویت مستقلی ندارد. بخصوص آقای بانکی مون که مانند کارمند وزارت خارجۀ آمریکا عمل می‌کند. ایشان بر خلاف رؤسای قبلی سازمان ملل، حتی استقلال فردی و شخصی هم ندارد. بنابراین انتظاری از سازمان ملل و شورای امنیت نمی‌توانیم داشته باشیم. ما در بحران سوریه دیدیم که روسیه و چین خوب عمل کردند و اجازه ندادند داستان لیبی تکرار شود و شورای امنیت قطعنامۀ لازم الاجرایی علیه دولت بشار اسد تصویب کند که جنگ بین المللی را شروع کند. این دو کشور با وتوی مشترک، مانع شدند این نوع قطعنامه‌ها علیه دولت سوریه تصویب شود. اگر این دو کشور وتو نمی‌کردند، عملا بلایی که به سر لیبی آمد بر سر سوریه هم می‌آمد. الان در لیبی اسماً دولت مرکزی وجود دارد ولی عملا دولتی وجود ندارد و کشور کاملاً از هم پاشیده است و هر شهری در دست یک گروه است و همه با هم می‌جنگند و اصلا معلوم نیست لیبی بتواند به حالت اولش برگردد.
هیچ یک از نماینده‌های سازمان ملل در بحران سوریه نتوانستند نقشی ایفا کنند. چون قدرت‌های غربی اراده‌ای بر حل بحران سوریه نداشتند و سازمان ملل هم استقلال ندارد که بتواند در برابر آن‌ها بحران را حل کند و آلت دست آن‌هاست.
با این توصیفاتی که درباره منطقه داشتید اوضاع ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ما الان در منطقه‌ای هستیم که تمام آن در آتش قرار دارد و کشوری در منطقه نداریم که ثبات و امنیت ایران را داشته باشد که اولا این امنیت را باید شکرگزار خداوند متعال باشیم و همچنین تلاش دستگاه‌های انتظامی و امنیتی که این امنیت را برقرار کردند. اما این امنیت فقط در داخل کشور تأمین نشده، ما با رفتن در میدان‌های نبرد این توطئه، خط دفاعی خودمان را در حلب و فلوجه و تکریت قرار دادیم. اگر ما این کار را نمی‌کردیم، سرنوشتمان، سرنوشت کشورهای منطقه بود. و این امنیت به برکت دفاعی است که در چند هزار کیلومتر آن‌طرف‌تر انجام می‌شود؛ بنابراین ما باید قدر مدافعین حرم را بدانیم.
این برنامه بهانه‌ای شد تا با دکتر مسعود اسداللهی، کارشناس مسائل منطقه، گفت‌وگویی دربارۀ تبعات اجتماعی جنگ سوریه داشته باشیم:
آقای دکتر، مردم ایران در پنج سال گذشته در جریان جنگ سوریه بوده‌اند. به نظر شما ایرانی‌ها در طی این پنج سال چقدر با مسائل آوارگان سوری مواجه شده‌اند و با آن آشنایی دارند؟
بحث آوارگان سوریه برای مردم ایران تقریباً تازگی دارد و ایران چون با سوریه مرز مشترک ندارد، زیاد درگیر مسئلۀ آوارگان نشده است. مسائل بسیار دردناکی، چه در میان شیعیان سوری و چه در میان غیر شیعیان، در سوریه اتفاق افتاده است. مخاطب ایرانی با جزئیات خیلی آشنایی ندارد و نمی‌داند. اما برای مخاطب عرب مشکلات و سختی‌های آوارگان شاید خیلی تازگی نداشته باشد. در بعضی موارد در انفجارها و بمباران‌های سوریه، همه اعضای خانواده کشته شده‌اند. بعضی خانواده‌ها که به اردوگاه‌های کشورهای همسایه رفته‌اند، در آنجا به آن‌ها تجاوز شده، یا خرید و فروش شده‌اند، یا مشکلات متعدد و ناگفتنیِ دیگری برای آن‌ها پیش آمده است. بعضی مهاجران سوری هم در دریا غرق شده‌اند و از اعضای خانواده فقط یک دختر مانده است. اما مخاطب ایرانی از این‌ها کمتر اطلاع دارد.
تبعات اجتماعی جنگ سوریه برای سوری‌ها چیست؟
اگر حتی امروز جنگ سوریه تمام شود، تبعات آن تا چندین نسل دامنگیر سوریه خواهد بود. هر جنگی پیامدها و عواقب گسترده و ماندگار اجتماعی دارد. جنگ حادثۀ بسیار تلخی است و باعث ایجاد تحولات ریشه‌دار و پردامنه در جامعه جنگ‌زده می‌شود . این پیامدهای اجتماعی متاسفانه اکثرا منفی است. در هر جنگی اولین اتفاقی که می‌افتد، پدیدۀ مهاجرت‌ها است؛ یعنی مردم مجبور می‌شوند خانه و شهر و حتی گاهی کشورشان را برای مدتی طولانی یا شاید همیشه ترک کنند. این جدا شدن فرد از وطن و زادگاهش، بعدها پیامدهای ماندگار و مخرّبی دارد. ما در جنگ تحمیلی خودمان هم پدیده مهاجرت را داشتیم، البته در کشور ما چون همه کشور به طور مستقیم در جنگ درگیر نبودند، توانستیم این مهاجران جنگی را در استان‌های دیگر اسکان دهیم. بعدها خیلی از آن‌ها بازگشتند و خیلی‌هایشان هم ساکن شدند؛ اما مجبور به ترک کشور نشدند. ولی در سوریه همه کشور درگیر جنگ شد و به همین دلیل حجم مهاجرت‌ها بسیار زیاد بود و عمق فاجعه واقعاً سنگین است.
در این مهاجرت‌ها که اجباری و بدون برنامه‌ریزی انجام می‌شود، گاهی فرد مجبور است تمام دارایی خودش را بگذارد و فقط با لباسی که به تن دارد دست خانواده‌اش را بگیرد و فرار کند و یک‌شبه تمام دارایی‌های خودش را از دست می‌دهد و آواره می‌شود. این مهاجرین در درجه اول به کشورهای همسایه می‌روند و در اردوگاه‌ها با شرایط بسیار سخت مجبور به اقامت می‌شوند که از نظر سلامتی و بهداشتی و اجتماعی و اخلاقی، وضعیت نامناسب است. مخصوصاً از نظر فساد اجتماعی و اخلاقی وضع خیلی اسفناک است. همه این مشکلات به‌صورت بسیار جدی دامنگیر آوارگان سوری شده است. سوری‌ها عمدتاً به لبنان، ترکیه، اردن رفتند و چون خود عراق درگیر جنگ بود، مقصد مهاجرین سوری قرار نگرفت.
مشکل دیگر اینکه تقریبا تمام سوریه ویران شده و تلفات انسانی سنگینی بر آن‌ها تحمیل شده است، امکانات تحصیل برای کودکان و نوجوانان سوری وجود ندارد یا در مناطق تحت اشغال تکفیری‌ها متون درسی آن‌ها مشکل دارد که باعث انحراف فکری دانش‌آموزان می‌شود که در دراز مدت بی‌سوادی یا انحرافات فکری و عقیدتی و معضلات اجتماعی فراوانی را به بار می‌آورد.
یکی دیگر از معضلات داخلی سوریه نسل جنگ زده سوریه است که دچار مشکلات روحی و روانی جدی شده‌اند. نکته بسیار اسفناک دیگر، استفاده گروه‌های مسلح از کودکان و نوجوانان سوری به عنوان سرباز و نیروی رزمی است که در قالب نیروهای مسلح به این‌ها آموزش می‌دهند و این افراد از ابتدای جوانی با خشونت و قتل، آن هم به بدترین شیوه؛ یعنی سر بریدن، آشنا می‌شوند و این نوجوانان بدون اینکه بدانند و بفهمند خشن‌ترین اعمال را در زندگی تجربه می‌کنند. بازپروری این نسل هم معضل دیگری است که بر فرض که جنگ تمام شود دامنگیر سوریه خواهد بود و مسئله جدی، خارج کردن پیامدهای منفی جنگ از ذهن و روح آن‌ها است، که کار بسیار مشکلی خواهد بود.
یعنی عملاً جنگ سوریه باعث شد همسایگان سوریه هم از پیامدهای منفی این جنگ آسیب ببینند؟
بله؛ این مهاجرین برای لبنان مسایل خیلی زیادی ایجاد کردند. لبنان کشوری با جمعیت اندک است، این مهاجرین ترکیب جمعیتی لبنان را برهم زدند، چون اکثر مهاجرین سوری اهل سنت بودند و لبنان کشوری با طوایف مذهبی گوناگون است؛ اما جمعیت مهاجر اهل سنت از سوریه، تعادل جمعیت را بر هم زد. این حجم مهاجرین از سوریه از لحاظ امنیتی و اجتماعی هم تاثیر منفی برای لبنان داشتند. ضمن اینکه حضورشان برای لبنان بار اقتصادی زیادی به دولت تحمیل کرد. دولت لبنان واقعاً در حل این مهاجرت‌ها تحت فشار شدید قرار گرفت.
ترکیه کشور بزرگی است و اقتصاد قوی دارد و توانست حجم مهاجرت‌های جنگی را تحمل کند. با تمام این توصیف‌ها، الآن صدای ترک‌ها درآمده و به اتحادیه اروپا فشار می‌آورند که این مهاجرین جنگی را بپذیرند. اردنی‌ها در اولین اقدام اردوگاهی بسیار بزرگ ایجاد کردند. و تمام مهاجرین را در اردوگاهی در شمال اردن اسکان دادند و سعی کردند این‌ها در کشور پراکنده نشوند. اردن هم چون تحت نفوذ کشورهای خلیج فارس بودند، کمک‌های بشردوستانه به آن‌ها رسید. البته نفوذ فکری کشورهای خلیج فارس، خصوصاً عربستان باعث رشد گروه‌های افراطی و تکفیری در اردوگاه پناهندگان سوری شد و از نظر اخلاقی هم مشکلات زیادی برای آن‌ها بوجود آمد. مثلا خانواده‌های سوری در مقابل پول، دختران خود را به ازدواج اردنی‌ها درمی‌آوردند و بعد از مدتی آن فرد ناپدید می‌شد و یک زن بی‌سرپرست با یک فرزند باقی می‌ماند. ضمن این که سوءاستفاده‌های جنسی زیادی در این اردوگاه‌ها از سوری‌ها صورت می‌گرفت. مردم کشورهای همسایه هم به مهاجران سوری به دیده منفی نگاه می‌کردند و آن‌ها را مسبب مشکلات اقتصادی و اجتماعی و امنیتی خود می‌دانستند.
یکی از تحلیل‌هایی که در قضیه جنگ سوریه وجود دارد این است که غرب و مخصوصا آمریکا در این جنگ به دنبال تضعیف کشورهای اسلامی منطقه و تفرقه بین آن‌هاست، نظر شما در این زمینه چیست؟
این تحلیل برمی گردد به طرح خاورمیانه جدید که آمریکایی‌ها در این طرح به دنبال تجزیه کشورهای منطقه به کشورهای کوچک و ضعیف هستند. کشورهای که حتی قادر به تامین امنیت ملی خود نیستند و نمونه آن را ما در کشورهای حاشیه خلیج فارس شاهد هستیم.کشورهایی ثروتمند اما بسیار ضعیف که قادر به حفظ امنیت ملی خود نبوده و برای حفظ خود وابسته به قدرت‌های فرامنطقه‌ای می‌شوند که باعث می‌شود این کشورها هیچ وقت مستقل نباشند و همواره در چارچوب سیاست‌های آن قدرت‌های فرامنطقه‌ای عمل کنند. تمام جنگ‌های دهه اخیر در خاورمیانه را می‌توانیم در چارچوب این طرح آمریکایی اسراییلی تحلیل کنیم.
لازمۀ تجزیه کشورها، جنگ است؛ چرا که در حالت عادی هیچ دولتی حاضر نیست کشورش تجزیه بشود؛ اما وقتی مردم یک کشور به جان هم بیفتند و اختلافات قومی و مذهبی و زبانی دامن زده شود، طوری که مردم حاضر نباشند در کنار یکدیگر زندگی کنند، نثیجه‌اش جنگ داخلی و تجزیه خواهد بود.
نقش سازمان ملل برای جلوگیری از تبعات جنگ سوریه چه اندازه بوده است؟
سازمان ملل هویت مستقلی ندارد. بخصوص آقای بانکی مون که مانند کارمند وزارت خارجۀ آمریکا عمل می‌کند. ایشان بر خلاف رؤسای قبلی سازمان ملل، حتی استقلال فردی و شخصی هم ندارد. بنابراین انتظاری از سازمان ملل و شورای امنیت نمی‌توانیم داشته باشیم. ما در بحران سوریه دیدیم که روسیه و چین خوب عمل کردند و اجازه ندادند داستان لیبی تکرار شود و شورای امنیت قطعنامۀ لازم الاجرایی علیه دولت بشار اسد تصویب کند که جنگ بین المللی را شروع کند. این دو کشور با وتوی مشترک، مانع شدند این نوع قطعنامه‌ها علیه دولت سوریه تصویب شود. اگر این دو کشور وتو نمی‌کردند، عملا بلایی که به سر لیبی آمد بر سر سوریه هم می‌آمد. الان در لیبی اسماً دولت مرکزی وجود دارد ولی عملا دولتی وجود ندارد و کشور کاملاً از هم پاشیده است و هر شهری در دست یک گروه است و همه با هم می‌جنگند و اصلا معلوم نیست لیبی بتواند به حالت اولش برگردد.
هیچ یک از نماینده‌های سازمان ملل در بحران سوریه نتوانستند نقشی ایفا کنند. چون قدرت‌های غربی اراده‌ای بر حل بحران سوریه نداشتند و سازمان ملل هم استقلال ندارد که بتواند در برابر آن‌ها بحران را حل کند و آلت دست آن‌هاست.
با این توصیفاتی که درباره منطقه داشتید اوضاع ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ما الان در منطقه‌ای هستیم که تمام آن در آتش قرار دارد و کشوری در منطقه نداریم که ثبات و امنیت ایران را داشته باشد که اولا این امنیت را باید شکرگزار خداوند متعال باشیم و همچنین تلاش دستگاه‌های انتظامی و امنیتی که این امنیت را برقرار کردند. اما این امنیت فقط در داخل کشور تأمین نشده، ما با رفتن در میدان‌های نبرد این توطئه، خط دفاعی خودمان را در حلب و فلوجه و تکریت قرار دادیم. اگر ما این کار را نمی‌کردیم، سرنوشتمان، سرنوشت کشورهای منطقه بود. و این امنیت به برکت دفاعی است که در چند هزار کیلومتر آن‌طرف‌تر انجام می‌شود؛ بنابراین ما باید قدر مدافعین حرم را بدانیم.
کلمات کلیدی : سوریه، جنگ
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۰۹:۴۲:۵۷
مثل موضوع هسته ای که پس از برجام نیز باید تا سالها متحمل آثار ویرانگر و ظالمانه تحریمهای همه جانبه شورای امنیت سازمان ملل باشیم (3932377) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۰۹:۵۳:۳۹
فرض بر این که جنگ خاورمیانه و حتی به اذعان برخی حکام امریکا که داعش زاییده امریکاست را بپذیریم صورت مساله را فقط حل کردیم نه خود مساله را باید پرسید چرا خاورمیانه آشوب است و چگونه داعش و امثال تروریستهای مختلف در خاورمیانه ظهور کردند؟ شرایط پیرامونی خاورمیانه بی تاثیر در زایش تروریستها نیست؟ (3932392) (alef-3)
ماز
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۲:۲۹:۴۱
تبریک به عربستان ودیگر حامیان اشکار و پنهان تروریستها ،تبریک به کارخانه های اسلحه سازی ...تبریک به انهایی که انسانیت را ذبح سیاست و مصلحت های حقیر کردند... (3932735) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۴:۴۴:۲۸
هدف تجزیه سوریه است تا جولان به اسراییل ملحق شود
حداقل تا بیست سال اینده امیدی به اتحاد دوباره سوریه نیست (3932970) (alef-13)
حداقل تا بیست سال اینده امیدی به اتحاد دوباره سوریه نیست (3932970) (alef-13)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
