داخلی صفحه اقتصادی آرشيو خبر

۴

زیاده‌خواهی ترکمن‌ها مانع حصول توافق گازی شد/ ایران مذاکرات را ترک کرد

بخش اقتصادی الف، 10 دی 95

هیات ایرانی که باوجود درخواست مالی غیرمنطقی ترکمن‌ها برای مذاکره درباره اختلاف پیش آمده در حوزه صادرات گاز به این کشور سفر کرده بود، پس از ۲۴ ساعت مذاکرات فشرده، به دلیل اصرار طرف مقابل بر خواسته‌های غیرمنطقی، این کشور را ترک کرد.

یک منبع آگاه در گفت‌وگو با ایسنا با تایید این خبر گفت: پس از آن که ترکمنستان با اعلام مواضع زیاده خواهانه خود، تهدید کرده بود در صورت موافقت نکردن ایران با این شروط، گاز صادراتی خود را قطع خواهد کرد، هیاتی از ایران به سرپرستی حمیدرضا عراقی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز به عشق آباد سفر کرد تا با مذاکراتی، اختلافات موجود را برطرف کند.

به گفته وی، این مذاکرات که از چهارشنبه شب آغاز شده بود و تا پنج شنبه شب به طول انجامید در نهایت به حصول توافق منجر شد، اما طرف ترکمن صبح جمعه به جای امضای توافق صورت گرفته، بار دیگر بر مواضع اولیه خود تاکید کرده است که هیات ایرانی نیز با نپذیرفتن این شرایط مذاکرات را ترک کرده است.

این منبع آگاه در ادامه درباره جزییات مذاکرات ایران و ترکمنستان درباره صادرات گاز، تصریح کرد: ترکمنستان مبلغی را به عنوان بدهی در دولت گذشته مطرح می کند و خواستار دریافت یک جای این مبلغ است، این درحالی است که از زمان آغاز به کار این دولت، حساب گاز دریافتی به طور کامل پرداخت شده است و اکنون نیز هیات ایرانی پذیرفته بود که میزان بدهی مورد ادعای ترکمنستان را پس از تایید در نهادی بین المللی به صورت تقسیط شده پرداخت کند که ترکمن‌ها ابتدا این شرایط را پذیرفتند، اما درنهایت بار دیگر بر مواضع اولیه خود تاکید کردند که منجر به ترک مذاکرات از سوی هیات ایرانی شد.

به گفته وی، ترکمنستان با وجود حاصل نشدن توافق، هنوز شیر صادرات گاز به ایران را نبسته است. اما آن طور که پیشتر اعلام کرده بود قصد داشت از اول ژانویه صادرات گاز به ایران را متوقف کند.

به گزارش ایسنا، بدعهدی همسایگان شمالی کشورمان در فروش گاز به ایران علاوه بر دولت، صدای اعتراض مجلس نشینان را هم بلندکرده است. به طوریکه فریدون حسنوند، رییس کمیسیون انرژی مجلس، تهدید دولت ترکمنستان (ترکمن‌گاز) در موضوع قطع گاز به ایران را خلاف تعهدات عرف دیپلماتیک دانسته و بهروز نعمتی عضو دیگر این کمیسیون نیز اعلام کرده است امکان قطع واردات گاز از ترکمنستان وجود دارد.

براساس این گزارش، واردات گاز از ترکمنستان از زمانی آغاز شد که ایران با وجود دارا بودن بزرگترین ذخایر گازی، به دلیل به بهره‌برداری نرسیدن کامل این ذخایر همواره با آغاز فصل سرما به دلیل افزایش مصرف گاز در بخش خانگی دچار مشکلاتی از قبیل قطع و یا افت فشار گاز دردیگر بخشها میشد و برای آنکه مشکلی در مناطق شمالی کشور ایجاد نشود قرارداد واردات گاز از ترکمنستان را امضاکرد.

قراردادی که باعث شده ترکمنها هر سال با آغاز سرما، لرزه به تن کشور مان و به خصوص مناطق شمالی آن بیاندازند و تهدید کنند که شیر گاز خود را با هدف افزایش قیمت روی ایران می‌بندند.

باید گفت سناریوی بازوبسته کردن شیر گاز ترکمنستان روی ایران از زمستان سال ۸۶ دنباله دار شد که ترکمنها در شرایط بحرانی دست به کار شده و خواسته های غیرمعقولی برای تامین گاز دراوج سرما مطرح کرده ومتاسفانه به هدف خود نیز رسیده بودند، ازآن سال به بعد نیز چندین بار تلاش خود را کردند که درشرایط سخت دست کشورمان را درپوست گردو بگذارند و درخواستهای غیرمعقولی را مطرح کنند که البته چندان موفق نبودند.

داستان غیرمنطقی این سناریو مجددا امسال ازسوی ترکمنها مطرح شد و شنیده‌ها حاکی از ادعای ترکمنستان برای پرداخت ۲ میلیارد دلار ازسوی ایران بابت مابه‌التفاوت افزایش قیمت گاز وارداتی از این کشور حکایت میکرد، اما این درحالی است که قراردادهای خرید و فروش گاز قراردادهای بلندمدتی هستند که موارد اختلاف طرفین درآن صرفا ازطریق مراجعه به داور مرضی الطرفین امکانپذیر است و این روش معمول نیست که همزمان با اوج نیاز کشورخریدار، فروشنده به نوعی اقدام به مطرح کردن شرایط غیرمنطقی وغیرقانونی کند.

وزارت نفت در این راستا برخی رفتارهای طرف ترکمن را برخلاف چارچوب قرارداد و برخلاف روح معاضدت، حسن همجواری وهمکاری دو کشور دانسته وعملا تصریح کرده است که درصورت عمل نکردن آنها به تعهداتشان آن را مصداق پیمان شکنی و موجب فسخ دائم قرارداد تجارت گاز با این کشورخواهد دانست.

شواهد و قرائن حاکی ازآن است که تمهیدات لازم برای تامین سوخت زمستانی به‌ویژه دراستانهای شمالی صورت گرفته واین اطمینان وجود دارد که با همکاری مردم مشکلی برای تامین سوخت زمستانی وجود نخواهد داشت.