کد مطلب: 207885
محرم و صفر در دهاقان - اصفهان
بخش تعاملی الف - محمد رضا شیروانی
اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۲ ساعت ۰۹:۴۷
محرم امسال تازه تر از سالهای قبل بود اصلا خاصیت حسین و عزای حسین ع هر روز و هر سال تازه بودن آن است نمیتوانم وصف کنم چرا که قلم را یارای توصیف نیست دهاقان شهری است مذهبی و معنوی، آنقدر عزاداری آن با صفاست که صفایش در قلب و صداقتش در ذهن ابدی می ماند مردان با لباس های متحد الشکل و سادات در جلو و تقریبا به ترتیب و تنظیم قد و سن.
مراسم تعزیه خوانی آن قدمتی صد ساله دارد عصرها در حسینیه اعظم. یادشان بخیر و روحشان شاد آنهایی که تعزیه خوانی می کردند و امسال نبودند بنده تعدادی از آنها را در ذهن دارم و اگر خادم الحسینی از قلم افتاد بر بنده خرده نگیرید چون تعمدا نبوده. مرحوم حاج علی و فرزند مرحومش کاظم امین جعفری، مرحوم حاج جعفر اسماعیلی، مرحوم حاج رمضان اسماعیلی، مرحوم حاج محمد آقاباباییان، مرحوم حاج امرالله فروزنده، و...
در این بین افرادی بودند که سقا می شدند و در مشک های چرمین آب به تشنگان می دادند و ثواب ذکر یا حسین لب تشنه رابه ارمغان می بردند. مرحوم حاج یدالله سلیمی که سال ها خادم حسینیه اعظم بود نیز همه را عطرآگین می نمود. یادشان بخیر باد و روحشان شاد. آنها عشق ماندگار حسینی داشتند و از آنها نیز میراثی ماندگار مانده. راستی آیا ما سال آینده محرم و صفر هستیم؟ یا بهتر بگویم نامی از ماخواهد ماند؟ در هر محله ای و هر هیاتی هم مسول هیات خادمی می کند و مدیریت هماهنگی و ... را خالصانه کاریزما می کند بهتر و ساده تر اینکه آنها معمولا مسن و محبوب القلوب هیات اند چون حسین ع راواقعی در قلبشان راه داده اند.
روستاهای دهاقان نیز رسومی خاص و زیبا و بی ریا دارند به عنوان نمونه که مشتی نمونه خروار باشد بگویم که روستای محمود آباد در ده شب عزاداری و بعضا بیشتر از دهه هر شب بعد از عزاداری به طبخ و توزیع نذری می پردازند آنجا همه اهالی روستا با هم هماهنگ و بانیان خیر مشخص و تقسیم کار صورت می گیرد نذری ها را به درب منازل توسط ماشین نیسان توزیع می کنند. در توزیع مسایلی را دیدم و دقت نمودم شنیدن و وصف آن خالی از لطف نیست. اول اینکه غذا و نذر در هیچ ظرف یکبار مصرفی استفاده و توزیع نمیشود پس سالمتر است. دوم در ساعت مشخصی توزیع می گردد و نظم خاصی حاکم است سوم اینکه به هر تعداد که نیاز داشته باشند بدون هیچ محدودیت و اسرافی توزیع می گردد و چهارم اینکه با رعایت نظم در توزیع بی حرمتی به هیچ زن و مرد عزاداری نمی شود.
خیلی زیبا و مخلصانه تمام مراحل انجام می گیرد آری نه از این بابت که دهاقانی هستم میگویم عزای حسینی در دهاقان با صفاست. سال ها پیش که نه حسینیه دهاقانی ها در مشهد داشتیم و نه اسمی از شهرم در مشهد الرضا ع گویا بود به اتفاق دوست مهندسم که خود بانی خیر شد اربعین را مشهد بودیم از همه جای کشور برای عرض تسلیت به ساحت مقدس امام رضا علیه السلام آمده بودند و من درآنجا با تمام وجود فهمیدم عزاداری در دهاقان منظم و دلنشین است. آری دهاقان شهری است با فرهنگ اصیل و بومی، حتی شعرهای مداحان و مرثیه سرایانش هم بومی و جدید است و چه مرثیه سرایانی که سال های قبل از تولد من و شمای خواننده عزیز عزادار حسینی در دهاقان مرثیه سرایی نموده اند و هنوز نامشان میدرخشد.
عزاداری دهاقانی خوش سیما و خوش منظر و دلنشین تر زمانی است که همه عزاداران و زنجیر زنان حسینی ع با آن لباس متحد الشکل که از یقه تا زیر زانو و ساق های پا را می پوشاند کوچک و بزرگ پیر و جوان و سادات جلیل القدر هم با شال سبز عزا بر روی لباس مشکی خویش مزین به لباس عزا می شوند هیات سادات دهاقان مبدا آغاز و مقصد پایانی خود را حسینیه اعظم قرار میدهند و عزاداران نیز عصرها بعد از مراسم تعزیه خوانی تا مغرب به زنجیر زنی پرداخته و با شرکت در نماز مغرب و عشا جماعت در حسینیه اعظم دهاقان عزاداری را به پایان می رسانند و بعد از نماز و صرف شام مجدد ا عزاداری می نمایند.
عزاداری زمانی سوگوارتر می شود که مداح و شاعر مرثیه سرایی، سیدی از ذریه زهرا سلام الله علیها با ذوق »راثی خود را با آهنگی حزین و آوایی از سر صدق و اخلاص شور و حالی زاید الوصف در مستمعین ایجاد می نماید. حتی بخشی از ابیات و مراثی در کاشی های حسینیه اعظم نمودار گشته. امسال چند شب را در محله نهضت آباد دهاقان بودم اگر چه ترک زبان نیستم اما شب اول که رفتم اگر چه عزاداری آنها ترکی بود و متوجه نمی شدم اما چون به قلبم نشست لذا چند شب دیگر هم از عزاداری آنها بهره بردم خدا از همه آن جوانان قبول فرماید چند شب هم درهیات محبان الحسین ع دهاقان پای منبر روحانی مدعو از مشهد الرضا ع رفتم صحبت ایشان از شناخت حسین و اهداف حسین ع بود وبعد از سخنرانی هم جوانان سینه زن هیات عزاداری با صفایی داشتند شبی متعلق به قاسم بن الحسن ع بود من با فرزند ۶ ساله ام آنجا بودیم همین که مداح از قاسم بن الحسن ع گقت فرزندم خیلی گریه می کرد و می گفت مگر قاسم چه گناهی داشته که در کربلا اینگونه با ایشان رفتار شده؟ و گریه امانش نمی داد.
ذهنم به این جمله مرحوم دکتر شریعتی افتاد که: حسین علیه السلام زنده جاویدی است که هر سال دوباره شهید می شود و همگان را به خود دعوت می نماید. آری اگر چه هزار و اندی از قیام امام حسین ع می گذرد اما چون املای نانوشته است و ابعاد قیام امام حسین ع هر روز تازه و تازه تر می شود بهتر بگویم حسین قدیمی نیست و حسینی بودن و حسینی ماندن زمان و مکان نمی شناسد سن و سال هم ملاک قدم در وادی عشق حسین و عمل نمودن به حرف دل نیست. اما مهم این است که بکوشیم تا حسینی بمانیم و از خداوند متعال بخواهیم همه عزاداری ها را در سراسر عالم از همه و همه قبول فرماید. آمین یا رب العالمین.
التماس دعا
مراسم تعزیه خوانی آن قدمتی صد ساله دارد عصرها در حسینیه اعظم. یادشان بخیر و روحشان شاد آنهایی که تعزیه خوانی می کردند و امسال نبودند بنده تعدادی از آنها را در ذهن دارم و اگر خادم الحسینی از قلم افتاد بر بنده خرده نگیرید چون تعمدا نبوده. مرحوم حاج علی و فرزند مرحومش کاظم امین جعفری، مرحوم حاج جعفر اسماعیلی، مرحوم حاج رمضان اسماعیلی، مرحوم حاج محمد آقاباباییان، مرحوم حاج امرالله فروزنده، و...
در این بین افرادی بودند که سقا می شدند و در مشک های چرمین آب به تشنگان می دادند و ثواب ذکر یا حسین لب تشنه رابه ارمغان می بردند. مرحوم حاج یدالله سلیمی که سال ها خادم حسینیه اعظم بود نیز همه را عطرآگین می نمود. یادشان بخیر باد و روحشان شاد. آنها عشق ماندگار حسینی داشتند و از آنها نیز میراثی ماندگار مانده. راستی آیا ما سال آینده محرم و صفر هستیم؟ یا بهتر بگویم نامی از ماخواهد ماند؟ در هر محله ای و هر هیاتی هم مسول هیات خادمی می کند و مدیریت هماهنگی و ... را خالصانه کاریزما می کند بهتر و ساده تر اینکه آنها معمولا مسن و محبوب القلوب هیات اند چون حسین ع راواقعی در قلبشان راه داده اند.
روستاهای دهاقان نیز رسومی خاص و زیبا و بی ریا دارند به عنوان نمونه که مشتی نمونه خروار باشد بگویم که روستای محمود آباد در ده شب عزاداری و بعضا بیشتر از دهه هر شب بعد از عزاداری به طبخ و توزیع نذری می پردازند آنجا همه اهالی روستا با هم هماهنگ و بانیان خیر مشخص و تقسیم کار صورت می گیرد نذری ها را به درب منازل توسط ماشین نیسان توزیع می کنند. در توزیع مسایلی را دیدم و دقت نمودم شنیدن و وصف آن خالی از لطف نیست. اول اینکه غذا و نذر در هیچ ظرف یکبار مصرفی استفاده و توزیع نمیشود پس سالمتر است. دوم در ساعت مشخصی توزیع می گردد و نظم خاصی حاکم است سوم اینکه به هر تعداد که نیاز داشته باشند بدون هیچ محدودیت و اسرافی توزیع می گردد و چهارم اینکه با رعایت نظم در توزیع بی حرمتی به هیچ زن و مرد عزاداری نمی شود.
خیلی زیبا و مخلصانه تمام مراحل انجام می گیرد آری نه از این بابت که دهاقانی هستم میگویم عزای حسینی در دهاقان با صفاست. سال ها پیش که نه حسینیه دهاقانی ها در مشهد داشتیم و نه اسمی از شهرم در مشهد الرضا ع گویا بود به اتفاق دوست مهندسم که خود بانی خیر شد اربعین را مشهد بودیم از همه جای کشور برای عرض تسلیت به ساحت مقدس امام رضا علیه السلام آمده بودند و من درآنجا با تمام وجود فهمیدم عزاداری در دهاقان منظم و دلنشین است. آری دهاقان شهری است با فرهنگ اصیل و بومی، حتی شعرهای مداحان و مرثیه سرایانش هم بومی و جدید است و چه مرثیه سرایانی که سال های قبل از تولد من و شمای خواننده عزیز عزادار حسینی در دهاقان مرثیه سرایی نموده اند و هنوز نامشان میدرخشد.
عزاداری دهاقانی خوش سیما و خوش منظر و دلنشین تر زمانی است که همه عزاداران و زنجیر زنان حسینی ع با آن لباس متحد الشکل که از یقه تا زیر زانو و ساق های پا را می پوشاند کوچک و بزرگ پیر و جوان و سادات جلیل القدر هم با شال سبز عزا بر روی لباس مشکی خویش مزین به لباس عزا می شوند هیات سادات دهاقان مبدا آغاز و مقصد پایانی خود را حسینیه اعظم قرار میدهند و عزاداران نیز عصرها بعد از مراسم تعزیه خوانی تا مغرب به زنجیر زنی پرداخته و با شرکت در نماز مغرب و عشا جماعت در حسینیه اعظم دهاقان عزاداری را به پایان می رسانند و بعد از نماز و صرف شام مجدد ا عزاداری می نمایند.
عزاداری زمانی سوگوارتر می شود که مداح و شاعر مرثیه سرایی، سیدی از ذریه زهرا سلام الله علیها با ذوق »راثی خود را با آهنگی حزین و آوایی از سر صدق و اخلاص شور و حالی زاید الوصف در مستمعین ایجاد می نماید. حتی بخشی از ابیات و مراثی در کاشی های حسینیه اعظم نمودار گشته. امسال چند شب را در محله نهضت آباد دهاقان بودم اگر چه ترک زبان نیستم اما شب اول که رفتم اگر چه عزاداری آنها ترکی بود و متوجه نمی شدم اما چون به قلبم نشست لذا چند شب دیگر هم از عزاداری آنها بهره بردم خدا از همه آن جوانان قبول فرماید چند شب هم درهیات محبان الحسین ع دهاقان پای منبر روحانی مدعو از مشهد الرضا ع رفتم صحبت ایشان از شناخت حسین و اهداف حسین ع بود وبعد از سخنرانی هم جوانان سینه زن هیات عزاداری با صفایی داشتند شبی متعلق به قاسم بن الحسن ع بود من با فرزند ۶ ساله ام آنجا بودیم همین که مداح از قاسم بن الحسن ع گقت فرزندم خیلی گریه می کرد و می گفت مگر قاسم چه گناهی داشته که در کربلا اینگونه با ایشان رفتار شده؟ و گریه امانش نمی داد.
ذهنم به این جمله مرحوم دکتر شریعتی افتاد که: حسین علیه السلام زنده جاویدی است که هر سال دوباره شهید می شود و همگان را به خود دعوت می نماید. آری اگر چه هزار و اندی از قیام امام حسین ع می گذرد اما چون املای نانوشته است و ابعاد قیام امام حسین ع هر روز تازه و تازه تر می شود بهتر بگویم حسین قدیمی نیست و حسینی بودن و حسینی ماندن زمان و مکان نمی شناسد سن و سال هم ملاک قدم در وادی عشق حسین و عمل نمودن به حرف دل نیست. اما مهم این است که بکوشیم تا حسینی بمانیم و از خداوند متعال بخواهیم همه عزاداری ها را در سراسر عالم از همه و همه قبول فرماید. آمین یا رب العالمین.
التماس دعا
کلمات کلیدی : محمد رضا شیروانی
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
