تلکس

پيوندها

RSS

کد مطلب: 506100

تاریخ انتشار : دوشنبه ۶ شهريور ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۳۱

موضوع سربازی هر از گاهی در رسانه ها مطرح می شود، یا از جهت حوادثی که گاهی رخ می دهد، یا کنکاش از چرایی آن یا از جهت واکاوی نقش و سربازی در جغرافیای سیاسی امنیتی کنونی دنیا. اما این طرح مسئله ها و بیان چالش ها، این که زیاد یا کم بودن تعداد سربازان وظیفه تا چه میزان می تواند به توان رزمی یک کشور کمک کند، این که چه نقش تعریف شده ای در کنار تجهیزات پیشرفته نظامی کنونی برای سرباز مشخص شده؟ و... کمتر از طرف تصمیم سازان پاسخی دریافت کرده است.

وقتی که مخاطبان خبرهایی از این دست می توانند نظرات خود را در قالب پیام مطرح کنند، سیلی از گلایه ها از فراموش کردن مباحث درسی، کار یا مسئولیت نامرتبط با توان و تحصیلات، سخت گیری های زیاد، پرداختی ناچیز، مدت طولانی و ... سرباز می کند اما متاسفانه در دنیای که باید پژوهش و تحقیق محور تصمیم سازی باشد، به نظر نمی رسد در مورد این پدیده مهم و فراگیر اجتماعی هیچ یکی از دانشگاه ها یا مرکز تحقیقاتی قدم پیش گذاشته و درباره جوانب مختلف آن تحقیق و پژوهش نمایند.

نکته اول اینجاست که برخلاف برخی قرائت های رسمی، همه ما می دانیم که دست کم برای غالب جوانان و مردم، سربازی امری از سر انتخاب و علاقه نیست. خاطرمان باشد سال ها قبل که موضوع خرید سربازی مطرح شد، معترضانی که موفق هم بودند اشکالشان بر این بود که چرا مرفهین نباید به سربازی بروند! یعنی این سختی باید شامل همه باشد! از این گذشته رویه کنونی قوانین و مشوق ها هم وجود همین نظر را در بین مسئولان تایید می کند. بخشیدن سربازی فرزندان جانبازان، کاهش مدت خدمت یا دادن مرخصی به عنوان تشویق و برعکس افزایش خدمت به عنوان مجازات همه و همه نشان از این دارد که اصل خدمت سربازی به عنوان نوعی اجبار و الزام برای جوانان مورد پذیرش همگان است و حرفهایی که در مقابل آن زده می شود بیشتر تعارف هستند تا بیان واقعیت.

نکته دوم: وجود میلیون ها سرباز وظیفه، در کدام جنگ فرضی مفید خواهد بود؟ آیا در جنگ تحمیلی این مردم نبودند که در قالب بسیجی و در کنار ارتش و سپاه رشادت ها و قهرمانی ها آفریدند؟ تاریخ معاصر ما نشان داده که عامل تعیین کننده در جنگ نه اجبار کردن، بلکه عشق و شعور مردم برای حفظ آرمان ها و سرزمین خود بوده که نقش اصلی را ایفا کرده است، لذا تاکید فراوان بر داشتن حجم بزرگی از نیروهای پیاده بدون انگیزه چه سودی خواهد داشت؟ از قدیم هم گفته اند: "یکی مرد جنگی به از صد هزار". نیروی زبده و آموزش دیده آن هم در دوران کنونی که دیگر جنگ فرسایشی و جبهه های گسترده نبرد جای خود را به موشک های دوربرد و هواپیماهای جنگی و جنگ های چند روزه و چند هفته داده است، نقش بسیار پررنگ تری ایفا می نمایند.

نکته سوم: علاوه بر لزوم پژوهش برای بازتعریف "سربازی" منطبق با شرایط کنونی و آینده جامعه و جهان، مدت آن هم محل چالش دیگر است. هر سرباز طی 3 ماه، آموزش های گوناگون رزمی و عقیدتی می بیند اما بقیه مدت یعنی 21 ماه باید در دستگاه های نظامی کار کند، جدای از این که تا چه حد این مراکز می توانند از رشته ها و تخصص های گوناگون مطابق با توان آن ها استفاده کنند، این حجم زیاد از سربازان وظیفه نیازمند فضای نگهداری، کادر هدایت کننده، تعریف وظیفه، لباس، خوراک و حقوق (هر چند اندک) هستند، این افراد باید بین شهرها یا در شهرها مرتب در حال تردد باشند که همه این ها هزینه های بزرگی را به کشور و خود ایشان به ویژه از جهت معطل ماندن تخصصی که دارند وارد می کند. فرض کنید یک مهندس الکترونیک، یک تکنیسن مخابرات و ... دو سال دفترداری کند در حالی که بتواند در جامعه به کار تخصصی خود بپردازد و ضمن افزودن تجربه، خدمت با کیفیت تری عرضه کند، این عدم عرضه خود خسارت تلقی می شود.

به عنوان یک پیشنهاد قابل نقد و بررسی، در شرایط کنونی و تا وقتی پژوهشی جامع که مسلم انجام و عمل آن به خیر و صلاح جامعه خواهد بود، امکان این امر وجود دارد که مشمولان سربازی پس از دیدن دوره آموزشی به مدت همان 21 ماه آماده به احضار باشند، یعنی التزام داشته باشند که اگر هر نوع نیاز عمومی اعم از حوادث طبیعی یا نظامی رخ داد در فاصله 24 ساعت خود را به واحد تعیین شده معرفی کنند. مطابق با رویه کنونی هم پس از دو سال کارت پایان خدمت آنها صادر شود. هزینه ای هم که از این راه صرفه جویی خواهد شد می تواند موجب به سامان شدن و استخدام افسران و درجه دارانی شود که با اختیار و انتخاب خود به نظام رفته و با آموزش های حرفه ای بتوانند به کشور خدمت کنند. یعنی به جای این که نظام وظیفه چند میلیون سرباز را در پادگان ها و به صورت ناخواسته آماده نگه دارد، آن ها در خانه و جامعه و محله خود زندگی کنند اما بدانند طی مدت مشخصی (فعلا همان 21 ماه) موظف هستند هر زمانی نیازی احساس شد به پادگان ها مراجعه کنند، کاری که الان در مورد فراخوان مشمولان جدید می شود، کاری که در هلال احمر در مواقع حوادث طبیعی مشاهده می شود.

کلمات کلیدی : حمید مقیمی

 

تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.

Copyright© Alef, all rights reserved.