زیر بهداشت با حضور در یک برنامه تلویزیونی به سوالاتی درباره انتخابات نظام پزشکی، واردات پالم، هزینههای طرح تحول نظام سلامت، بیعدالتی بین پرداختی به پزشکان و پرستاران و همچنین حاشیههای حوزه سلامت پاسخ داد.به گزارش ایسنا، سیدحسن هاشمی در برنامه نگاه یک شبکه اول صداوسیما با اشاره به دلیل لغو رأیگیری الکترونیک در انتخابات نظامپزشکی گفت: اقدامات جدید بخصوص اگر با تکنولوژی همراه باشند ممکن است با چنین اتفاقی روبهرو شوند. از مدتها قبل تلاش شد که برای مشارکت بیشتر پزشکان در این انتخابات بخشی از رایگیری به صورت الکترونیک انجام شود. هیات نظارت نیز که شامل نمایندگان دادستانی، وزیر کشور، وزارت بهداشت و مجلس بود بعد از بررسی مشروط بر اینکه روش سنتی یعنی رایگیری حضور نیز به طور همزمان انجام شود، اجازه این اقدام را صادر کردند.
وی ادامه داد: نمیتوان دلیل لغو رایگیری الکترونیک را دقیقا اعلام کرد. اگر هیات نظارت لازم بداند آن را اعلام میکند. ما نیز برای صیانت از آراء و سلامت انتخابات ترجیح دادیم که به روش قبلی انجام شود. این کار اگرچه با کاهش مشارکت همراه بود اما سلامت انتخابات مهمتر است.
وزیر بهداشت با اشاره به رشد ۲۶ درصدی مشارکت در این دوره از انتخابات نظامپزشکی افزود: اگر رایگیری الکترونیکی نیز انجام میشد این رقم بیش از اینها میشد اما در مجموع افراد برجسته و شریفی مورد اعتماد پزشکان در سراسر کشور قرار گرفتند. مطمئن هستیم که این سازمان بسیار مهم است و در دوره آتی میتواند منشأ اثرات خوبی از نظر تضمین احقاق حق مردم و صنف پزشکان باشد.
هاشمی همچنین اضافه کرد: در دوره قبل از انتخابات نظام پزشکی تعداد قابل توجهی از پزشکان تایید صلاحیت نشدند اما هیات نظارت در این دوره به خوبی عمل کرد و زمینه برای حضور گروههای مختلف فراهم شد.
وی با اشاره به انتقاد برخی گروهها از حضور ائتلافهای سیاسی در این دوره از انتخابات نظامپزشکی اظهار کرد: جامعه پزشکی به دلیل اینکه قسم خورده و سفیدپوش است هرگز نمیتواند رنگ سیاسی به خود بگیرد. برای ما فرقی نمیکند که آیین، مذهب و ملیت افراد چیست. کسانی که سیاسی عمل کنند نیز در جامعه پزشکی جایی ندارند.
وزیر بهداشت پایدار شدن و تجیمع منابع را دو چالش مهم حوزه سلامت دانست و گفت: من هنوز نمیدانم برای انجام ماموریتهای خود چقدر منابع در اختیار دارم. هر چقدر پول پرداخت شود به همان نسبت میتوان بسته خدمت را توسعه داد اما مهم این است که بدانید برای هزینههای خود چقدر منبع مالی در اختیار دارید. در سیاستهای ابلاغی رهبری نیز به این موضوع اشاره شده اما تاکنون اتفاقی نیفتاده است.
هاشمی افزود: منابع زیادی در حوزه سلامت وجود دارد اما همه آنها پراکنده هستند. منظور ما از تجمیع منابع یکپارچه شدن صندوقهای بیمهای و همچنین منابع وزارت بهداشت است. به این ترتیب آنها توانمند میشوند و قدرت خرید بالایی به دست میآورند چون فروشنده تبعیت بیشتری خواهد داشت و در نتیجه خدمات ارتقاء و قیمتها کاهش مییابد اما مجلس و دولت هنوز برای این کار قانع نشدند.
وی با تاکید بر اینکه سازمان برنامه و بودجه و هیات وزیران باید در دور آینده نگاه متفاوتی به موضوع تجمیع منابع حوزه سلامت داشته باشند، تصریح کرد: معتقد هستم اگر بحث علمی مدنظر ما باشد این راهکار موثر است. تجربهای است که این را ثابت کرده و ضرورت آن کاملا مشخص است. اگر افراد شاغل در حوزه سلامت حقوق خود را دریافت نکنند بر کیفیت کار آنها تاثیرگذار است.
وزیر بهداشت ادامه داد: ما در این دوره از طرفی با سیلی صورت خود نگه میداشتیم و از طرف دیگر مردم نباید آسیب میدیدند. در عین حال همکاران حوزه سلامت همکاری زیادی داشتند اما بعضی بخشها آسیب دیدند. صنعت دارو در گذشته تحت فشار بود و امروز هم این شرایط وجود دارد. معوقات یک ساله برخی مجموعههای تولید دارو سنگین است و برای آنها هزینه زیادی به دنبال دارد.
هاشمی این شرایط را بدون تاثیر بر مردم دانست و ادامه داد: مردم این موضوع را احساس نمیکنند و در داروخانهها دچار مشکل نمیشوند اما شرکتهای پخش و کارخانهداران ضرر میکنند. هر منبع مالیای که به وزارت بهداشت داده میشود از منابع عمومی مانند نفت و مالیات است. اگر این منابع به مالیات وصل شود مشکلاتمان نیز حل میشود چراکه تضمین بیشتری وجود دارد و هر سال نیز افزایش پیدا میکند. ما طی ۹ ماهه گذشته پولی از تامین اجتماعی دریافت نکردیم.
وی یکی از دلایل این مشکلات را اولویت مسائل کارگری در بحث درمان دانست و گفت: اگر من هم در این حوزه فعالیت میکردند ممکن بود رفتاری مشابه داشته باشم. مساله درمان برای متصدیان این حوزه در رتبه دوم قرار میگیرد چون به دنبال حل مشکلات کارگری هستند. آنها میگویند ما از دولت طلبکار هستیم. اگر مطالبات ما را بپردازند ما هم بدهیهای خود را میدهیم.
وزیر بهداشت در ادامه تصریح کرد: شاید بهتر باشد که وزارت کار از رفاه و تامین اجتماعی جدا شود. برخی دوستان فکر میکنند پولی که در طرح تحول نظام سلامت هزینه شد اشتباه بود و نباید صورت میگرفت. ۴۰ میلیون نفر تحت پوشش تامین اجتماعی هستند. وقتی مسوولان آن میبینند که حق بازنشستگان و مستمریبگیران را ندارند اولویت اول خود را همین موارد قرار میدهند. بیمه باعث آسایش و آرامش مردم میشود و حوزه ارائه خدمت را ساماندهی میکند. جامعه پزشکی نیز خودش را با خریدار تنظیم میکند. اگر این خریدار بدحساب باشد رابطه یکطرفه میشود در نتیجه این رابطه باید اصلاح شود.
کاهش پرداختی از مردم ۱۶ درصد کاهش یافت
هاشمی ضمن اشاره به کاهش پرداختی از جیب مردم در حوزه سلامت و رسیدن آن از ۴۰ به ۵۶ درصد اظهار کرد: اگر آقای روحانی همت نمیکرد و ۱۱ میلیون نفر بیمه نمیشدند و در قالب طرح تحول اعلام نمیکردند که مردم نباید برای خرید تجهیزات لازم به خارج از بیمارستان بروند، پرداختی از جیب مردم بیشتر از سال شروع دولت یازدهم میشد. در سیاستهای این حوزه نیز آمده است که باید به عدد ۳۰ درصد در زمینه پرداخت از جیب مردم نزدیک شویم.
به گفته وزیر بهداشت، افزایش دسترسی به خدمات، توسعه زیرساختهای بهداشتی، کمک به نیازمندان و گسترش خدمات بهداشتی رایگان برای مردم مناطق محروم و همچنین افزایش سهم حوزه سلامت از درآمد ناخالص داخلی بخشی از دستاوردهای حوزه سلامت طی چهار سال گذشته بوده است.
وی ادامه داد: این اقدامات وظیفه ما بوده است اما بخشی که مربوط به قانونگذار است هنوز مقفول مانده است. یکی از دلایل آن یکپارچه نبودن مدیریت در حوزه سلامت است. اگر تاکنون لایحهای به مجلس ارائه نشده به همین دلیل است. بحث تولیت یکپارچه در اولین حکمی که رهبری در سیاستهای کلی خود اعلام کردند نیز آمده است. ما پیشنهادات خود را دادهایم اما باید ارادهای نیز در نظام اجرایی و تقنینی وجود داشته باشد.
شورای عالی بیمه با یک رای شبههناک به وزارت بهداشت منتقل نشد
وزیر بهداشت با اشاره به مخالفت مجلس با انتقال شورای عالی بیمه به وزارت بهداشت اظهار کرد: در مورد انتقال بیمه سلامت به وزارت بهداشت دولت موافقت نکرد و مجلس نیز به سختی آن را تثبیت کرد اما دولت باید این پیشنهاد را مطرح میکرد. از طرفی در مجلس نیز تنها با یک رای شبههناک تصمیم گرفته شد که شورای عالی بیمه به وزارت بهداشت منتقل نشود. در حالی که قانون و سیاستهای ابلاغی رهبری بیان میکنند که سیاستگذاری باید به وزارت بهداشت داده شود.
بخش خصوصی در حوزه سلامت تعریف نشده است
هاشمی با بیان اینکه ما هنوز تعریفی از بخش خصوصی در حوزه سلامت نداریم، اظهار کرد: هنوز برخی افراد رسوبات افکار سوسیالیستی را در خود دارند و تصور میکنند که همه چیز باید از طرف دولت ارائه شوند اما مردم از این نگاه آسیب میبینند. اگر در سبد هزینههای خود سلامت را نیز ببینید میتوانید انتخابهای متعدد و بهتری داشته باشید.
وزیر بهداشت درباره وضعیت حضور خود در کابینه دولت دوازدهم نیز توضیح داد و گفت: ما با رئیسجمهور چندین جلسه در این خصوص صحبت کردیم. من معتقد هستم همه باید به دکتر روحانی کمک کنیم. هر کسی که میخواهد کمک کند باید خالصانه و برای پیشبرد منافع ملی اقدام کند. ابزار و لوازمی باید فراهم شود اگر اراده مجلس در این موضوع وجود داشته باشد و خدا بخواهد حتما همراهی میکند.
وی تاکید کرد: نمیتوان شرطی برای رئیس دولت تعیین کرد ولی ما پزشک هستیم و اگر توفیق پیدا کنیم همانطور که در طول ۳۰ سالی که در بخش اجرایی کشور نبودم به مردم خدمت میکنم. باید مقایسه کنیم و ببینیم کجا موثرتر هستیم.
هاشمی ادامه داد: اگر قرار باشد که با نگرانی، ابهام و عدم تحقق وعدهها چهار سال دیگر را سپری کنیم فکر میکنم حضور من هم به مصلحت این بخش نباشد. میتوان بخشهایی را حذف کرد و برای بخشهای باقیمانده منابع پایدار و تولیت یکپارچه تعریف کرد. آب و غذای مردم، صداوسیما، دستگاه قضایی و مواردی از این دست به حوزه سلامت برمیگردد و باید مطالبهکننده باشد اما ۷۰ تا ۸۰ درصد وقتمان در چهار سال گذشته صرف بحثهای حاشیهای شد. جدای از آن پروژهسازی درباره جامعه پرستاری و پزشکی نیز وجود داشت. من فکر میکنم که موثربودن مهم است.
وزیر بهداشت در پاسخ به برخی منتقدان طرح تحول نیز گفت: برخی میگفتند مردمی که نیازمند درمان هستند را درمان نکنید چون بعداً پول آن را نمیدهند. اینطور نبود که ما به صورت خودسرانه عدهای را بیمه کنیم و مراکز درمانی و بهداشتی را توسعه دهیم. ردیفهای بودجهای مشخصی برای این موضوع تعریف شد و تصور میکردیم که خزانه قادر به پرداخت آن باشد شاید روسا و افراد بالادستی نیز فکر نمیکردند که مشکل ادامه تحریمها وجود داشتند یا اینکه قیمت نفت بیش از دو سه برابر کاهش یابد. اگر حرف آنها را بپذیریم یعنی نباید هیچکاری انجام دهیم.
وی با انتقاد از تناقض در گفتههای برخی از منتقدان طرح تحول نظام سلامت ادامه داد: بسیاری از آنها معترض بودند که چرا باید یارانه نقدی به مردم داده شود. در عین حال معتقد بودند که طرح تحول یارانهای جدید است. این دو حرف با یکدیگر تناقض دارد. طرح تحول نظام سلامت طبق مصوبه مجلس در دولت قبل باید از ۱۰ درصد هدفمندی یارانهها معادل ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برخوردار میشد. اما دولت در سال اول فقط ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان آن را پرداخت کرد. در مجموع تمام پولی که به این طرح اختصاص دادند ۱۲ هزار میلیارد تومان است. پولی هم به بیمهها اختصاص داده شد. اگر این کار را شروع نمیکردیم این پول خرج میشد پس بگذارید برای مردم خرج شود. در عین حال حتما باید هزینههای این حوزه نیز کنترل شود.
هاشمی با اشاره به توجه رئیسجمهور به حوزه سلامت بیان کرد: دکتر روحانی دستورات زیادی در این حوزه دادهاند که در هیچ حوزه دیگری وجود نداشته است اما حتما موانعی بوده که هنوز این دستورات اجرایی نشده، برای ادامه کار نیز با ایشان صحبت شده است.
وزیر بهداشت با بیان اینکه عدهای غیرمنصفانه طرح تحول را به طرح پزشکان تشبیه کردهاند، افزود: ۱۲ هزار میلیارد تومانی که به حوزه سلامت اختصاص داده شده است را با ۱۵ هزار میلیارد تومان خرید سالیانه گندم هزینههای آموزش و پرورش و بازنشستگی مقایسه کنید. دولت در همه حوزهها هزینه کرده است اما عدهای غیرمنصفانه این طرح ملی را به طرحی برای پزشکان تشبیه کردهاند و اینطور مطرح میشود که کاری برای مردم انجام نشده است اما طبق نظرسنجیهای وزارت اطلاعات، مرکز آمار و سازمان صداوسیما رضایتمندی مردم از این طرح بیش از ۷۰ درصد بوده است. بعضی افراد که در مقام نایب رئیس مجلس نیز بودند گفتهاند که یکچهارم اعتبارات دولت برای این طرح هزینه شده است و برخی نیز گفتند که این طرح فقط برای درمان است در حالی که مراقبت از ایرانیان در حد روستاها متوقف شده بود به حاشیه و مرکز شهرها گسترش یافت و هزاران مرکز و خانه راهاندازی شد. اما باز هم گفتند که ساخت و ساز به معنی توجه به بهداشت نیست و موضوعاتی مانند پالم و آبهای معدنی را مطرح کردند.
راهاندازی ۲۴ هزار تخت بیمارستانی طی طرح تحول نظام سلامت
هاشمی با اشاره به راهاندازی ۲۴ هزار تخت بستری در طرح تحول نظام سلامت اظهار کرد: شروع کار ما با درمان بود. در آن زمان حتی دارویی نیز نبود. ما فقط نزدیک ۴۰ هزار تخت بیمارستانی که بیش از نیم قرن از عمر آنها گذشته بود تعویض و ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب از فضاهای درمانی را بازسازی کردیم چراکه این موضوع نیاز مردم بود. فرهنگسازی در حوزه بهداشت در طولانیمدت پاسخ میدهد. در کنار آن باید به دارو و درمان نیز میپرداختیم. ما کار را از هر کجا آغاز میکردیم به ما میگفتند که چرا از این نقطه شروع کردهاید.
برنامه حاشیههای پزشکی، سیاهنمایی بود
وزیر بهداشت با بیان اینکه برنامه حاشیههای پزشکی که از بخش خبری ۲۰:۳۰ پخش میشد سیاهنمایی بود، اظهار کرد: امیدواریم این برنامه به شکل دیگری ظهور پیدا نکند. انتقاد کنیم اما سیاهنمایی نکنیم چراکه یک پایه درمان اعتماد است. من معتقد هستم که عدهای بنایشان بر این است که سرمایههای اجتماعی کشور را از بین ببرند و در نگاه مردم آنها را مقصر جلوه دهند. یکی از این سرمایههای اجتماعی پزشکان هستند. چرا از اشتباهاتی که در دستگاه قضا اتفاق میافتد برنامهای تهیه نمیشود؟ در عالیترین مدل و تکنولوژی روی این حاشیهها برنامهای اجرا و پخش میکنیم به ما هم ابزار بدهید که بگوییم در باقی گروهها چه اتفاقی میافتد.
بیعدالتی بین پرداختی پزشکان و پرستاران را قبول دارم
وی با اشاره به عدم تناسب میان پرداختی پزشکان و پرستاران بیان کرد: انتقاد را قبول دارم اما متاسفانه کار تعداد معدودی از منتقدان به عناد کشیده شده است. در حوزه پرستاری نیز برخی به دنبال پزشکستیزی هستند. بیعدالتی در پرداختی پزشکان و پرستاران و حتی بین خود جامعه پزشکی نیز وجود دارد. در دنیا این نسبت حدود یک به چهار یا یک به سه است اما بنای این موضوع از ۳۰ سال پیش گذاشته شده است.
هاشمی تاکید کرد: بر هم زدن این سیستم پرداختی بسیار سخت است و جزو ماموریتهای ما نبوده است. من برای این کار پیشقدم نمیشوم چون باید اجماعی در این زمینه وجود داشته باشد و خود صنف نیز پیشقدم شود.
وزیر بهداشت نظام قدرتمند بیمهای را یکی از عوامل موثر و کاهش بیعدالتی در پرداختی بین حوزههای پرستاری و پزشکی دانست و گفت: بهبود نظام عرضه و تقاضا نیز در این موضوع موثر است. مجلس اگر امتیاز ویژهای برای پرستاران در نظر نمیگیرد حداقل اجازه استخدام دهد تا پرستاران به اندازه خودشان کار کنند نه بیشتر. کارانه آنها هم از درآمد کل بیمارستان پرداخت میشود که در این دوره تلاش کردیم تا سه برابر افزایش یابد اما اختلاف درآمد بین پزشکان و پرستاران قابل توجه است.
هاشمی راهکار حل این مساله را افزایش فارغالتحصیلان در رشتههایی که نیروی کمتری دارند بیمه کارآمد و اصلاح نظام پرداخت را موثر اعلام کرد و گفت: به طور متوسط به پزشکان عمومی ۷ میلیون تومان پرداخت میکنیم اما ممکن است در منطقهای مانند مرز سیستان و بلوچستان با کشورهای دیگر یا شهر زابل این رقم به ۱۱ میلیون تومان برسد. پیش از اجرای طرح تحول دریافتی پزشکان در سیستان و بلوچستان یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بود وقتی این عدد افزایش یافت تنها حدود ۳ هزار پزشک عمومی اعلام آمادگی کردند. آمارهایی که درخصوص بیکاری پزشکان عمومی مطرح میشود یا نادرست است یا اینکه نشان میدهد آنها شغل دیگری را انتخاب کردند.
وی با اشاره به افزایش آمار حضور پزشکان متخصص در مناطق محروم کشور ادامه داد: بیشترین هزینه و خدمات در حوزه سلامت در استان سیستان و بلوچستان ارائه شد اما هنوز به ۵۰ درصد سطحی که باید به این استان تعلق بگیرد نیز نرسیدهایم. در حال حاضر در شهر زابل بیش از ۶۰ متخصص و فوقتخصص حضور دارند. البته بعضی از آنها گلهمند هستند چون ما به آنها گفتیم که تماموقت در اختیار مردم باشند و قول دادیم که پول ارائه خدمت را به آنها بدهیم اما در برخی نقاط نزدیک به ۱۰ ماه است که پول آنها را ندادهایم.
انتقاد وزیر بهداشت از بیتوجهی مجلس به افزایش مالیات بر دخانیات
وزیر بهداشت با بیان اینکه برخی افراد با لابیهای خود در مجلس طرح افزایش مالیات بر سیگار را بیاثر میکنند، ادامه داد: در تمام دنیا هزینه اقدامات آسیبرسان به سلامت مانند مصرف سیگار را بالا میبرند. اگر این کار در کشور ما نیز انجام شود حضور سلامت حتی یک ریال نیز نیازی به منابع عمومی ندارد اما دولت و مجلس به این کار راضی نمیشوند.
هاشمی ادامه داد: عدهای میخواهند ما را متهم کنند که پول زیادی میخواهیم ولی این پول با هزینه حوزههای دیگر قابل قیاس نیست. در حال حاضر کشور ما از نظر هزینهکرد در حوزه سلامت در رتبه ۲۲ قرار دارد. باورمان نشود که در این حوزه به صورت جدی توجه داشتهایم. راجب حوزه سلامت موضوعات را جدی بگیریم و به تجربه بشری توجه کنیم و برای آن حاشیهسازی نکنیم.
وی همچنین تصریح کرد: بعضی دوستان اقتصادی علاقهای به هزینه در حوزه سلامت ندارند. دکتر روحانی نیز کار بزرگی کردند و با وجود اینکه دستشان بسیار خالی بود در این حوزه هزینه کردند. من شک ندارم که این مسیر در دولت دوازدهم نیز ادامه دارد. ایشان بعد از کسب رای گفتند که سلامت در دولت دوازدهم جزو اولویتشان قرار دارد.
وزیر بهداشت به دلایل مخالفان افزایش مالیات بر دخانیات اشاره کرد و گفت: آنها میگویند هر چه عوارض بر دخانیات افزایش یابد قاچاق نیز بیشتر میشود اما اگر قاچاق بیشتر میشود یعنی در جای دیگری مشکل وجود دارد چرا این اتفاق فقط برای سیگار اتفاق میافتد. کشورهای دیگر چنین تجربهای ندارند.
هاشمی درباره تعرفهگذاری خدمات پزشکی در سال ۹۶ توضیح داد و گفت: اقتصاد در حوزه سلامت باید با مدل علمی تعریف شود. در حال حاضر قیمت تمامشده یک شب تخت بستری در تهران ۲۰۳ هزار تومان است اما بیمه بابت آن ۱۳۰ هزار تومان پرداخت میکند این مابهالتفاوت باعث کسری و ورشکستگی سیستم میشود. در بخش خصوصی نیز اگر تعرفهها سرکوب شود هیچگاه سرمایهگذاری صورت نمیگیرد. با این وجود مدل ارائه خدمت سوسیالیستی میشود.
وی ادامه داد: به ما میگویند خدمت ارائه کنید ولی چون بیمهها از نظر مالی تامین نیستند کمتر از قیمت تمام شده پول خدمات را میدهند چراکه سرانه درستی برای بیمهها تعریف نشده است. به مردم صادقانه بگوییم که پولی نداریم و باید سهم بیمه آنها را افزایش دهیم. مردم را از خدمت محروم نکنیم. هزینه خدمات را یا خود مردم بدهند یا حکومت. کاری کنیم که نظام اقتصادی در بنگاههایی که داریم حاکم شود.
کاهش واردات پالم در چهار سال گذشته
هاشمی در پایان سخنان خود با اشاره به کاهش واردات پالم از شروع فعالیت دولت یازدهم اظهار کرد: در زمان شروع فعالیت دولت آقایان ۷۵۰ هزار تن پالم وارد میکردند اما این رقم به ۳۵۰ هزار تن رسید. دولت تعرفه واردات آن را افزایش داد تا ورود آن به کشور کاهش یابد. احتمالاً ۵۰ یا ۶۰ هزار تن نسبت به رقمی که ما در شورای عالی امنیت قضا پیشنهاد داده بودیم، افزایش یافته است. ما تصور میکردیم که حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تن وارد شود چون این ماده در برخی محصولات غذایی نیاز است.