کد مطلب: 380973
پیشنهاد کتاب/ «گرمایش جهانی»؛ مارک ماسلین؛ ترجمه ماندانا فرهادیان؛ فرهنگ معاصر
راه حل‌هایی محشر برای دنیایی گرم‌تر!
محمدعلی حسنلو*، 23 مرداد 1395
تاریخ انتشار : شنبه ۲۳ مرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۹:۲۱
«گرمایش جهانی»
نویسنده: مارک ماسلین
مترجم: ماندانا فرهادیان
ناشر: فرهنگ معاصر، چاپ اول ۱۳۹۲
۲۴۴ صفحه، ۸۵۰۰ تومان
شما می‌توانید کتاب «گرمایش جهانی» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
روزانه اتفاقات بسیاری می‌افتدکه در سطح زمین نیز اثرات مهمی را در طول سالیان دراز خواهد داشت. اثراتی که مهمترین علت آن را باید در افزایش جمعیت انسان‌ها بر روی زمین دانست. ما قرنی را پشت سر گذاشته‌ایم که در حوزه علم نسبت به قرون قبل از خود سرآمد بود. از نظریه نسبیت اینشتین گرفته تا نظریه کوانتوم و پیاده شدن نخستین انسان بر سطح کره ماه و از همه مهم‌تر ساخته شدن بزرگترین رایانه‌ها همه تغییرات بزرگی هستند که اثر محسوسی بر نحوه فکر کردن و زندگی روزانه ما داشته‌اند. شیمبورسکا شاعر لهستانی و برنده جایزه نوبل در شعری به نام انقراض قرن می‌نویسد:
قرار بود این قرن بیستم ما بهتر از قبل باشد
دیگر فرصت نمی کند این را ثابت کند
سال‌های اندکی از آن مانده
سلانه سلانه پیش می‌رود
نفسش به شماره افتاده
از بلاهایی که قرار نبوده
دیگر بیش از حد سرش آمده
و آنچه که قرار بود اتفاق بیفتد
جمله اتفاق نیفتاده است
قرار بود رو به بهار باشد
و از جمله رو به خوشبختی.
قرار بود ترس، کوه‌ها و دره‌ها را خالی کند
قرار بود حقیقت زودتر از دروغ
به مقصد برسد.
اما همه چیز را نمی توان تنها در پیشرفت‌های عظیم علم و فناوری خلاصه کرد. قرن بیستم که بلایا و فجایع و جنگ‌های آن از چشم شیمبورسکا دور نمانده است با گسترش مشکلات بسیاری نیز در حوزه‌های دیگر همراه بوده است. در حال حاضر میزان دی اکسید کربن جو زمین به بالاترین سطح خود در نیم میلیون سال گذشته رسیده است، دمای جهان ۷۵/۰ درجه سانتی گراد افزایش یافته و سطح دریاها ۲۲ سانتی متر بالا آمده است. در حقیقت گرمایش جهانی یکی از بزرگترین مشکلاتِ پیشِ روی انسان است چرا که عامل اصلی آن خودِ ما انسان‌ها هستیم. حل این مشکل از نظر مارک ماسلین نویسنده کتاب گرمایش جهانی تنها کار علم نیست. بلکه به اقتصاد، جامعه‌شناسی، ژئوپلیتیک، سیاست محلی و انتخاب شیوه زندگی افراد بستگی دارد. او معتقد است باید اقتصاد جهان را به سرعت انعطاف‌پذیر کرد و در جهت اقتصاد جهانی عاری از کربن حرکت کنیم. همچنین او گرمایش جهانی را فرصتی یگانه می‌داند که بتوان اقتصاد جهانی را بازسازی کرد و سازوکاری نیز برای کاهش فقر در سرتاسر جهان فراهم کرد. ماسلین در پنج فصل نخست کتاب درباره گرمایش جهانی و علت‌های گرمایش جهانی، اثرات آن بر تغییر اقلیم و چگونگی مدل‌سازی آینده‌ای بهتر صحبت‌هایی را مطرح کرده است. درباره شواهد تغییر اقلیم او سه عامل دما، بارندگی و سطح آب دریا را سه نشانگر اصلی گرمایش جهان می‌داند که از اهداف اصلی دانشمندان این بوده است که تغییرات سه کمیت ذکر شده را از زمان انقلاب صنعتی تا اکنون برآورد کنند و بفهمند آیا هیچ مدرکی برای علت گرمایش جهانی هست یا خیر. آن چه که مهم است تغییر اقلیم بر زیست و زندگی گونه‌های مختلف جانوران اثر خواهد داشت. گونه‌هایی از حشرات مانند زنبورها و موریانه‌ها، که برای بقا به آب و هوای گرم نیاز دارند به سوی شمال کوچیده‌اند و بعضی از آنها با گذشتن از کانال «مان»، از فرانسه به انگلستان رسیده‌اند. در تابستان ۲۰۰۳، حدود ۳۵۰۰۰ نفر در موج گرمای شدید اروپای شمالی جان باختند و دمای ۳۸ درجه سانتی گراد برای اولین بار در تاریخ بریتانیا ثبت شد. این‌ها نمونه‌هایی از آثار گرم شدن کره زمین است که نویسنده کتاب گرمایش جهانی برای ما بیان کرده است و صراحتا گرمایش جهانی را نتیجه فعالیت‌های بشر می‌داند و می‌گوید: گرمایش بر شدت سیل‌ها، خشکسالی‌های، موج‌های گرما و طوفان‌ها اثر می‌گذارد. شهرها و شهرستان‌های ساحلی به خصوص آسیب پذیرند، چون بالا آمدن سطح آب دریاها اثر سیل‌ها و طوفان‌ها را وخیم‌تر می‌کند. تامین آب، تامین خوراک، و بهداشت عمومی مهمترین مشکلاتی هستند که همه¬ کشورها با آنها روبه‌رو خواهند بود. گرمایش جهانی تنوع زیستی را در سرتاسر دنیا تهدید می‌کند و رفاه میلیاردها انسان را به مخاطره می‌اندازد؛ باید گفت چه آینده مشقت باری در انتظار آیندگان خواهد بود آینده‌ای که حتی نویسنده کتاب گرمایش جهانی را وادار می‌کند که در جایی از کتاب خود بگوید: «بهتر است حرفش را نزنیم». حرف نزدن و طفره اجباری ماسلین در این سطر ما را به یاد شعری از رابرت فراست شاعر امریکایی می‌اندازد:
برخی گویند جهان در آتش به سر می‌رسد،
برخی گویند در یخبندان، بنابر هوس‌هایی که من چشیده‌ام،
خود از هواداران آتشم.
اما اگر بنا بود دوباره فنا شود،
یخ نیز عالی‌ست
و کافی ست.
فعلا گویا نظریه پایان جهان بر اثر گرمای شدید گزینه نزدیکتری است به دستاوردهای دانشمندان!
اما سیاست کشورها در قبال مسئله گرمایش جهانی موضوع دیگری است که ماسلین نگاهی به آن داشته است. در این بررسی نگاه او بیشتر به سمت کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است، با پیشرفت روزافزون کشورها، نشر گازهای گلخانه‌ای و کربن دی اکسید نیز رو به افزایش است، برای کاهش نشر چه باید کرد؟ ماسلین با وجود اینکه به پیمان‌های بین‌المللی در زمینه کنترل گرمایش جهانی همچون پیمان کیوتو خوشبین است اما نواقص مهمی را در مورد آن مطرح می‌کند. نواقصی چون دورنگر نبودن، فقدان ضمانت اجرایی و نبود کشور مهمی چون امریکا که نزدیک به یک چهارم کربن دی اکسید جهان را تولید می‌کند. او کاملا نگاهی سیاسی-اجتماعی به مسئله گرمایش جهانی دارد و معتقد است این مسئله تنها با توافق‌های بین‌المللی الزامی برای کاهش نشر گازهای گلخانه‌ای در سرتاسر جهان حل خواهد شد. حتی راه‌های مناسبی را نیز برای حل این مسئله بزرگ پیشنهاد می‌کند. نخستین راه حل او سازگاری با تغییر اقلیم است چرا که معتقد است بسیاری از کشورها در آینده نزدیک، و تقریبا همه کشورها ظرف ۳۰ سال آینده، تحت تاثیر آن قرار خواهند گرفت. اگر بتوان پیش‌‌بینی کرد که تاثیرات گرمایش جهانی چه می‌تواند باشد، دولت‌ها قادر خواهند بود برای کاهش این اثرات دست به عمل بزنند. برای مثال اگر سیل در بریتانیا فراوان تر شود، با قوانین سفت و سخت جدیدی که ساختمان سازی در دشت‌های آبرفتی و سواحل آسیب‌پذیر را محدود می‌سازند می¬توان مانع آسیب جانی و مالی شد. مورد دیگر کاهش خطر است. اما چگونه؟ استفاده از انرژی‌های جایگزین، تجدیدپذیر و پاک همچون انرژیِ زیست توده، انرژی زمین گرمایی، انرژی آب، شکافت هسته‌ای، حرارت خورشیدی، انرژی امواج، انرژی باد و ... پیشنهاداتی است که او ارائه می‌کند. علاوه بر این‌ها او درباره‌ی بهینه‌تر کردن حمل و نقل که از عوامل بزرگ بشری در گرمایش جهانی است و چگونگی مهندسی کره زمین برای حل این بحران پیشنهاداتی را مطرح می‌کند. در واقع نویسنده کتاب گرمایش جهانی این مشکل بزرگ را مشابه بیماری برای بدن انسان می‌داند که معتقد است پیشگیری بهتر از درمان است و حالا که کار هنوز به نقاط باریک نکشیده است بهتر است برای پیشگیری از بدتر شدن وضع اقدام کرد.
به طور کلی کتاب گرمایش جهانی مارک ماسلین را می‌توان کتابی با اطلاعات کافی و رویکردهای مناسب در جهت آشنایی با مسئله مهمی چون گرمایش جهانی دانست، کتابی که به مسئله گرمایش جهانی از دید اقتصاد، سیاست، جامعه‌شناسی و حتی شیوه زندگی فردِفرد آدم‌های ساکن بر کره زمین نگاه می‌کند و با ارائه نمودارها و جداولِ بسیار، جزئیات مهمی را درباره اثرات گرمایش جهانی در اختیار مخاطبینش قرار می‌دهد. در قبال آینده باید هوشیار بود، باید آماده بدترین حالت در حوزه گرمایش جهانی باشیم و سازگار شویم. اگر اکنون اقدام کنیم مقدار زیادی از هزینه و خسارتی را که تغییر اقلیم باعث خواهد شد می‌توان کاهش داد. لازمه‌اش این است که ملت‌ها و سرزمین‌ها برای ۵۰ سال آینده برنامه‌ریزی کنند، در واقع در قبال گرمایش جهانی قوانین بنیادی جامعه را تغییر دهیم تا نگرش جهانی و بلند مدت‌تری اتخاذ کنیم. به قول همسرِ مارک ماسلین ما به راه حل‌هایی محشر برای دنیایی گرم تر نیاز داریم.
* کارشناس ارشد ریاضیات کاربردی
........................................................................
منابع و مآخذ:
۱-گرمایش جهانی/ مارک ماسلین/ ترجمه ماندانا فرهادیان/ انتشارات فرهنگ معاصر.
۲-آدم ها روی پل/ ویسواوا شیمبورسکا/ ترجمه: مارک اسموژنسکی، شهرام شیدایی و چوکا چکاد/ نشر مرکز.
۳-از شکسپیر تا الیوت/ تالیف و ترجمه سعید سعیدپور/ انتشارات کتاب آمه.
نویسنده: مارک ماسلین
مترجم: ماندانا فرهادیان
ناشر: فرهنگ معاصر، چاپ اول ۱۳۹۲
۲۴۴ صفحه، ۸۵۰۰ تومان
شما می‌توانید کتاب «گرمایش جهانی» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
روزانه اتفاقات بسیاری می‌افتدکه در سطح زمین نیز اثرات مهمی را در طول سالیان دراز خواهد داشت. اثراتی که مهمترین علت آن را باید در افزایش جمعیت انسان‌ها بر روی زمین دانست. ما قرنی را پشت سر گذاشته‌ایم که در حوزه علم نسبت به قرون قبل از خود سرآمد بود. از نظریه نسبیت اینشتین گرفته تا نظریه کوانتوم و پیاده شدن نخستین انسان بر سطح کره ماه و از همه مهم‌تر ساخته شدن بزرگترین رایانه‌ها همه تغییرات بزرگی هستند که اثر محسوسی بر نحوه فکر کردن و زندگی روزانه ما داشته‌اند. شیمبورسکا شاعر لهستانی و برنده جایزه نوبل در شعری به نام انقراض قرن می‌نویسد:
قرار بود این قرن بیستم ما بهتر از قبل باشد
دیگر فرصت نمی کند این را ثابت کند
سال‌های اندکی از آن مانده
سلانه سلانه پیش می‌رود
نفسش به شماره افتاده
از بلاهایی که قرار نبوده
دیگر بیش از حد سرش آمده
و آنچه که قرار بود اتفاق بیفتد
جمله اتفاق نیفتاده است
قرار بود رو به بهار باشد
و از جمله رو به خوشبختی.
قرار بود ترس، کوه‌ها و دره‌ها را خالی کند
قرار بود حقیقت زودتر از دروغ
به مقصد برسد.
اما همه چیز را نمی توان تنها در پیشرفت‌های عظیم علم و فناوری خلاصه کرد. قرن بیستم که بلایا و فجایع و جنگ‌های آن از چشم شیمبورسکا دور نمانده است با گسترش مشکلات بسیاری نیز در حوزه‌های دیگر همراه بوده است. در حال حاضر میزان دی اکسید کربن جو زمین به بالاترین سطح خود در نیم میلیون سال گذشته رسیده است، دمای جهان ۷۵/۰ درجه سانتی گراد افزایش یافته و سطح دریاها ۲۲ سانتی متر بالا آمده است. در حقیقت گرمایش جهانی یکی از بزرگترین مشکلاتِ پیشِ روی انسان است چرا که عامل اصلی آن خودِ ما انسان‌ها هستیم. حل این مشکل از نظر مارک ماسلین نویسنده کتاب گرمایش جهانی تنها کار علم نیست. بلکه به اقتصاد، جامعه‌شناسی، ژئوپلیتیک، سیاست محلی و انتخاب شیوه زندگی افراد بستگی دارد. او معتقد است باید اقتصاد جهان را به سرعت انعطاف‌پذیر کرد و در جهت اقتصاد جهانی عاری از کربن حرکت کنیم. همچنین او گرمایش جهانی را فرصتی یگانه می‌داند که بتوان اقتصاد جهانی را بازسازی کرد و سازوکاری نیز برای کاهش فقر در سرتاسر جهان فراهم کرد. ماسلین در پنج فصل نخست کتاب درباره گرمایش جهانی و علت‌های گرمایش جهانی، اثرات آن بر تغییر اقلیم و چگونگی مدل‌سازی آینده‌ای بهتر صحبت‌هایی را مطرح کرده است. درباره شواهد تغییر اقلیم او سه عامل دما، بارندگی و سطح آب دریا را سه نشانگر اصلی گرمایش جهان می‌داند که از اهداف اصلی دانشمندان این بوده است که تغییرات سه کمیت ذکر شده را از زمان انقلاب صنعتی تا اکنون برآورد کنند و بفهمند آیا هیچ مدرکی برای علت گرمایش جهانی هست یا خیر. آن چه که مهم است تغییر اقلیم بر زیست و زندگی گونه‌های مختلف جانوران اثر خواهد داشت. گونه‌هایی از حشرات مانند زنبورها و موریانه‌ها، که برای بقا به آب و هوای گرم نیاز دارند به سوی شمال کوچیده‌اند و بعضی از آنها با گذشتن از کانال «مان»، از فرانسه به انگلستان رسیده‌اند. در تابستان ۲۰۰۳، حدود ۳۵۰۰۰ نفر در موج گرمای شدید اروپای شمالی جان باختند و دمای ۳۸ درجه سانتی گراد برای اولین بار در تاریخ بریتانیا ثبت شد. این‌ها نمونه‌هایی از آثار گرم شدن کره زمین است که نویسنده کتاب گرمایش جهانی برای ما بیان کرده است و صراحتا گرمایش جهانی را نتیجه فعالیت‌های بشر می‌داند و می‌گوید: گرمایش بر شدت سیل‌ها، خشکسالی‌های، موج‌های گرما و طوفان‌ها اثر می‌گذارد. شهرها و شهرستان‌های ساحلی به خصوص آسیب پذیرند، چون بالا آمدن سطح آب دریاها اثر سیل‌ها و طوفان‌ها را وخیم‌تر می‌کند. تامین آب، تامین خوراک، و بهداشت عمومی مهمترین مشکلاتی هستند که همه¬ کشورها با آنها روبه‌رو خواهند بود. گرمایش جهانی تنوع زیستی را در سرتاسر دنیا تهدید می‌کند و رفاه میلیاردها انسان را به مخاطره می‌اندازد؛ باید گفت چه آینده مشقت باری در انتظار آیندگان خواهد بود آینده‌ای که حتی نویسنده کتاب گرمایش جهانی را وادار می‌کند که در جایی از کتاب خود بگوید: «بهتر است حرفش را نزنیم». حرف نزدن و طفره اجباری ماسلین در این سطر ما را به یاد شعری از رابرت فراست شاعر امریکایی می‌اندازد:
برخی گویند جهان در آتش به سر می‌رسد،
برخی گویند در یخبندان، بنابر هوس‌هایی که من چشیده‌ام،
خود از هواداران آتشم.
اما اگر بنا بود دوباره فنا شود،
یخ نیز عالی‌ست
و کافی ست.
فعلا گویا نظریه پایان جهان بر اثر گرمای شدید گزینه نزدیکتری است به دستاوردهای دانشمندان!
اما سیاست کشورها در قبال مسئله گرمایش جهانی موضوع دیگری است که ماسلین نگاهی به آن داشته است. در این بررسی نگاه او بیشتر به سمت کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است، با پیشرفت روزافزون کشورها، نشر گازهای گلخانه‌ای و کربن دی اکسید نیز رو به افزایش است، برای کاهش نشر چه باید کرد؟ ماسلین با وجود اینکه به پیمان‌های بین‌المللی در زمینه کنترل گرمایش جهانی همچون پیمان کیوتو خوشبین است اما نواقص مهمی را در مورد آن مطرح می‌کند. نواقصی چون دورنگر نبودن، فقدان ضمانت اجرایی و نبود کشور مهمی چون امریکا که نزدیک به یک چهارم کربن دی اکسید جهان را تولید می‌کند. او کاملا نگاهی سیاسی-اجتماعی به مسئله گرمایش جهانی دارد و معتقد است این مسئله تنها با توافق‌های بین‌المللی الزامی برای کاهش نشر گازهای گلخانه‌ای در سرتاسر جهان حل خواهد شد. حتی راه‌های مناسبی را نیز برای حل این مسئله بزرگ پیشنهاد می‌کند. نخستین راه حل او سازگاری با تغییر اقلیم است چرا که معتقد است بسیاری از کشورها در آینده نزدیک، و تقریبا همه کشورها ظرف ۳۰ سال آینده، تحت تاثیر آن قرار خواهند گرفت. اگر بتوان پیش‌‌بینی کرد که تاثیرات گرمایش جهانی چه می‌تواند باشد، دولت‌ها قادر خواهند بود برای کاهش این اثرات دست به عمل بزنند. برای مثال اگر سیل در بریتانیا فراوان تر شود، با قوانین سفت و سخت جدیدی که ساختمان سازی در دشت‌های آبرفتی و سواحل آسیب‌پذیر را محدود می‌سازند می¬توان مانع آسیب جانی و مالی شد. مورد دیگر کاهش خطر است. اما چگونه؟ استفاده از انرژی‌های جایگزین، تجدیدپذیر و پاک همچون انرژیِ زیست توده، انرژی زمین گرمایی، انرژی آب، شکافت هسته‌ای، حرارت خورشیدی، انرژی امواج، انرژی باد و ... پیشنهاداتی است که او ارائه می‌کند. علاوه بر این‌ها او درباره‌ی بهینه‌تر کردن حمل و نقل که از عوامل بزرگ بشری در گرمایش جهانی است و چگونگی مهندسی کره زمین برای حل این بحران پیشنهاداتی را مطرح می‌کند. در واقع نویسنده کتاب گرمایش جهانی این مشکل بزرگ را مشابه بیماری برای بدن انسان می‌داند که معتقد است پیشگیری بهتر از درمان است و حالا که کار هنوز به نقاط باریک نکشیده است بهتر است برای پیشگیری از بدتر شدن وضع اقدام کرد.
به طور کلی کتاب گرمایش جهانی مارک ماسلین را می‌توان کتابی با اطلاعات کافی و رویکردهای مناسب در جهت آشنایی با مسئله مهمی چون گرمایش جهانی دانست، کتابی که به مسئله گرمایش جهانی از دید اقتصاد، سیاست، جامعه‌شناسی و حتی شیوه زندگی فردِفرد آدم‌های ساکن بر کره زمین نگاه می‌کند و با ارائه نمودارها و جداولِ بسیار، جزئیات مهمی را درباره اثرات گرمایش جهانی در اختیار مخاطبینش قرار می‌دهد. در قبال آینده باید هوشیار بود، باید آماده بدترین حالت در حوزه گرمایش جهانی باشیم و سازگار شویم. اگر اکنون اقدام کنیم مقدار زیادی از هزینه و خسارتی را که تغییر اقلیم باعث خواهد شد می‌توان کاهش داد. لازمه‌اش این است که ملت‌ها و سرزمین‌ها برای ۵۰ سال آینده برنامه‌ریزی کنند، در واقع در قبال گرمایش جهانی قوانین بنیادی جامعه را تغییر دهیم تا نگرش جهانی و بلند مدت‌تری اتخاذ کنیم. به قول همسرِ مارک ماسلین ما به راه حل‌هایی محشر برای دنیایی گرم تر نیاز داریم.
* کارشناس ارشد ریاضیات کاربردی
........................................................................
منابع و مآخذ:
۱-گرمایش جهانی/ مارک ماسلین/ ترجمه ماندانا فرهادیان/ انتشارات فرهنگ معاصر.
۲-آدم ها روی پل/ ویسواوا شیمبورسکا/ ترجمه: مارک اسموژنسکی، شهرام شیدایی و چوکا چکاد/ نشر مرکز.
۳-از شکسپیر تا الیوت/ تالیف و ترجمه سعید سعیدپور/ انتشارات کتاب آمه.
کلمات کلیدی : نشر فرهنگ معاصر
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
