به گزارش خبرنگار اقتصادی
الف؛ عصر روز یکشنبه حسن روحانی پس از اینکه کابینهاش از مجلس رای اعتماد گرفت؛ در حکمی محمد نهاوندیان را به عنوان معاون اقتصادی رئیسجمهور، منصوب کرد.
درحالیکه پیش از معرفی وزرای پیشنهادی به مجلس، شنیدهها حاکی از این بود که نهاوندیان برای تصدی در وزارت اقتصاد معرفی خواهد شد، اما این تصمیم در دقیقه 90 تغییر کرد و ناگهان مسعود کرباسیان به مجلس معرفی شد که توانست از نمایندگان رای اعتماد بگیرد. یکی از دلیل این تغییر ناگهانی نگاه و فضای منفی نسبت معرفی نهاوندیان بود که باعث شد حسن روحانی این تغییر را در دقایق پایانی بگیرد.
حسن روحانی بعدازاینکه 16 نفر از 17 وزیر پیشنهادی به مجلس، رای اعتماد گرفتند، در حکمی محمد نهاوندیان را که پیشازاین رئیس دفتر رئیسجمهور بود، به عنوان معاون اقتصادی رئیسجمهور انتخاب و منصوب کرد؛ پستی که 20 سال پیش مرحوم نوربخش به عنوان وزیر اقتصاد و معاون اقتصادی رئیسجمهور در دولت مرحوم آیت ا... هاشمی رفسنجانی داشت و بهنوعی احیاکننده این سمت بعد از بیش از دو دهه است.
با توجه به حضور مسعود کرباسیان در سمت وزیر اقتصاد و مسعود نیلی در سمتهای دستیار ویژه رئیسجمهور در امور اقتصادی و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی و محمدباقر نوبخت به عنوان رئیس سازمان برنامهوبودجه، شرح وظایف محمد نهاوندیان به عنوان معاون اقتصادی رئیسجمهور مشخص نیست و برخی این انتصاب را برای هماهنگی و برخی دیگر هم به عنوان ریاست تیم اقتصادی دولت عنوان میکنند.
حضور معاون اقتصادی به نفع اقتصاد ایران نیست
حسین راغفر استاد دانشگاه الزهرا در گفتگو با خبرنگار اقتصادی الف؛ در مورد اینکه انتصاب محمد نهاوندیان به عنوان معاون اقتصادی، با توجه به حضور مسعود کرباسیان، آن را چگونه ارزیابی میکند، گفت: این تعدد مراکز تصمیمگیری بخصوص در حوزه اقتصادی قطعاً به نفع اقتصاد ایران نیست.
وی افزود: با توجه به این پست، به نظرم برای اقتصادی که در آن هیچ استراتژی توسعه مشخصی وجود ندارد، این امکان را فراهم میکنم که هر فردی هر جوری و روشی که خواست، رفتار کند؛ زیرا نهادها و گروهها متعددی در این سیستم و اقتصاد حضور دارند و این فلسفه که وقتی وزیر اقتصاد و اینهمه نهادهای مختلف اقتصادی مانند سازمان برنامهوبودجه وجود دارد، دلیل اینکه یکنهاد دیگر هم دوباره ایجاد میشود، مشخص نیست برای چه هدفی است.
عضو هیئتعلمی دانشگاه الزهرا گفت: واقعاً به نظرم این موضوع فقط به آشفته شدن فضای تصمیمگیری در حوزه اقتصاد منجر میشود و ممکن است نهاوندیان سیاستگذاری کند و کرباسیان اجرا و این هم تصویری دیگر باشد و زیرا نهاوندیان نقش خیلی کلیدی در دولت دارند.
معاونت اقتصادی با طراحی روحانی ایجاد شد/اقتصاد به فروارد دارد
طهماسب مظاهری وزیر اسبق اقتصاد هم در خصوص پست معاونت اقتصادی رئیسجمهور، به خبرنگار الف؛ گفت: حتماً برای ایجاد این معاونت و تنظیم تیم اقتصادی برنامهریزی شده است؛ مانند یک مربی تیم فوتبال که برخی مواقع بازکنان خود را 5-3-3 و یا زمانی 4-4-2 چینش میکند یا اینکه زمانی که به پیروزی و برد نیاز دارد که از سیستم 4-2-5 استفاده میکند همه اینها به استراتژی آن مربی فوتبال بستگی دارد، زیرا هم بازیکنان خود خوب میشناسد و هم تنظیم و طراحی یک تیم کاری به دانش و تجربه مربی و شناختی از اعضای تیم خودش، بستگی دارد.
وی افزود: مربی میداند که هرکدام از اعضای تیمش چه قدرتی و کارایی دارد و هدفشان از چینش برای چیست؛ زمانی هدف تیم فوتبال کسب مساوی است و یا اینکه زمانی پیروزی برای آن حیاتی و مهم است که درنتیجه مهاجم خود را در بازی بیشتر میکند که یا به پیروزی میرسد یا اینکه اگر بازی را باخت فرق نمیکند و همه اینها به طراحی مربی بستگی دارد زیرا مربی یک بازی فوتبال طراحی کننده است و در این مورد هم خود آقای رئیسجمهور طراح هستند و اینگونه تنظیم کرده است که در کنار سه دستگاه اصلی یک معاونت اقتصادی در نهاد ریاست جمهوری ایجاد شود و نقشی داشته باشد.
هیچ اطلاعی از اینکه نقش این معاونت چیست؛ نیست/مرحوم نوربخش هاهنگ کننده تیم اقتصادی بود
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: هیچ اطلاعی از اینکه نقش این معاونت چه چیزی است، در دسترس نیست و باید منتظر ماند که چه اتفاقی رخ خواهد داد و در ماههای آتی عملکرد را مشاهده کرد، اما بهطور طبیعی میتوان فرض کرد و فرض و حدسم این است مسؤولیت اجرایی به عهده معاونت اقتصادی رئیسجمهور نیست و مسؤولیت هماهنگی تیم اقتصادی دولت را دارد.
مظاهری با اشاره به اینکه تجربه معاونت اقتصادی را داریم و در دوره کوتاهی که مرحوم دکتر نوربخش معاون اقتصادی رئیسجمهوری بود، گفت: در آن زمان مسؤولیت معاونت اقتصادی و اقداماتی که انجام میداد، صرفاً انجام یک هماهنگی در بین اعضای تیم اقتصادی دولت بود و یا مثلاً در مورد اختلافها و نظرات متفاوتی که مطرح میشد، ایشان به عنوان ریشسفید تیم اقتصادی درباره آن نظر میداد و به رئیسجمهور کمک برای تصمیمگیری کمک میکرد.
به گفته وی، ممکن است بگویند مسؤولیت هماهنگی تیم اقتصادی با رئیسجمهور است، اما معاون اقتصادی مانند هر معاون دیگری در هر سازمان وظیفه کمک به رئیس آن دستگاه را دارد، بنابراین اگر آقای نهاوندی در این دوره و دکتر نوربخش در آن دوره اقدام موفقی را انجام دادند و کار موفقشان میتوان این باشد که به رئیسجمهور برای هماهنگی بیشتر و بهتر کمک کرده تا درجایی که نیاز به هماهنگی است، راحتیتر و سریعتر تصمیمگیری کنند.
نیاز روحانی به هماهنگی تیم اقتصادی دولت/نهاوندیان ویژگی هماهنگ کننده را دارد
وزیر اسبق اقتصاد در دولت اصلاحات با اشاره به اینکه فرضی دیگری هم از این اقدام میتوان داشت که چرا رئیسجمهور این اقدام را انجام دادند، گفت: دلیل آن ممکن است این باشد که این روزها و برای دوره دوم آقای روحانی هماهنگی در تیم اقتصادی اهمیت روزافزونی، جدی و شماره یک را پیدا کرد و این دلیل به عنوان یک عضو ستاد اقتصادی دولت، یک هماهنگکنندهای در مقیاس معاون رئیسجمهور تعیین کردند.
مظاهری با اشاره به انتخاب نهاوندیان برای سمت معاون اقتصادی رئیسجمهور، اظهار کرد: نهاوندیان ویژگیهای یک هماهنگکننده را دارد و تا جایی که شناخت دارم به دانش تئوریک و دانش کلاسیک درزمینهٔ مسائل اقتصادی تسلط داشته و ازاینجهت غنی است؛ همدرس خوب خوانده و هم خوب درسخوانده است؛ البته ممکن است گفته شود تجربه اجرایی ندارند درحالیکه در این سمت اجرایی به عهده ندارد.
وی تصریح کرد: نهاوندیان به عنوان هماهنگکننده تیم اقتصادی دولت؛ فردی دارای دانش اقتصادی تئوریک خوب و درعینحال شخصی متین، خوشبیان و خوش گفتگو است که ویژگی یک هماهنگکننده یک تیم اقتصادی را دارد و امیدواریم به عنوان عضو جدید تیم اقتصادی این وظیفه هماهنگی را خوب انجام دهد و به رئیسجمهور در سر بزنگاههایی که باید تصمیمات سخت گرفته شود، کمک کرده تا این تصمیم سخت بهآسانی گرفته شود.
اقتصاد ایران نیازمند تصمیمات سخت، اما خوب است
رئیس اسبق بانک مرکزی با بیان اینکه امروز دو نوع تصمیمگیری در دولت وجود دارد، گفت: یکی تصمیمات راحت و بد است که هر دولتی میتواند انجام دهد و دیگری تصمیمات خوب و سخت است؛ وضعیت امروز اقتصادی ایران بهگونهای شده است که باید تصمیمات سخت بیشتری گرفته شود؛ چند تصمیم سخت مانند عمل جراحی و انجام کارهای زیربنایی جدی در اقتصاد باید اجرایی شود که گرفتن این تصمیمات سخت برای رئیسجمهور یعنی قبول تبعات احتمالی منفی در کوتاهمدت و به اثرات مثبت در درازمدت است.
مظاهری اضافه کرد: در این دوره و اکنون اقتصاد ایران نیازمند تصمیم سخت است و اگر این تصمیمات سخت را گرفته نشود، با تصمیمات راحت و بد نمیتوان کشور و مملکت را از شرایط فعلی به وضعیت مناسبی که تولید، اشتغال و رونق اقتصادی ایجاد شود، رساند و برای گرفتن تصمیمات سخت و خوب، یک مشاوره و یا معاون اقتصادی هماهنگکننده که به رئیسجمهور کمک کند، نیاز داریم تا تصمیمات سخت را با دیده بهتر و روشنتر و با افق دید وسیعتر اتخاذ کرده تا هم منافع درازمدت اقتصاد ایران را تأمین کند و هم در کوتاهمدت.
جراحی خونریزی دارد، اما سلامتی میآورد
وی با تأکید بر اینکه تصمیمات سخت مانند عمل جراحی است و در کوتاه عوارضی مثل زخمی شدن، خونریزی و بیهوشی دارد، بیان کرد: اما این عمل جراحی در درازمدت سلامتی با خود همراه دارد و باتحمل سختیهای کوتاهمدت آن، رئیسجمهور، بتواند تصمیمات سخت را با آرامش بیشتری انجام دهد؛ البته نهتنها برای گرفتن تصمیمات سخت و خوب و لازم به رئیسجمهور کمک کند، بلکه به مردم هم بایستی در خصوص این تصمیمات توضیح و توجیه کرد و معاون اقتصادی بتواند ابعاد تصمیمات سخت را برای مردم توضیح و شفاف کند.
این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی گفت: اگر تصمیمی در کوتاهمدت، سختی ایجاد کند و در بلندمدت مفید باشد باید برای مردم شفاف شود و تیم اقتصادی دولت یکی از نیازهایی که نسبت به دوره قبل دارد، این است که باید با مردم بیشتر سخن گفته و توجیه کنند، بلاخص در مورد تصمیمات سخت و خوبی که باید در آینده گرفته شود. امیدواریم آقای نهاوندیان این وظیفه را انجام دهد و اگر این مسیر مورد هدفگذاری باشد، نهتنها ناهماهنگی را بیشتر نمیکند، بلکه موجب هماهنگی بیشتر تیم و روان شدن تصمیمگیریها را به همراه دارد.
وزیر اسبق اقتصاد در پایان گفت: البته کنار نهاوندیان معاون اقتصادی، مسعود نیلی دستیار ویژه رئیسجمهور در امور اقتصادی و مسئول هماهنگی اقتصادی هم حضور دارد که او همهم از ویژگیهایی برخوردار است و تیم که چیده شده، سنجیده، معقول است و افراد باتجربه؛ دارای دانش و شخصیت متینی هستند؛ اگر این هماهنگی برقرار شود و فرض بر این موضوع باشد که باید سرعت بیشتری به مسیر اصلاحات اقتصادی داده شود، انشاا... نتایج خوب آن را مردم لمس خواهند کرد.