تقریباً می توان گفت از دیر باز، نذری دادن برای امری مهم در فرهنگ ملل مختلف وجود داشته است یونانی ها، مصری های و... برای فرار از خشم خدایان و به عبارتی به دست آوردن دل آن ها، آرامش خودشان یا روح شخصی دیگر و یا بدست آوردن خواسته ای، موجود زنده ای را از جان انسان گرفته تا .... برای خدایان به عنوان قربانی و نذری پیشکش می کردند تا این چنین به خواسته ی خود برسند.

در ایران باستان نیز وضع چنین بود و در بسیاری از موارد نه حیوانات بلکه انسان ها به عنوان قربانی و نذری برای رسیدن بزرگی به خواسته خود استفاده می شدند، موارد این چنینی در آن ایام فراوان بود و بارها در کتب معتبر تاریخی از جمله تاریخ تمدن ویل دورانت، تاریخ هرودوت و... به آن ها اشاره شده است و تنها چیزی که در آن زمان اهمیت نداشت جان انسان ها در برابر حفظ شاه یا شاهزاده ای بود.

نمونه ها بسیار است ولی برای اختصار یک نمونه کوچک از کتاب تاریخ هرودوت (پدر تاریخ) را برایتان عیناً نقل می کنم، تا اوج خشونت را به عنوان یک امر عادی در آن زمان برایمان آشکار شود، زمان لشکر کشی هزاران نفری خشیارشاه به یونان به منظور فتح آن «وقتي سپاهيان خشايارشاه به رود ستريمون و شهر اُيِن رسيد، مغ ها براي رود ستريمون اسب هاي سفيد قرباني كردند. پل هايي براي عبور از اين رود تهيه شده بود و وقتي كه پارسي ها از پل گذشته دانستند كه اين محل ۹راهه نام دارد، ۹ نفر از جوانان و ۹ نفر از دوشيزگان محل را زنده به گور كردند. اين عادت پارسي ها بود. چنان كه شنيدم، آمس تريس زن خشيارشاه، چون به كهولت رسيد، امر كرد ۱۴ طفل پارسي را از خانواده هاي نجيب زنده به گور كنند، تا سپاسگزاري نسبت به خداوندي كه زير زمين است كرده باشد. »

بعد از ظهور اسلام سنت نذر دادن و قربانی کردن نیز همانند سنت های بسیاری دیگر ادامه یافت ولی در قالب معتدل تر و انسانی تر و غیر وحشیانه و در خشن ترین حالت از نظر منورالفکران گوسفندان قربانی شدند، و در این زمینه با استناد به این امر در عید قربان شاهد بودیم که عده ای ملی گرای باستان دوست این را از خصوصیات خشن اسلام بدون توجه به پیشینه وحشیانه و غیر انسانی آن در ایران باستان و متعادل کردن آن توسط اسلام مطرح کردند، شاید اگر اسلام نبود هنوز ما برای شاه ها قربانی می دادیم و این اسلام بود که با منسوخ و متعادل کردن بسیاری از رسومات جاهلی کرامات انسانی را برپا داشت و قیاس اسلام با جنایت دوران جاهلیت در کشورها و ملل متفاوت دور از انصاف است.

الف