داخلی صفحه سیاسی آرشيو يادداشت

۴

رئیس جمهوری فراتر از هاشمی

بخش تعاملی الف - حسین کریمی

اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.

تحولات مهمی در حوزه های مختلف جمهوری اسلامی با نام هاشمی گره خورده است.اذعان می شود که در مساله ادامه جنگ و ورود به خاک عراق،هاشمی معتقد بود تصرف قسمتی از خاک عراق باعث برتری در مذاکرات صلح می شود هاشمی در پایان بخشیدن به جنگ و پذیرش قطعنامه ۵۹۸ نقش مهمی در مجاب کردن امام(ره) داشت هاشمی بعد از رحلت امام در تغییر قانون اساسی و...نقش مهمی داشت از هاشمی به عنوان معمار خصوصی سازی اقتصادی و برنامه تعدیل و عامل تغییر رفتار در حوزه سیاست خارجی نام می برند.هاشمی به دلایل ژئوپلتیک و سیاست واقع گرایی اسلامی زمانی که ارتباط با عربستان ،کشورهای غربی و سازمان های بین المللی تبدیل به معضل شده بود، روابط با این کنشگران منطقه ای و بین المللی را احیاء نمود.

معمولا دو نظر در ارتباط با سیاست خارجی ایران مطرح می شود عده ای معتقدند که برای پیشبرد سیاست خارجی و تامین منفعت ملی اولویت با ترمیم روابط با کشورهای قدرتمند همسایه و منطقه می باشد و سپس ارتباط با قدرت های بزرگ خصوصا ارتباط با امریکا صورت گیرد اما عده ای دیگر معتقدند که تا زمانی که ارتباط با قدرت های بزرگ صورت نگرفته است ارتباط با کشورها و بازیگران منطقه ای و بین المللی دیگر سودمند و با ثبات نخواهند بود.

در عصر هاشمی به نظر اول عمل شد هرچند هاشمی در این اواخر ذکر کرده در زمان حیات امام از او خواسته مجوز ارتباط با امریکا را صادر نماید و بالطبع در دوره خودش نیز چنین امری را مد نظر داشته است. از دیدگاه هاشمی ارتباط با امریکا عبور نظام از گردنه خطرناک تلقی شده که حضرت امام توانایی انجام چنین کاری را داشت و این امر برای دیگران سهل و آسان نخواهد بود. در زمان ریاست جمهوری هاشمی مواردی از همکاری ایران و امریکا در بحران کویت، و وام گرفتن ایران از بانک های بین المللی به چشم می خورد.

روحانی رئیس جمهوری فعلی ایران تاکید بر "بازسازی سیاست خارجی " و بهبود وضعیت اقتصادی کشور دارد .روحانی سیاست همسایگی خوب با کشورهای اطرف ایران وبازسازی ارتباط با کشورهای اروپایی و سازمان های بین المللی را پیگیری خواهد نمود اما ازدید گاه روحانی،با توجه با ساخت قدرت جهانی، ارتباط با قدرت هژمون عامل کلیدی در پیشبرد اهداف و تامین منفعت ایران می باشد. اگر مذاکره بین ایران و قدرت هژمون شروع شود دیگر کشورها و خصوصآ کشورهای منطقه رفتار خودشان با ایران را طبق این مولفه تنظیم خوهند کرد. روحانی با در پیش گرفتن سیاست مبتنی بر قدرت و دیپلماسی هوشمند درصدد تنش زدایی در حوزه سیاست خارجی می باشد.با توجه به نظرات روحانی در مورد اولویت برقراری ارتباط با قدرت هژمون، رئیس جمهوری فعلی ایران درصدد ارتباط با ایالات متحده امریکا می باشد امری که هاشمی و خاتمی موفق به انجام آن نشدند.

با توجه به اینکه مذاکره با امریکا از مسائل پیچیده و حساس نظام می باشد تعامل روحانی با نهادهای مختلف در سطح کلان نظام خصوصا مقام رهبری و کسب اعتماد انها امری ضروری تلقی می شود. (افراط گرایان وشعارگرایان سیاست صبر توام با شکست این سیاست را پیش بینی می نمایند تا حملات خود را به روحانی آغاز نمایند در صورت عدم موفقیت روحانی انها ذکر می کنند که روحانی ایران را در قبال امریکا تحقیر کرده است.) با نظر به ساخت اقتصاد رانتی ایران،و باتوجه به نظریه هایی در مورد سیاست خارجی توسعه گرا اتخاذ سیاست خارجی با حاصل جمع جبری مثبت ضروری تلقی می شود. از دیدگاه جمهوری اسلامی مذاکره موردی با امریکا در حوادثی انجام شده و قابل تسری به موارد دیگر نیز می باشد. هرچند به نظر می رسد مذاکره در موارد خاص منفعت ایران را تامین نکرده است.اگر روحانی موفق شود این امر را محقق سازد فراتر از هاشمی قرار خواهد گرفت.