انتخابات درون حزبی در آمریکا روز سهشنبه همزمان در بیش از ۱۰ ایالت برگزار میشود تا نامزد نهایی هر دو حزب تا حد زیادی مشخص شود.
به گزارش خبرگزاری ها، در روز سه شنبه، اول مارس، ۱۱ ایالت به صورت همزمان انتخابات مقدماتی خود را برگزار می کنند و انجمن های انتخاباتی خود را تشکیل می دهند تا بیش از ۱٠٠٠ نماینده دموکرات و ۶٠٠ نماینده جمهوریخواه را که به پشتیبانی از یکی از نامزدهای ریاست جمهوری متعهد شده اند انتخاب کنند. از آنجا که برای انتخاب شدن به عنوان نامزد حزب، یک دموکرات به ۲٫۳۸۲ نماینده و یک جمهوریخواه به ۱٫۲۳۷ نماینده نیاز دارد، سه شنبه بزرگ نقش مهمی در انتخاب پرچم دار هر یک از دو حزب ایفا می کند.
انتخابات مقدماتی ریاستجمهوری، مانند انتخابات اصلی فرآیندی پیچیده دارد و این روند تقریبا در هیچ ایالتی عینا مشابه ایالت دیگر نیست. در برخی ایالتها از طریق صندوق رأی نامزد منتخب مشخص میشود و در برخی دیگر در جریان نشست انجمن حزبی؛ در برخی ایالات برنده، تمام آرای حزبی را از آن خود میکند، در ایالاتی دیگر بخشی را به صورت پاداش پیروزی و بخش دیگر را به نسبت آرا و در شماری از ایالات هم آرای حزبی عینا بر اساس نسبت تعداد رأیهای شرکتکنندگان تقسیم میشود.
اما به طور کلی، برای هر ایالت به نسبت جمعیت، شماری «دلگیت» (delegate)، به معنی وکیل، نماینده یا رأی ایالتی، در نظر گرفته شده و در واقع مردم به جای انتخاب مستقیم نامزدهای مد نظرشان، به این وکلا رأی میدهند و بعد این وکیلها هستند که نامزد حزب را انتخاب میکنند.
در هر دو حزب، نامزدی که در پایان رقابتها نصف به علاوه یک از کل آرای ایالتی را به دست آورده باشد، نامزد نهایی در انتخابات ماه نوامبر خواهد بود. کل آرای ایالتی در حزب دموکرات ۴۷۶۳ رأی و در حزب جمهوریخواه ۲۴۷۱ رأی است.
در همین حال سخنان و موضعگیریهای جنجالی ترامپ در میان جمهوریخواهان باعث تفرقه افکنی در این حزب شده است.
روزنامه نیویورک تایمز چند روز قبل، با اشاره به ادامه پیشتازی دونالد ترامپ در رقابتهای درون حزبی جمهوریخواهان برای انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶، نوشته است که همحزبیهای او تلاش میکنند به نحوی از ادامه این روند جلوگیری کنند. بنا بر این گزارش، «کارل روو» از استراتژیستهای ستاد انتخاباتی جورج بوش رئیسجمهور سابق آمریکا در یک جمع خصوصی احتمال پیروزی ترامپ در رقابتهای درون حزبی را «فاجعهبار» توصیف کرده و گفته است که هنوز هم برای جلوگیری از پیروزی او دیر نشده است.
در تازهترین مورد بن ساس، سناتور جمهوریخواه از ایالت نبراسکا گفته است که او از دونالد ترامپ، پیشتاز کسب نامزدی این حزب در انتخابات ریاست جمهوری که پاییز برگزار خواهد شد، حمایت نخواهد کرد. او گفت که از شرایط موجود کلافه و غمگین است و در صورت پیروزی ترامپ در مرحله مقدماتی در جستجوی گزینه سومی برخواهد آمد.
ترامپ در رای گیریهای مقدماتی تاکنون در سه ایالت از چهار ایالت برنده شده است، اما در عین حال حزب جمهوری خواه را دچار شکافی جدی کرده است. این میلیاردر اهل نیویورک در تقریبا همه نظرسنجیهای انجام شده در ۱۱ ایالتی که روز سه شنبه رای گیری خواهند کرد پیشتاز است.
سناتور ساس در نامهای سرگشاده در فیسبوک نوشت: اگر دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوری خواه شود، انتظار من این است که در جستجوی نامزد سومی برآیم - یک گزینه محافظه کار، یک پیرو قانون اساسی. او ادامه داد: آقای ترامپ بی امان بر شکاف انداختن میان آمریکاییها، و به زیر کشیدن به جای ساختن دوباره این ملت کبیر، تمرکز دارد.
در سوی دیگر میدان، کلینتون پرآوازه، هرچند با رقیبی سرسخت چون سندرز مواجه شده، اما به مدد رأی وکلای غیرمتعهد و در چند حوزه به واسطه شیر یا خط، در حالی به سهشنبه بزرگ رسیده که خود را پیشتاز دموکراتها میبیند. نظرسنجیها در میان دموکراتها هم نشان میدهد که کلینتون از شانس بیشتری برای پیروزی در این روز سرنوشتساز برخوردار است.
سهشنبه بزرگ، که ماکتی است از سهشنبهای که هر چهار سال یک بار در ماه نوامبر رئیسجمهور آمریکا را مشخص میکند، روزی است که به واسطه برگزاری همزمان انتخابات درون حزبی در چند ایالت عمدتا جنوبی، بیشترین تعداد آرای ایالتی تقسیم میشود؛ ۲۱% آرای ایالتی دموکراتها و ۲۵% رأیهای ایالتی جمهوریخواهان.
در این روز، انتخابات درون حزبی دموکراتها در آلاباما، مجمع الجزایر ساموآ، آرکانزاس، کلورادو، جورجیا، ماساچوست، مینسوتا، اوکلاهاما، تنسی، تگزاس، ورمونت و وریجینیا برگزار میشود. به غیر از ساموآ، جمهوریخواهان هم در همین مناطق به علاوه آلاسکا و ویومینگ انتخابات خواهند داشت.
هرکس در این روز عملکرد بهتری داشته باشد، احتمالا نهایتا کسی خواهد بود که در نام او در گردهمآیی بزرگ کمیته ملی احزاب، به عنوان نامزد نهایی هر حزب اعلام خواهد شد، آن هم صرفا به واسطه شمار آرای ایالتی، بلکه به واسطه تصویر ذهنی که این پیروزی از نامزد برنده برای ایالت دیگر ایجاد میکند.
در شرایطی مثل انتخابات دوره قبل که تعداد نامزدهای حزب جمهوری خواه زیاد نبود عملا میت رامنی در پایان سه شنبه بزرگ به عنوان نامزد بلامنازع حزب شناخته شد. این بار اما تعداد رقبا بیشتر است و احتمالا تعیین نتیجه روشن دست کم تا دو هفته بعد یعنی ۱۵ مارس به طول خواهد انجامید. با این وجود باید منتظر ماند که دست کم یک نامزد در حزب جمهوری خواه از رقابتها کنار بکشد.
تد کروز و مارکو روبیو در حال نبرد برای پشتسر گذاشتن یکدیگر و رقیب اصلی دونالد ترامپشدن هستند و سهشنبه بزرگ برای آنها کارزاری بر سر جمعآوری کمکهای مالی است. تاکنون کروز ثابت کرده که محبوبیت بیشتری بین اهداکنندگان دارد. او این ماه بیش از دوبرابر روبیو پول جمعآوری کرد.
بن کارسون یکی از نامزدهای جمهوریخواه در هر چهار رقابت مقدماتی پیش از این شکست خورده و نتوانسته نظر کافی رای دهندگان را جلب کند.
پچپچها از درون کارزار انتخاباتی کارسون حاکی از این است که سه شنبه بزرگ بدون پیروزی برای او خط پایان خواهد بود.