نظر منتشر شده
۱۵
توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 278958
گفتمان سازی برای الگوی پیشرفت به شیوه فعلی جواب نمی دهد
بخش اجتماعی الف، 6 تیر 94
تاریخ انتشار : دوشنبه ۸ تير ۱۳۹۴ ساعت ۱۶:۵۵
اگر تحقق الگوی پیشرفت اسلامی را وابسته به گفتمان سازی[۱] برای این موضوع بدانیم؛ به صورت طبیعی باید نقشه گفتمان سازی را بر اساس تعریفی مشخص از گفتمان سازی تدوین نمائیم. به عبارت دیگر نباید گفتمان سازی را با طرح همایشی مسئله الگوی پیشرفت اسلامی یکسان بدانیم. داشتن یک تعریف دقیق از مراحل و نقشه گفتمان سازی برای الگوی پیشرفت آنگاه اهمیتش واضح تر می شود؛ که ما بدانیم لازمه تحقق الگوی پیشرفت ایجاد تفاهم حداکثری حول این موضوع در میان نخبگان، مدیران و مردم است.

در اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی گفتمان سازی دارای سه مرحله "ثبت ذهنی"،"تحلیل ذهنی" و"پردازش ذهنی" است.[۲] بر اساس مفاهیم این نقشه راه ما نمی توانیم به یکباره و دفعی یک موضوع را با ذهنیت جامعه تفاهم نمائیم و اگر در مسیر گفتمان سازی مراحلِ فوق الذکر را مبنای عمل قرار ندهیم؛ آن مسئله در ذهنیت جامعه هضم و فهم نمی شود.

مرحله اول گفتمان سازی یا مرحله ثبت ذهنی به مرحله شناسائی یک موضوع به عنوان یک موضوع مرتبط با نیازهای انسان اطلاق می شود. به عبارت بهتر در این مرحله باید نقشه گفتمان سازی الگوی پیشرفت اسلامی به این سوال پاسخ دهد که چگونه باید میان الگوی پیشرفت اسلامی و بقیه مسائل اجتماعی-که مردم و مسئولین به آن اهمیت می دهند- ارتباط برقرار نمود؟ به عبارت بهتر اگر الگوی پیشرفت اسلامی نتواند نسبت خود با مسائل و معضلات اجتماعی را تعریف نماید؛ جامعه ی درگیر با معضلات اجتماعی حاضر نخواهد شد به مسئله الگوی پیشرفت اسلامی توجه جدی نماید. به عنوان مثال در عصر حاضر باید نسبت میان مسائلی همچون اقتصاد، سیاست خارجی، پیش گیری از جرم، تربیت اسلامی، ترجمه زدائی از علم و الگوی پیشرفت اسلامی را تبیین نمود. اگر جامعه احساس کند؛ که می تواند با دستگاه فکری و محاسباتی الگوی پیشرفت اسلامی مسائل و معضلات جامعه را حل کرد؛ مسئله الگو در ذهنها ثبت می شود و همواره افراد به این موضوع به عنوان یک موضوع مهم نظر خواهند داشت. در مرحله ثبت ذهنی، الگوی پیشرفت اسلامی در قامت یک راه حل برای مسائل و معضلات اجتماعی بروز می یابد.

مرحله دوم گفتمان سازی یا مرحله تحلیل ذهنی به مرحله ارزیابی جامعه در مورد درستی یا نادرستی ایده های پیشنهاد شده ی توسط الگوی پیشرفت اسلامی اطلاق می شود. به عبارت بهتر در این مرحله راه حل های ارائه شده توسط الگوی پیشرفت برای حل مسائل مورد ارزیابی جدی قرار می گیرد. طرح سوالاتی همچون "الگوی پیشرفت اسلامی برای مقاوم سازی اقتصاد چه پیشنهاداتی دارد؟"، "پیشنهاد الگوی پیشرفت اسلامی برای پیش گیری از جرم چیست؟"،"با زاویه دید الگوی پیشرفت برنامه ریزی برای تربیت اسلامی چگونه تعریف می شود؟"، "الگوی پیشرفت اسلامی فرآیند ترجمه زدائی از علم را به چه شکل مدیریت می کند؟" و یا "چه نسبتی می توان میان برنامه ششم کشور و الگوی پیشرفت اسلامی تعریف نمود؟" از جمله علائم اشتیاق جامعه به ارزیابی ادعاهای الگوی پیشرفت اسلامی است. در این مرحله از نقشه ی گفتمان سازی باید ساختار جواب های الگوی پیشرفت اسلامی برای حل مسائل جامعه را تشریح نمود. در یک کلام در مرحله تحلیل ذهنی باید به تبیین اجمالی نظریات بخشی مبتنی بر نظریه مادر الگوی پیشرفت اسلامی[۳] اقدام نمود و جریان گفتمان ساز نباید به تبیین مسائلی همچون ضرورت الگوی پیشرفت اسلامی و یا چیستی الگوی پیشرفت اسلامی اکتفاء کند.

در مرحله سوم گفتمان سازی یا مرحله پردازش ذهنی افراد از مرحله تحلیل ذهنی عبور کرده و سوالات آنها به سمت چگونگی استفاده از الگوی پیشرفت اسلامی در حل مسائل و معضلات اجتماعی سوق می یابد. به عبارت دیگر اگر ساختارِ مفاهیم و نظریات مطرح شده از سوی الگوی پیشرفت اسلامی از قوت کافی برخوردار باشد؛ نتیجه ارزیابی ها از الگوی پیشرفت -در مرحله تحلیل ذهنی- مثبت جلوه می کند و افراد در مرحله بعد به چگونگی استفاده از الگوی پیشرفت اسلامی در حوزه فعالیت خود فکر خواهند کرد. از مرحله تمرکز افراد بر چگونگی استفاده از الگوی پیشرفت اسلامی-در نقشه راه الگوی پیشرفت اسلامی- به مرحله پردازش ذهنی الگوی پیشرفت اسلامی تعبیر شده است.

بنابراین در سیر و مراحل گفتمان سازی؛ همواره ذهنها به مسئله الگوی پیشرفت اسلامی توجه دارند و باید متناسب با وضعیت ذهنی افراد نسبت به الگو، محصولات و جلسات گفتمان سازی را مدیریت نمود. به عبارت روشن تر چون سوال ذهن در هر مرحله از گفتمان سازی با سوال ذهن در مرحله دیگر گفتمان سازی متفاوت است؛ نباید به صورت بسیط فعلی فرآیند گفتمان سازی را پی گیری نمود. همانطور که گفته شد در مرحله ثبت ذهنی سوال این است که آیا الگوی پیشرفت اسلامی برای مسائل اصلی افراد پاسخی دارد یا نه؟ و در صورتی که به این سوال پاسخ دقیق داده شود؛ ذهن وارد مرحله تحلیل ذهنی می شود. در این مرحله ذهن به ساختار راه حل های الگوی پیشرفت برای حل مسائل توجه می کند و اگر در این مرحله هم ذهن اقناع شود؛ سوالات ذهن وارد مرحله پردازش شده و به چگونگی استفاده از الگوی پیشرفت اسلامی فکر می کند. مبتنی بر این مراحل، الگوی پیشرفت اسلامی در مرحله تحلیل ذهنی قرار دارد و لازم است به تبیین نظریات بخشی الگوی پیشرفت اسلامی اهتمام بیشتری داشت. انتهای پیام

پی نوشت ها:
[۱] . لازمه‌ی تحقق الگوی اسلامی–ایرانی پیشرفت و رسوخ آن در میان نخبگان، گفتمان‌سازی آن در جامعه است. بخشی از بیانات آیت الله امام خامنه ای در دیدار با اعضای شورای عالی مرکز طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

[۲].این مراحل بر اساس"مفهوم هدایت نظامات ذهنی" تعریف شده است. هدایت نظامات ذهنی از منظر اسلام پایه اداره جامعه محسوب می شود. برای آشنائی بیشتر با مفهوم هدایت به دوره اول مبانی نظری الگوی پیشرفت اسلامی رجوع شود. در این دوره بحثی به سه سوالِ چرا به هدایت نظامان ذهنی در اداره جامعه نیازمندیم؟ هدایت نظامات ذهنی چیست؟ و چگونه می توان هدایت نظامات ذهنی را ایجاد کرد پاسخ داده شده است.

[۳].در نظریات بخشی الگوی پیشرفت اسلامی مراحل تحقق یک "موضوع جهت ساز" تئوریزه شده است. نظریه بهبود مستمر فضای حاکم بر نهادهای متکفل تربیت، نظریه پیش گیری بنیادین اسلامی از جرم، نظریه بانک سوالات جهت ساز، نظریه بنگاه های وقف محور، نظریه هسته های توازن فرهنگی، نظریه تقنین مبتنی بر هدایت؛ نمونه ای از نظریات بخشی مطرح در اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی است. همچنین در اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی نظریه پردازش موضوعات جهت ساز؛ به عنوان نظریه مادر الگوی پیشرفت اسلامی تعریف شده است. رسالت نظریه مادر الگوی پیشرفت اسلامی ارائه تصویری کلان از چگونگی اداره جامعه بر مبنای دین است.
 
علی آقا
۱۳۹۴-۰۴-۰۶ ۱۹:۰۵:۰۸
پرداختن به مسئله الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت به یک نقشه گفتمان سازی منسجم نیازدارد؛ به نظر من مرحله بندی ارائه شده در این یادداشت می تواند اساس طراحی نقشه گفتمان سازی برای الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت قرار گیرد. (3000744) (alef-11)
 
علاقه مند شدم
۱۳۹۴-۰۴-۰۸ ۱۷:۵۶:۲۵
لطفا به نمونه هائی از مسائل که می توان بر اساس الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت برای آنها راه حل ارئه کرد اشاره کنید. (3005269) (alef-13)
 
قانون
۱۳۹۴-۰۴-۰۸ ۲۳:۴۷:۰۵
لازم است همه دوستان بدانند که تحقق الگوی پیشرفت اسلامی خواسته برنامه پنجم کشور است. متن کامل این قانون (بند اول برنامه پنجم کشور) را بخوانید:

ماده1ـ دولت موظف است با همکاری سایر قوا « الگوی توسعه اسلامی ـ ایرانی» که مستلزم رشد و بالندگی انسانها بر مدار حق و عدالت و دستیابی به جامعه‌ای متکی بر ارزشهای اسلامی و انقلابی و تحقق شاخص‌های عدالت اجتماعی و اقتصادی باشد را تا پایان سال سوم برنامه تدوین و جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه دهد. این الگو پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی مبنای تهیه برنامه ششم و برنامه‌های بعدی قرار می‌گیرد.
تبصره ـ دبیرخانه تهیه این الگو در قوه مجریه مستقر خواهد بود و رؤسای قوای سه‌گانه کشور موظفند با اتخاذ سازوکارهای لازم در هر قوه به فرآیند تهیه آن کمک کنند. (3005704) (alef-13)
 
۱۳۹۴-۰۴-۰۹ ۰۷:۵۷:۳۸
علی آقا گفتمان در سطح جامعه عمومی و علمی وجود دارد منتها آقایان نشنیده اش میپندارند گفتمان نیازی به ساختن ندارد بلکه باید اساسش پذیرفته شود تا زمانیکه افراد به واسطه کلامشان باید هزینه های سنگین جزایی بدهند وضع همین است (3005938) (alef-13)
 
بافقی
۱۳۹۴-۰۴-۰۶ ۱۹:۴۴:۲۸
به نظر برخی از کارشناسان دوگانه توسعه غربی یا پیشرفت اسلامی به نوعی جایگزین دوگانه سنت یا مدرنیته است. لذا اگر بتوانیم معنای الگوی پیشرفت مد نظر انقلاب را درک کنیم؛ همه امور تحت تأثیر قرار می گیرد. مثل الان که مدرنیته بر همه امور اثر منفی داشته است. (3000832) (alef-11)
 
فاطمی
۱۳۹۴-۰۴-۰۶ ۱۹:۵۲:۳۲
باید بتوانهیم الگو را در سطح کلان تعریف کنیم .یعنی الگو بر همه مسائل کشور احاطه داشته باشد.اما متأسفانه برخی از دولت مردان مانند آقای نوبخت الگو را بخشی و در ذیل برنامه های دیگر کشور و در حد یک برنامه تشریفاتی تعریف می کنند. پس تا زمانی که ضرورت تدوین یک الگو برای جبران آسیب ها و تهدیدات الگوی توسعه غربی، درک نشود،، همین مشکلات را خواهیم داشت. که مثال بارز آن در مسئله سیاست خارجه و قبول زورگویی آمریکا بدلیل نداشتن یک الگوی اسلامی در سایست خارجه می باش. (3000846) (alef-11)
 
حسینی
۱۳۹۴-۰۴-۰۶ ۲۲:۳۴:۵۳
این جمله عالی بود:
نباید گفتمان سازی را با طرح همایشی مسئله الگوی پیشرفت اسلامی یکسان بدانیم! (3001051) (alef-11)
 
سجاد
۱۳۹۴-۰۴-۰۶ ۲۲:۴۵:۴۷
من تو یکی از همایش‌هایی که برای الگوی پیشرفت اسلامی برگزار شده بود، شرکت کردم. مسؤول این همایش برای تبیین الگوی پیشرفت اسلامی از بحث علم و فلسفه‌ی علم شروع کرد. دیدم که برای فهم مطالب عنوان شده توسّط سخنران باید کلّی کتاب خونده باشم تا حتّی ضرورت الگو برام تبیین بشه. یعنی یکی از معایبِ اینکه ما بین نیازهای مردم و الگو ارتباط بر قرار نکنیم اینکه فرصت‌سوزی می‌شه. یعنی باید کلّی وقت بزاریم تا مفاهیم رو برا مردم توضیح بدیم بعد بر مبنای این مفاهیم با اونها تفاهم کنیم. این مشکل جدّی‌ست و باید حلّش کرد. ظاهراً این پیشنهاد خوبیه که بین معضلات اجتماعی و الگو ارتباط برقرار کنیم، دیگه نیازی به برگزاری کلاس نداریم. (3001071) (alef-11)
 
محقق مدیریت
۱۳۹۴-۰۴-۰۶ ۲۳:۴۰:۵۱
گفتمان سازی بصورت حرافی و بی عملی دربیاد خیلی مضره، گفتمان مقدمه کاره و باید وارد مباحث عملیاتی و حصول نتایج آنها شد. (3001185) (alef-11)
 
مرضی
۱۳۹۴-۰۴-۰۶ ۲۳:۴۱:۲۱
اگر میشه یه اطلاعاتی درباره مرکز و نهادهائی که در امر الگوی اسلامی پیشرفت مشغول به فعالیت هستند منتشر کنید. با تشکر (3001188) (alef-11)
 
علی
۱۳۹۴-۰۴-۰۷ ۰۵:۰۸:۱۶
نکته‌ای که در برقراری ارتباط میان معضلات اجتماعی و الگو جالب به نظر می‌رسد این است که افراد دائماً به معضلات اجتماعی فکر می‌کنند و چون با نیازهای آنها مرتبط است به دنبال پاسخی برای آن هستند. به این ترتیب افراد تفکّر دائمی بر روی الگوی پیشرفت خواهند داشت چون آنها دائماً به نیازهای خود فکر می‌کنند. (3001464) (alef-13)
 
کامبیز
۱۳۹۴-۰۴-۰۷ ۰۹:۴۸:۵۶
یکی از مشکلاتی که در همایش‌ها برگزار شده برای الگو بوجود می‌آید این است که الگوی پیشرفت اسلامی و توسعه‌ی غربی یکسان انگاشته می‌شوند. دلیل مطلب این است که همایش، یک همایش معمولی بوده و بحث عمیقی صورت نمی‌گیرد. (3001698) (alef-13)
 
مهدی
۱۳۹۴-۰۴-۰۸ ۰۳:۴۹:۲۸
با توجه به اینکه توسعه ی غربی هم در صدد پاسخگویی به نیازهای مردمه با این روش گفتمان سازی که به نیازها و معضلات اجتماعی پاسخ عینی داده می دهد؛ می توان کارآمدی توسعه ی غربی را به چالش کشید و کارآمدی نظریات اسلامی را نشان داد اما نه با شعار با عمل. (3003650) (alef-13)
 
کرمانی
۱۳۹۴-۰۴-۰۸ ۱۷:۲۸:۵۴
تا وقتی ساختار سیاسی کشور این باشد نظر خواهی ومقاله نویسی درخصوص الگوی اسلامی پیشرفت وقت تلف کردن وکاغذ سیاه کردن است (3005207) (alef-3)
 
علی
۱۳۹۴-۰۴-۰۸ ۱۹:۴۳:۲۸
الف جان یه مقدار بیشتر به موضوعِ الگوی اسلامی-ایرانی بپرداز!
اگه عمیق تر و بیشتر بهش بپردازی زودتر به نتیجه می رسه! (3005428) (alef-13)
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.