کد مطلب: 351993
پیشنهاد کتاب/ «تاریخ فکری لیبرالیسم»؛ پی‌یر منان؛ ترجمه: عبدالوهاب احمدی؛ آگه
آزادی یعنی همه چیز!
بخش فرهنگی الف، 20 اردیبهشت 1395
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۲۲:۱۴
«تاریخ فکری لیبرالیسم»
نویسنده: پی‌یر منان
ترجمه: عبدالوهاب احمدی
ناشر: آگه، چاپ اول ۱۳۹۴
۲۶۴ صفحه، ۱۶۰۰۰تومان
شما می‌توانید کتاب «تاریخ فکری لیبرالیسم» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
لیبرالیسم در ابتدا به عنوان جنبشی ضد استبداد جلوه گر شد که در تقابل با کلیسا قرار می گرفت. اینکه اصحاب کلیسا میانه خوبی با لیبرالیسم نداشتند، صرفا نتیجه این نکته نبود که اندیشمندان نخستین این جنبش اغلب در زمره شکاکان ضد دین جای می گرفتند. بلکه این ماجرا تا حد زیادی حاصل رویکردهای متفاوتی بود که این جریان فکری و سیاسی با اصول حاکم بر کلیسا داشت. کلیسا طرفدار تمرکز قدرت بود که همراه با عدم امکان پرسشگری از صاحبان قدرت، زمینه ساز استبداد و فساد می‌شد، در حالی که طرفداران لیبرالیسم با اعتقاد به اصل آزادی آدمی، پرسش از صاحبان قدرت را نیز مشروعیت می بخشیدند چرا که در دایره آزادی بیان جای می گرفت.
در طول سه سده گذشته، لیبرالیسم با تغییر و تحولات بسیاری روبه رو شده چرا که در طول این سالها نیز لیبرالیسم همواره موضوع اصلی بحث سیاست مدرن بوده است. به خصوص که ایده بنیادین آزادی و نحوه تحقق آن در جوامع انسانی، آنجا دچار مشکل می شود که آزادی های فردی، در بسیاری موارد با آزادی های جمعی اصطکاک پیدا می کند و لیبرالیسم باید برای این پرسش ها جوابی قانع کننده ارائه می کرد. پاسخ هایی که با اصول خود نیز در تناقض نباشد بنابراین لیبرالیسم به عنوان یک رویکرد فکری ناچار بود به حوزه‌های دیگر نیز وارد شود. به این ترتیب هر چه زمان می گذشت با تعمیم یافتن چنین بحث هایی به دیگر حوزه های از سیاست گرفته تا اقتصاد و یا جامعه شناسی و ... منظومه فکری لیبرالیسم بزرگ و بزرگتر می شد. خلاصه اینکه امروزه لیبرالیسم از چنان قوام و پیشینه ای برخوردار شده که به عنوان یک گرایش فکری مهم درحوزه فلسفه و سیاست و یا مشخصا فلسفه سیاسی محسوب می شود.
کتاب «تاریخ فکری لیبرالیسم» اثر پی‌یر منان چنان که به همت نشر آگه به بازار آمده، در پی آن است که فراز و فرودهای لیبرالیسم را نه صرفا از دریچه تاریخ که از منظری فکری روایت کند. بنابراین مخاطب با اثری روبه روست که با رویکردی تخصصی به این حوزه نوشته شده است. البته این به معنای زبان دشوار و سخت خوان بودن کتاب نیست، چرا که کتاب در سطح خود دارای زبانی روشن و روان است که با کمی تأمل از آن می توان بهره های فراوان برد.
حسن کتاب در این است که پی‌یر منان به جای ارائه تعاریف و بحثهای خشک از لیبرالیسم و طرز فکر اندیشمندانی که به بسط و گسترش آن پرداخته اند، کوشیده در رهگذر رخداد های تاریخی به ظهور و بروز لیبرالیسم و سیر تحول آن بپردازد و در باره متفکران نامدار لیبرالیسم نیز در نسبت با همین شرایط تاریخی سخن بگوید. نویسنده در آغاز کتاب می کوشد نشان دهد که لیبرالیسم از دل چه شرایط تاریخی برخاسته و چه شد که رفته رفته به رویکردی مقبول در میان نظامهای سیاسی بدل شد. بنابراین پی‌یر منان به روزگار اضمحلال امپراطوری های فراگیری می رود که سرتاسر جهان غرب را زیر سلطه داشتند؛ در ادامه پی‌یر منان نشان می دهد که پس از سقوط این امپراطوری ها چه نوع نظامهای سیاسی امکان به وجود آمدن داشته اند و سپس به تاثیر نهادهای مهم آن روزگار به ویژه کلیسا در شکل گیری دنیای جدید می پردازد.
شاید چندان دور از ذهن نباشد که وقتی اصحاب کلیسا قدرت متمرکز خود را ازدست می دادند، به دنبال شرایطی باشند که متضمن قدرت آنها باشد؛ قدرتی که مشخصا با توجه به شرایط جدید شکل عوض کمی کرد اما ماهیتا تفاوتی با خواست های اساسی در گذشته نداشت. گفتیم لیبرالیسم از دل نزاع با کلیسا بیرون آمد، خاصه اینکه گفتمان اصحاب کلیسا در آن روزگار مبتنی بر یک تناقض اساسی بود، شعار اساسی کلیسا مبتنی بر رستگار سازی انسانها در جهان دیگر بود، اما آنها نه اعتقاد بنیادینی در رستگار سازی انسانها در این دنیا داشتند و نه حتی برنامه ای اساسی برای تحقق آن اما نهادهای نظارتی را که از منظر آنها می توانست رستگاری آن جهانی را به خطر بندازد در دست گرفته بودند.
اما لیبرالیسم داعیه آن جهانی نداشت و براساس اصل اعتقاد به آزادی آدمی بنانهاده شده و فیلسوفان برجسته آن نیز به تبیین و تفسیر این مهم پرداخته بودند. تاریخ فکری لیبرالیسم با بیانی بسیار جذاب و اندیشمندانه، پس از بر شمردن شرایط بروز و ظهور لیبرالیسم در شراط تاریخی خاص اروپا، در فصول بعدی کتاب هربار به سراغ اندیشه یکی ار متفکران شاخص این حوزه رفته است. از بنیانگذاران آن آن نظیر هابز، لاک و منتسکیو بگیریم تا نقادانش همانند ژان ژاک روسو که برخلاف هابز، وضع طبیعی جوامع انسانی را نه وضع جنگی که وضع ایده‌آلی می دانست بکه رای انسان متضمن آزادی و برابری و بی گناهی برود که زندگی طبیعی برایش به ارمغان می آورد.
عناوین فصول ده گانه کتاب حاضر به شرح زیر است:
اروپا و مسئله یزدان شناختی – سیاسی؛ ماکیاولی و باروری شر؛ هابز و هنر سیاسی؛ لاک، کار و مالکیت؛ منتسکیو و تفکیک قواها؛ روسو منتقد لیبرالیسم؛ لیبرالیسم پس از انقلاب فرانسه؛ بنژامن کنستان و لیبرالیسم اپوزیسیون؛ فرانسوا گیز: لیبرالیسم حکومتی و توکویل: لیبرالیسم پیشا حکومتی.
چنانکه از عناوین فصول کتاب که در بالا ذکر شده پیداست، پی‌یر منان، آشکارا از دوران پیشا لیبرالیسم آغاز کرده، تقریبا نیمی از کتاب که چهار فصل آغازین کتاب باشد، به این دوران اختصاص یافته تا زمینه های فکری لیبرالیسم را به شکلی جامع در بستر تاریخ رخدادهای اروپا روایت کند. نوبیسنده در این رهگذر رفته رفته وارد لیبرالیسم در عصر انقلاب و لیبرالیسم دولتی پس از آن شده و سرانجام اشکال پسا حکومتی آن را نیز مورد بررسی قرار داده و به خصوص در فصلی به بنژامین کنستانس و لیبرالیسم اپوزیسیون می رسد.
سخن آخر اینکه لیبرالیسم در چند سده اخیر به یک جریان فلسفی بسیار گسترده بدل شده که بخشهای مهمی بر فلسفه سیاسی افزوده است؛ چراکه دیدگاه های گوناگونی با بدنه آن پیوند خورده و بالیده اند، دیدگاه هایی که در میان آنها از محافظه کاری تا سوسیال دموکراسی را می توان مشاهده کرد. کتاب تاریخ فکری لیبرالیسم یکی از اساسی ترین منابع منتشر شده در این حوزه است که با ترجمه بسیار خوب عبدالوهاب احمدی به فارسی در آمده است؛ منبعی خواندنی و آموزنده از تجربه های پیشینیان که باید برای درک درست لیبرالیسم از آنها غافل نماند.
نویسنده: پی‌یر منان
ترجمه: عبدالوهاب احمدی
ناشر: آگه، چاپ اول ۱۳۹۴
۲۶۴ صفحه، ۱۶۰۰۰تومان
شما می‌توانید کتاب «تاریخ فکری لیبرالیسم» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
لیبرالیسم در ابتدا به عنوان جنبشی ضد استبداد جلوه گر شد که در تقابل با کلیسا قرار می گرفت. اینکه اصحاب کلیسا میانه خوبی با لیبرالیسم نداشتند، صرفا نتیجه این نکته نبود که اندیشمندان نخستین این جنبش اغلب در زمره شکاکان ضد دین جای می گرفتند. بلکه این ماجرا تا حد زیادی حاصل رویکردهای متفاوتی بود که این جریان فکری و سیاسی با اصول حاکم بر کلیسا داشت. کلیسا طرفدار تمرکز قدرت بود که همراه با عدم امکان پرسشگری از صاحبان قدرت، زمینه ساز استبداد و فساد می‌شد، در حالی که طرفداران لیبرالیسم با اعتقاد به اصل آزادی آدمی، پرسش از صاحبان قدرت را نیز مشروعیت می بخشیدند چرا که در دایره آزادی بیان جای می گرفت.
در طول سه سده گذشته، لیبرالیسم با تغییر و تحولات بسیاری روبه رو شده چرا که در طول این سالها نیز لیبرالیسم همواره موضوع اصلی بحث سیاست مدرن بوده است. به خصوص که ایده بنیادین آزادی و نحوه تحقق آن در جوامع انسانی، آنجا دچار مشکل می شود که آزادی های فردی، در بسیاری موارد با آزادی های جمعی اصطکاک پیدا می کند و لیبرالیسم باید برای این پرسش ها جوابی قانع کننده ارائه می کرد. پاسخ هایی که با اصول خود نیز در تناقض نباشد بنابراین لیبرالیسم به عنوان یک رویکرد فکری ناچار بود به حوزه‌های دیگر نیز وارد شود. به این ترتیب هر چه زمان می گذشت با تعمیم یافتن چنین بحث هایی به دیگر حوزه های از سیاست گرفته تا اقتصاد و یا جامعه شناسی و ... منظومه فکری لیبرالیسم بزرگ و بزرگتر می شد. خلاصه اینکه امروزه لیبرالیسم از چنان قوام و پیشینه ای برخوردار شده که به عنوان یک گرایش فکری مهم درحوزه فلسفه و سیاست و یا مشخصا فلسفه سیاسی محسوب می شود.
کتاب «تاریخ فکری لیبرالیسم» اثر پی‌یر منان چنان که به همت نشر آگه به بازار آمده، در پی آن است که فراز و فرودهای لیبرالیسم را نه صرفا از دریچه تاریخ که از منظری فکری روایت کند. بنابراین مخاطب با اثری روبه روست که با رویکردی تخصصی به این حوزه نوشته شده است. البته این به معنای زبان دشوار و سخت خوان بودن کتاب نیست، چرا که کتاب در سطح خود دارای زبانی روشن و روان است که با کمی تأمل از آن می توان بهره های فراوان برد.
حسن کتاب در این است که پی‌یر منان به جای ارائه تعاریف و بحثهای خشک از لیبرالیسم و طرز فکر اندیشمندانی که به بسط و گسترش آن پرداخته اند، کوشیده در رهگذر رخداد های تاریخی به ظهور و بروز لیبرالیسم و سیر تحول آن بپردازد و در باره متفکران نامدار لیبرالیسم نیز در نسبت با همین شرایط تاریخی سخن بگوید. نویسنده در آغاز کتاب می کوشد نشان دهد که لیبرالیسم از دل چه شرایط تاریخی برخاسته و چه شد که رفته رفته به رویکردی مقبول در میان نظامهای سیاسی بدل شد. بنابراین پی‌یر منان به روزگار اضمحلال امپراطوری های فراگیری می رود که سرتاسر جهان غرب را زیر سلطه داشتند؛ در ادامه پی‌یر منان نشان می دهد که پس از سقوط این امپراطوری ها چه نوع نظامهای سیاسی امکان به وجود آمدن داشته اند و سپس به تاثیر نهادهای مهم آن روزگار به ویژه کلیسا در شکل گیری دنیای جدید می پردازد.
شاید چندان دور از ذهن نباشد که وقتی اصحاب کلیسا قدرت متمرکز خود را ازدست می دادند، به دنبال شرایطی باشند که متضمن قدرت آنها باشد؛ قدرتی که مشخصا با توجه به شرایط جدید شکل عوض کمی کرد اما ماهیتا تفاوتی با خواست های اساسی در گذشته نداشت. گفتیم لیبرالیسم از دل نزاع با کلیسا بیرون آمد، خاصه اینکه گفتمان اصحاب کلیسا در آن روزگار مبتنی بر یک تناقض اساسی بود، شعار اساسی کلیسا مبتنی بر رستگار سازی انسانها در جهان دیگر بود، اما آنها نه اعتقاد بنیادینی در رستگار سازی انسانها در این دنیا داشتند و نه حتی برنامه ای اساسی برای تحقق آن اما نهادهای نظارتی را که از منظر آنها می توانست رستگاری آن جهانی را به خطر بندازد در دست گرفته بودند.
اما لیبرالیسم داعیه آن جهانی نداشت و براساس اصل اعتقاد به آزادی آدمی بنانهاده شده و فیلسوفان برجسته آن نیز به تبیین و تفسیر این مهم پرداخته بودند. تاریخ فکری لیبرالیسم با بیانی بسیار جذاب و اندیشمندانه، پس از بر شمردن شرایط بروز و ظهور لیبرالیسم در شراط تاریخی خاص اروپا، در فصول بعدی کتاب هربار به سراغ اندیشه یکی ار متفکران شاخص این حوزه رفته است. از بنیانگذاران آن آن نظیر هابز، لاک و منتسکیو بگیریم تا نقادانش همانند ژان ژاک روسو که برخلاف هابز، وضع طبیعی جوامع انسانی را نه وضع جنگی که وضع ایده‌آلی می دانست بکه رای انسان متضمن آزادی و برابری و بی گناهی برود که زندگی طبیعی برایش به ارمغان می آورد.
عناوین فصول ده گانه کتاب حاضر به شرح زیر است:
اروپا و مسئله یزدان شناختی – سیاسی؛ ماکیاولی و باروری شر؛ هابز و هنر سیاسی؛ لاک، کار و مالکیت؛ منتسکیو و تفکیک قواها؛ روسو منتقد لیبرالیسم؛ لیبرالیسم پس از انقلاب فرانسه؛ بنژامن کنستان و لیبرالیسم اپوزیسیون؛ فرانسوا گیز: لیبرالیسم حکومتی و توکویل: لیبرالیسم پیشا حکومتی.
چنانکه از عناوین فصول کتاب که در بالا ذکر شده پیداست، پی‌یر منان، آشکارا از دوران پیشا لیبرالیسم آغاز کرده، تقریبا نیمی از کتاب که چهار فصل آغازین کتاب باشد، به این دوران اختصاص یافته تا زمینه های فکری لیبرالیسم را به شکلی جامع در بستر تاریخ رخدادهای اروپا روایت کند. نوبیسنده در این رهگذر رفته رفته وارد لیبرالیسم در عصر انقلاب و لیبرالیسم دولتی پس از آن شده و سرانجام اشکال پسا حکومتی آن را نیز مورد بررسی قرار داده و به خصوص در فصلی به بنژامین کنستانس و لیبرالیسم اپوزیسیون می رسد.
سخن آخر اینکه لیبرالیسم در چند سده اخیر به یک جریان فلسفی بسیار گسترده بدل شده که بخشهای مهمی بر فلسفه سیاسی افزوده است؛ چراکه دیدگاه های گوناگونی با بدنه آن پیوند خورده و بالیده اند، دیدگاه هایی که در میان آنها از محافظه کاری تا سوسیال دموکراسی را می توان مشاهده کرد. کتاب تاریخ فکری لیبرالیسم یکی از اساسی ترین منابع منتشر شده در این حوزه است که با ترجمه بسیار خوب عبدالوهاب احمدی به فارسی در آمده است؛ منبعی خواندنی و آموزنده از تجربه های پیشینیان که باید برای درک درست لیبرالیسم از آنها غافل نماند.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
