طی سالهای گذشته میزان آلودگی در دریای خزر روندی افزایشی داشته است. کارشناسان علت اصلی آن را ورود فاضلابهای صنعتی و خانگی از مناطق ساحلی میدانند و معتقدند سالانه ۵ میلیون تن مواد آلاینده از استانهای شمالی وارد این دریا میشود.
به گزارش تسنیم، ماهیانی که براساس اطلاعات موجود با پسابهای صنعتی، شهری و آب آلوده به سموم کشاورزی رودخانههای خزر رشد کردهاند و عنوان ماهیان مسموم به خود گرفتهاند. عمق این ماجرا را میتوان به رکوردداری مبتلایان به سرطان در این منطقه از کشور دانست که مصرف این ماده مغذی که تمام کارشناسان تغذیه وجود آن را در سبد غذایی هفتگی ضروری میدانند این روزها در میان مردم بومی منطقه رو به کاهش است و اغلب آنان نمیدانند این قوت با ارزش را که خداوند در دامان آنها قرار داده است مصرف کنند و یا از تبعات آن بترسند. به هرحال زنگ خطرناشی از مرگ تدریجی بزرگترین دریاچه جهان وآبزیان آن به صدا درآمده است و بیم آن می رود تداوم روند آلودگی، این دریا را به همراه نعمتهایش به زبالهدانی در آینده تبدیل کند.
برای اثبات این موضوع می توان به اظهارات معاون سازمان محیط زیست اشاره کرد که پیشتر در گفت وگویی با یک نشریه با بیان اینکه 100درصد فاضلاب خانههای ساحلی بدون تصفیه وارد دریای خزر میشود، گفت: این امر موجب آلودگی میکروبی آبزیان شده و در زنجیره غذایی تأثیر گذاشته است. در سال گذشته هیأت وزیران وزارت نیرو را موظف به ایجاد تصفیهخانه در مناطق ساحلی کرد اما متاسفانه در اینباره هیچ اقدام عملی را از سوی این وزارتخانه شاهد نبودیم.
پروین فرشچی از دست رفتن اکوسیستمها را از جمله تبعات ورود فاضلابهای خانگی به دریای خزر عنوان کرد.
یک کارشناس محیط زیست نیز در گفتوگو با جام جم آنلاین با اشاره به این که وجود مواد سمی در بدن ماهی و آبزیان دریای خزر به عنوان عامل شیوع سرطان به اثبات نرسیده است، گفت: طبق تحقیقاتی که در سال 13900 انجام دادیم وجود موادسمی در بدن ماهیان ثابت شده است اما اینکه این مواد عامل افزایش بروز سرطان است هنوز به اثبات نرسیده و مبنای علمی ندارد.
فرهاد عربها افزود: مسلما تجمع مواد آلاینده سمی در بافت ماهیها تا حدودی روی بدن انسانها که از آن تغذیه می کنند تاثیرگذار است اما به عنوان عامل قطعی سرطان اعلام نشده است.
وی درباره میزان آلایندگی دریا، گفت: میزان آلودگی دریا را از تجمع آلودگی در بدن ماهیان می توان دریافت درواقع هر ماهی از یک آستانه تحمل برخوردار است که به آن ال دی 50 و ال سی 50 یعنی حد آستانه تحمل آلاینده های سمی می گویند، برخوردار است. وقتی میزان آلودگی از حد مجاز دربدن ماهی فراتر رود آن وقت ماهی ازبین می رود وزنده نمی ماند. متاسفانه در کشورما معیاری برای بررسی میزان آلودگی در بافت ماهیان وجود ندارد تا بدانیم با خوردن این آبزیان چه مقدار آلودگی از دریا وارد بدن ما می شود و یا اینکه میزان آلایندگی در بدن ماهیان از چه مرزی فراتر رفته که خطر ساز است.
عربها تاکید کرد: وجود آلودگی در بدن ماهیان به اثبات رسیده ولی هنوز معیاری برای بالابودن آلودگی در بافت ماهی نداریم. این درحالیست که هرکشوری یک ال سی 50 یا آستانه تحمل را برای ماهیان خود درنظر می گیرد. به عنوان مثال کانادا قوانین سفت وسختی در این زمینه دارد و برخی نظیر هند وتایلند اصلا برایشان مهم نیست چه مقدار آلودگی در بدن ماهیان وجود داشته باشد.
وی در عین حال اشاره کرد که ما به آلودگی ماهیان در دریا حساس هستیم ولی از این مسئله غافلیم که بسیاری از ماهیان وارداتی نظیر تیلاپیا که از چین وارد ایران می شود بسیار آلوده است حتی نوعی دیگر از ماهی به تازگی از چین وارد بازار شده است که به دلیل مناسب بودن قیمت آن مردم راغب به خرید آن هستند و این ماهی نیز بسیار آلوده است.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه میزان حساسیت ماهیان در برابر آلودگی متفاوت است، گفت: ماهیان آزاد مثل سالمون و قزل نسبت به آلودگی بسیار حساسند و زنده نمی مانند ولی برخی ماهیانی چون تیلا پیا در برابر آلودگی مقاومند. آستانه تحمل ماهی سفید نیز در برابر آلودگی پایین است و به همین خاطر است که میزان آن کاهش یافته است.
وی در پاسخ به این پرسش که در زمان هایی مرگ دسته جمعی برخی ماهیان نظیر کفال را شاهد بودیم آیا این اتفاق ناشی از افزایش میزان آلودگی در آن زمان خاص بوده است ؟ اظهارداشت: به هنگام چنین اتفاقاتی حتما شوک آلودگی رخ داده است .درواقع بین شوک آلودگی و وجود مستمر آلودگی تفاوتی وجود دارد. شوک آلودگی مقطعی است و باید دید توسط چه عواملی بوجود آمده است.مسلما آلودگی مستمر موجب بروز چنین اتفاق نمی شود زیرا درآن صورت باید همیشه وحتی الان هم رخ دهد.
عربها در باره نظارت محیط زیست بر ورود شیرابه زبالهها به دریا، افزود: یکی از وظایف محیط زیست نظارت براکوسیستم های دریایی است که نظارت هم می کند وتذکر هم می دهد اما باید دید متولی که پس از محیط زیست نقش عملیاتی دارد چقدر به این تذکر عمل می کند. چرا شهرداری اجازه می دهد کانال زده شود تا فاضلاب وارد دریا شود. چرا وزارت نیرو درخصوص معرفی و استفاده از تصفیه فاضلاب شهری کاری نمی کند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا محیط زیست از ضمانت اجرایی لازم برای انجام وظایف خود برخوردار نیست، گفت: طبق قانون محیط زیست ضمانت اجرایی لازم را داراست ولی در عمل مانع می شوند.