داخلی صفحه یادداشت بینندگان آرشيو يادداشت

۵

نقدی بر طرح کارت اعتباری خرید کالا

بخش تعاملی الف - اصغر مناف زاده

دولت تدبیر و امید به منظور ایجاد تحرک در بازار و خروج اقتصاد از رکود فعلی، طرح کارت اعتباری صد میلیون ریالی خرید کالاهای با دوام ایرانی را رونمایی کرده است و برابر هماهنگی های به عمل آمده بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان صنعت، معدن و تجارت در روزهای آتی طرح مزبور عملیاتی خواهد شد. در این ارتباط موارد قابل زیر تأمل می باشد:

۱- اینکه انتظار داشته باشیم با اجرای طرح کارت اعتباری صد میلیون ریالی، اقتصاد کشور از حالت رکود خارج می گردد و بازار به حرکت در می آید و رونق می گیرد انتظاری است واهی، چرا که این طرح به نوعی با شکل و سیاق های مختلف و حتی روان تر و سهل تر از آن در بازار بویژه بازارهای محلی وجود داشته و در حال حاضر نیز وجود دارد. بطوریکه دستگاه های اجرایی در سال های گذشته و حال اقدام به انعقاد قراردادهای با تعداد کثیری از فروشگاه های مواد غذایی و لوازم خانگی در راستای ارائه کالا و خدمات به کارمندان خود کرده اند .دیگر موردی وجود ندارد که اقدام به بستن تفاهم نامه باشد جز نفس کشیدن قسطی کارمندان و بازنشستگان. بنابراین طرح مزبور طرح جدیدی نیست که اینطور روی آن مانور داده می شود. این طرح امتحان خود را پس داده اگر معجزه گر بود قطعاً تا به حال معجزه کرده بود.

۲- قبل از شروع طرح عدم شفافیت و هماهنگ نبود مجریان طرح نمایان شده است. طوری که شرایط پرداخت وام که قرار بود ۲۴ ماه با اقساط حدود ۴۰۰هزار تومان باشد به یکدفعه به ۱۸ ماه و با اقساط نزدیک ۶۰۰هزار تومان تغییر جهت داد و با این شرایط احتمالاً در طول اجرا نیز شاهد تغییرات بخشنامه ی خواهیم بود. آیا واقعاَ کارمندان ،مستمری بگیران و بازنشستگان توان پرداخت این اقساط را دارند؟ به نظر نیاز به جواب دادن نمی باشد.

۳- هر چند که دامنه طرح برای کلیه افراد جامعه تعیین شده است. ولی اگر افراد جامعه را در سه طبقه یا دهک به ترتیب طبقه پردرآمد و مرفه، طبقه متوسط و طبقه پائین یا به قول معروف امروزی آسیب پذیر تقسیم بندی کنیم .قطع به یقین دهک پردرامد نیازی به استفاده از این طرح ندارد چرا که اعتقاد به کالای ایرانی در آنها وجود ندارد. طبقه یا دهک پائین یا آسیب پذیر در صورت تمایل نیزبه دلیل عدم توان مالی در پرداخت اقساط ماهیانه امکان استفاده ازطرح را نخواهند داشت. حال آیا با یک طبقه و دهک متوسط جامعه با فرض اینکه کلیه ی آنها ازاین طرح استقبال کنند می توان تحرک لازم را در اقتصاد بوجود آورد؟

۴- مشابه این طرح در دولت گذشته برای کارگران واحدهای تولیدی با نام کارت اعتباری میزان با شرایط کارت اعتباری فعلی اجرا گردید. با توجه به اینکه مقرر شده بود که کارفرمایان پرداخت اقساط کارگران خود را تائید و تضمین نمایند. ولی با توجه به شرایط و روابط کاری حاکم بر واحد های تولیدی وعدم تمایل کارفرمایان جهت ضمانت نیروی کار خود، طرح مزبور شکست خورد و در حین اجرا متوقف گردید. بنابراین بهتر است دوستان با دقت و وسواس بیشتری طرح جدید را مدیریت کنند تا به سرنوشت طرح میزان دچار نشود.

۵- در حال حاضر قدرت خرید اکثریت مردم به دلیل شرایط اقتصادی پائین آمده است. به همین دلیل توان خرید کالا و خدمات غیر ضروری از سبد خانوارها خارج شده است. باید پذیرفت که در حال حاضر به دلیل تورم و پائین بودن سطح دریافتی حقوق بگیران بخش عمومی و خصوصی به غیر از خرید مایحتاج ضروری زندگی و پرداخت اقساط وام های سال های گذشته، امکان افزایش تعهد مالی جدید در آقشار حقوق بگیر وجود ندارد و اصلاً به آن نیز فکر نمی کنند. بنابراین بهتر است سطح دریافتی حقوق بگیران اعم از بخش خصوصی و عمومی افزایش یابد تا مردم خود به دنبال خرید کالا و محصولات ایرانی با کیفیت سوق پیدا کنند. دراین حالت دیگر نیازی به این طرح ها نخواهد بود.

در پایان امیدواریم دوستان همانند ضرب المثل معروف چینی که به جای دادن ماهی به فرد، باید ماهیگیری را به او یاد داد. چه خوب است دولت مردان و اقتصاد دانان مستقر در دولت و همچنین نمایندگان مجلس، احزاب و گروه ها و بطور کلی دلسوزان به آینده ی ایران، شرایطی را بوجود آورند که اقتصاد جان دیگری بگیرد و بتواند روی پای خود بایستد و رفاه و شرافتمندی را به ذینفعان خود برساند. مگر نه با این طرح ها و الگوی تجربه شده قبلی نمی توان شرافتمندی و زندگی با عزت را به ایرانیان تزریق کرد.