کد مطلب: 374594
صادرات به عراق و فرصتی که از دست می رود
سیدعلی موسوی*، 31 تیر 95
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۳۱ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۵:۵۱
کشور عراق در سالهای اخیر همواره جزء مقاصد اصلی محصولات ایران بوده است. نزدیکی جغرافیایی و همچنین قرابت فرهنگی باعث شدهاست تولیدکنندگان ایرانی بتوانند وارد بازار این کشور شوند و محصولات خود را به فروش برسانند.
طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی از تجارت خارجی ایران در سال ۱۳۹۴ ایران در حدود ۶.۲ میلیارد دلار کالا به عراق صادر کرده است. اما با این وجود میزان صادرات ایران در سال گذشته از نظر وزنی ۱۷ درصد و از نظر قیمت دلاری ۴.۲ درصد کاهش یافته است. همچنین تجارت ایران با این کشور همسایه نشان میدهد که در سه سال اخیر از روند صعودی صادرات به عراق خبری نیست و میزان صادرات ایران به این کشور در بهترین حالت ثابت مانده است. در نمودار زیر میزان صادرات ایران به عراق در ۱۰ سال گذشته نشان داده شده است.
همانطور که از نمودار بالا مشخص است در فاصلهی سالهای بین ۱۳۸۳ الی ۱۳۹۱ میزان صادرات ایران به عراق روندی فزاینده داشته و بهطور میانگین رشدی ۴۳درصدی را در هرسال تجربه کرده است. اما این روند افزایشی در ۳ سال گذشته متوقف شده و صادرات ایران به عراق در حدود ۶ میلیارد دلار ثابت مانده است. عدم افزایش صادرات ایران با وجود ظرفیتهای بالای بازار عراق که به دلیل موقعیت جغرافیایی و فرهنگی بازاری مناسب برای فروش محصولات ایرانی به شمار میرود، نشان از ضرورت برنامه ریزی مناسب برای تثبیت و گسترش جایگاه محصولات ایرانی در عراق دارد.
در سال ۱۳۹۴ عمده محصولات صادراتی غیرنفتی ایران به عراق را سیمان، کاشی و سرامیک، مواد شروع کننده و تسریع کننده واکنش شیمیایی، ماست و دوغ و کولرهای آبی خانگی تشکیل دادهاند. در جدول زیر عمده محصولات صادراتی ایران به عراق در دو سال اخیر نشان داده شده است.
منبع: گمرک جمهوری اسلامی ایران
همانطور که از جدول بالا مشخص است در سال گذشته صادرات محصولاتی چون «سیمان»، «لوازم خانهداری و پاکیزگی»، «گوجه فرنگی»، «گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده»، «هندوانه» و «سیب» به کشور عراق کاهش یافته و در مقابل صادرات محصولاتی چون «مواد شروع کننده و تسریع کننده واکنش شیمیایی»، «سیب زمینی»، «فرآوردههای سبک نفت» و «تخم مرغ» با افزایش همراه بوده است.
در سال گذشته دولت عراق در چندین نوبت تعرفه کالاهای وارداتی خود را افزایش داد و هربار پس از مدتی به دلیل گفتوگوهای انجام شده دولت این کشور این تصمیم را ملغی کرد و سطح تعرفهها را دوباره کاهش داد. بنابراین رفتار نوسانی دولت عراق در زمینه تعرفهگذاری کمرکی یکی از دلایل اصلی کاهش صادرات برخی محصولات ایران به این کشور در سال گذشته بودهاست.
درحال حاضر میزان تعرفههای وارداتی کشور عراق در مقایسه با گذشته افزایش یافته و بسیاری از صادرکنندگان ایرانی از عدم صرفهی اقتصادی صادرات خود به عراق با وجود این تعرفهها سخن به میان آوردهاند. همچنین چنانچه ایران با عراق در قالب یک قرارداد تجاری دوجانبه، سطح تعرفههای محصولات صادراتی ایران به عراق را با توافق یکدیگر تعیین نکنند، بازهم در هر زمانی امکان افزایش تعرفههای عراق وجود دارد. این امر میتواند صادرات ایران به عراق را دچار نوسان سازد.
انعقاد قرارداد تجارت آزاد یکی از ابزارهای معمول دنیا برای افزایش سطح تعاملات تجاری و همچنین اطمینان از پایدار ماندن این تعاملات در بلند مدت است. تجارت آزاد موجب میشود کالاهای تولیدی در کشور طرف معامله در مقایسه با کالاهای دیگر کشورهای جهان مزیت قیمتی پیدا کنند و به این ترتیب واردات این کالاها افزایش یابد.
شرایط تجارت ایران و عراق در حال حاضر بهگونهایست که اگر یک قرارداد تجارت آزاد بین ایران و این کشور منعقد شود، صادرکنندگان ایرانی میتوانند بر میزان صادرات خود بیفزایند و سهم عمدهای از بازار عراق را نصیب ایران نمایند، چراکه کشور عراق به دلیل صادرات زیاد نفت، منابع ارزی فراوانی دارد و میتواند محصولات مصرفی زیادی را وارد نماید. همچنین با توجه به ظرفیت بالای کشور عراق در جذب مسافران زیارتی ایران، عراق نیز میتواند از افزایش سطح تعاملات اقتصادی با ایران درآمد بیشتری بدست آورد.
اما چنانچه ایران در این امر تعلل ورزد، چنانکه در سه سال گذشته این اتفاق افتاده است، کشورهای دیگر نظیر ترکیه از فرصت استفاده خواهند کرد و بازار عراق را تصرف خواهند کرد و درنتیجه سهم ایران از بازار عراق به مرور کاهش خواهد یافت. بنابراین لازم است ایران به منظور حفظ جایگاه خود در بازار عراق انعقاد قرارداد تجارت آزاد با این کشور را به صورت جدی در دستور کار قرار دهند.
*کارشناس ارشد اقتصاد
کلمات کلیدی : صادرات ایران به عراق
امارها نشان میدهد دولت یازدهم نه تنها در هیچ زمینه ای موفق نبوده بلکه باعث خسارت و خرابی هم بوده است. دولتی که فقط در یک چیز توفیق داشته (ادعا) (3837068) (alef-3)
آقای موسوی شما کارشناس اقتصادی هستید ، باید بدانید این صادرات نبود، تاراج تولیدات داخلی حتی توسط عراق بود... همانطور که خود اشاره کردید، صادرات ایران به عراق از ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۱، یعنی همزمان با ۸۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی ایران و تثبیت مصنوعی نرخ ارز توسط دولت مدیر جهانی با این درآمد نفتی، سالی ۴۳ درصد رشد میکرد، میدانید چرا؟!... چون سیمان ایران ارزانترین سیمان جهان است که ایران با دادن سوبسید وحشتناک به حمل و نقل، شرائط صدور آن را با تخریب راههای کشور که سرمایه ملی هستند ، فراهم آورد تا بگوید که ما صادر کننده شدیم، یا مثلأ فلان ماکارونی که تولید کننده نمونه و صادر کننده نمونه شناخته شده بود، آرد سوبسیدی دولت را با رانت میگرفت، و به قیمت جهانی به داخل میفروخت و با قیمت کمتر به عراق صادر میکرد، تا جایزه صادراتی را هم داشته باشد، مانند پراید و سمند که در بازار عراق ارزانتر از ایران است... تقریبا تمام صادرات غیر نفتی ایران همین است، همان بهتر که صادر نشود، چون در واقعاً همان نفت است که تعدادی دلال تحت عنوان صادر کننده نمونه آن را دارند غارت میکنند. هنوز همه کارخانههای سیمان، از دادن وامهای خود به بانکها خودداری میکنند . بیهوده نیست که بانکها هزاران میلیارد وام دادند ولی خبری از پرداخت نیست. موقعی صادر کننده ایرانی میتواند افتخار کند، که قیمت نفت و گاز و آرد و بنزین و برق و نیروی انسانی و سرمایه خود را حداقل مانند ترکیه پرداخت کند و با آن قیمتها بتواند صادر کننده نمونه شود، مانند صادر کننده ترکیه، چین، کره، ژاپن و... (3837272) (alef-13)
دقت کنید اقاجان اشتباه شد
با تثبیت مصنوعی یا غیرمصنوعی ارز برعکس انچه فرمودید صادرات متضرر میشود یعنی محصولات ما برای خارجی گرانتر محاسبه میشود در ضمن من متوجه نشدم سوبسید وحشتناک دادن به حمل و نقل و تخریب جاده ها!!!! یعنی چی؟ ایا امکانش هست توضیح بدید؟
تا انجایی که در تمام دنیا مرسوم است با کاهش ارزش پول داخلی می بایست صادرات رونق پیدا کند البته انچه که در زمان دولت قبل اتفاق افتاد بیشتر سیل واردات بدلیل دلار هزار تومانی بود (3837364) (alef-11)
قیمت واقعی دلار 1000 تومان هست با برگشت دلار به قیمت واقعی خودش کالاهای ایرانی که اکثرا مواد اولیه آنها از خارج وارد می شود ارزان تمام می شود و با جلوگیری از کالاهای خارجی هم قیمت و هم کیفیت با کالاهای داخلی و جلوگیری واقعی از قاچاق کالا قدرت خرید داخلی هم بالا می رود تورم بشدت و واقعی کاهش می یابد براحتی کارخانه ها خطوط قدیمی خود را با فناوری جدید بازسازی می کنند که باعث کاهش قیمت کالاهای تولید شده و افزایش کیفیت برای رقابت با اجناس خارجی می گردد، افزایش قدرت خرید مردم باعث فروش بیشتر کارخانه ها گرفتن نیروی کار بیشتر و افزایش رفاه در کشور می گردد (3847559) (alef-11)
در تکمیل، بروید ببینید که بازارهای منطقه پر است از داروی ارزان قیمت ایران، نواحی مرزی و استانهای مرزی افغانستان ، عراق، ترکیه، آذربایجان، پاکستان و... پر است از آرد سوبسیدیی و گزاویل و بنزین ملت ایران، ببینید که فولاد مبارکه و کلا فولادیها، پتروشیمی ها، صنایع پاک کننده و... گاز و برق و نفت و بنزین و نیروی انسانی و سنگ آهان و را تقریبا مجانی میگیرند ، ولی فولاد، ماشین، و تولیدات خود را گرانتر از تولید کره، ترکیه و ژاپن، به بازار داخلی عرضه میکنند.. بالاخره هتلهای ۷ ستاره دبی و اروپا و آمریکا که نباید بدون مشتری بماند!!!... در دولت مدیر جهانی همین بود، در دولت مدیر یتدلی اگر بدتر نباشد، بهتر نیست (3837434) (alef-11)
این افراد بیشتر خارج کننده موا د والیه هستند صادر کننده خیلی نام شریفیه (3837462) (alef-11)
کاملا سیاسی نظر میدی (3837500) (alef-11)
اتفاقا صادرات حتی به قیمتهای پایین دوای درد اقتصاد رکود زده ماست. منتها متاسفانه غرب گراها به جای صادرات هنگفت به عراق، چسبیدهاند به خرید جنس از اروپا و آن را افتخار میدانند. خرید و واردات که افتخاری نیست (3837674) (alef-11)
مصطفی
۱۳۹۵-۰۵-۰۱ ۱۹:۵۳:۱۰
دوست گرامی با کلیت صحبت شما کاری ندارم ولی اطلاعاتتون در مورد قیمت خودروهای ایرانی در عراق غلطه . من زیاد به عراق سفر میکنم و همیشه هم میپرسم . قیمت خودروهای ایرانی در عراق گرونتر از ایرانه (3838880) (alef-11)
ما فقط در یک چیز توانایی خوبی در صادرات داریم و اون هم "مغز" هستش (3837430) (alef-11)
یادمه شوروی که از هم پاشسده بود دوستان صادر کننده ولی به تعبیر بهتر خارج کننده شروع کردن به صار کردن کالاهای بنجل به کشورهای تازه استقلال یافته سود کوتاه مدتی کردن ولی اعتبار ایران رو هم از بین بردن همه میگفتن جنس ایرانی تقلبیه کاش دولت اینها رو شناسایی میکرد و پوست اینها رو میکند که اینطور به کشور اسیب زدن (3837088) (alef-3)
برادر نویسنده ی مقاله، کار ازین حرفها گذشته صادرات که سهله شما دعا کن چیزای دیگمونو ازمون نگیرن.
برجام لطمه ی بدی به مملکت زد که نقصهایی که شما تو مقاله گفتی پیشش چیزی نیست. (3837198) (alef-13)
بله چیزهای دیگرمون را از ما نگیرند. عقل، انصاف، احترام، دین، ... البته دولت قبل چیزی باقی نگذاشت که اینها از ما بگیرند. (3837718) (alef-11)
ببخشید میشه بگید این دولت تا حالا از کدوم فرصت استفاده کرده؟ نه جان من یه موردم بگید قبوله؟ ۳ سال مملکت رو هواست. باور کنید حتی تو این سه سال حتی یه دستاورد وجود نداشته؟
یه سوال دیگه می دونم بی ربطه!!!!!
کسی میدونه سر صنعت فضابی چه بلایی اومده سه ساله هیچ خبری ازش نیس؟ (3837283) (alef-13)
اکثر ما ایرانی ها با تمرکز بر حواشی و فراموش کردن اصل هر چیزی کار رو به بیراهه میبریم.
اصل تجارت صرفا مبتنی بر اصول حاکم بر بازار آزاد است و بازار آزاد فقط با عرضه و تقاضا و کیفیت تنظیم میشود.
چه در تولید و فروش داخل و چه در صادرات به خارج اگر اصول بازار آزاد را یاد نگیریم و مسائل سیاسی و مذهبی و منفعت طلبی شخصی و عاجل را قاطی کار کنیم شکست حتمی خواهیم خورد. (3837417) (alef-11)
ما یک عده سودجو داریم که در حال خارج کردن مواد اولیه از کشور هستن و صادر کننده واقغی در کشور به نظر من نداریم (3837589) (alef-11)
اونچه که شما میگین بازار ازاد اساسش سودجویی است
بالاخره سودجویی خوبه یا بد؟!؟!؟؟!؟! (3840973) (alef-11)
فرصت جایگزین شدن،به جای ترکیه،در صادرات به روسیه و فرصتی که از دست رفت!!!!!(حداقل میوه و سبزیجات )دولت بی لیاقت و فرصت سوز در ت م ا م م م زمینه ها.در مورد خودم هم اینکه وامی که دو سال دنبالش بودن از 15 تومن به 5 تومن کاهش یافته!!!!هر چی فکر میکنم با کدام عقل سلیم و متر و معیار و با توجه به کدام تورم و جهش مثبت اقتصادی دام من کاهش یافته متوجه نمیشم،خلاصه که با من نفهم هستم یا مدیران تصمیم گیر!!!!فرصت صادرات به عراق و روسیه پیشکش (3837673) (alef-11)
احترام امامزاده به متولی ان است. هنگامیکه مصرف کننده و تولید کننده ایرانی به تولید داخلی احترام نمی گذارد چگونه انتظار داریم مثلا یک عراقی داشته باشد. (3837704) (alef-11)
قرارداد تجارت آزاد با عراق بسیار به نفع ایرانه چون عراقی ها چیز جدی ای جز نفت برای صادارت ندارند و تعرفه پایین ما برای کالاها باعث رقابت کالای عراقی برای تصاحب بازار داخل نمیشه. اما ما خیلی چیز ها داریم که به عراق بفرستیم که در صورت قرارداد تجارت آزاد با عراق میتونه رقبای ترکیه ای خودش رو از بازار عراق بیرون کنه به ویژه اگه عراق با ترکیه چنین قرارداد تجارت آزادی منعقد نکرده باشه. (3838961) (alef-11)
اول که دوستان باید جلوی صادرات کالای بی کیفیت مثل خودرو را به بازار عراق بگیرند تا برای اسم کشور و سایر کالاها بد نشود، دوما عراق باید حداقل بخشی از خسارت جنگ را به صورت غیر نقدی و از طریق تعرفه های ترجیحی برای ایران فراه کند، بالاخره 8 سال مملکت ما رو نابود کرده اند الان وقتش است که یک مقداری کمک کنند تا خرابی هایی که آنها ایجاد کرده اند را بهبود دهیم. با تشکر از مسئولین کرد و سنی و شیعه عراق و آرزوی توفیق در برابر داعش (3839090) (alef-11)
يكي از دلايل كاهش صادرات وجود تورم داخلي و ثابت ماندن قيمت ارز مي باشد. (3839511) (alef-11)