رایزنی عربستان با پوتین برای عدم حمایت از بشار اسد
بخش خارجی الف، 29 خرداد 94
29 خرداد 1394 ساعت 0:07
محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی، چهارشنبه به‌دعوت دولت روسیه و با دستور پادشاه سعودی عازم مسکو شد. این نخستین سفر رسمی وزیر دفاع سعودی به روسیه است.
دیدار شاهزاده محمد بن سلمان از روسیه و ملاقات وی با ولادیمیر پوتین در سن پترزبورگ آن هم در حاشیه یک نشست بزرگ اقتصادی که روسیه همه ساله به صورت دوره ای با حضور شخصیت های مطرح بین المللی آن را برگزار می کند یک رخداد مهم به شمار می آید.
در ماه های اخیر با افزایش اختلافات بر سر مسائل منطقه ای و انتقادات فزاینده روسیه و عربستان از همدیگر، روابط دو کشور دچار تنش های شدید شده بود. خبرگزاری ها محورهای احتمالی گفت و گوهای دو طرف را اوضاع سوریه، یمن، پرونده هسته ای ایران، قیمت نفت و گسترش همکاری اقتصادی و نظامی عنوان کرده اند.
درباره این موارد می توان به نکات زیر اشاره کرد:
- ائتلاف ضد سوری که شامل آمریکا، ترکیه و عربستان سعودی است، مشغول متمرکز کردن کوشش خود برای وارد کردن ضربه نهایی به سوریه است. سناریوی نظامی خوشبینانه آن‌ها ناظر بر سقوط بشار اسد و تصرف دمشق است. کشورهای فوق، این اواخر گروه جیش الفتح را به سرکردگی جبهه النصره( شاخه القاعده در سوریه) ایجاد کردند تا با هماهنگ کردن بیشترگروه های پراکنده تروریست، زمینه موفقیت بیشتری را فراهم آورند.
این در حالی است که روسیه یکی از اصلی‌ترین حامیان دولت بشار اسد است و در چهار سال گذشته بارها از ادامه حاکمیت اسد بر سوریه دفاع کرده است. از سوی دیگر عربستان کلیدی‌ترین مخالف دولت بشار اسد است و به برخی گروه‌های تروریستی تندرو که علیه اسد می‌جنگند، کمک‌های مالی و نظامی بسیار کرده است. عربستان سعودی بعد از روی کار آمدن سلطان سلمان، پادشاه جدید این کشور، رویکرد خود در سوریه را تا حدی تغییر داده و در ماه‌های گذشته با ترکیه و قطر درباره استراتژی مشترک علیه دولت بشار اسد به توافق‌های تازه‌ای رسیده اند.
در این راستا برخی از رسانه ها عنوان کرده اند که سفر محمد بن سلمان به روسیه در زمانی انجام میشود که آمریکا و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بر ضرورت تحت فشار قرار دادن روسیه برای دست کشیدن از حمایت‌هایش از نظام بشار اسد در سوریه به توافق رسیده‌اند.
کشورهای عربی- غربی با موفقیت هایی که در برخی مناطق سوریه در عرصه میدانی بدست آورده اند تلاش می کنند تا درعرصه سیاسی و دیپلماتیک نیز روسیه را با دادن امتیاز، حداقل به موضعی بی طرف در قبال نظام سوریه ترغیب کنند تا زمینه سقوط روانی نظام سوریه را در ابتدا و سپس در عرصه عملیاتی فراهم کنند.
در این بین روزنامه تایمز در گزارشی مدعی شده است: روسیه در شرایط کنونی نقش دوگانه‌ای در سوریه ایفا می‌کند؛ از یک‌سو از اسد حمایت می‌کند و از سویی دیگر تلاش می‌کند به نیروهای معارض میانه‌رویی که مورد حمایت عربستان سعودی است، نفوذ داشته باشد.
اما بدلایلی بعید به نظر می رسد که روس ها با سیاست کشورهای غربی- عربی در جنگ داخلی سوریه کنار بیاید. این امر نیز از چند دلیل ناشی می شود: روابط نزدیک نظامی و امنیتی به گونه ای که بخش اعظمی از زیر ساخت های نظامی دمشق توسط مسکو ایجاد شده است، وجود پایگاه نظامی روسیه در بندر طرطوس سوریه که برای سیاست خاورمیانه ای این کشور نقش بسیار تعیین کننده دارد، احتمال به قدرت رسیدن طرفداران غرب در سوریه یا گسترش ناامنی و آشوب در صورت به قدرت رسیدن گروه های تندرو و تکفیری و ضربه زدن به حزب الله و حماس که روابط خوبی با روس ها دارند از دیگر عواملی است که روس ها را به ادامه سیاست حمایت از نظام کنونی سوریه وادار می کند.
- نزدیک شدن به پایان مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای گروه ۱+۵ ، یکی دیگر از محورهای سفر وزیر سعودی به مسکو عنوان شده است. بدون شک عربستان تلاش می کند تا با فعال کردن دیپلماسی خود در مدت باقیمانده و با رایزنی های گسترده، در راه رسیدن به توافق کارشکنی ایجاد کند تا نیل به یک توافق را از بین ببرد یا این که باعث شود تا ایران امتیاز بسیار اندکی بدست آورد.
همچنین استفاده از دانش روس ها در زمینه هسته ای دلیل دیگر این سفر بوده است. در همین راستا خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داده که روسیه و عربستان سعودی روز پنج شنبه توافقنامه بین دولتی همکاری در زمینه بهره برداری صلح آمیز از انرژی اتمی را امضا کردند. سرگی کیرینکو، مدیر کل شرکت دولتی "روس اتم" و عبدالله هاشم عبدالله یمانی، رئیس مرکز انرژی اتمی و تجدید پذیر عربستان این سند را به امضا رساندند.
سند امضا شده برای نخستین بار در تاریخ روابط روسیه و عربستان برای تعامل دو کشور در صنعت انرژی اتمی در راستای طراحی، احداث، بهره برداری و همچنین به کار انداختن راکتورهای تولید انرژی اتمی و تحقیقاتی و نیز وسائل شیرین سازی آب و دستگاه های شتاب دهنده ذرات بنیادی، واگذاری خدمات چرخه سوخت هسته ای از جمله برای نیروگاه های اتمی و رآکتورهای تحقیقاتی، غنی سازی اورانیوم با استفاده از سوخت هسته ای مصرف شده و زباله های رادیوآکتیوی، تولید رادیوایزوتوپ ها و استفاده از انها در صنعت، پزشکی و کشاورزی و آموزش و تربیت متخصصان در صنعت انرژی اتمی، اساسی حقوقی به وجود می آورد.
- همچنین دیدار محمد سلمان در شرایطی صورت می‌گیرد که عربستان سعودی حدود سه ماه است که حملات بی وقفه خود را به یمن ادامه می‌دهد بدون این که به نتیجه ملموس و مشخصی دست پیدا کرده باشد. بدون شک عربستان به دنبال راه حلی است تا با دیپلماسی زمینه محدود و یا کنار گذاشتن انصارالله از قدرت را در یمن فراهم کند امری که با توجه به حمایت های مردمی و توان حوثی ها غیر محتمل به نظر می رسد.
گفتنی است قطعنامه ۲۲۱۶ پیشنهاد شده از سوی عربستان و کشورهای همکاری خلیج فارس، بیست و پنجم فروردین با رای مثبت ۱۴ عضو شورای امنیت و رای ممتنع روسیه به تصویب رسید. این قطعنامه تحریمهایی تسلیحاتی علیه گروه مردمی انصارالله، ممنوعیت سفر علی عبدالله صالح، تحریم عبدالملک الحوثی، رهبر جنبش انصارالله و درخواست از این جنبش برای تحویل دادن قدرت را در برمی گیرد.
- تقویت روابط اقتصادی و نظامی محور دیگری است که رسانه ها و خبرگزاری ها در دیدار وزیر دفاع عربستان از روسیه بر آن تاکید دارند. گفتنی است عربستان تنها کشور عربی منطقه بود که تصمیم گرفت روابط اقتصادی خود را با مسکو بر سر مسئله سوریه قطع کند. همچنین عنوان شده که در سال های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ مذاکرات جدی برای تامین سلاح عربستان از طریق روسیه جریان داشت و مبلغ ۴ تا ۶ میلیارد دلار برای آن تعیین شده بود که به دلیل بحران سوریه این قرارداد لغو شد. در این قرارداد قرار بود تانک و بالگردهای روسی، سیستم دفاع موشکی و سامانه دفاع موشکی هوایی به عربستان سعودی ارسال شود.
در این باره یوری اوشاکوف مشاور ارشد پوتین عنوان کرده قرار است طرفین در دیدار خود روابط اقتصادی میان مسکو و ریاض را مورد بحث و بررسی قرار دهند. اوشاکوف تصریح کرد: این دیدار بدون تردید برای منافع دو کشور مفید است و منجر به تقویت روابط طرفین خواهد شد.
در نهایت می توان گفت که عربستان با سرمایه گذاری فراوان در منطقه بر روی گروه های تروریستی- تکفیری، کنار گذاشتن اختلافات با ترکیه و قطر و دادن امتیاز به کشورهای غربی تلاش دارد تا به تداوم محور مقاومت در منطقه ضربه های جدی وارد نماید. در این بین روسیه از معدود بازیگران بین المللی( تا حدی نیز چین شامل چنین قاعده ای می شود) است که با خواسته ها و جاه طلبی ها سعودی ها در منطقه مخالف است. بدون شک سفر محمد بن سلمان را در راستای همراه نمودن و یا حداقل مخالفت نکردن روس ها با این سیاست ها باید ارزیابی کرد.
کد مطلب: 277173
آدرس مطلب: http://alef.ir/vdceff8wxjh8fzi.b9bj.html?277173
الف
http://alef.ir
