آیت الله آملی لاریجانی بابیان اینکه استقلال دستگاه قضایی و قضات یکی از دغدغههای مهم متفکران دنیاست، افزود: ایجاد تعادل بین این استقلال و آزادی بیانِ منتقدین و همچنین اختیارات مجلس و قوه مجریه بحث عمیقی است که بسیاری از افرادی که در بحث استقلال قضائی و حقوق اساسی کار کردهاند، این بحث را تشریح کردهاند.
به گزارش میزان، آیتالله آملی لاریجانی در همایش سراسری قوه قضائیه که از صبح امروز (یکشنبه) با حضور مسئولین عالی کشوری و قضایی در سالن اجلاس سران در حال برگزاری است، ضمن گرامیداشت هفته قوه قضائیه و یاد و خاطره شهدای هفتم تیر اظهار کرد: تشکر می کنم از همه مهمانان گرامی، همکاران گرانقدر قضایی، مقامات کشوری و لشکری و خصوصا ریاست محترم جمهور و ریاست محترم مجلس و همچنین ریاست محترم دفتر مقام معظم رهبری و وزرای محترم، نمایندگان مجلس و اعضای شورای نگهبان و اعضای مجلس خبرگان که در این مجلس حضور دارند.
وی ضمن تشکر از وزیر دادگستری برای ارائه گزارش خوبی که ارائه شد، افزود: گرچه بنده نسبت به گزارش مکتوب ایشان گلایهای دارم که در ابتدای این گزارش مطلبی را به نمایندگی از بنده فرمودند که چنین مطلبی نبوده؛ ولی در عین حال انتظار داریم دوستان مطالب را دقیق بنویسند و دقیق بگویند. هر مطلبی بار معنایی خودش را دارد و امیدواریم همه عزیزان در راستای اهداف انقلاب برای وحدت و همدلی تلاش کنند.
وی افزود: مطالبی که باید عرض کنم گزارشی است از وضعیت دستگاه قضایی و نقش دستگاه قضایی که اگر بخواهم یک گزارش اجمالی ارائه دهم به طول خواهد انجامید و بنده تلاش می کنم برخی نکات برجسته را ارائه کنم.
وی با تاکید براینکه امروز نظام جمهوری اسلامی یک نظام شکوفا و بالنده است و در منطقه حرف اول را می زند، گفت: این چیزی نیست که در داخل کشور مسئولین بگویند بلکه در اوایل انقلاب امام راحل با آن تیزبینی اینها را می دید که روزی این جمهوری اسلامی حرف اول را خواهد زد، بلکه امروز دشمنان ما اعتراف می کنند و می دانند جمهوری اسلامی در منطقه و کل سیاست های دنیا نقش دارد.
آیت الله آملی لاریجانی به فشارهای شورای امنیت برای تصویب مصوبات جدید علیه جمهوری اسلامی اشاره کرد و یادآور شد: این همه فشار در شورای امنیت برای اینکه به دنبال مصوبات جدید علیه جمهوری اسلامی بروند،اگر جمهوری اسلامی نقش و اقتداری در منطقه نداشت، اعتنایی نمیکردند و نیازی به این کار نمیدیدند.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: این فشارهای آمریکا به عنوان قلدر جهانی برای تحریم جمهوری اسلامی و فشار به دولتهای دنیا که با جمهوری اسلامی تعامل نداشته باشند، برای این است که می بینند جمهوری اسلامی در دنیا و منطقه نقش فزاینده دارد و همین دلیل به دنبال این تحرکات است.
تشریح دو نگاه به قوه قضائیه
آیت الله آملی لاریجانی مهمترین اصل قانون اساسی در مورد وظایف قوه قضائیه را اصل 156 این قانون دانست و گفت: بر حسب این اصل، قوه قضائیه قوهای مستقل است که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت است و عهده دار وظایفی است.
رئیس دستگاه قضا با برشمردن وظایف قوه قضائیه مطابق با قانون اساسی، بیان داشت: اولین وظیفه، رسیدگی و صدور حکم در مورد تظلمات، شکایات و حل و فصل دعاوی و رفع خصومت، دومین وظیفه احیای حقوق عامه و گسترش حق و آزادی های مشروع، سومین وظیفه نظارت بر حسن اجرای قوانین، چهارم کشف جرم و تعقیب مجازات و تعزیر مجرمین و اجرای حدود و مقررات مدون جزایی اسلام، پنجم اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین میباشد.
وی ادامه داد: در اصل 57 قانون اساسی، تصریح شده که قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران عبارتند از قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضائیه که زیر نظر ولایت مطلقه فقیه اعمال میگردد. این قوا مستقل از یکدیگر هستند.
آیت الله آملی لاریجانی با اشاره به اصل 61 قانون اساسی افزود: این اصل نیاز به یک تحلیل و تفسیر دارد و آن این است که اعمال قوه قضائیه به وسیله دادگاه های دادگستری است که باید طبق موازین اسلامی تشکیل شود و به حل و فصل دعاوی و گسترش عدالت بپردازد.
وی افزود: مقصود بنده از قرائت این چند اصل برای توجه دادن به نکته ای است که گاهی مغفول می ماند. ما در تشخیص نقش و جایگاه قوه قضائیه می توانیم دو نگاه داشته باشیم. یک نگاه، نگاه کلی و بیرونی است. برای اینکه ببنیم قوه قضائیه چه جایگاهی دارد آن را در کل جغرافیای نظام اسلامی نگاه می کنیم و نظام جمهوری اسلامی را در کل دنیا و منطقه ملحوظ می داریم که چه نقشی دارد. یک نگاه درونی هم داریم که قوه قضائیه قوهای است دارای تشکیلات و از اجزایی تشکیل شده است.
آیت الله آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: یک نکته مهم برای کل قوه قضائیه عبارت است از شناخت جایگاه و نقش آن در اصل نظام جمهوری که این نگاه را از قانون اساسی می توان استفاده کرد.
رئیس قوه قضائیه ادامه داد: وقتی قانون اساسی در اصل 57 تصریح میکند که جمهوری اسلامی از سه قوه مختلف تشکیل شده است و زیر نظر ولایت امر اعمال می شود، اینجا به نظر می رسد همین نگاه بیرونی است و می خواهد بگوید در کل نظام جمهوری اسلامی چه نقشی دارد و ما اگر این نگاه را در مورد قوه قضائیه -کما اینکه درون قوای دیگر هم داریم- داشته باشیم، آنوقت هم نوع نگاه ما به وظیفهمان، اهمیت وظیفهمان و حساسیتمان به انجام وظایف دو چندان خواهد شد.
وی بیان داشت: نگاه بیرونی به دستگاه قضا موجب می شود وقتی ما وضعیت نظام جمهوری اسلامی را در منطقه مشاهده میکنیم و وقتی دخالت قوه قضائیه و تاثیرش را و خدماتی که به مردم در این نظام ارائه می کند را می بینیم، آنوقت برای ما روشن می شود که خدمت کردن در این دستگاه کار بزرگی است که اگر با اخلاص در نیت توام شود، یکی از بالاترین عبادات است؛ چراکه هم خدمت است به مردم و هم برای استقرار بیشتر و شکوفایی بیشتر جمهوری اسلامی و تکامل این نظام الهی این نقش، نقش بسیار پررنگ و با اهمیتی است.
رئیس دستگاه قضا اظهار کرد: ما به وطن خودمان عشق می ورزیم و ملیت ایرانی را در سرتاسر تمدن دنیا موثر می دانیم؛ کمااینکه تاریخ، این مسئله را ثابت کرده، منتهی فراتر از آن ما یک همبستگی و دلبستگی ایمانی به نظام جمهوری اسلامی داریم؛ همانطور که میلیونها مسلمان در دنیا این احساس دلبستگی و همبستگی را دارند که ما نباید از این غافل شویم.
وی خاطرنشان کرد: در قوه قضائیه باید توجه کنیم هر خدمتی که در این قوه انجام می دهیم، در ارکان این نظام و تاثیر آن در منطقه و دنیا نقش دارد و آن وقت است که بازتابهای عمل خودمان را بسیار فراتر از مجموعهای که در آن کار میکنیم، خواهیم دید و این نگاه بیرونی بسیار مهم است.
استقلال دستگاه قضائی به نفع همه نظام است
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه در قانون اساسی توجه ویژهای به موضوع استقلال قوه قضائیه شده است، گفت: در اصل 156 قانون اساسی مجددا پس از اصل 57 تصریح میشود که قوه قضائیه یک قوه مستقل است و این تأکید بر استقلال غیر از مبحث استقلال قاضی است و بسیار با اهمیت است.
وی بابیان اینکه استقلال دستگاه قضایی و قضات یکی از دغدغههای مهم متفکران دنیاست، افزود: ایجاد تعادل بین این استقلال و آزادی بیان منتقدین و همچنین اختیارات مجلس و قوه مجریه بحث عمیقی است که بسیاری از افرادی که در بحث استقلال قضایی و حقوق اساسی کار کردهاند، این بحث را تشریح کردهاند.
آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه استقلال قاضی و استقلال دستگاه قضایی به نفع همه نظام است و باید ارج نهاده شود، اظهار کرد: استقلال دستگاه قضایی حتی در مواقعی که قوه مجریه طرف حکم قضایی است، به نفع این قوه نیز میباشد و به نفع قوه مقننه نیز هست.
اننقاد رئیس قوه قضائیه از برخی رسانهها و بیان برخی سخنان در مجلس
رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه استقلال قاضی تضمین کننده عدالت است، بیان داشت : اگر قاضی مستقل نباشد،حتما در حکمش خدشه ایجاد میشود و این با عدالت منافات دارد؛ استقلال دستگاه قضا یعنی این دستگاه تحت تاثیر قوای دیگر و یا فشارهای سیاسی و یا اجتماعی حکم نکند .
آیت الله آملی لاریجانی گفت: من امروز میخواهم از وضعیت برخی رسانهها در کشور و برخی سخنان که در مجلس گفته میشود انتقاد کنم؛ گاهی به عنوان انتقاد مطالبی مطرح می شود که درعمل زیر سئوال بردن استقلال دستگاه قضائی است و انتقاد محسوب نمیشود.
وی ادامه داد: اینکه در رسانههای جمعی بخواهند به دستگاه قضائی فشار وارد کنند که یک طرف را داشته باشد، مخالف استقلال دستگاه قضائی است.
آیت الله آملی لاریجانی اظهار کرد: در قانون اساسی تصریح میشود قوه قضائیه برای حل و فصل دعاوی است و در کتب فقهی تحت عنوان "فصل الخصومة" آمده است؛ ما الان میبینیم به بهانه نقادی کردن آرای قضات یا دستگاه قضایی تحت فشار قرار میگیرد؛ یک آقایی بلند می شود بعد از حکم یک پرونده میگوید که چنین حکمی در تاریخ سه هزار ساله ایران صادر نشده است؛ این توهین به قوه قضائیه و همچنین مخالف استقلال دستگاه قضائی میباشد.
حکم دادگاه که رافع تخاصم است، نباید زیر سئوال برده شود
رئیس قوه قضائیه ادامه داد: ما نمیخواهیم دیوار بکشیم و نمیخواهیم دور قوه قضائیه حصار بکشیم و قضات دستگاه قضائی را مصون نمیدانیم؛ اما فصل الخصومة بودن، ماهیت کار قضائی است و نباید حکم دادگاه را که رافع تخاصم است، زیر سئوال ببریم.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه ما باید در جامعه و مجامع مختلف، مستدل و مستند صحبت کنیم، تصریح کرد: من همواره به مسئولان عالی قضایی گفتهام که در حدی که پروندهها اجازه میدهند، به سایر دستگاهها در رابطه با محتویات این پروندهها پاسخ دهند. البته در کشورهای پیشرفته نیز چنین رسمی وجود ندارد که دائما آرای قضات و دستگاه قضائی را زیر سوال ببرند.
آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه این سخن رئیس جمهور که گفت بگذارید آرا ء مطرح شود، درست است، افزود: هم اکنون نیز اینچنین است و پژوهشگاه قوه قضائیه برای نقادی آراء برنامههایی را تدوین کرده است و آرای قضات با حضور خود آنها و با حضور نقادانی از دانشگاه و قوه قضائیه موردنقد قرار میگیرد و اتفاقا طبق گزارشی که دادند، در این جلسات بسیاری از قضات از آرایی که صادر کردهاند، به صورت مستدل و محکم دفاع میکنند. چنانچه طبق گزارشی که به من دادهاند بسیاری از اساتید دانشگاهها که در این جلسات حضور داشتند، اعلام کردند که ما فکر نمیکردیم قضات تا این حد مستدل و قاطعانه از احکامشان دفاع کنند.
رئیس قوه قضائیه گفت: یک سامانه هم طراحی شده است که از طریق آن با حذف اسامی موجود در پروندهها میتوان پرونده و آرای آن را در اختیار کسانی که میتوانند استفاده کنند، قرار داد.
در انگلستان هم ورود نمایندگان مجلس به پروندههای قضائی محدودیت دارد
رئیس دستگاه قضائی کشور اظهار کرد: این امور نباید به اینجا بیانجامد که کار دستگاه قضائی که حل و فصل دعاوی و رفع تخاصمات است، به روزنامهها کشیده شود و در مجلس محترم نمایندهای بگوید چرا قاضی اینچنین حکم کرده است؛ این درست نیست؛ ما نباید این خاصیت قوه قضائیه را زیر سوال ببریم؛ چرا که هم خلاف استقلال دستگاه قضائی است و هم خلاف قانون اساسی میباشد.
وی اظهار کرد: یکی از نویسندگان تصریح میکند که در انگلستان حتی انتقاد و ورود نمایندگان مجلس عوام این کشور به پروندههای قضائی محدودیت دارد تا اینکه استقلال دستگاه قضایی حفظ شود.
آیت الله آملی لاریجانی اظهار کرد: امیدواریم که در بحث استقلال دستگاه قضائی همه این نکته را رعایت کنند و همه بتوانیم از یک دستگاه مستقل و قوی برخوردار باشیم.
تشریح نقش قوه قضائیه در جلوگیری از نفوذ
رئیس قوه قضائیه در ادامه با اشاره به مبحث نفوذ دشمن و نقش قوه قضائیه در جلوگیری از نفوذ بیان داشت: وقتی ما با نگاهی کلی و بیرونی به نظام جمهوری اسلامی وقوه قضائیه می کنیم، متوجه میشویم که اقتدار جمهوری اسلامی موجب شده که دشمنان بعد از طی مراحل مختلف اعم از کودتا، جنگهای نیابتی در منطقه و تحریمهای سختگیرانه به فکر نفوذ درنظام جمهوری اسلامی باشند.
وی گفت: دشمنان وقتی دیدند کودتا شکست خورد و تجاوز نظامی نیابتی در جنگ 8 ساله نیز با شکست مواجه شد و همچنین تحریمهای سختگیرانهشان جواب نداد، به دنبال نفوذ آمدند.
خبر در حال تکمیل است...