الف - بیروت، بغداد، پاریس؛ و تفاوت واکنش ها

1- انفجار شامگاه پنج شنبه ۲۱ آبان ضاحیه بیروت که یکی از بخشهای شیعه نشین است با حدود ۳۰۰ کشته و زخمی همراه بود مانند انفجار روز جمعه ۲۲ آبان در میان مردم تشیع جنازه کننده پیکر یکی از رزمندگان شیعه جنگ با داعش که بیش از ۹۵ کشته و زخمی داشت کاملا توسط تمامی رسانه های غربی و جهانی نادیده گرفته شد. پاریس در شب ۲۲ آبان یعنی پس از انفجارهای بیروت و بغداد با انفجاری توسط نیروهای داعش روبرو و متحمل مرگ و آسیب دیدگی حدود ۳۶۰ نفر شد. رسانه های غربی، عربی، جهانی و حتی وطنی در این نوبت و بر خلاف شیوه برخورد با دو انفجاری که به فاصله چند ساعت در دو نقطه دیگر از جهان و توسط عوامل همین گروه انجام شده بود با تمام توان به تولید پوشش خبری و تحلیل از جنس یازده سپتامبر آمریکا در سال ۲۰۰۰ اقدام کردند.

۲- رسانه های وطنی با هر انگیزه و دلیلی طی دو روز گذشته شاید ناخواسته و به تبع حجم اخبار و تحلیلهای تولیدی رسانه های غربی و غیر ما با عبور از انفجارهای بیروت و بغداد ما را در جریان حواشی اخبار پاریس قرار داده و می دهند بطوریکه مرور صفحات امروز بسیاری از سایتهای خبری یا سایتهای متصل به شبکه خبر رسانه ملی بر همین منوال حرکت کردند. رسانه های جهان روز یکشنبه نیز حتی یک تیتر یا تحریر خبری در خصوص انفجارهای بیروت و بغداد نداشتند. متقابلا بر طبل پاریس می کوبند رسانه های ما نیز متأسفانه مستثنا نیستند. به عنوان مثال، روز یکشنبه صفحه اول سایت شبکه خبر سیما تا ساعت ۹ صبح از بین ۱۴ خبر ستوان میانی ۷ خبر را به انفجار پاریس و یک خبر را به انفجار بیروت اختصاص داد. انفجار بغداد جایی در صفحه اول این سایت نداشت.

۳- براساس پژوهشی که در در ایام مقاومت همه جانبه ۳۳ روزه حزب الله در برابر ارتش تا دندان مسلح و مهاجم رژیم صهیونیستی بر روی بیش از دو هزار صفحه اول روزنامه ها و سایتهای خبری انجام گرفت شاهد بودیم که صرفا کمتر از ۵% به موضوع مذکور اشاره کردند ۳% از جریان خبری مذکور اخبار ۵ درصدی با هدف دفاع از مظلومیت نظامیان رژیم صهیونیستی و ۲% باقی نیز به انعکاس نفس درگیری پرداختند یعنی حتی یک رسانه در دفاع از حقانیت و مظلومیت کشور مورد تهاجم و تجاوز چیزی نگفته و ننوشته بود. رویه خیری غرب ساخته که عینا در حوادث تهاجم ۲۲ روزه ارتش تا دندان مسلح رژیم صهیونیستی و بروز انواع جنایات گسترده علیه مردم مظلوم و بی دفاع و بی سلاح باریکه غزه شاهد بودیم.

۴- مقامات سازمان ملل ، تمامی کشورهای غربی و غیره و حتی ما طی دو روز گذشته ضمن ابراز تأسف از انفجار پاریس با دولت و مردم فرانسه همدردی کردند رفتاری که قبلها در حادثه یازده سپتامبر شاهد بودیم. شاید جالب توجه اینکه شاید هیچ دولتی جز ایران از انفجارهای بیروت و بغداد علیه شیعیان مظلوم دو کشور ابراز تأسف نکرده و پیامی ارسال نکردند. حتما کشته های بیروت و بغداد مثل کشته های پاریس نبودند! شاید تحمل انفجار و قتل و غارت بدست نیروهای مزدور داعشی را حق مردم و شیعیان عراق و لبنان می دانند! شاید باید بپذیریم که حتی در کشته و مجروح شدنمان ما را درجه دو طبقه بندی ملموس جهانی می دانند! شاید به همین دلیل جان کری وزیر خارجه آمریکا در نشست خبری دیروز رسما و آشکار اعلام کرد که رفتار بشار اسد باعث اقدامات تروریستی داعش در سوریه شده است و سپس در برابر توضیح پرسشی سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که گفت لابد رفتار فرانسه نیز باعث اقدام تروریستی پاریس است سکوت کرد و وقتی لاوروف با زیرکی و نکته سنجی گفت همه هدف عملیات تروریستی داعش هستند؛ چه کنار بشار اسد باشند، چه رو درروی اسد؛ که باز کری ناچار از سکوت بود. اما شاید بی هیچ تعصب و تأکید حزبی و گروهی و جناحی تأمل در این سوال به عنوان دغدغه ای ملی و دینی مهم باشد چرا رسانه های ما اعم از سایت های شخصی تا رسانه ملی نیز انفجارهای تروریستی علیه شیعیان بیروت و بغداد را به قربانگاه فراموشی انفجار پاریس بردند؟

۵- پرونده حادثه تلخ مکه و منا به دلیل مفقودی تعدادی از هموطنان حداقل برای ما همچنان مفتوح تلقی می گردد. حادثه ای که با سانسور کامل خبری توسط رسانه های جهانی به رهبری جبهه غربی و عربی همراهی شد. حادثه ای که تقریبا و منحصرا توسط بخشی از سیستم رسانه ای ایران علی الخصوص شبکه های سیما پوشش خبری می گرفت. شیوه خبری و تحلیل که بنابر تشخیص و دستور صریح مقامات حجاج ایرانی در مکه در هتل های محل اسکان حجاج ایرانی قابل دریافت نبود. لذا تصور می کنم برای افزایش کارائی رسانه ملی به عنوان پیشران سیستم خبری کشور ضروری است در نشست های کارشناسی نسبت به بازخوانی شیوه ها و هدفگذاری این سازمان اقدام گردد تا رو یا رویی با شرایط و حوادثی از این دست چنین بی اثرنبوده و به انحراف نرفته باشند.

۶- تعدادی بسیار اندک از همشهری های تهرانی در اقدامی نمادین مانند آنچه در یازده سپتامبر و گسترده تر شاهد بودیم با حضور شامگاهی در برابر سفارت فرانسه، بی حضور و توجه مسئولین سفارت با نصب چند نوشته و روشن کردن چند شمع دقایقی را به ابراز همدردی با مردم فرانسه پرداختند. شاید خوب بود لحظاتی تأمل می فرمودند چرا نباید برای همدردی با مردم و شیعیان دغدار و مظلوم لبنان و عراق نیز در برابر سفارتشان در تهران همین می کردند؟ راستی چرا سایرینی که به هر دلیل و بهانه ای می توانند در خیابان ها باشند چنین نکردند؟ یعنی قتل عام شیعیان لبنان و عراق نباید برای ما مهم تلقی گردد؟ آیا ما نیز بر این باوریم که کشته های آنها مهمتر از کشته های ما است؟

۷- اینکه چرا آنها با ما و هر موضوع مرتبط با ما چنین رفتار و برخورد خبری دارند محل بحث این نوشته نیست؛ اما بسیار مهم خواهد بود که بیاندیشیم چرا ما با موضوعات مرتبط با خودمان چنین رفتاری اجتماعی و خبری داشته و داریم؟ پس از حادثه یازده سپتامبر در پاسخ به اعتراض مقامات یکی از کشورها که چرا با مردم آمریکا همدردی نکردیم، طی نامه ارسالی تأکید کردم که ما برای کشته های مردم و کشوری گریه می کنیم که برای کشته های ما گریه کرده باشند ما برای آسیب دیدگی مردمی ابراز تأثر و تأسف می کنیم که برای رنج های ما ابراز تأثر و تأسف کرده باشند. لذا است که حداقل رسانه های وطنی باید بیندیشند چرا انفجار پاریس را دیده ، همدردی و ابراز تأسف کردند اما از انفجارات و دردهای بیروت و بغداد را ندیده یا به سادگی عبور کردند؟ هرچند مقامات و دستگاه های رسمی کشورمان نیز می توانستند با انتخاب شیوه های مناسب اثرگذاری در افکار عمومی جهان به همسان سازی انفجار های سه گانه بیروت، بغداد و پاریس اشاره کنند.