کد مطلب: 391619
کلاه گشادی با عنوان «بزرگترین سرمایه‌گذاری خارجی پس از برجام»
طه محقق، ۲۳ شهریور ۹۵
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۳ شهريور ۱۳۹۵ ساعت ۱۶:۱۳
چکیده: در حالی که مسئولین دولتی و به ویژه وزارت نیرو تصور می‌کنند یک شرکت ترکیه‌ای در بزرگترین قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی پس از برجام ۳ میلیارد دلار پول برای احداث نیروگاه وارد کشور می‌کند، بررسی‌ها نشان می‌دهد این شرکت در این پروژه بدون هیچ آورده‌ای، چند صد میلیون دلار هم به جیب می‌زند.
***
در ۱۵ خردادماه سال جاری بود که خبرگزاری رویترز خبر از امضای تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت نیرو و شرکت ترکیه‌ای یونیت اینترنشنال برای احداث نیروگاه در ایران داد. مسئولین وزارت نیرو میزان سرمایه‌گذاری در این پروژه را ۳ میلیارد دلار و برای ۵ نیروگاه به ظرفیت ۵۰۰۰ مگاوات اعلام کردند، قراردادی که در صورت نهایی شدن، بزرگترین قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی پسا برجام محسوب می‌شود. با وجود اینکه مسئولان دولتی و خصوصاً وزارت نیرو از نهایی شدن این قرارداد بزرگ و بی‌سابقه در دوره پسابرجام استقبال می‌کنند، اما شواهد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد در انعقاد این قرارداد –که بدون برگزاری مناقصه بوده است- کلاه گشادی بر سر دولت خواهد رفت و احتمال دارد خاطره قراردادهای پرهزینه و ضعیفی مانند کرسنت (صادرات گاز ایران به امارات( در حوزه انرژی تکرار شود. در ادامه نگاهی به ابعاد اقتصادی این قرارداد انداخته‌ایم:
الف- تأمین مالی پروژه
در پروژه‌های نیروگاهی چون حجم سرمایه‌گذاری بالاست معمولاً ۸۵ درصد از هزینه پروژه به صورت وام ارزی از بانکهای بین‌المللی اخذ می‌شود و ۱۵ درصد باقیمانده نیز سهم سرمایه‌گذار خواهد بود. پس از احداث نیروگاه از محل سود حاصل از فروش برق، اقساط وام پرداخت می‌شود و سرمایه‌گذار هم سود مورد نظر را کسب می‌کند. در این پروژه هزینه پیمانکاری ۳ میلیارد دلار است که در مجموع با هزینه‌های جانبی مانند بیمه و اخذ مجوزهای لازم نزدیک به ۴ میلیارد دلار در دوره ساخت هزینه لازم دارد؛ بنابراین شرکت ترک ۳.۴ میلیارد دلار (۸۵ درصد کل هزینه پروژه ( را وام میگیرد و لازم است ۶۰۰ میلیون دلار (۱۵ درصد کل هزینه پروژه( هم خود آورده داشته باشد. در ادامه نگاهی به نحوه تأمین هر یک از این دو مورد در این پروژه می‌اندازیم:
۱- بخش وام پروژه:
برای اخذ وامی به ارزش ۳.۴ میلیارد دلار، اعتبار بالایی لازم است که شرکت ترک چنین اعتباری ندارد لذا این سؤال مطرح می‌شود که چگونه این وام را دریافت می‌کند؟ پاسخ این است که دولت برای اینکه این شرکت ترکیه‌ای حاضر شود در ایران سرمایه‌گذاری کند، تضمین ویژه‌ای برای خرید برق به این شرکت می‌دهد که به تضمین حاکمیتی پرداخت (sovereign payment guarantee( معروف است، تضمینی که در اختیار شرکتهای داخلی قرار نمی‌گیرد. چون پشتوانه این تضمین اموال دولت ایران در سرتاسر دنیاست، این شرکت میتواند به اعتبار آن از بانکهای بین‌المللی وام با سود کم بگیرد. نکته قابل تأمل این است که بسیاری از شرکتهای داخلی می‌توانند با استفاده از این تضمین چنین وامی از بانکهای بین المللی بگیرند، همچنانی که تاکنون یک بار این تضمین در دولت هشتم به شرکت مپنا داده شده است و با استفاده از آن وام ارزی گرفته است؛ بنابراین ۸۵ درصد منابع لازم برای این پروژه با پشتوانه تضمین دولت ایران از بانکهای خارجی وام گرفته می‌شود و شرکت ترکیه‌ای کار خاصی در این زمینه انجام نمی‌دهد.
۲-بخش آورده سرمایه‌گذار:
همان‌طور که اشاره شد لازم است سرمایه‌گذار برای این طرح ۶۰۰ میلیون دلار از منابع خود آورده به پروژه تزریق کند؛ اما در دوره ساخت نیروگاه سه محل کسب درآمد وجود دارد که شرکت ترکیه‌ای میتواند با استفاده از آن‌ها، این آورده را تأمین کند و از جیب خود دلاری خرجی نکند. این سه محل عبارتند از:
الف( پاداش تدارک پروژه:
معمولاً در پروژه‌های نیروگاه‌سازی پس از نهایی شدن قراردادها و توافقات تأمین مالی که پس از آن ساخت پروژه شروع می‌شود، به شرکت توسعه‌دهنده (اینجا شرکت یونیت اینترنشنال ( اجازه داده می‌شود از حساب پروژه به اندازه ۳-۵ درصد هزینه پیمانکاری با عنوان پاداش تدارک پروژه (Development Fee( برداشت کند. می‌توان تخمین زد در این پروژه نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار از این محل عاید شرکت ترکیه‌ای می‌شود.
ب( سود حاصل از خرید و پیمانکاری عمده:
با توجه به سود بالای پیمانکاری در این پروژه، شرکت یونیت اینترنشنال میتواند یک شرکت پیمانکار ذیل خود ایجاد و پیمانکاری اصلی را به آن واگذار کند. با توجه به ظرفیت بالا و منحصر به فرد این پروژه –که در تاریخ نیروگاههای مستقل جهان بی‌سابقه است- برای تأمین تجهیزات آن لازم است تعداد بالایی از تجهیزات اصلی از جمله توربین و ژنراتور خریداری شود که در بازار نیروگاهی یک خرید عمده محسوب می‌شود و به همین دلیل نسبت به خرید جزئی تخفیف قابل توجهی نصیب این شرکت می‌شود. همچنین شرکت پیمانکار میتواند نصب این تجهیزات و راه‌اندازی نیروگاه‌ها را با برگزاری مناقصه به شرکت یا شرکت‌هایی بسپرد که کمترین قیمت را برای این کار ارائه می‌دهند. (کاری که وزارت نیرو خود برای انعقاد این قرارداد انجام نداده است.) در مجموع انتظار میرود این شرکت از محل خرید و پیمانکاری عمده، نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار سود در دوره ساخت کسب کند.
ج( درآمد حاصل از تولید زودتر از موعد بخش گاز نیروگاه:
در نیروگاههای سیکل ترکیبی بخش گاز در سال دوم وارد مدار و برق آن تولید و فروخته می‌شود ولی بهره‌برداری تجاری و پرداخت قسط وام پس از تکمیل تمام نیروگاه در سال سوم انجام می‌شود. در واقع شرکت ترکیه‌ای میتواند در سال دوم برق بخش گاز نیروگاه را بفروشد و نزدیک به ۴۰۰ میلیون دلار سود خالص کسب کند.
بر این اساس مشخص شد که در مجموع در ۳ سال دوره ساخت، شرکتی که قرار بود ۶۰۰ میلیون دلار در پروژه تزریق کند، نه تنها از محل مزایای پروژه، این میزان را تأمین می‌کند بلکه علاوه بر آن نزدیک به ۴۰۰ میلیون دلار هم درآمد کسب خواهد کرد! (۱)
ب- واگذاری مالکیت نیروگاه به شرکت ترکیه‌ای
پس از دوره ساخت در دوره شش ساله خرید تضمینی، از محل درآمدهای حاصل از فروش برق، اقساط وام نیروگاه پرداخت می‌شود. نکته قابل تأمل این است که پس از کسب سود سرشار در دوره ساخت و تسویه حساب وام‌های پروژه، شرکت یونیت اینترنشنال مالک این نیروگاه‌ها خواهد بود و دولت ایران هیچ نقشی در مالکیت آن‌ها نخواهد داشت. در این شرایط طبق قانون، شرکت خارجی میتواند نیروگاه‌ها را بفروشد و درآمد حاصل از آن را از کشور خارج کند.
با توجه به توضیحات داده شده درباره شیوه تأمین مالی و مالکیت این پروژه ۵ هزار مگاواتی، مشخص گردید که برخلاف تصور مسئولین دولتی و به ویژه وزارت نیرو، در بزرگترین قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی پسابرجام، شرکت یونیت اینترنشنال ۳ میلیارد دلار پول وارد کشور نمی‌کند، بلکه این شرکت ترکیه‌ای با استفاده از ضمانت پرداخت دولت ایران بخش قابل توجهی از این مبلغ (۸۵ درصد کل هزینه پروژه در دوره ساخت( را از بانکهای خارجی وام میگیرد؛ اقدامی که هر شرکت معتبر داخلی هم میتواند آن را انجام دهد.
درباره مابقی این مبلغ (سهم آورده سرمایه‌گذار( هم نه تنها این شرکت ترکیه‌ای پولی وارد کشور نمی‌کند بلکه حتی در دوره ساخت از محل مزایای پروژه کسب درآمد می‌کند و در انتها نیز خود مالک صد در صدی ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه خواهد بود. این واقعیت کلاه گشادی است که با اصرار مسئولین وزارت نیرو بر امضای این قرارداد بر سر دولت ایران گذاشته خواهد شد و موجب تضییع منافع ملی می‌شود؛ بنابراین ضرورت دارد در راستای جلوگیری از تضییع بیت‌المال، واگذاری این پروژه ۵ هزار مگاواتی با برگزاری مناقصه‌ای عادلانه و شفاف انجام پذیرد، روش بهینه‌ای که رویه مرسوم برای احداث این نوع نیروگاه‌ها در جهان است و میتواند منافع ملی را تأمین و از هدر رفت منابع دولت جلوگیری کند.
***
در ۱۵ خردادماه سال جاری بود که خبرگزاری رویترز خبر از امضای تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت نیرو و شرکت ترکیه‌ای یونیت اینترنشنال برای احداث نیروگاه در ایران داد. مسئولین وزارت نیرو میزان سرمایه‌گذاری در این پروژه را ۳ میلیارد دلار و برای ۵ نیروگاه به ظرفیت ۵۰۰۰ مگاوات اعلام کردند، قراردادی که در صورت نهایی شدن، بزرگترین قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی پسا برجام محسوب می‌شود. با وجود اینکه مسئولان دولتی و خصوصاً وزارت نیرو از نهایی شدن این قرارداد بزرگ و بی‌سابقه در دوره پسابرجام استقبال می‌کنند، اما شواهد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد در انعقاد این قرارداد –که بدون برگزاری مناقصه بوده است- کلاه گشادی بر سر دولت خواهد رفت و احتمال دارد خاطره قراردادهای پرهزینه و ضعیفی مانند کرسنت (صادرات گاز ایران به امارات( در حوزه انرژی تکرار شود. در ادامه نگاهی به ابعاد اقتصادی این قرارداد انداخته‌ایم:
الف- تأمین مالی پروژه
در پروژه‌های نیروگاهی چون حجم سرمایه‌گذاری بالاست معمولاً ۸۵ درصد از هزینه پروژه به صورت وام ارزی از بانکهای بین‌المللی اخذ می‌شود و ۱۵ درصد باقیمانده نیز سهم سرمایه‌گذار خواهد بود. پس از احداث نیروگاه از محل سود حاصل از فروش برق، اقساط وام پرداخت می‌شود و سرمایه‌گذار هم سود مورد نظر را کسب می‌کند. در این پروژه هزینه پیمانکاری ۳ میلیارد دلار است که در مجموع با هزینه‌های جانبی مانند بیمه و اخذ مجوزهای لازم نزدیک به ۴ میلیارد دلار در دوره ساخت هزینه لازم دارد؛ بنابراین شرکت ترک ۳.۴ میلیارد دلار (۸۵ درصد کل هزینه پروژه ( را وام میگیرد و لازم است ۶۰۰ میلیون دلار (۱۵ درصد کل هزینه پروژه( هم خود آورده داشته باشد. در ادامه نگاهی به نحوه تأمین هر یک از این دو مورد در این پروژه می‌اندازیم:
۱- بخش وام پروژه:
برای اخذ وامی به ارزش ۳.۴ میلیارد دلار، اعتبار بالایی لازم است که شرکت ترک چنین اعتباری ندارد لذا این سؤال مطرح می‌شود که چگونه این وام را دریافت می‌کند؟ پاسخ این است که دولت برای اینکه این شرکت ترکیه‌ای حاضر شود در ایران سرمایه‌گذاری کند، تضمین ویژه‌ای برای خرید برق به این شرکت می‌دهد که به تضمین حاکمیتی پرداخت (sovereign payment guarantee( معروف است، تضمینی که در اختیار شرکتهای داخلی قرار نمی‌گیرد. چون پشتوانه این تضمین اموال دولت ایران در سرتاسر دنیاست، این شرکت میتواند به اعتبار آن از بانکهای بین‌المللی وام با سود کم بگیرد. نکته قابل تأمل این است که بسیاری از شرکتهای داخلی می‌توانند با استفاده از این تضمین چنین وامی از بانکهای بین المللی بگیرند، همچنانی که تاکنون یک بار این تضمین در دولت هشتم به شرکت مپنا داده شده است و با استفاده از آن وام ارزی گرفته است؛ بنابراین ۸۵ درصد منابع لازم برای این پروژه با پشتوانه تضمین دولت ایران از بانکهای خارجی وام گرفته می‌شود و شرکت ترکیه‌ای کار خاصی در این زمینه انجام نمی‌دهد.
۲-بخش آورده سرمایه‌گذار:
همان‌طور که اشاره شد لازم است سرمایه‌گذار برای این طرح ۶۰۰ میلیون دلار از منابع خود آورده به پروژه تزریق کند؛ اما در دوره ساخت نیروگاه سه محل کسب درآمد وجود دارد که شرکت ترکیه‌ای میتواند با استفاده از آن‌ها، این آورده را تأمین کند و از جیب خود دلاری خرجی نکند. این سه محل عبارتند از:
الف( پاداش تدارک پروژه:
معمولاً در پروژه‌های نیروگاه‌سازی پس از نهایی شدن قراردادها و توافقات تأمین مالی که پس از آن ساخت پروژه شروع می‌شود، به شرکت توسعه‌دهنده (اینجا شرکت یونیت اینترنشنال ( اجازه داده می‌شود از حساب پروژه به اندازه ۳-۵ درصد هزینه پیمانکاری با عنوان پاداش تدارک پروژه (Development Fee( برداشت کند. می‌توان تخمین زد در این پروژه نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار از این محل عاید شرکت ترکیه‌ای می‌شود.
ب( سود حاصل از خرید و پیمانکاری عمده:
با توجه به سود بالای پیمانکاری در این پروژه، شرکت یونیت اینترنشنال میتواند یک شرکت پیمانکار ذیل خود ایجاد و پیمانکاری اصلی را به آن واگذار کند. با توجه به ظرفیت بالا و منحصر به فرد این پروژه –که در تاریخ نیروگاههای مستقل جهان بی‌سابقه است- برای تأمین تجهیزات آن لازم است تعداد بالایی از تجهیزات اصلی از جمله توربین و ژنراتور خریداری شود که در بازار نیروگاهی یک خرید عمده محسوب می‌شود و به همین دلیل نسبت به خرید جزئی تخفیف قابل توجهی نصیب این شرکت می‌شود. همچنین شرکت پیمانکار میتواند نصب این تجهیزات و راه‌اندازی نیروگاه‌ها را با برگزاری مناقصه به شرکت یا شرکت‌هایی بسپرد که کمترین قیمت را برای این کار ارائه می‌دهند. (کاری که وزارت نیرو خود برای انعقاد این قرارداد انجام نداده است.) در مجموع انتظار میرود این شرکت از محل خرید و پیمانکاری عمده، نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار سود در دوره ساخت کسب کند.
ج( درآمد حاصل از تولید زودتر از موعد بخش گاز نیروگاه:
در نیروگاههای سیکل ترکیبی بخش گاز در سال دوم وارد مدار و برق آن تولید و فروخته می‌شود ولی بهره‌برداری تجاری و پرداخت قسط وام پس از تکمیل تمام نیروگاه در سال سوم انجام می‌شود. در واقع شرکت ترکیه‌ای میتواند در سال دوم برق بخش گاز نیروگاه را بفروشد و نزدیک به ۴۰۰ میلیون دلار سود خالص کسب کند.
بر این اساس مشخص شد که در مجموع در ۳ سال دوره ساخت، شرکتی که قرار بود ۶۰۰ میلیون دلار در پروژه تزریق کند، نه تنها از محل مزایای پروژه، این میزان را تأمین می‌کند بلکه علاوه بر آن نزدیک به ۴۰۰ میلیون دلار هم درآمد کسب خواهد کرد! (۱)
ب- واگذاری مالکیت نیروگاه به شرکت ترکیه‌ای
پس از دوره ساخت در دوره شش ساله خرید تضمینی، از محل درآمدهای حاصل از فروش برق، اقساط وام نیروگاه پرداخت می‌شود. نکته قابل تأمل این است که پس از کسب سود سرشار در دوره ساخت و تسویه حساب وام‌های پروژه، شرکت یونیت اینترنشنال مالک این نیروگاه‌ها خواهد بود و دولت ایران هیچ نقشی در مالکیت آن‌ها نخواهد داشت. در این شرایط طبق قانون، شرکت خارجی میتواند نیروگاه‌ها را بفروشد و درآمد حاصل از آن را از کشور خارج کند.
با توجه به توضیحات داده شده درباره شیوه تأمین مالی و مالکیت این پروژه ۵ هزار مگاواتی، مشخص گردید که برخلاف تصور مسئولین دولتی و به ویژه وزارت نیرو، در بزرگترین قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی پسابرجام، شرکت یونیت اینترنشنال ۳ میلیارد دلار پول وارد کشور نمی‌کند، بلکه این شرکت ترکیه‌ای با استفاده از ضمانت پرداخت دولت ایران بخش قابل توجهی از این مبلغ (۸۵ درصد کل هزینه پروژه در دوره ساخت( را از بانکهای خارجی وام میگیرد؛ اقدامی که هر شرکت معتبر داخلی هم میتواند آن را انجام دهد.
درباره مابقی این مبلغ (سهم آورده سرمایه‌گذار( هم نه تنها این شرکت ترکیه‌ای پولی وارد کشور نمی‌کند بلکه حتی در دوره ساخت از محل مزایای پروژه کسب درآمد می‌کند و در انتها نیز خود مالک صد در صدی ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه خواهد بود. این واقعیت کلاه گشادی است که با اصرار مسئولین وزارت نیرو بر امضای این قرارداد بر سر دولت ایران گذاشته خواهد شد و موجب تضییع منافع ملی می‌شود؛ بنابراین ضرورت دارد در راستای جلوگیری از تضییع بیت‌المال، واگذاری این پروژه ۵ هزار مگاواتی با برگزاری مناقصه‌ای عادلانه و شفاف انجام پذیرد، روش بهینه‌ای که رویه مرسوم برای احداث این نوع نیروگاه‌ها در جهان است و میتواند منافع ملی را تأمین و از هدر رفت منابع دولت جلوگیری کند.
۱۳۹۵/۰۹/۰۲ ۱۲:۱۴
کلمات کلیدی : ترکیه ای یونیت اینترنشنال+وزارت نیرو
کیان
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۶:۲۳:۱۶
چه میکنه این برجام
سوختیم در آفتاب (3933089) (alef-13)
سوختیم در آفتاب (3933089) (alef-13)
مهدی
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۸:۵۷:۴۱
این که در یک قرار داد توجه کافی نشده چه ربطی به برجام داره؟! (3933257) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۲۱:۲۵:۲۶
بعد معلوم می شود خود مسولان هم در این شرکت ترکیه ای سهام دارند! (3933392) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۲۲:۵۳:۴۶
هیچ شرکت داخلی نمی تونه از بانک خارجی وام بگیره. به دولت بزور وام میدن چه برسه شرکت ها.
کلا یکی از دردهای ما اینه همه در تمام علوم و فنون کارشناسن و نظر علمی دارن!
دست بردارید آقا (3933476) (alef-3)
کلا یکی از دردهای ما اینه همه در تمام علوم و فنون کارشناسن و نظر علمی دارن!
دست بردارید آقا (3933476) (alef-3)
حمید رحیمی نژاد
۱۳۹۵-۰۶-۲۷ ۱۷:۱۹:۴۹
کارشناس گرامی! دولت ایران و شرکت های وابسته و همکار اون در لیست تحریم ها قرار داشتند نه همه ی شرکت های ایرانی !
در ضمن مگر تحریم های مالی ایران به گفته ی دولت رفع نشده است! (3938486) (alef-11)
در ضمن مگر تحریم های مالی ایران به گفته ی دولت رفع نشده است! (3938486) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۱:۴۰:۲۵
این تضمین خرید برق توسط دولت ایران همان امضا طلاییه دست هر کسی بدی حتی من راحت میتونی فاینانس بانکهای خارجی را بگیری
من خودم نمایشگاه برق چیت رفته بوذم در تمام مذاکراتم همه شرکتهای چینی اصلا اگر چنین مجوزی را ارایه میدادی اب از دهنشون راه می افتاد و حتی حاضر به اناقال تکنولوژی و احداث کارخانه بودند
حالا این قرارداد که فاجعه تاریخیه (3933560) (alef-3)
من خودم نمایشگاه برق چیت رفته بوذم در تمام مذاکراتم همه شرکتهای چینی اصلا اگر چنین مجوزی را ارایه میدادی اب از دهنشون راه می افتاد و حتی حاضر به اناقال تکنولوژی و احداث کارخانه بودند
حالا این قرارداد که فاجعه تاریخیه (3933560) (alef-3)
فرهاد
۱۳۹۵-۰۷-۲۳ ۱۸:۰۶:۴۷
واقعا اظهارنظر بدون اطلاعات درد بزرگی برای کشورمان است.
آقای عزیز چینیها چه در زمان احمدی نژاد و چه الان با وجود میلیاردها دلار دارایی ایران در بانکهای چین (از فروش نقت) حاضر به پس دادن پول خودمان نیستند میخواهند فاینانس کنند؟! (3972503) (alef-11)
آقای عزیز چینیها چه در زمان احمدی نژاد و چه الان با وجود میلیاردها دلار دارایی ایران در بانکهای چین (از فروش نقت) حاضر به پس دادن پول خودمان نیستند میخواهند فاینانس کنند؟! (3972503) (alef-11)
محمد امین
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۵:۳۹:۰۶
متاسفم که دانش مالی بین المللی ناکافی متن مغرضانه مینویسین. کاش مینوشتین اگر هر شرکت درجه یکی بعد از مناقصه این پروزه رو انجام میداد چه فرقی میکرد (3933592) (alef-3)
حسین
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۶:۳۰:۰۶
صبح بخیر
این اولین کلاه بعد از برجام نیس
آخیریش هم نیست (3933099) (alef-13)
این اولین کلاه بعد از برجام نیس
آخیریش هم نیست (3933099) (alef-13)
Saeid
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۷:۰۰:۲۰
هر شرکت داخلی هم می تواند وام بگیرد را من یکی باورم نمی شه.
یادمه در پروژه فرودگاه امام و پروژه ترک سل هم همین نگرانی ها ابراز شد و آخر سر دیدیم که چقدر به منفعت ملی انجامید.
یا حق (3933135) (alef-13)
یادمه در پروژه فرودگاه امام و پروژه ترک سل هم همین نگرانی ها ابراز شد و آخر سر دیدیم که چقدر به منفعت ملی انجامید.
یا حق (3933135) (alef-13)
مشکین نقاب
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۷:۰۴:۳۴
من به شخصه فکر نمی کنم اینا ناشی از اشتباه باشه. اینا بیشتر به یه جور خرابکاری شبیه!!! (3933141) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۷:۰۷:۱۸
باید هر چه زودتر در باره این قرارداد اقدام شود تا به سرنوشت کرسنت دچار نشود (3933145) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۸:۰۱:۵۴
باید مناقصه بین المللی انجام شود و جزییات بعدی هم در قرارداد دیده شود. (3933204) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۸:۱۶:۱۲
با چه زبانی باید گفت خود برجام به اندازه کافی خیانت بار بود.برای موفق نشان دادن برجام خیانتهای بزرگتر نکنید (3933220) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۸:۱۹:۱۷
فقط برای اینکه نشون داده بشه سرمایه خارجی وارد شرکت شده ، دارن این کار رو میکنن ، تهش هم کاشف به عمل میاد یه چیزی تو مایه های کرسنته!!!!! اگه قرار بود 4 میلیارد دلار خود اون شرکت سرمایه بیاره که خوب بود ولی نه اینکه بره با رهن اموال ایران در بانک های دنیا وام بگیره!!!! (3933225) (alef-3)
یوسف
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۸:۲۳:۵۲
فارغ از جنبه سیاسی نوشتار که از نحوه تنظیم تیتر آن به چشم میخورد خواستم مواردی را به عرض مخاطبان فهیم سایت برسانم:
آنچه در بند الف بخش آورده سرمایه گذار تحت عنوان "پاداش تدارک پروژه" بیان شده ناشی از عدم آشنایی نویسنده مطلب به قواعد پیمانکاری است چرا که منظور از development fee همان هزینه تجهیز کارگاه است که برابر شرایط قراردادی در مراحل مختلفی (معمولا سه مرحله و تا سقف 12 درصد) در وجه پیمانکار قابل پرداخت بوده و اصولا هزینه است نه پاداش.
اصولا برای پروژه هایی که آورده مالی از سوی پیمانکار مد نظر است اعتبارسنجی شده و به میزان مورد تعهد ضمانت اخذ میگردد. گرچه اصولا هر سرمایه گذاری (چه داخلی و چه خارجی) برای خود عوایدی متصور است که میتواند در طول ساخت و یا در دوره بهره برداری (در قراردادهای B.O.T) حاصل شود.
از مبانی اصلی چنین قراردادهایی برگزاری مناقصه است که قانون و آیین نامه برگزاری مناقصات و نحوه اعلام برنده نهایی کاملا روشن است. آیا دولت در این خصوص تخلفی داشته است؟
فاصله قیمت پیشنهادی شرکتهای داخلی با شرکت برنده به چه میزان بوده است؟
آیا در صورت برنده شدن یک شرکت داخلی در این مناقصه، دولت ایران شرایط فراهم ساخته برای شرکت خارجی را برای شرکت ایرانی فراهم نمینمود؟
آیا شرط شرکت در مناقصه برای شرکتهای داخلی و خارجی متفاوت بوده است؟
قیمت پایه برآوردی برای این پروژه به چه میزان بوده است؟
و...
از سایت وزین الف انتظار میرود در بیان این گونه مطالب، وسواس و دقت بیشتری به خرج داده و با ارائه مطالب تحلیلی، مخاطب را گرفتار برداشتهای سطحی نکند. (3933229) (alef-13)
آنچه در بند الف بخش آورده سرمایه گذار تحت عنوان "پاداش تدارک پروژه" بیان شده ناشی از عدم آشنایی نویسنده مطلب به قواعد پیمانکاری است چرا که منظور از development fee همان هزینه تجهیز کارگاه است که برابر شرایط قراردادی در مراحل مختلفی (معمولا سه مرحله و تا سقف 12 درصد) در وجه پیمانکار قابل پرداخت بوده و اصولا هزینه است نه پاداش.
اصولا برای پروژه هایی که آورده مالی از سوی پیمانکار مد نظر است اعتبارسنجی شده و به میزان مورد تعهد ضمانت اخذ میگردد. گرچه اصولا هر سرمایه گذاری (چه داخلی و چه خارجی) برای خود عوایدی متصور است که میتواند در طول ساخت و یا در دوره بهره برداری (در قراردادهای B.O.T) حاصل شود.
از مبانی اصلی چنین قراردادهایی برگزاری مناقصه است که قانون و آیین نامه برگزاری مناقصات و نحوه اعلام برنده نهایی کاملا روشن است. آیا دولت در این خصوص تخلفی داشته است؟
فاصله قیمت پیشنهادی شرکتهای داخلی با شرکت برنده به چه میزان بوده است؟
آیا در صورت برنده شدن یک شرکت داخلی در این مناقصه، دولت ایران شرایط فراهم ساخته برای شرکت خارجی را برای شرکت ایرانی فراهم نمینمود؟
آیا شرط شرکت در مناقصه برای شرکتهای داخلی و خارجی متفاوت بوده است؟
قیمت پایه برآوردی برای این پروژه به چه میزان بوده است؟
و...
از سایت وزین الف انتظار میرود در بیان این گونه مطالب، وسواس و دقت بیشتری به خرج داده و با ارائه مطالب تحلیلی، مخاطب را گرفتار برداشتهای سطحی نکند. (3933229) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۹:۰۶:۵۲
حالا چون ممکنه شرکت خارجی سود کند، بهتر برای ما نیروگاهی ساخته نشود؟ (3933265) (alef-3)
کارمند وزارت نیرو
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۹:۲۰:۰۳
چیت چیان عملکرد قابل قبولی در باز پس گیری شرکتهای به تاراج رفته وزارت نیرو داشت. انتظار چنین قراردادی رو نداشتم. اگر قراره با حضور شرکت مپنا کار به خارجی واگذار بشه، ای کاش به بزرگان این صنعت چون زیمنس، میستسوبیشی، آلستوم یا حتی جنرال الکتریک واگذار میشد. (3933278) (alef-3)
حسین
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۱۴:۰۵:۵۷
سرور ارجمند مپنا هم اکنون متعهد به ساخت ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه است و توان مالی و اجرایی هم زمان بیش از آن را ندارد دولت از مپنا پشتیبانی کرده و اگر نکند .....با دست خط معروفش پروژه ها را میگیرد پس خاطرتان جمع که ظرفیت آن وجود نداشته (3934087) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۶-۲۵ ۱۲:۲۲:۱۶
مپنا اعلام کرده که ظرفیت تأمین همه نیازهای صنعت برق کشور رو داره، همچنان که تا الان این کار رو کرده.
الان کلی تجهیزات ساخته که در انبارهاش هست ولی چون دولت تضمین خرید نمیده اونها رو نفروخته، چون پولش رو بهش برنمیگردونن ولی به خارجی تضمین میدن. (3935643) (alef-13)
الان کلی تجهیزات ساخته که در انبارهاش هست ولی چون دولت تضمین خرید نمیده اونها رو نفروخته، چون پولش رو بهش برنمیگردونن ولی به خارجی تضمین میدن. (3935643) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۹:۳۲:۱۲
بنده همین الان ۷ تا شرکت ایرانی را میشناسم که با همین شرایط پروژه گرفتن ... پس نگیم فقط این شرکت (3933283) (alef-3)
ایرانی
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۱۹:۴۲:۴۱
با اینطور سنگ اندازی ها و چوب لای چرخ گذاشتن و تخریب ها انتظار پیشرفت هم دارید از دولت؟! (3933292) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۲۰:۰۴:۳۳
کارشناسان محترم هر شرکتی که نوان ساخت نیروگاه همراه با تامین مالی طرح را داشته باشد میتواند وارد این میدان شود انحصاری در کار نیست ما باید سالی 5000 مکاوات برق جدید وارد مدار کنیم . مپنا و یا هر شرکت ایرانی هم اگر توان یافتن فاینانس طرح را داشته باشد هیچ مانعی پیش رو ندارد . (3933319) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۲۰:۵۳:۴۸
دوست عزیز پیمانکار داخلی متاسفانه پروژه ها را با تاخیر چندین سازله تحویل می دهد که باعث خارج شدن از سود دهی پروژه می شود مثال آن هزاران پروژه عمرانی در دست پیمانکاران داخلی و بخصوص برادران محترم است (3933368) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۲۱:۳۵:۰۲
1- خب این کجاش با اقتصاد مقاومتی میخونه؟
2- کسانی که این قرارداد را منعقد کرده اند چقدر رشوه گرفته اند؟ (3933397) (alef-3)
2- کسانی که این قرارداد را منعقد کرده اند چقدر رشوه گرفته اند؟ (3933397) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۲۱:۵۷:۴۳
واقعا مطلب فوق العاده ای بود حداقل کاشکی نویسنده محترم یه دو خط ام راجع به قراداد های که تو بقه کشور ها تو حوزه انرژی بسته می شه یه مطالعه ای بکنن آخه کجا دنیا به شرکت می یاد همچین پولی از جیبش بده تو تمام دنیا همه پروژه ها با مبالغ بالا به وسیله وام بانکی انجام میشه . ضمانت خرید تضمینی برق هم قطعا باید ایران بده همین طوری که به شرکت های ایرانی هم میده حتی تا 20 سال برای نیروگاه خورشیدی مگه همچین چیزی اصلن میشه که یه شرکت بیاد سرمایه گذاری کنه بعد یه سال بگن ما دیگه نمی خریم برق چیکار کنه 2000 کیلومتر انتقال بده تا ترکیه !!!! که 20 درصدش برسه یه مقصد. نمی دونم چرا فرض ما نسبت به سرمایه گذاری خارجی اینه که طرف مقابل نباید سود کنه هایپر مارکت می سازن مطلب می زن آقا چه سودی یارو داره می کنه خی سرمایه گذار خارجی مطمعنا داره واسه سود می آید قطعنا برای سود بیشتر از کشورش اگه قرار باشه تازه همون قد سود کنه مگه سرش درد می کنه کشور خودشو ول کنه بیاد یه ور دنیا سرمایه گذاری کنه (3933417) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۲۲:۰۴:۳۳
باید حرف طرف دیگررا هم شنید بعد قضاوت کرد. (3933423) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۳ ۲۲:۲۹:۵۵
بجز بند "ب" مابقی موارد منطبق با استاندارد قراردادهای بین المللی است
مورد دیگر اینکه اگر شرکتهای داخلی توانایی انجام این حجم کار را داشتند انجام میدادند
دیگر اینکه دولت میتوانست تدارکات را خود برعهده بگیرد ولی توجه کنید شرکتهای معظم سازنده تجهیزات نیروگاهی مانند توربین و غیره (همچون زیمنس) چنذین سال است که با ایران کار نمیکنند و شرکت ترک بنا بر اعتبار خود با آنان وارد معامله شده و تجهیزات را تحویل میگیرد .
درغیر اینصورت مجبور به خرید تجهیزات بنجل از کشور چین هستیم
مصداق تمامی موارد عنوان شده در پروژه های مختلف کشور چه در بخش نیروگاهی وزارت نیرو ویا نیروگاهی پروژه های نفتی حی و حاضر وجود دارد.
پ.ن: الف پاسخ منصفانه و منطبق با واقعیت بدهید لطفا (3933452) (alef-13)
مورد دیگر اینکه اگر شرکتهای داخلی توانایی انجام این حجم کار را داشتند انجام میدادند
دیگر اینکه دولت میتوانست تدارکات را خود برعهده بگیرد ولی توجه کنید شرکتهای معظم سازنده تجهیزات نیروگاهی مانند توربین و غیره (همچون زیمنس) چنذین سال است که با ایران کار نمیکنند و شرکت ترک بنا بر اعتبار خود با آنان وارد معامله شده و تجهیزات را تحویل میگیرد .
درغیر اینصورت مجبور به خرید تجهیزات بنجل از کشور چین هستیم
مصداق تمامی موارد عنوان شده در پروژه های مختلف کشور چه در بخش نیروگاهی وزارت نیرو ویا نیروگاهی پروژه های نفتی حی و حاضر وجود دارد.
پ.ن: الف پاسخ منصفانه و منطبق با واقعیت بدهید لطفا (3933452) (alef-13)
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۱:۱۹:۲۸
امسال در مرز خاموشی در اوج گرمای تابستان بودیم تعلل در احداث نیوگاه های بخار ما را در سال های آینده گرفتار خواهد کرد . وزارت نیرو پول ندارد هر شرکت توانا در ساخت نیروگاه بخار که توان فاینانس طرح را داشته باشد میتواند وارد شود انحصاری در کار نیست که رقابتی در کار باشد هر کس که توانش را دارد وارد شود . (3933553) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۷:۳۲:۵۸
چرا اینقدر مردم را نگران می کنید؟
اولا کدام شرکت داخلی می تواند وام کم بهره که نه وام پر بهره هم از بانک های بین المللی بگیرد؟ بهترین تامین مالی است که امتیاز بزرگی محسوب می شود و بهترین وسیله انتقال سرمایه و تکنولوژی بصورت ارزان به کشور است
ثانیا اگر دولت تضمین خرید برق تولیدی را نکند در حالی که شبکه انتقال و توزیع برق دولتی است اصلا سرمایه گذاری و ساخت نیروگاه مفهومی ندارد
این تنگ نظری ها و خرده گیری های نابجا است که مانع ورود سرمایه به کشور می شود در حالی که از این راه کشور های همسایه مثل ترکیه و امارات رشد کردند (3933619) (alef-3)
اولا کدام شرکت داخلی می تواند وام کم بهره که نه وام پر بهره هم از بانک های بین المللی بگیرد؟ بهترین تامین مالی است که امتیاز بزرگی محسوب می شود و بهترین وسیله انتقال سرمایه و تکنولوژی بصورت ارزان به کشور است
ثانیا اگر دولت تضمین خرید برق تولیدی را نکند در حالی که شبکه انتقال و توزیع برق دولتی است اصلا سرمایه گذاری و ساخت نیروگاه مفهومی ندارد
این تنگ نظری ها و خرده گیری های نابجا است که مانع ورود سرمایه به کشور می شود در حالی که از این راه کشور های همسایه مثل ترکیه و امارات رشد کردند (3933619) (alef-3)
صدیفی
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۷:۴۴:۱۰
یعنی با تخصیص بودجه نیروگاه هسته ای بوشهر به ایجاد نیروگاههای سیکل ترکیبی می توانستیم حداقل 15000 الی 20000 مگاوات ظرفیت تولید برق ایجاد کنیم؟ (3933625) (alef-3)
آقااااا
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۷:۵۲:۴۶
آقاااا براساس قرارداد ایجاد دو نیروگاه هسته ای دیگر توسط شرکتهای روسی قرار است با هزینه 10 میلیارد دلار پرداختی از سوی ایران روسها طی 10 سال دو نیروگاه به ظرفیت تولید 2000 مگاوات برق اقدام کنند در حالی که در این قرارداد شرکت ترک با آورده خودش باید طی حدود 2 الی 3 سال نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت تولیدی 5000 مگاوات را ایجاد کند که بعدها و از محل برداشت از برق تولیدی جبران می گردد آقاااا این معادله عجیب نیست؟ 5000 مگاوات ظرفیت تولید برق را با سرمایه خودشان طی 2 سال ساخته و بعد از محل تولید برق هزینه خودشان را برداشت می کنند و اینجا 10 میلیارد دلار می گیرند تا طی 10 سال دو نیروگاه هسته ای با ظرفیت تولید 2000 مگاوات را بسازند.
آقاااا سیکل ترکیبی برای تولید برق از گازی استفاده خواهد کرد که بسیار ارزان و ما دومین کشور دارای ذخیره در جهان هستیم اما در دو نیروگاه مذکور حداقل طی 30 سال آینده قادر نخواهیم بود که به تولید 10% سوخت مورد نیازشان دست پیدا کنیم لذا ناچار برای 30 سال اینده باید وارد کننده سوخت از روسیه باشیم.
آقاااا اگه این قرارداد کلاه گشادی باشد که ترکها در صدد گذاشتنش بر سرمان هستند گزینه دوم را چطور باید مورد خطاب قرار دهیم یعنی بگوییم که روسیه هم در صدد کلاه گشاد گذاشتن بر سرمان است همین؟ (3933630) (alef-11)
آقاااا سیکل ترکیبی برای تولید برق از گازی استفاده خواهد کرد که بسیار ارزان و ما دومین کشور دارای ذخیره در جهان هستیم اما در دو نیروگاه مذکور حداقل طی 30 سال آینده قادر نخواهیم بود که به تولید 10% سوخت مورد نیازشان دست پیدا کنیم لذا ناچار برای 30 سال اینده باید وارد کننده سوخت از روسیه باشیم.
آقاااا اگه این قرارداد کلاه گشادی باشد که ترکها در صدد گذاشتنش بر سرمان هستند گزینه دوم را چطور باید مورد خطاب قرار دهیم یعنی بگوییم که روسیه هم در صدد کلاه گشاد گذاشتن بر سرمان است همین؟ (3933630) (alef-11)
حمید
۱۳۹۵-۰۶-۲۷ ۱۷:۳۰:۰۵
به صورت خیلی ساده لوحانه می شود گفت برق تولیدی سیکل ترکیبی هزینه ی کمتری دارد ولی فقط کافیست که یارانه ی برق تولیدی سیکل ترکیبی که همان سوخت گاز رایگان است داده نشود تا هزینه ی واقعی تولید آن مشخص شود در ضمن در مورد واردات سوخت هسته ای هم اگر دست به تعطیلی مراکز هسته ای نمی زدیم به راحتی قابلیت تولید سوت در چند سال آینده را داشتیم اما دولت مراکز هستهای را به خاطر وعده ی تضمین واردات سوخت در اینده تعطیل کرد. (3938511) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۷:۵۶:۴۰
كشور چين مهندسي معكوس كرده و نيروگاه هاي سهند و اراك را كپي سازي كرده است ايران هم همين كار را انجام دهد ارز از كشور خارج نميشود و جوانها هم سر كار توليدي ميروند يك نيروگاه از تجهيزات گوناگون ساخته شده است و هزاران كارخانه توليدي شروع به كار ميكند كارخانه هاي پمپ فن كمپرسور توربين تصفيه خانه كلر زني آب شيرين كن هيدرژن سازي لولههاي بدون درز بويلر وغيره در بخش ساختمان توانايي ساخت فنداسيون هاي توربين وجود دارددر بخش ترانس توانايي وجود دارد در بخش مشاور توانايي وجود دارد فقط وزير صنعت قوي ميخواهد كه هماهنگي لازم را انجام دهد شايان ذكر است كشور چين تمام نيروگاه هاي بخاري از نوع ذغال سنگ را خودش ساخته است (3933631) (alef-11)
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۸:۱۰:۰۳
شما فکر کردید سرمایه گذار خارجی عاشق چشم و ابروی شماست! جایی می رود که منافعش تامین شود.
نکنه مهم این است که حتی در این شرایط که شما وصف کرده اید نیز موضوع به نفع کشور است، چرا ؟ از کانتال انتقال تکنولوژی، افزایش اعتبار ملی در جذب سرمایه گذار خارجی، هزینه هایی که پیمانکار خارجی در کشور انجام می دهد و.... (3933642) (alef-11)
نکنه مهم این است که حتی در این شرایط که شما وصف کرده اید نیز موضوع به نفع کشور است، چرا ؟ از کانتال انتقال تکنولوژی، افزایش اعتبار ملی در جذب سرمایه گذار خارجی، هزینه هایی که پیمانکار خارجی در کشور انجام می دهد و.... (3933642) (alef-11)
ali
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۰۹:۴۴:۳۹
نباید یک طرفه به قاضی رفت وزیر نیرو هم باید بیاد و توضیح بده و از طرحش دفاع کنه (3933729) (alef-3)
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۱۰:۲۷:۵۵
بنده فعال در حوزه برق هستم، حساب کتاب شما در بخش سرمایه گذاری 600 میلیون دلاری شبیه این است که بگوییم یک بساز بفروش، نه تنها پولی نیاورده ، بلکه از محل فروش ملک، کلی هم به جیب زده.
مثلا شما ناگهان به سال دوم پریدید و شروع کردید برق را فروختن، در حالی که 2 سال از انجام پروژه می گذرد.
هر چند بنده به عنوان کارمند گروه مپنا در تعجب هستم که چرا دولت با وجود مپنا پول و سود به این کلانی را به غیر واگذار کرده اما شیوه محاسبه شما هم خیلی آبکی است و معلوم است اصلا از تحلیل مالی پروژه ها سر در نمی آورید. (3933761) (alef-3)
مثلا شما ناگهان به سال دوم پریدید و شروع کردید برق را فروختن، در حالی که 2 سال از انجام پروژه می گذرد.
هر چند بنده به عنوان کارمند گروه مپنا در تعجب هستم که چرا دولت با وجود مپنا پول و سود به این کلانی را به غیر واگذار کرده اما شیوه محاسبه شما هم خیلی آبکی است و معلوم است اصلا از تحلیل مالی پروژه ها سر در نمی آورید. (3933761) (alef-3)
مهدی
۱۳۹۵-۰۶-۲۴ ۱۴:۲۴:۱۲
بساز بفروش در طول دوره ساخت از جیب خودش خرج می کنه بعد وقتی خانه ساخته شد می رود می فروشد، این بنده خدا داره میگه حتی در همون دوره ساخت نیروگاه هم که باید از جیبش خرج کنه این شرکت سود کسب می کنه. (3934135) (alef-11)
بهزاد
۱۳۹۵-۰۶-۲۵ ۱۳:۴۳:۳۱
بنده فکر میکنم اظهار نظر در مورد. یک موضوع باید بر اساس اطلاعات لازم صورت گیرد تا نتیجه بخش باشد من با اوجه به تجربه ام در صنعت برق،عرض می کنم که با توجه به وضعیت تولید و. مصرف و. ظرفیتهای پیمانکاری داخلی و نیز بادر نظر گرفتن این نکته که تولید. برق باید از طرق مختلف از جمله هسته ای،تجدیدپذیر و فسیلی باشد،وزیر محترم نیرو بخوبی اینکار را در شاخه های مختلف بجلو میبرد و بخشی از اینکار نیز در راستای مسایل امنیتی و. سیاسی باید توسط شرکای تجاری خارجی ایران انجام شود لذا بیرون از گود ایستادن ودستور توقف دادن راه حل نیست اگر پیمانکار داخلی بجز مپنا (که سازنده و سرمایه گذار بزرگ صنعت برق کشورمان است)در کشور سراغ دارید که واقعا توان جذب سرمایه خارجی دارد چرا تاکنون پا به عرصه نگذاشته البته ممظور سرمایه گذاری کوچک نیست صحبت از ۵۰۰۰MWبرق میباشد که پروژه بزرگی است که قطعا توسط شرکتهای داخلی(بجز مپنا)قابل اجرا نمیباشد مپنا نیز به اندازه کافی پروژه دارد که در صورت جذب سرمایه اجرا خواهد. کرد (3935767) (alef-13)
مهدی
۱۳۹۵-۰۶-۲۵ ۱۷:۰۸:۳۹
برادر عزیز مناقصه اصلا برگزار نشده است. (3936081) (alef-3)
تقی
۱۳۹۵-۰۶-۲۷ ۱۶:۲۸:۱۲
اشکال نداره اگر دولت تدبیر و امید! دولت شفاف و مردمی هست اجازه بده کارشناسان وزارت نیرو(موافق و مخالف) قرارداد بصورت زنده در تلویزیون بحث کنند
تا حقیقت مطلب اشکار بشود البته از دولت روحانی خیلی بعیده اینکار را بکنه.
جالبه اگر تمام منابع ملی ما به لطف برجام به حدر بره یه عده بازم میگن برجام به فرجام رسید آقا کمی منطق داشته باشید باور کنید در همه دولت ها اشکالاتی بوده ولی در این دولت!!! (3938425) (alef-11)
تا حقیقت مطلب اشکار بشود البته از دولت روحانی خیلی بعیده اینکار را بکنه.
جالبه اگر تمام منابع ملی ما به لطف برجام به حدر بره یه عده بازم میگن برجام به فرجام رسید آقا کمی منطق داشته باشید باور کنید در همه دولت ها اشکالاتی بوده ولی در این دولت!!! (3938425) (alef-11)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
